Phát triển tài trợ xuất khẩu tại Ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Đồng Nai

p hóa, hiện ðại hóa ðất nýớc, tác ðộng tích cực ðến thị trýờng trong nýớc, kích thích sản xuất, tạo việc làm, tãng thu nhập cho ngýời lao ðộng, góp phần tích cực cải thiện cán cân thanh toán, nâng cao uy thế của Việt Nam trên trýờng quốc tế… Việt Nam ðang mong muốn ðẩy mạnh XK, giảm nhập siêu và výõn lên xuất siêu vào nãm 2010. Sau khi Việt Nam gia nhập WTO, sự cọ xát trong cạnh tranh của các DN Việt Nam và của cả nền kinh tế ngày càng khốc liệt hõn trong sân chõi toàn cầu. Ðã có những bộ phận DN phải trả giá và có những bộ phận DN bứt phá vì ðã thích nghi ðýợc với luật chõi. Ðể DN có thể thích nghi từ ðó ðứng vững và phát triển ðýợc trên thị trýờng trong ðiều kiện hội nhập, các DN không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải chuyển mạnh sang hýớng cải thiện khâu nghiên cứu và phát triển (R&D), marketing và phân phối, tãng cýờng phát triển các loại hình dịch vụ ðể tạo thêm các giá trị mới. Ðiều này ðòi hỏi DN phải biết ứng dụng tiến bộ công nghệ tiên tiến vào quá trình sản xuất kinh doanh, ðồng thời phải có ðýợc nguồn nhân lực phục vụ cho quản trị DN, chuyên môn kỹ thuật và cả những lao ðộng có tay nghề cao. Tất cả những ðiều ðó cần phải có nguồn vốn ðể hỗ trợ. Chính ðiều ðó làm phát sinh nhu cầu cần có công cụ tài trợ hiệu quả và linh hoạt. Một trong những công cụ tài trợ thì hoạt ðộng tài trợ XK của các NHTM là hình thức tín dụng an toàn mang lại hiệu quả, lợi nhuận cao, tạo nguồn thu ngoại tệ ðáp ứng cho nhu cầu thanh toán NK tại NH, thúc ðẩy phát triển các dịch vụ NH khác. Hiện nay, các NHTM Việt Nam ðã và ðang chú trọng vào việc mở rộng cung ứng các sản phẩm dịch vụ tài trợ XK. Tính ðến nãm 2007 hệ thống NH trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai gồm 22 NHTM tiếp tục phát triển nhanh và ổn ðịnh, góp phần tạo thêm sinh khí cho thị trýờng tài chính tiền tệ trong tỉnh, các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai giữ vững vị thế "top 3" trên bản pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 2 ðồ NH cả nýớc. Hoạt ðộng tài trợ XK của các NHTM trên ðịa bàn cũng diễn ra sôi ðộng và có những býớc tiến výợt bậc về quy mô và trình ðộ phát triển, ðây cũng là lĩnh vực có mức ðộ cạnh tranh gay gắt nhất với sự tham gia ngày càng nhiều của các chi nhánh NH nýớc ngoài. Hệ thống NHTM trên ðịa bàn mặc dù ở vị thế dẫn dắt thị trýờng, chiếm ýu thế về thị phần tài trợ XK nhýng cũng ðang ðứng trýớc nguy cõ mất dần ýu thế này. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do loại hình tài trợ và cấu trúc nghiệp vụ tài trợ XK còn ðõn ðiệu, chất lýợng còn chýa cao ðể có thể ðáp ứng ðýợc nhu cầu tài trợ của các DN, trong khi các NH liên doanh, chi nhánh NH nýớc ngoài, Các NHTM ngoài quốc doanh ðang từng býớc chứng tỏ sự hiện diện của mình trên tỉnh Ðồng Nai với nhiều hình thức tài trợ hiện ðại, nhiều ýu ðãi. Ðể có thể giữ vững ðýợc vị thế của mình trong lĩnh vực tài trợ XK, một yêu cầu cấp thiết ðặt ra ðối với các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai trong giai ðoạn hiện nay là phải phát triển ða dạng hóa các loại hình tài trợ XK ðể gia tãng khả nãng tiếp cận nguồn tài trợ XK, thỏa mãn tốt hõn nhu cầu tài trợ của các DN XK về cả số lýợng và chất lýợng. Ðó là lý do tôi chọn ðề tài : " Phát triển tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai" làm luận vãn tốt nghiệp của mình. * Ðối týợng và phạm vi nghiên cứuọ Luận vãn ðề cập thực trạng hoạt ðộng tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai. Phân tích số liệu thực tế về hoạt ðộng tài trợ XK tại một số NHTM có hoạt ðộng tài trợ XK tiêu biểu trong thời gian 3 nãm gần ðây. Từ việc phân tích thực trạng, tham khảo, trao ðổi ý kiến với ngýời hýớng dẫn khoa học cũng nhý trao ðổi trực tiếp với cán bộ phụ trách nghiệp vụ tại NH ðể ðýa ra một số ðề xuất nhằm hoàn thiện các hình thức tài trợ XK hiện có và triển khai các hình thức tài trợ XK mới nhằm ða dạng hóa và nâng cao hiệu quả hoạt ðộng tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai. * Phýõng pháp nghiên cứuọ Trong suốt quá trình nghiên cứu luận vãn sử dụng phýõng pháp duy vật biện chứng, phýõng pháp tổng hợp, phân tích thống kê, so sánh và ðối chiếu nhằm chọn số liệu thực tế ðáng tin cậy, xử lý ðúng ðắn và khoa học. Bên cạnh các phýõng pháp ðó luận vãn còn chú trọng ðến việc kết hợp với việc quan sát các hoạt ðộng thực pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 3 tiễn. Công trình nghiên cứu còn ðýợc thực hiện từ việc phân tích các vấn ðề chýa hoàn thiện, từ ðó làm tiền ðề phát triển nghiệp vụ mới. * Kết cấu của ðề tàiọ Nội dung của Luận vãn ðýợc thể hiện qua 3 chýõng nhý sau : Chýõng 1 : Những vấn ðề cõ bản về hoạt ðộng tài trợ XK của NHTM. Chýõng 2 : Thực trạng họat ðộng tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai. Chýõng 3 : Giải pháp ða dạng hóa hình thức tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai. Ðể hoàn thành tốt cuốn luận vãn này, học viên xin chân thành cám õn các Giảng Viên khoa sau Ðại Học trýờng Ðại Học Kinh Tế TP.Hồ Chí Minh, ðã ðem lại cho toàn thể học viên cao học khóa 15 kiến thức chuyên sâu về ngành Tài Chính NH, xin chân thành cảm õn sự giúp ðỡ và hýớng dẫn tận tình của GS.TS Dýõng ễhị Bình ầinh, và sự ủng hộ ðộng viên của các ðồng nghiệp, bạn bè. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 4 LỜự ỈỰầ ÐẨỰỨ Tôi xin cam ðoan số liệu trong bài viết này là chính xác và trung thực, ðã ðýợc tôi thu thập, tổng hợp từ những nguồn ðáng tin cậy. Tôi xin cam ðoan luận vãn này là ðề tài nghiên cứu của bản thân tôi, không sao chép từ bất cứ tài liệu nào. Ngýời thực hiện luận vãn Phạm ễhị Ứhàn Cao Học Ốhóa ỤẮ Khoa Ngân ừàng Trýờng Ðại ừọc Ốinh tế ễpọ ừồ Ỉhí ầinhọ pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 5 DANH MỤỈ ỈÁỈ ỐÝ ừựỆỪấ ỈừỮ ểựẾễ ễẮễ 1. Bao thanh toán : BTT 2. Ngân Hàng : NH 3. Ngân Hàng Nhà Nýớc : NHNN 4. Ngân Hàng Thýõng Mại : NHTM 5. Ngân Hàng Thýõng Mại cổ phẩn : NHTMCP 6. Nhập khẩu : NK 7. Phòng giao dịch : PGD 8. Trung tâm tín dụng : TTTD 9. Xuất khẩu : XK 10. Xuất nhập khẩu : XNK pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 6 DANH MỤỈ ỈÁỈ ỊẢỨậấ ỊựỂỪọ BẢNG 2.1. Dý nợ tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai BẢNG 2.2. Doanh số thanh toán XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai BẢNG 2.3. Dý nợ tài trợ XK theo hình thức (B) tại các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai. BẢNG 2.4. Tỷ trọng dý nợ của hình thức (B) so với dý nợ tài trợ XK. BẢNG 2.5. Dý nợ tài trợ XK theo hình thức (C) tại các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai. BẢNG 2.6. Tỷ trọng dý nợ của hình thức (C) so với dý nợ tài trợ XK. BẢNG 2.7. Dý nợ tài trợ XK theo hình thức (D) tại các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai. BẢNG 2.8. Tỷ trọng dý nợ của hình thức (D) so với dý nợ tài trợ XK pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 7 CHÝÕỨậ Ụ Ạ ỨừỮỨậ ểẤỨ ÐỀ ỈÕ ỊẢỨ ểỀ ừẨẠễ ÐỘỨậ TÀự ễỚỢ XỐ ỈỦỰ Ứừễầọ 1.1. Hoạt ðộng tài trợ XỐ của Ứừễầọ 1.1.1.XK và vai trò của hoạt ðộng XK trong nền kinh tế. Trong bối cảnh kinh tế hiện ðại với tiến trình toàn cầu hóa và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, một quốc gia muốn phát triển kinh tế không thể chỉ dựa vào sản xuất trong nýớc mà còn phải mở rộng quan hệ giao dịch trên thị trýờng thế giới. Trên cõ sở khai thác tiềm nãng và những lợi thế kinh tế vốn có, nền kinh tế ngoài việc sản xuất hàng hóa dịch vụ phục vụ nhu cầu nội ðịa còn có thể tạo nên những thặng dý có thể XK sang các nýớc khác. XK giúp cho các quốc gia mở rộng thị trýờng tiêu thụ sản phẩm, góp phần tạo nguồn ngoại tệ phục vụ nhu cầu NK máy móc thiết bị phục vụ sản xuất và các hàng hóa ðáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nýớc, nâng cao mức sống ngýời dân. XK và NK là hai mặt chính của hoạt ðộng ngoại thýõng, nhýng hầu hết các quốc gia ðều tìm mọi biện pháp khuyến khích mạnh mẽ XK ðồng thời cố gắng hạn chế NK nhằm bảo hộ sản xuất trong nýớc. XK thýờng ðýợc xem là một trong những mũi nhọn then chốt trong chiến lýợc phát triển kinh tế quốc gia. Vai trò của hoạt ðộng XK ðối với phát triển kinh tế của một quốc gia ðýợc thể hiện ở những mặt sau: - Phát huy và khai thác những tiềm nãng và lợi thế nền kinh tế - Thúc ðẩy sản xuất trong nýớc phát triển, tạo công ãn việc làm, thực hiện phân công lại lao ðộng hợp lý. - Góp phần cõ cấu lại các ngành sản xuất trong nýớc từ ðó thúc ðẩy kinh tế phát triển. - Tạo nguồn thu ngoại tệ và tích lũy vốn cho nhu cầu ðầu tý. - Mở rộng thị trýờng, tham gia ngày càng sâu rộng vào các quá trình phân công lao ðộng quốc tế. Thực tiễn kinh tế thế giới cũng ðã cho thấy giữa mức tãng týởng ngoại thýõng và nhịp ðộ tãng trýởng kinh tế của một quốc gia có mối liên hệ chặt chẽ. Những nýớc có mức phát triển XK nhanh sẽ có nhịp ðộ tãng trýởng kinh tế cao. Những nýớc áp pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 8 dụng mô hình phát triển kinh tế hýớng về XK có mức ðộ thành công rất to lớn, khả nãng ðạt ðến một nýớc công nghiệp phát triển chỉ trong vòng từ 30 ðến 40 nãm. 1.1.2. Khái niệm tài trợ XK. Tài trợ XK là một mảng trong hoạt ðộng tài trợ XNK của NHTM. Tài trợ XNK của NHTM bao hàm các hoạt ðộng mang tính chất tài trợ của NHTM nhằm ðáp ứng những nhu cầu ðặc thù về tài chính và uy tín trong kinh doanh của các DN XNK trong quá trình giao dịch ngoại thýõng. Quá trình giao dịch ngoại thýõng ðối với nhà XK là toàn bộ diễn biến của thýõng vụ XK từ lúc tìm kiếm ðối tác, chào hàng, thiết lập hợp ðồng, thu gom, chuẩn bị hàng hóa ðến khi giao hàng, lập chứng từ ðể ðýợc thanh toán… . và hoàn tất hợp ðồng ngoại thýõng. Trong suốt quá trình này, nhà XK cần ðến tài trợ của NH ðể cho hoạt ðộng ðýợc liên tục, không bị gián ðoạn trong thời gian chờ tiền thanh toán từ mỗi thýõng vụ. Tài trợ XK của NHTM là một khoản tín dụng ðýợc cấp bởi NH. Tuy nhiên, NH chỉ tham gia tài trợ với một số vốn chiếm tỷ lệ nhất ðịnh trong tổng số vốn cần thiết cho thýõng vụ, phần còn lại phải là vốn của DN. Với bản chất là một khoản tín dụng của NHTM nên tài trợ XK cũng phải tuân theo các nguyên tắc, quy ðịnh tín dụng và các giới hạn tín dụng. Tuy nhiên tài trợ XK cũng có những ðặc thù riêng biệt so với hình thức cho vay thông thýờng : - Ðối týợng tài trợ phải mang tính chất thýõng mại và vì mục tiêu thýõng mại. Thông thýờng ðối týợng này là hàng hóa, dịch vụ hoặc các dự án do vậy chủ thể ðýợc tài trợ phải là các pháp nhân có ðãng ký kinh doanh. - Khi thực hiện tài trợ XK, NH thýờng quy ðịnh tất cả doanh số bán hàng của thýõng vụ XK ðó phải ðýợc giao cho NH ðể thu hồi nợ vay trýớc khi hoàn trả phần còn lại cho nhà XK. Do ðặc tính ấy mà tài trợ XK ðýợc xem là loại tài trợ tự giải, nghĩa là một khoản tín dụng mà nợ vay ðýợc thanh toán tự ðộng bằng nguồn tiền bán hàng của chính hàng hóa mà nó tài trợ. - Trong tài trợ XK, ðối týợng tài trợ và ðối týợng trả nợ có thể khác nhau, NH tài trợ nhà XK nhýng lại thu nợ từ nhà NK hoặc từ NH của ngýời NK. Do vậy, không nhất thiết phải ðảm bảo các ðiều kiện về tài chính, hoạt ðộng sản xuất kinh doanh của nhà XK, miễn là khoản tài trợ có cõ sở thu nợ vững chắc từ phía ngýời mua pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 9 hoặc NH nýớc ngoài thì NH vẫn có thể chấp nhận tài trợ cho nhà XK. Việc xem xét tài trợ dựa phần lớn trên cõ sở giao dịch hõn là tình hình tài chính của khách hàng vay vốn. - Cùng với việc áp dụng các phýõng thức TTQT trong giao dịch ngoại thýõng, NH có thể giám sát và nắm quyền kiểm soát chặt chẽ ðối với quá trình lýu chuyển chứng từ, hàng hóa và tiền thanh toán. Do vậy, tài trợ xuất khẩu có thể ít rủi ro hõn so với hình thức tài trợ vốn hoạt ðộng thông thýờng. 1.1.3. Cõ sở tồn tại và phát triển của hoạt ðộng tài trợ XK. Sự ra ðời tồn tại và phát triển của hoạt ðộng tài trợ ngoại thýõng gắn liền với quá trình hành thành và lớn mạnh của nền thýõng mại quốc tế. Ngoài những khó khãn thông thýờng nhý trong kinh doanh thýõng mại nội ðịa, các DN tham gia ngoại thýõng còn phải ðýõng ðầu với những nguy cõ dẫn ðến rủi ro và thất bại. Những nguy cõ này xuất phát từ nhiều yếu tố ðặc thù trong giao thýõng quốc tế về thời gian thực hiện giao dịch và khoảng cách ðịa lý, về loại tiền thanh toán và những biến ðộng tỷ giá hối ðoái, về sự khác biệt luật lệ, tập quán kinh doanh và các quy ðịnh ðiều tiết của Chính phủ… Chính những khó khãn và phức tạp nảy sinh trong quá trình giao thýõng ðòi hỏi có sự tham gia của NHTM, NH ðem lại cho khách hàng sự hiểu biết về mặt kỹ thuật và là chỗ dựa tài chính cho các DN. Có thể nói, hoạt ðộng tài trợ ngoại thýõng là một yêu cầu tất yếu khách quan, gắn liền với quan hệ mua bán ngoại thýõng giữa các nýớc với nhau. Qua các hoạt ðộng tài trợ ngoại thýõng, NH cung cấp giải pháp và kỹ thuật tài trợ phong phú, hữu hiệu, giải quyết những khó khãn về tài chính và uy tín kinh doanh ngoại thýõng của DN. Trong hoạt ðộng kinh doanh XK, mỗi nhà XK không những phải ðối ðầu với các DN bản xứ mà còn phải cạnh tranh với vô số DN XK khác trên toàn cầu. Ngýời mua nýớc ngoài cũng ngày càng khắt khe hõn về uy tín, chất lýợng hàng hóa dịch vụ cung ứng, và bao giờ cũng lựa chọn nhà cung cấp nào mời chào nhiều ýu ðãi nhất, mà chủ yếu là ýu ðãi về ðiều khoản thanh toán. Trong khi ðó, nhà XK nào cũng muốn ðýợc thanh toán tiền hàng càng sớm càng tốt, hoặc nhiều trýờng hợp nhà XK không có ðủ vốn ðể thu mua, chuẩn bị hàng hóa XK. Do ðó họ cần tài trợ của NH ðể vừa có thể ðảm bảo dòng ngân lýu của mình ðýợc ðiều hòa, vừa thực pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 10 hiện tốt thýõng vụ XK với ðiều khoản thanh toán ýu ðãi cho ngýời mua nýớc ngoài. Nhà XK cũng thýờng vấp phải vấn ðề uy tín trong kinh doanh khi ðặt quan hệ thýõng mại với các ðối tác nýớc ngoài, chẳng hạn nhý khả nãng hoàn thành thýõng vụ, khả nãng cung ứng hàng hóa ðúng tiến ðộ, ðúng chất lýợng cam kết… Lúc bấy giờ, nhà XK cần ðến các loại bảo lãnh của NH nhằm khẳng ðịnh uy tín kinh doanh của mình. Tài trợ XK, cùng với các dịch vụ NH quốc tế khác, ðáp ứng nhu cầu ða dạng của nhà XK về phát triển kinh doanh, chống ðỡ rủi ro, nâng cao hiệu quả và tãng cýờng khả nãng cạnh tranh trên thị trýờng quốc tế. Ðối với NHTM, tài trợ XK là hình thức cho vay mang lại hiệu quả cao, an toàn, hoạt ðộng tài trợ XK bên cạnh việc ðem lại một nguồn thu nhập lãi và phí dịch vụ còn tạo nguồn thu ngoại tệ phục vụ cho nhu cầu tài trợ NK. Với trình ðộ kỹ thuật nghiệp vụ thanh toán ngày càng phát triển, các phýõng thức TTQT ngày càng ða dạng và hoàn thiện, hoạt ðộng tài trợ XK phát triển dýới nhiều hình thức ngày càng phong phú, phục vụ một cách hiệu quả cho hoạt ðộng XK. Ngoài ra, thông qua hoạt ðộng tài trợ XK NH còn mở rộng các mối quan hệ với các DN và NH nýớc ngoài, nâng cao uy tín trên thị trýờng quốc tế. Bên cạnh ðó, các chính sách và biện pháp khuyến khích XK của Chính phủ cũng là một trong những nhân tố quyết ðịnh mức ðộ tham gia tài trợ XK của các NHTM. Nhờ vào các chýõng trình tín dụng XK, bảo hiểm tín dụng XK, các quy ðịnh pháp lý ràng buộc các NHTM vào mục tiêu phát triển ngoại thýõng… Chính phủ các nýớc ðã tạo ðiều kiện cho hoạt ðộng tài trợ XK của các NH ngày càng mở rộng và phong phú hõn. 1.1.4. Các cam kết quốc tế trong lĩnh vực NH ðối với tài trợ XK. * Về cho vay XK Ðối týợng cho vay là nhà XK có hợp ðồng XK và nhà NK có hợp ðồng NK hàng hoá thuộc Danh mục mặt hàng vay vốn tín dụng XK. Mức vốn cho vay bằng tối ða bằng 85% giá trị hợp ðồng XK, NK ðã ký hoặc giá trị L/C ðối với cho vay trýớc khi giao hàng hoặc giá trị giá hối phiếu hợp lệ ðối với cho vay sau khi giao hàng. Thời hạn cho vay ðýợc xác ðịnh theo khả nãng thu hồi vốn phù hợp với ðặc ðiểm của từng hợp ðồng XK và khả nãng trả nợ của nhà XK hoặc nhà NK nhýng không quá pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 11 12 tháng; trýờng hợp cần thiết, thời hạn cho vay trên 12 tháng thì nhà XK mới ðủ ðiều kiện thực hiện hợp ðồng XK. * Về bảo lãnh tín dụng XK Ðối týợng bảo lãnh là nhà XK có hợp ðồng XK hàng hoá thuộc Danh mục mặt hàng vay vốn tín dụng XK. nhýng không vay vốn tín dụng XK của nhà nýớc. Mức bảo lãnh cho nhà XK vay vốn không quá 85% giá trị hợp ðồng XK hoặc giá trị L/C. Nhà XK ðýợc bảo lãnh phải trả phí bảo lãnh bằng 1%/nãm trên số dý tín dụng ðýợc bảo lãnh. * Về bảo lãnh dự thầu và bảo lãnh thực hiện hợp ðồng Ðối týợng bảo lãnh là nhà XK tham gia dự thầu thực hiện hợp ðồng XK hàng hoá thuộc Danh mục mặt hàng vay vốn tín dụng XK. Mức bảo lãnh tối ða không quá 3% giá dự thầu ðối với bảo lãnh dự thầu và tối ða không quá 15% giá trị hợp ðồng XK ðối với bảo lãnh thực hiện hợp ðồng XK. Nhà XK ðýợc bảo lãnh phải trả phí bảo lãnh là 0,5%/nãm trên giá trị bảo lãnh nhýng tối ða bằng 100 triệu ðồng/1 hợp ðồng bảo lãnh. 1.1.5. Mối quan hệ giữa hoạt ðộng tài trợ XK và TTQT của NHTM. Hoạt ðộng tài trợ ngoại thýõng nói chung, hoạt ðộng tài trợ XK nói riêng và TTQT của NHTM mối quan hệ hữu cõ gắn bó với nhau cũng nhý mối quan hệ chặt chẽ giữa hai hoạt ðộng thanh toán và tín dụng. Có thể nói rằng hai hoạt ðộng này vừa là tiền ðề vừa là nền tảng, ðiều kiện hoặc bổ sung cho sự tồn tại, phát triển của nhau. Ðó là vì buôn bán quốc tế luôn gắn liền với việc thanh toán và ðể thỏa mãn cao nhất nhu cầu của hai bên mua bán, làm cho hai nhu cầu này gặp nhau thì TTQT thýờng phát sinh quan hệ bảo lãnh, tín dụng. Chẳng hạn nhý trong một hợp ðồng XK có giá trị lớn, do thiếu vốn lýu ðộng, bên cạnh vai trò trung gian thanh toán phải có của NH trong giao dịch ngoại thýõng, nhà XK cần ðến sự tài trợ vốn của NH. Mặt khác, NH tham gia tài trợ cũng ðòi hỏi việc tham gia vào quá trình TTQT với tý cách là NH thýõng lýợng, hay NH thu hộ…ðể giám sát, quản lý, ðảm bảo hạn chế rủi ro ðối với ðồng vốn tài trợ. Việc tài trợ ngoại thýõng và TTQT của NHTM nhý vậy là bao hàm sự chuẩn bị sẵn sàng các phýõng tiện tài chính và thay thế về mặt tài chính ( vay tín dụng ) ðể hoàn tất nghĩa vụ thanh toán và sản xuất trong quan hệ kinh tế ðối ngoại cũng nhý ðảm bảo các quá trình thanh toán có liên quan. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 12 Với tý cách là một thành viên tham gia tài trợ XK và cung cấp các dịch vụ TTQT, NHTM ðã có ðóng góp ðáng kể ðối với nền kinh tế ðất nýớc, vào cán cân thanh toán quốc gia bằng việc cung cấp các dịch vụ ở nýớc ngoài. Các dịch vụ này ðýợc gọi là " XK vô hình " ðóng góp ngày càng lớn vào thu nhập quốc gia. Ðiều ðó nói lên vai trò ngày càng quan trọng của hoạt ðộng tài trợ XK và TTQT của NHTM. 1.2. Các hình thức tài trợ XỐ của Ứừễầọ Dựa trên cõ sở cấp tín dụng trực tiếp hay gián tiếp cũng nhý ðộ dài của thời gian cấp tín dụng, tài trợ XK của NHTM gồm các hình thức sau : 1.2.1 Tài trợ vốn lýu ðộng phục vụ sản xuất, thu mua, chế biến chuẩn bị hàng XK. Theo hình thức này, NH tài trợ vốn lýu ðộng cho nhà XK trong thời gian chuẩn bị hàng xuất theo các phýõng thức cổ ðiển dựa trên yêu cầu và ðặc thù kinh doanh của họ. Phýõng thức tài trợ có thể là tín dụng từng lần hoặc tín dụng theo hạn mức. Khách hàng có thể ðýợc tài trợ bằng ðồng bản tệ hay ngoại tệ, tùy theo nhu cầu và thỏa thuận giữa khách hàng và NH. Khi có nhu cầu vay vốn, DN XK có thể yêu cầu và ðýợc NH quyết ðịnh cho vay sau khi NH ðã xem xét tình hành tài chính của DN, tính khả thi của phýõng án sản xuất kinh doanh, các biện pháp bảo ðảm tín dụng … .nhý các khoản cho vay bình thýờng khác. NH có thể yêu cầu DN phải ký hoặc ðiều chỉnh hợp ðồng ngoại thýõng với những nội dung về phýõng thức thanh toán, NH phục vụ… theo hýớng ðảm bảo cho NH tài trợ. Phýõng thức thanh toán tín dụng chứng từ ( L/C ) sẽ ðýợc ýu thích hõn, NH tài trợ có thể sẽ ðòi hỏi L/C phải có một số ðiều kiện nhất ðịnh, ðảm bảo an toàn và có lợi cho NH nhý : L/C phải thông báo qua NH, L/C phải hạn chế chỉ ðýợc thýõng lýợng ðòi tiền tại NH. L/C cho phép ðòi tiền hoàn trả bằng ðiện, L/C có xác nhận… Thời gian cho vay kết thúc khi nhà XK ðýợc NH cho vay ứng trýớc hoặc chiết khấu chứng từ XK, tiền ứng trýớc/chiết khấu sẽ dùng ðể tất toán dý nợ và lãi vay làm hàng XK. Nhằm kiểm soát rủi ro trong suốt quá trình tài trợ ðể hành ðộng kịp thời giúp giảm thiểu hậu quả tác hại, NH phải liên tục bám sát khách hàng và tập hợp thông tin chi tiết về từng giai ðoạn trong thýõng vụ XK, từ lúc thu mua vật tý ðến khi giao hàng cho nhà XK. Công việc này có thể yêu cầu khách hàng phải thýờng xuyên báo pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 13 cáo cho NH và gởi các bản sao chứng từ làm bằng chứng cho tiến trình ðang diễn biến. 1.2.2. Tài trợ trên cõ sở hối phiếu. Do ðặc ðiểm riêng biệt của mình, hối phiếu là công cụ tài chính hữu hiệu không chỉ trong thanh toán thýõng mại mà còn hữu hiệu cho việc cầm cố, thế chấp và cho tài trợ thýõng mại. Hối phiếu là một công cụ thanh toán ðýợc sử dụng rất phổ biến trong ngoại thýõng và thýờng xuất hiện trong các phýõng thức TTQT thông dụng hiện nay. Tính ða nãng và phổ biến của hối phiếu khiến cho việc phân loại và xác ðịnh các loại hình tài trợ dựa theo nó rất khó khãn và chỉ mang tính chất týõng ðối. Có 3 loại tài trợ ngoại thýõng trên cõ sở hối phiếu của NHTM là chiết khấu hối phiếu, chấp nhận hối phiếu và bảo lãnh hối phiếu. Trong ðó, chiết khấu hối phiếu là hình thức ðýợc sử dụng phổ biến nhất trong tài trợ XK. Chiếu khấu hối phiếu là một dạng tài trợ ngắn hạn của NH cho ngýời thụ hýởng hối phiếu, theo ðó ngýời thụ hýởng chuyển nhýợng hối phiếu hay hối phiếu tự nhận nợ ( Promissory Note ) chýa ðáo hạn cho NH ðể nhận lại một số tiền bằng mệnh giá của hối phiếu trừ ði phần lãi chiết khấu và hoa hồng phí. Trong giao dịch ngoại thýõng, ngýời thụ hýởng giá trị hối phiếu thýờng là nhà XK. Loại tài trợ này giúp cho nhà XK có ðiều kiện thu hồi vốn nhanh ðể ðýa vào hoạt ðộng sản xuất kinh doanh, thay vì phải chờ hối phiếu ðến hạn thanh toán. Ðối với NH tài trợ, việc chiết khấu hối phiếu tuy ðõn giản song lại chứa ðựng nhiều yếu tố rủi ro, ðặc biệt là rủi ro liên quan ðến uy tín và khả nãng thanh toán của con nợ hối phiếu. Chính vì vậy, NH thýờng bảo lýu quyền truy ðòi ðối với nhà XK trong trýờng hợp không thu hồi ðýợc giá trị hối phiếu khi ðến hạn. Trong một số giao dịch quốc tế, nhà NK có khi yêu cầu NH của họ ký chấp nhận trên hối phiếu, nhờ vậy làm tãng uy tín thanh toán của hối phiếu. Các hối phiếu này ðýợc gọi là chấp nhận NH, khi nhà XK mang ðến yêu cầu NH tài trợ thì ðiều kiện tài trợ ýu ðãi hõn nhiều và ðôi lúc NH có thể chiết khấu miễn truy ðòi. Tài trợ trên cõ sở hối phiếu chịu sự ðiều chỉnh chặt chẽ của các nguồn luật về hối phiếu ở trong nýớc, hoặc nýớc ngoài, hoặc cả hai, với những quy ðịnh pháp lý về quyền, nghĩa vụ và những hành vi liên quan ðến việc chuyển nhýợng quyền thụ hýởng hối phiếu, quyền truy ðòi, hành vi chấp nhận hối phiếu, bảo lãnh hối phiếu, pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 14 thời hạn hiệu lực… Do vậy, ðể cung cấp cho khách hàng dịch vụ tài trợ hoàn hảo và phòng chống rủi ro tài trợ, NH cần hiểu và vận dụng tốt các quy ðịnh pháp lý ấy. 1.2.3. Tài trợ trên cõ sở phýõng thức thanh toán nhờ thu kèm chứng từ. Dựa trên phýõng thức thanh toán nhờ thu, NH có thể tài trợ cho nhà XK bằng các hình thức : tài trợ ứng trýớc giá trị nhờ thu và chiết khấu bộ chứng từ nhờ thu. - Tài trợ ứng trýớc giá trị nhờ thu : Là việc NH ứng trýớc giá trị nhờ thu cho nhà XK khi họ xuất trình tại NH hối phiếu và bộ chứng từ theo phýõng thức nhờ thu. Mức tài trợ ứng trýớc giá trị nhờ thu của NH không nhất ðịnh mà tùy thuộc vào mức ðộ an toàn trong giao dịch và thỏa thuận với khách hàng, thông thýờng nằm trong biên ðộ 80 - 90% giá trị nhờ thu. Khi tiền thanh toán về, NH sẽ thanh toán phần chêng lệch giữa giá trị thu ðýợc và giá trị ðã ứng trýớc cho nhà XK sau khi ðã thu lãi cho số tiền ứng trýớc ðó. Khi tài trợ theo hình thức này, NH tuy không ðýợc chuyển quyền sở hữu và thụ hýởng giá trị hối phiếu song vẫn có quyền truy ðòi nhà XK nếu nhà NK từ chối thanh toán hối phiếu. - Chiết khấu bộ chứng từ nhờ thu : Là hình thức tài trợ của NH cho nhà XK bằng cách mua lại trọn bộ chứng từ ngoại thýõng của nhà XK gửi NH thu hộ ðể thu tiền từ nhà NK. NH tài trợ thông thýờng sẽ thanh toán cho nhà XK toàn bộ giá trị của bộ chứng từ nhờ thu với ðiều kiện bảo lýu " quyền truy ðòi ". Tiếp theo NH sẽ nhân danh chính mình gửi bộ chứng từ này ðể thu nợ tiền hàng từ nhà NK thông qua NH thu hộ. Số tiền khi ðýợc nhà NK thanh toán sẽ ðýợc xem nhý nguồn hoàn trả vốn tài trợ ðã ứng trýớc, phần lãi tài trợ sẽ ðýợc tính ðúng theo kỳ hạn thực tế. Chiết khấu bộ chứng từ nhờ thu cũng gần giống nhý hình thức tài trợ ứng trýớc giá trị nhờ thu. Tuy nhiên hai hình thức này cũng có những ðiểm khác biệt cõ bản : - Khác biệt trong mức giá trị tài trợ : Mức tài trợ ứng trýớc giá trị nhờ thu thýờng từ khoảng 80-90%, hoặc có thể thấp hõn, còn mức chiết khấu bộ chứng từ nhờ thu là 100% trị giá bộ chứng từ. - Khác biệt trong quyền hạn của NH ðối với việc thụ hýởng giá trị hối phiếu, kéo theo các quyền hạn khác liên quan ðến việc xử lý bộ chứng từ nhờ thu. Trong tài trợ chiết khấu, NH có toàn quyền ra chỉ thị nhờ thu yêu cầu NH thu hộ thực hiện, còn pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 15 trong tài trợ ứng trýớc, vai trò của NH chỉ ðõn giản là chuyển giao chỉ thị nhờ thu của nhà XK. Khi xem xét tài trợ theo phýõng thức thanh toán nhờ thu, NH thýờng ðặc biệt quan tâm ðến các yếu tố : uy tín của nhà XK và NK, quy chế quản lý hối ðoái ở nýớc NK, ðiều kiện thanh toán là D/P hay D/A ( D/P ít bị rủi ro hõn )._., khả nãng thanh lý hàng hóa nếu bị từ chối nhận hàng và thanh toán, việc chấp nhận thanh toán hối phiếu của nhà NK trong trýờng hợp ðiều kiện thanh toán là D/A có ðýợc bảo lãnh hay không, bộ chứng từ có xác lập quyền sở hữu ðối với hàng hóa hay không… .Nếu nhà NK không thanh toán, NH có thể truy ðòi từ nhà XK giá trị ðã tài trợ, hoặc tố tụng nhà NK dựa trên chữ ký chấp nhận thanh toán của ngýời này. 1.2.4. Tài trợ trên cõ sở phýõng thức thanh toán tín dụng chứng từ. - Cho vay ứng trýớc hoặc chiết khấu bộ chứng từ theo L/C : Cũng týõng tự nhý cho vay ứng trýớc hoặc chiết khấu giá trị nhờ thu trong trýờng hợp thanh toán bằng phýõng thức nhờ thu chứng từ. Tuy nhiên, trong phýõng thức thanh toán tín dụng chứng từ thì các NH sẵn sàng tài trợ hõn và với mức lãi suất ýu ðãi hõn vì trong phýõng thức này, hối phiếu ðýợc ký phát cho NH phát hành nên rủi ro trong hình thức tài trợ này có thể ðýợc xem là rất thấp. NH có thể chiết khấu chứng từ theo L/C bằng một trong hai hình thức : chiết khấu bảo lýu quyền truy ðòi hoặc chiết khấu miễn truy ðòi. Ðối với hình thức chiết khấu có bảo lýu quyền truy ðòi, NH chỉ có thể thực hiện truy ðòi từ nhà XK nếu NH phát hành không chấp nhận hoặc không thanh toán trên cõ sở bộ chứng từ hoàn hảo. Trong trýờng hợp NH chiết khấu không phát hiện ra ngay những sai sót, bất hợp lệ của bộ chứng từ trýớc khi chiết khấu, NH sẽ mất quyền truy ðòi nhà XK và phải tự gánh lấy rủi ro. Nếu NH phát hành có uy tín, NH có thể chiết khấu theo hình thức miễn truy ðòi, tức là mua ðứt bộ chứng từ theo L/C bất kể kết quả thanh toán bộ chứng từ nhý thế nào. Mọi rủi ro quốc gia và rủi ro NH phát hành chuyển qua cho NH tài trợ. Ngýợc lại NH tài trợ chấp nhận rủi ro trong khuôn khổ hạn mức tín dụng chung mà NH xét duyệt cho NH phát hành. - Xác nhận L/C ðã ðýợc mở cho nhà XK : pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 16 Thực chất là tài trợ liên NH trong ðó NH xác nhận bảo lãnh cho uy tín thanh toán của NH phát hành L/C theo yêu cầu của nhà XK ðể họ hoàn toàn an tâm về tính an toàn trong thanh toán tiền hàng khi họ thực hiện ðúng theo các quy ðịnh trong L/C ðã mở. Nghiệp vụ xác nhận L/C tạo nên một cam kết thanh toán ðộc lập của NH xác nhận có hiệu lực týõng ðýõng cam kết của NH phát hành nên mức phí xác nhận cũng ngang bằng với phí cam kết phát hành L/C. Khi thực hiện hình thức tài trợ này, NH ðã ðảm nhận trýớc nhà XK tất cả rủi ro liên quan ðến uy tín và khả nãng thanh toán của nhà NK, NH phát hành và cả rủi ro của quốc gia NK. NH xác nhận chỉ thực hiện việc xác nhận L/C trên cõ sở xem xét : uy tín của NH phát hành L/C; uy tín và mức ðộ giao dịch thýờng xuyên của hai bên mua bán; nội dung L/C; mặt hàng của L/C; quy ðịnh về hoàn trả tiền thanh toán của L/C; L/C thýờng hạn chế thýõng lýợng tại NH xác nhận… Trong thực tế, NH xác nhận thýờng có mối quan hệ NH ðại lý với NH phát hành và có thể cấp cho NH phát hành một hạn mức tín dụng nhất ðịnh, làm cõ sở ðể NH quyết ðịnh có nên tham gia tài trợ xác nhận L/C không. Bên cạnh ðó, NH xác nhận cũng áp dụng những biện pháp ðảm bảo an toàn khác khi xác nhận L/C nhý ðòi hỏi các quy ðịnh về hoàn tiền có lợi cho NH xác nhận, hoặc yêu cầu NH phát hành phải ký quỹ một phần hoặc toàn bộ trị giá L/C. 1.2.5. Bao thanh toán ( Factoring ) BTT ( Factoring ) là một dạng kỹ thuật tài trợ cổ ðiển và ðã phát triển mạnh trong giai ðoạn nền thýõng mại quốc tế bùng nổ nhanh chóng hiện nay. Ðây là một hình thức tài trợ ðặc biệt giúp nhà XK có thể bán hàng theo phýõng thức ghi sổ, không phải bận tâm về rủi ro thýõng mại phía bên mua, vừa tiết giảm khối lýợng công việc ghi chép sổ sách và theo dõi quá trình thu nợ ngýời mua nýớc ngoài. - Hợp ðồng Factoring là một hợp ðồng ðýợc kết lập giữa bên cung ứng và tổ chức tài trợ theo ðó : - Bên cung ứng có thể và sẽ nhýợng cho tổ chức tài trợ các khoản phải thu phát sinh từ những hợp ðồng thýõng mại. - Tổ chức tài trợ thực hiện tối thiểu 2 trong số các chức nãng sau ðây : + Tài trợ bên cung ứng, gồm cho vay và ứng trýớc tiền. + Quản lý sổ sách liên quan ðến các khoản phải thu. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 17 + Thu nợ các khoản phải thu. + Bảo ðảm rủi ro không thanh toán của con nợ. - Con nợ phải ðýợc thông báo về việc nhýợng bán khoản phải thu này Ba chức nãng cõ bản của Factoring quốc tế là : - Theo dõi và quản lý việc thu nợ tiền hàng. - Chức nãng tài trợ thuần túy. - Chức nãng ðảm nhận rủi ro thýõng mại của ngýời mua. Dịch vụ Factoring là dịch vụ cho phép nhà XK bán hàng theo lối ghi sổ, nghĩa là cấp tín dụng cung ứng cho ngýời mua nýớc ngoài với mức bảo ðảm rủi ro 100%, với việc thu nợ ðýợc thực hiện thông qua mạng lýới quốc tế các tổ chức factor. Bằng việc sử dụng Factoring, nhà XK có thể có những lợi ích mà các loại hình tài trợ khác không cung cấp ðýợc. Ðó là : - Cung ứng sự hỗ trợ tài chính cho DN bằng cách gia tãng vốn lýu ðộng mà họ ðang bị ứ ðọng trong các hóa ðõn chýa thanh toán ( các DN có thể có những khoản ứng trýớc từ 70 - 80% giá trị hóa ðõn ). Qua ðó, họ cũng rút ngắn chu kỳ vốn lýu ðộng một cách hữu hiệu, làm tãng lãi gộp. - Nhờ Factoring, các tỉ số tài chính trong bảng cân ðối ðýợc cải thiện. Do ðó, DN có ðýợc ðánh giá tốt của NH khi muốn vay vốn. - Tổ chức Factoring quản lý tín dụng thay cho DN. Nếu là thanh toán miễn truy ðòi, toàn bộ rủi ro tín dụng do tổ chức Factoring chịu. Tổ chức Factoring cũng giúp DN trong việc ðánh giá tình trạng tài chính, khả nãng kinh doanh, uy tín… của ngýời mua ðể ðịnh ra những hạn mức tín dụng khi họ có yêu cầu. - Tổ chức Factoring làm công việc hạch toán bán hàng thay cho DN XK, giúp DN giảm chi phí hành chính và thủ tục có liên quan trong vấn ðề quản lý theo dõi thu nợ tiền hàng từ nhà NK - Công việc thu nợ ðýợc tiến hành chuyên nghiệp, khéo léo, không gây phiền hoặc ðánh mất mối quan hệ giữa nhà XK và ngýời mua của họ. - Bằng cách sử dụng Factoring, nhà XK sẽ nâng cao ðýợc sức cạnh tranh trong kinh doanh nhờ vào khả nãng cấp tín dụng cung ứng cho ngýời mua nýớc ngoài dýới dạng thanh toán ghi sổ - một phýõng thức TTQT ðõn giản. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 18 Ngoài ra, bên cạnh việc ðảm nhận rủi ro thýõng mại của bên mua, tổ chức Factoring có thể ðảm nhận thêm rủi ro tỉ giá, rủi ro chuyển tiền, rủi ro chính trị… Ðể ðổi lại lợi ích này, nhà XK phải trả một khoản phí khá cao. Ðể chống ðỡ rủi ro trong tài trợ Factoring, các tổ chức Factoring thýờng sử dụng các biệnh pháp sau : - Sử dụng mối quan hệ factor ðại lý trong hệ thống hiệp hội các tổ chức Factoring quốc tế. - Factor XK có thể yêu cầu nhà XK hoặc tự mình thu xếp ðể giao dịch tài trợ Factoring ðýợc bảo hiểm tín dụng XK. - Factoring với ðiều kiện có truy ðòi. 1.2.6. Forfaiting. Forfaiting cũng là một dạng nghiệp vụ mua nợ, BTT nhý nghiệp vụ Factoring song có một số ðiểm khác biệt. Nếu factoring chủ yếu thực hiện với các khoản phải thu giá trị nhỏ và ngắn hạn thì forfaiting giao dịch với các khoản phải thu có giá trị cao và trung, dài hạn. Do ðó, nếu factoring thýờng thực hiện với một loạt hóa ðõn nhỏ thì forfaiting thực hiện với một giao dịch ðõn lẻ, ðộc lập, và forfaiting không cung cấp các dịch vụ bảo vệ tín dụng hoặc kế toán sổ sách nhý factoring. Về cõ bản, có thể nói forfaiting là việc các forfaiter (ngýời mua các khoản phải thu) mua không truy ðòi các chứng từ tài chính (nhý hối phiếu, lệnh phiếu), các công cụ nợ (debt instrument) chýa tới hạn. Ðặc ðiểm của forfaiting là kể từ khi chuyển giao quyền thu nợ cho NH, ngýời bán ðýợc miễn truy ðòi trong trýờng hợp ngýời mua không trả ðýợc nợ. Forfaiting là mua lại quyền thu nợ từ ngýời bán và tài trợ trực tiếp cho ngýời bán nhýng thông qua nghiệp vụ này, ngýời mua là ngýời nhận ðýợc khoản tín dụng cuối cùng. Forfaiting cung cấp cho nhà XK các lợi ích sau : - Nhận ðýợc khoản thanh toán nhanh, vào thời ðiểm ðã biết và do ðó, ngân lýu ðýợc ðảm bảo, cải thiện và nâng cao thanh khoản. - Khoản thanh toán ðýợc ðảm bảo (không bị truy ðòi) - Forfaiter chịu tất cả rủi ro thýõng mại lẫn rủi ro chính trị và có thể cả rủi ro về lãi suất, tỉ giá. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 19 - Giúp nhà XK nâng cao sức cạnh tranh trong kinh doanh nhờ vào khả nãng cung cấp tín dụng trung dài hạn cho nhà NK, ðặc biệt là ðối với những ngýời mua có uy tín nhýng ở các nýớc mà các tổ chức tín dụng XK không muốn cung cấp tín dụng. - Do dự tồn tại rộng rãi của thị trýờng thứ cấp giao dịch các chứng từ tài chính, chi phí cho tài trợ forfaiting thấp. 1.2.7. Bảo lãnh NH. Trong giao thýõng quốc tế, các bên XK và NK thýờng cần ðến các hình thức bảo lãnh NH nhằm dự phòng và chống ðỡ những rủi ro tiềm ẩn xuyên suốt trong quá trình thực hiện các thýõng vụ ngoại thýõng. Trong những thýõng vụ XK lớn hoặc khi nhà XK có nhận khoản thanh toán ứng trýớc từ nhà NK, nhà XK sẽ cần ðến các loại bảo lãnh của NH nhằm khẳng ðịnh uy tín kinh doanh của mình nhý khả nãng hoàn thành thýõng vụ, khả nãng cung ứng hàng hóa ðúng tiến ðộ ðúng chất lýợng cam kết… Khi cung cấp dịch vụ bảo lãnh theo yêu cầu của khách hàng ( "ngýời ðýợc bảo lãnh" ), "NH bảo lãnh" bảo ðảm với "ngýời thụ hýởng bảo lãnh" rằng "ngýời ðýợc bảo lãnh" sẽ hoàn thành những nghĩa vụ thỏa thuận trong hợp ðồng. Nếu các nghĩa vụ này không ðýợc hoàn thành, "NH bảo lãnh" cam kết thanh toán ðền bù cho "ngýời thụ hýởng bảo lãnh". Mức ðền bù dựa theo thỏa thuận bảo lãnh NH ðã phát hành, có thể từ 1% ðến 100% giá trị hợp ðồng. Tóm lại, hoạt ðộng tài trợ XK với bản chất là hoạt ðộng tín dụng của các NHTM trong mối quan hệ gắn bó hữu cõ với các phýõng tiện và phýõng thức TTQT mang những ðặc ðiểm rất riêng biệt so với các hình thức tín dụng thông thýờng khác. Cùng với sự phát triển của nền thýõng mại và tài chính quốc tế, các loại hình tài trợ XK của NH ngày càng phát triển và ða dạng hõn. Các NHTM trong hoạt ðộng tài trợ XK phải ðặc biệt lýu tâm ðến những khác biệt trong cõ chế giao dịch của từng thýõng vụ, phải nắm vững những yếu tố ðặc thù của từng hình thức tài trợ và kỹ thuật tài trợ. Từ ðó, các NH mới có thể lựa chọn giải pháp tài trợ tối ýu cũng nhý thiết kế các dạng thức tài trợ mới phục vụ hữu hiệu cho nhu cầu tài trợ của khách hàng, mang lại hiệu quả kinh doanh, lợi nhuận và nâng cao nãng lực cạnh tranh của các NH. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 20 1.3.Các phýõng thức ễễỌễ thông dụngọ Phýõng thức TTQT là toàn bộ quá trình, cách thức nhận trả tiền hàng trong giao dịch mua bán ngoại thýõng giữa ngýời NK và ngýời XK. Về cõ bản, có các phýõng thức TTQT sau thýờng ðýợc sử dụng : phýõng thức ghi sổ, phýõng thức chuyển tiền, phýõng thức nhờ thu, phýõng thức tín dụng chứng từ và phýõng thức giao chứng từ trả tiền. Tùy theo những ðiều kiện, các bên ðối tác trong quan hệ thýõng mại quốc tế sẽ thỏa thuận và lựa chọn phýõng thức thanh toán thích hợp. Một hợp ðồng ngoại thýõng có thể sử dụng một hoặc kết hợp vài trong số các phýõng thức thanh toán trên. 1.3.1. Phýõng thức ghi sổ ( Open Account ) Là phýõng thức thanh toán mà trong ðó ngýời XK sau khi thực hiện giao hàng hoặc cung ứng dịch vụ cho ngýời NK, thì mở một tài khoản (hoặc 1 cuốn sổ) ghi nợ cho ngýời mua và việc thanh toán các khoản nợ này ðýợc thực hiện sau một thời hạn nhất ðịnh do 2 bên mua và bán thỏa thuận trýớc (tháng, quý, nãm… ) Thực chất của phýõng thức thanh toán ghi sổ là ngýời XK (ngýời bán) thực hiện tín dụng thýõng mại cho ngýời mua. 1.3.2. Phýõng thức chuyển tiền ( Remittance) Phýõng thức chuyển tiền là một phýõng thức trong ðó một khách hàng ( ngýời trả tiền, ngýời mua, ngýời NK… ) yêu cầu NH phục vụ mình chuyển một số tiền nhất ðịnh cho ngýời hýởng lợi (ngýời cung ứng dịch vụ, ngýời bán, ngýời XK… ) ở một ðịa ðiểm nhất ðịnh. NH chuyển tiền phải thông qua ðại lý của mình ở nýớc ngoài hýởng lợi ðể thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền. Chuyển tiền có thể thực hiện trýớc ( thanh toán ứng trýớc ) hoặc sau khi nhà XK giao hàng. Việc chuyển tiền có thể thực hiện bằng các hình thức chủ yếu sau ðây : Hình thức ðiện báo ( T/T : Telegraphic Transfer ) : NH chuyển tiền thực hiện việc chuyển tiền theo cách ra lệnh bằng ðiện cho NH ðại lý ở nýớc ngoài trả tiền cho ngýời hýởng lợi. Hình thức thý chuyển tiền ( M/T : Mail Transfer ) : NH chuyển tiền thực hiện việc chuyển tiền theo cách gửi thý ra lệnh cho NH ðại lý ở nýớc ngoài trả tiền cho ngýời hýởng lợi. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 21 Ngày nay, cùng với sự tiến bộ của hệ thống truyền tin, với sự ra ðời và hoạt ðộng rất hiệu quả của mạng liên lạc viễn thông SWIFT - hệ thống truyền thông tài chính liên NH toàn thế giới - việc chuyển ðiện thanh toán giữa các NH ðýợc thực hiện nhanh chóng, chính xác, an toàn với giá thành rẻ, do ðó hình thức chuyển tiền bằng ðiện là chủ yếu. 1.3.3. Phýõng thức nhờ thu ( Collection of Payment) Phýõng thức nhờ thu là phýõng thức thanh toán mà ngýời bán sau khi hoàn thành xong nghĩa vụ giao hàng thì lập hối phiếu gửi ðến NH nhờ thu hộ số tiền ghi trên hối phiếu. Trong trýờng hợp này NH ðóng vai trò trung gian giúp thu hộ tiền theo ðúng chỉ thị ðã nhận ðýợc và ðýợc hýởng tỷ lệ phần trãm trên số tiền thu ðýợc. Cãn cứ vào các loại chứng từ thanh toán gửi ðến NH nhờ thu, có thể chia thành hai hình thức nhờ thu nhý sau : - Nhờ thu trõn ( Clean Cellection ) : Là phýõng pháp mà ngýời bán nhờ NH thu hộ tiền hối phiếu ở ngýời mua nhýng không kèm theo ðiều kiện gì cả. - Nhờ thu kèm chứng từ ( Documentary Collection ) : Là phýõng thức ngýời bán sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng thì lập bộ chứng từ thanh toán nhờ thu ( chứng từ gửi hàng và hối phiếu ) và nhờ NH thu hộ tiền tờ hối phiếu ðó, với ðiều kiện là ngýời mua trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền thì NH mới trao toàn bộ chứng từ gửi hàng cho ngýời mua ðể họ nhận hàng. 1.3.4. Phýõng thức giao chứng từ trả tiền ( CAD - Cash Against Documents ) Là phýõng thức thanh toán mà trong ðó nhà NK yêu cầu NH mở tài khoản ký thác ( Trust account ) ðể thanh toán tiền cho nhà XK khi nhà XK xuất trình ðầy ðủ các chứng từ theo yêu cầu. Nhà XK sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng sẽ xuất trình bộ chứng từ cho NH ðể nhận tiền thanh toán. 1.3.5. Phýõng thức tín dụng chứng từ ( Documentary Credit ) Phýõng thức thanh toán tín dụng chứng từ ðýợc thực hiện theo bản “ Quy Tắc và Thực Hành Thống Nhất về Tín Dụng Chứng Từ ( UCP – The Uniform Customs and Practice For Documentary Credits) do phòng thýõng mại quốc tế ( ICC) ban hành. Kể từ khi ðýợc ban hành vào nãm 1993, Bản quy tắc ðã qua 7 lần sửa ðổi với mục ðích theo kịp sự phát triển chung của nền mậu dịch, nền công nghiệp vận tải và pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 22 truyền thông trên thế giới. Ấn phẩm số 600 nãm 2007 ðýợc coi là bản sửa ðổi toàn diện, sâu sắc nhất, có hiệu lực từ 01/07/2007 và ðýợc gọi tắt là UCP600. Phýõng thức thanh toán tín dụng chứng từ là một sự thỏa thuận mà trong ðó, một NH ( NH mở thý tín dụng ) theo yêu cầu của khách hàng ( ngýời xin mở thý tín dụng ) cam kết sẽ trả một số tiền nhất ðịnh cho một ngýời thứ ba ( ngýời hýởng lợi số tiền của thý tín dụng ) hoặc chấp nhận hối phiều do ngýời thứ ba ký phát trong phạm vi số tiền ðó khi ngýời thứ ba này xuất trình cho NH một bộ chứng từ thanh toán phù hợp những quy ðịnh ðể ra trong thý tín dụng. Các bên có liên quan trong phýõng thức tín dụng chứng từ nhý sau : - Ngýời xin mở L/C ( Applicant ) : thýờng là ngýời mua, tổ chức NK. - Ngýời hýởng lợi ( Benificiary ) : là ngýời XK hàng hóa, ngýời bán. - NH mở L/C ( NH phát hành – Issuing Bank ) : là NH phục vụ ngýời NK, cung cấp tín dụng cho nhà NK. - NH thông báo L/C ( Advising Bank ) : là NH phục vụ ngýời XK, thông báo cho ngýời XK biết tín dụng ðã ðýợc mở. - NH thýõng lýợng ( Negotioting Bank ) : là NH ðứng ra thýõng lýợng bộ chứng từ. Ngoài ra có thể có các NH khác tham gia trong phýõng thức thanh toán này : - NH xác nhận ( Confirming Bank ) - NH thanh toán hay NH hoàn trả ( Paying/Reimbursing Bank ) - NH chuyển nhýợng ( Transferring Bank ) Các hình thức ðòi hoàn tiền tùy theo L/C quy ðịnh có các loại sau : a. NH thýõng lýợng kiểm tra bộ chứng từ do nhà XK xuất trình và gửi chứng từ cho NH phát hành L/C ðể ðòi tiền. NH phát hành L/C nhận ðýợc chứng từ và kiểm tra thấy phù hợp thì chuyển tiền thanh toán. b. NH thýõng lýợng sau khi kiểm tra bộ chứng từ do nhà XK xuất trình nếu thấy phù hợp thì gửi chứng từ cho NH phát hành L/C và lập ðiện hoặc thý ðòi hoàn tiền NH phát hành hoặc NH hoàn trả theo ðiều kiện của L/C. c. NH thýõng lýợng sau khi kiểm tra bộ chứng từ xuất trình nếu thấy phù hợp thì trực tiếp ghi nợ tài khoản của NH phát hành L/C tại NH mình và trả tiền cho nhà XK. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 23 Trong trýờng hợp bộ chứng từ xuất trình không phù hợp với các ðiều kiện và ðiều khoản của L/C, NH phát hành và ngýời yêu cầu mở L/C có quyền từ chối thanh toán, trả lại chứng từ cho nhà XK. Hiện nay, phýõng thức thanh toán tín dụng chứng từ ðýợc xem là phýõng thức thanh toán ýu việt và phổ biến nhất trong các phýõng thức TTQT vì dung hòa ðýợc một cách tốt nhất quyền ðýợc an toàn, tránh phần lớn rủi ro trong giao dịch thanh toán ngoại thýõng của cả nhà XK và nhà NK – hai nhân tố quan trọng nhất ðể tạo ra một giao dịch ngoại thýõng. 1.4.Kinh nghiệm tài trợ XỐ tại một số nýớcọ 1.4.1 Nhật Bản Những yếu tố quan trọng trong việc tạo nên sự thần kỳ của nền kinh tế Nhật Bản là việc thực hiện chính sách công nghiệp và thýõng mại ðúng ðắn bên cạnh chiến lýợc chú trọng phát triển thị trýờng XK trọng ðiểm. Các nhà hoạch ðịnh chính sách Nhật Bản ðã rất có ý thức về việc phát triển các ngành công nghiệp XK và thực hiện hàng loạt các biện pháp khuyến khích XK sang các thị trýờng ðang ðýợc tiến hành dýới nhiều hình thức khác nhau nhý vay vốn lãi suất ýu ðãi, áp dụng chính sách thuế ýu ðãi, thành lập các cõ quan thực hiện chức nãng khuyến khích XK. Nhờ những hệ thống khuyến khích ðó mà kim ngạch XK Nhật Bản ðã tãng mạnh với cõ cấu có sự chuyển biến quan trọng từ các sản phẩm sử dụng nhiều lao ðộng trong các sản phẩm công nghiệp nặng sử dụng nhiều vốn, kỹ thuật. Nhật Bản rất chú trọng ðến nắm bắt thông tin về nhu cầu thị trýờng nýớc ngoài và ðịa chỉ NK, thông tin về vận chuyển ðýờng biển, thủ tục hải quan và những khách hàng cụ thể. Ngoài ra, yêu cầu các hãng ðã xâm nhập ðýợc thị trýờng phải có trách nhiệm phổ cập thông tin cho các hãng mới khác. Ðể mở rộng thị trýờng XK, Nhật Bản khuyến khích các Công ty tãng cýờng ðầu tý trực tiếp ra nýớc ngoài, nghiên cứu thông tin thị trýờng và ðặt các vãn phòng ðại diện ngay tại thị trýờng các nýớc ðó ðể tìm hiểu và nắm bắt nhu cầu thực tế. Ðây ðýợc xem là býớc chuyển hýớng quan trọng trong chính sách công nghiệp và thýõng mại của Nhật Bản. Ðiều ðó giúp cho các DN Nhật Bản có thể bán sản phẩm ngay tại thị trýờng của nýớc nhận ðầu tý hoặc XK sang nýớc thứ ba, tránh ðýợc những hạn chế về XK và các hàng rào mậu dịch khác. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 24 1.4.2. Hàn Quốc Sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998, vấn ðề trọng tâm ðýợc Chính phủ Hàn Quốc quan tâm là nâng cao nãng lực cạnh tranh quốc gia cũng nhý từng sản phẩm trên thị trýờng quốc tế. Vì vậy, chýõng trình cải cách kinh tế Hàn Quốc ðýợc tập trung chủ yếu vào cải cách tài chính, thị trýờng lao ðộng khu vực DN nhà nýớc và tý nhân; cõ cấu lại hoạt ðộng sản xuất kinh doanh; xác ðịnh ngành công nghiệp mũi nhọn sẽ phát triển. Chính phủ Hàn Quốc chủ trýõng tãng ðầu tý ðể tãng khả nãng cạnh tranh cho 8 ngành công nghiệp then chốt, ðó là ngành công nghiệp ôtô, bán dẫn, chế tạo máy, ðiện tử, dệt, hoá chất, ðóng tàu, công nghiệp thép... Quá trình ðẩy mạnh XK của Hàn Quốc thành công là nhờ các chính sách hỗ trợ của nhà nýớc trong quá trình hýớng về XK. Những kinh nghiệm về chính sách tài trợ XK nhý: Hàn Quốc ðã thành lập Ủy ban Kinh tế ðể ðiều phối các chiến lýợc phát triển kinh tế hýớng ngoại do Phó Thủ týớng Chính phủ trực tiếp ðiều hành. Ủy ban này có nhiệm vụ lập các kế hoạch phát triển dài hạn và ngắn hạn, tham gia trực tiếp vào quá trình thực hiện và kiểm soát hiệu quả các nguồn lực. Cùng với ðó, Liên ðoàn các nhà công nghiệp Hàn Quốc, Ủy ban thúc ðẩy XK Hàn Quốc ðýợc thành lập nhằm tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa Chính phủ và DN. Hàn Quốc mở rộng các chýõng trình tín dụng XK với mức lãi suất cho vay trên cõ sở Chính phủ thực hiện trợ cấp lãi suất cho vay. Hệ thống tín dụng XK ngắn hạn nhằm hỗ trợ tài chính XK qua thý tín dụng (L/C) ðã ðýợc Chính phủ Hàn Quốc áp dụng từ nãm 1961. Sau ðó, hệ thống tín dụng này ðýợc mở rộng sang các lĩnh vực NK nguyên liệu và các hàng hoá trung gian cho các ngành sản xuất hàng XK. Tín dụng XK lãi suất thấp vào thập kỷ 80 ðã ðýợc Chính phủ giảm dần, chỉ còn 0,5% tổng giá trị XK. Tuy nhiên, thay vào ðó, Hàn Quốc sử dụng hàng loạt các hình thức trợ cấp XK gián tiếp nhý giá sử dụng các phýõng tiện công cộng, ðõn giản hoá thủ tục hải quan, cấp tín dụng cho các hoạt ðộng marketing ở nýớc ngoài. Ðể hỗ trợ phát triển XK, Chính phủ Hàn Quốc cũng ðã thực hiện ðiều chỉnh giảm giá ðồng Won nhiều lần, trong ðó ðiều chỉnh lớn nhất là vào nãm 1964, giá ðồng Won ðýợc ðiều chỉnh giảm xuống ðến 64%. Những lần ðiều chỉnh này giúp cho giá trị ðồng Won ðýợc duy trì sát với thực tế và giá cả hàng hoá trên thị trýờng thế giới, qua ðó có tác dụng khuyến khích mạnh XK. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 25 1.4.3.Trung Quốc. Thực hiện công nghiệp hoá theo hýớng mở cửa trong ðiều kiện của nền kinh tế chuyển ðổi, bên cạnh việc có một thị trýờng nội ðịa khổng lồ, Trung Quốc rất quan tâm ðến việc khai thác và mở rộng thị trýờng quốc tế ðể XK. Trung Quốc ðã lựa chọn và thực hiện một chiến lýợc khai thác thị trýờng toàn cầu một cách hợp lý theo hýớng tìm kiếm thị trýờng XK và tãng mức XK trên các thị trýờng hiện có. Chính nhờ có chiến lýợc phát triển XK hợp lý mà Trung Quốc ðã duy trì ðýợc khả nãng tãng trýởng XK ở nhịp ðộ cao trên cõ sở mở rộng cõ cấu hàng hoá XK, tãng mức XK tối ða vào các thị trýờng quen thuộc. Trung Quốc ðang thực hiện công nghiệp hoá, hiện ðại hoá hýớng về XK. Do ðó, quá trình thực hiện công nghiệp hoá, hiện ðại hoá ðồng thời với quá trình chuyển dịch cõ cấu kinh tế, cõ cấu các ngành công nghiệp, cõ cấu hàng hoá XK cũng không ngừng chuyển dịch và mở rộng. Với chiến lýợc phát triển sản phẩm XK, hõn 2 thập kỷ qua Trung Quốc ðã trở thành xýởng các sản phẩm XK quy mô lớn chýa từng có trên thế giới với các sản phẩm mang tính cạnh tranh cao về mẫu mã, giá cả. Bên cạnh ðó, việc tham gia vào WTO, sức cạnh tranh hàng hoá của Trung Quốc càng ðýợc tiếp thêm sức mạnh. Trung Quốc cũng khuyến khích các DN FDI tham gia XK bằng cách, các ðặc khu kinh tế, các xí nghiệp có vốn ðầu tý nýớc ngoài không phải nộp thuế NK ðối với các thiết bị sản xuất, nguyên liệu, phụ tùng thay thế, linh kiện, vật dụng cho nhu cầu sản xuất. Ðồng thời, các xí nghiệp sản xuất hàng XK khi nhập vật tý ðýợc miễn thuế hải quan từ 5 ðến 25%. Khuyến khích các nhà sản xuất trong nýớc nâng cao tỷ lệ hàng XK của mình thông qua các biện pháp hành chính và kinh tế. Các DN FDI XK trên 70% sản phẩm sản xuất ra sẽ ðýợc giảm thuế thu nhập 5%. 1.4.4. Bài học cho Việt Nam Trong những nãm qua, thýõng mại Việt Nam ðã có nhiều býớc chuyển biến tích cực, phát triển theo hýớng XK. Nhýng cõ bản vẫn là XK các sản phẩm thô, sản phẩm sử dụng nhiều lao ðộng, giá trị lợi nhuận thấp. Thông qua kinh nghiệm tài trợ XK tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quôc Việt Nam có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau : pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 26 - Từ Nhật Bản ta có thể học tập trong việc thành lập các cõ quan thực hiện chức nãng khuyến khích XK, ngành công nghiệp XK ðýợc vay vốn với lãi suất ýu ðãi, Chính Phủ cần ðýa ra chính sách thuế ýu ðãi ðối với những mặt hàng XK. - Từ Hàn Quốc cho thấy Chính Phủ phải xác ðịnh ngành công nghiệp mũi nhọn ðể có chính sách hỗ trợ ðặc biệt với những ngành này, có chính sách hỗ trợ hệ thống tín dụng XK ngắn hạn nhằm hỗ trợ tài chính XK qua thý tín dụng. Ngoài ra có thể học tập Hàn Quốc trong việc sử dụng hàng loạt các hình thức trợ cấp XK gián tiếp nhý giá sử dụng phýõng tiện công cộng, ðõn giản hóa thủ tục hải quan, cấp tín dụng cho các hoạt ðộng marketing ở nýớc ngoài. - Từ Trung Quốc các DN của Việt Nam có thể học ðýợc kinh nghiệm trong việc thực hiện chiến lýợc triển khai thị trýờng toàn cầu về chiến lýợc phát triển sản phẩm với mẫu mã ðẹp, giá rẻ ðánh ðúng vào tâm lý, nhu cầu của ngýời tiêu dùng. Hiện nay, phần lớn các DN nýớc ta có quy mô nhỏ, không có khả nãng trực tiếp tìm hiểu thị trýờng, xây dựng các cõ sở ðảm bảo thông tin thị trýờng, lập vãn phòng ðại diện ở nýớc ngoài... Ðiều ðó làm cho DN không chỉ khó khãn trong tiếp cận thông tin thị trýờng mới, mà còn bỏ mất nhiều cõ hội XK hàng hoá. Chính vì vậy Chính Phủ nên có những chính sách ýu ðãi ðối với những trýờng hợp này. Qua Trung Quốc ta còn có ðýợc kinh nghiệm trong việc khuyến khích các DN FDI tãng cýờng XK sang các nýớc trên thế giới. Tóm lại, hoạt ðộng tài trợ XK với bản chất là hoạt ðộng tín dụng của các NHTM trong mối quan hệ gắn bó hữu cõ với các phýõng tiện và phýõng thức TTQT mang những ðặc ðiểm rất riêng biệt so với các hình thức tín dụng thông thýờng khác. Cùng với sự phát triển của nền thýõng mại và tài chính quốc tế, các loại hình tài trợ XK của NH ngày càng phát triển và ða dạng hõn. Các NHTM trong hoạt ðộng tài trợ XK phải ðặc biệt lýu tâm ðến những khác biệt trong cõ chế giao dịch của từng thýõng vụ, phải nắm vững những yếu tố ðặc thù của từng hình thức tài trợ và kỹ thuật tài trợ. Từ ðó, các ngân hàng mới có thể lựa chọn giải pháp tài trợ tối ýu cũng nhý thiết kế các dạng hình thức tài trợ mới phục vụ hữu hiệu cho nhu cầu tài trợ của khách hàng, mang lại hiệu quả kinh doanh, lợi nhuận và nâng cao nãng lực cạnh tranh của các ngân hàng. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine._.i ra quyết ðịnh tài trợ. - Xây dựng biểu mẫu, hợp ðồng, quy trình. BTT XK liên quan ðến ít nhất 3 hợp ðồng : Hợp ðồng thýõng mại giữa nhà XK và ngýời mua nýớc ngoài; Hợp ðồng BTT XK giữa Factor xuất khẩu và nhà XK qua ðó Factor XK ðýợc nhà XK chuyển nhýợng quyền thu nợ tiền hành một cách hợp pháp từ ngýời mua nýớc ngoài; Hợp ðồng ðại lý/hoặc ðối tác giữa Factor XK và Factor NK. - Xác ðịnh lãi suất, biểu phí dịch vụ : các khoản phải thu từ nghiệp vụ BTT ðýợc tạo thành từ 3 yếu tố : + Phí ðãng ký BTT ( bao gồm cả chi phí thẩm ðịnh tín dụng ngýời mua ) + Hoa hồng BTT ( bao gồm phí dịch vụ thu nợ và phí "rủi ro" hoặc phí bảo lãnh thanh toán của Factor NK, nếu có ) + Chi phí lãi tài trợ Factoring ( còn gọi là phí chiết khấu ) - Xác ðịnh mặt hàng tài trợ : trong giai ðoạn ðầu chỉ nên áp dụng có chọn lọc ðối với một số ngành hàng nhất ðịnh, ðối với từng thýõng vụ cụ thể và áp dụng BTT có pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 75 truy ðòi. Các ngành hàng XK truyền thống của Việt Nam nhý hàng dệt may, da giày, hàng nông sản thýờng bán do các nhà NK là các tập ðoàn thýõng mại lớn, là các nhà cung cấp lớn ở thị trýờng nýớc NK, việc tài trợ Factoring ở các ngành hàng này là hoàn toàn khả thi. - Thiết lập hệ thống cung cấp thông tin liên lạc theo ðúng các tiêu chuẩn thống nhất. Ðể có thể thiết lập ðýợc mạng lýới ðại lý bao TTQT cùng hợp tác trong nghiệp vụ BTT, các tổ chức BTT phải tham gia nhập hiệp hội bao TTQT ( FCI ). Ðây là một tổ chức liên kết các tổ chức BTT trên khắp thế giới, với hõn 204 thành viên tại gần 55 quốc gia ( chiếm hõn 50% doanh thu BTT trên thế giới.Trong ðó Việt Nam có 4 NH ðã gia nhập FCI là NH Ngoại thýõng Việt Nam, NHTM Cổ Phần Á Châu, NHTM Cổ Phần Sài Gòn Thýõng Tín và NHTM Cổ Phần Kỹ Thýõng. Mỗi thành viên gia nhập FCI phải tuân thủ các tiêu chí nghiêm ngặt về nãng lực tài chính và cam kết về các tiêu chuẩn dịch vụ cao; các thành viên ðều sử dụng một hệ thống thông tin liên lạc chuẩn, thống nhất hoạt ðộng theo quy tắc hành nghề toàn cầu và phải ðóng góp một mức phí hoạt ðộng. Trong khi ðó, các NHTM hiện nay với nãng lực tài chính còn yếu, các chỉ số hoạt ðộng chýa ðạt chuẩn mực và tiêu chí của NH hiện ðại trên thế giới chýa ðáp ứng, kinh nghiệm hoạt ðộng trong lĩnh vực này chýa có và uy tín trên trýờng quốc tế chýa cao thì việc trở thành thành viên của hiệp hội Factoring quốc tế không phải là vấn ðề ðõn giản, có thể thực hiện ngay ðýợc. Chính vì thế, có một mô hình thực hiện tài trợ theo hình thức BTT ðang ðýợc các NHTM nghiên cứu, trong ðó các NHTM trong nýớc sẽ ðóng vai trò là NH cho vay (Lending bank) tài trợ cho nhà XK trong nýớc, còn ðõn vị BTT XK và BTT NK sẽ là các tổ chức Factor nýớc ngoài ðã có bề dày trong hoạt ðộng BTT. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 76 Quy trình BTT theo mô hình nói trên ðýợc mô tả nhý sau : Sõ ðồ nghiệp vụ Factoring XK theo mô hình nghiên cứu : (1) HÐ bán hàng (4) (6) Phê (2) Y/cầu Ðánh giá duyệt/từ ðánh giá TD tín dụng chối BTT của nhà NK (3) Y/cầu kiểm tra TD (5) Phê duyệt hay từ chối BTT (7) Giao hàng (13) (12) (17) Thanh Thu nợ Thanh toán (11) toán khi ðến Ứng trýớc (8) hạn Chuyển nhýợng (10) Thông hoá ðõn (15) báo số Thanh toán tiền (9) Chuyển nhýợng hóa ðõn (14) Thanh toán Theo mô hình này, nhà XK chuyển nhýợng hóa ðõn cho Factor XK, Factor XK kiểm tra hóa ðõn và thông báo cho NH cho vay ðể ứng trýớc tiền cho nhà XK. Các NHTM ðóng vai trò là NH cho vay tài trợ cho nhà XK và hýởng lãi tài trợ tính theo trị giá hóa ðõn và thời gian tài trợ. Các rủi ro về khả nãng thanh toán của ngýời mua là do các tổ chức BTT nýớc ngoài gánh chịu và dĩ nhiên là họ ðýợc hýởng các khoản phí ðãng ký và phí hoa hồng BTT. Khi ðến hạn thanh toán, Factor NK sẽ thu Nhà NK Nhà XK Factor NK Nhà XK Nhà NK Factor XK Factor NK Factor XK NH cho vay (Lending Bank) pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 77 hồi nợ từ ngýời mua và chuyển cho Factor XK ðể hoàn lại khoản tài trợ của NH cho vay. Trýờng hợp có tranh chấp về thýõng mại, tổ chức BTT không thực hiện thanh toán cho ðến khi tranh chấp ðýợc giải quyết xong. 3.4.4. Phát triển nghiệp vụ thanh toán, các dịch vụ tý vấn hỗ trợ khách hàng trong hoạt ðộng XK. 3.4.4.1.Tham gia tý vấn khách hàng ngay từ giai ðoạn ðầu tiên của thýõng vụ. Thực tế cho thấy, nhà XK luôn cần sự tý vấn của NH trong suốt thýõng vụ XK của mình. Việc tý vấn kịp thời cho khách hàng ngay từ khâu ðầu tiên trong thýõng vụ xuất NK, khi DN gặp khó khãn do tình hình kinh tế thế giới và trong nýớc biến ðộng, trong giai ðoạn tỷ giá hối ðoái biến ðộng mạnh, lãi suất ngoại tệ dao ðộng mạnh hay trong những vụ kiện bán phá giá tôm … nhằm hạn chế tối ða rủi ro có thể xảy ra, ðồng thời nâng cao hình ảnh, vai trò của NH ðối với khách hàng. Ðặc biệt trong bối cảnh hoạt ðộng ngoại thýõng ngày càng ða dạng, phức tạp, tình trạng gian lận trong thýõng mại ngày càng phổ biến. Sự tham gia tý vấn của NH ngay từ những býớc ðầu tiên có ý nghĩa rất quan trọng vừa ðảm bảo thành công cho thýõng vụ, vừa ðảm bảo NH có thể tham gia tài trợ và ðạt ðýợc an toàn, hiệu quả trong hoạt ðộng tài trợ của mình. Qua quá trình quan hệ giao dịch với khách hàng và qua công tác tiếp thị, NH nên có sự chủ ðộng tham gia tý vấn với khách hàng ngay từ giai ðoạn ðầu tiên của thýõng vụ XK, lúc khách hàng bắt ðầu thýõng lýợng ký kết hợp ðồng XK, lúc ngýời mua nýớc ngoài mở L/C cho nhà XK, hay lúc khách hàng bắt ðầu có những nghiên cứu khả thi, mới ðýợc cấp phép hay chủ trýõng cho thực hiện các dự án lớn. Hiện nay các NHTM trên ðịa bàn Ðồng Nai chýa có bộ phận tý vấn khách hàng chuyên biệt. Mọi hýớng dẫn ðều do thanh toán viên hoặc cán bộ tín dụng thực hiện một cách vắn tắt, không ðồng ðuề, ðôi khi việc tý vấn chýa ðầy ðủ và kịp thời. Ðiều này khiến cho sai sót dễ nảy sinh, tạo nên lãng phí lớn về thời gian và chi phí cho cả khách hàng lẫn NH. Nghiệp vụ tý vấn này phải có một bộ phận riêng biệt, chuyên môn hóa ðặc biệt trong lĩnh vực XNK, lĩnh vực mà các DN Việt Nam còn nhiều lúng túng. Do ðó việc thiết lập bộ phận tý vấn khách hàng là cần thiết. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 78 Các nội dung cõ bản của công tác tý vấn khách hàng trong tài trợ XK : - Tý vấn khi khách hàng ký kết hợp ðồng ngoại thýõng sao cho có hiệu quả cao, tránh phát sinh các tranh chấp kiện tụng, tý vấn ðể DN lựa chọn phýõng thức TTQT, ðồng tiền thanh toán, ðiều kiện ngoại thýõng phù hợp, có lợi nhất. - Cập nhật thông tin thị trýờng trong nýớc và quốc tế, tập quán quốc tế, luật pháp quốc tế, tình hình tài chính của các công ty trong nýớc và quốc tế ðể cung cấp thông tin, tý vấn khi khách hàng có nhu cầu. - Tý vấn cụ thể cho từng thýõng vụ XK về các tập quán trong thanh toán của nýớc ðối tác, trách nhiệm và quyền hạn của nhà XK và NH, cách kiểm tra nội dung L/C, cách thức ứng xử khi thực hiện L/C ðã mở, cánh lập bộ chứng từ phù hợp với L/C, biện pháp giảm rủi ro trong thực hiện L/C… - Hýớng dẫn hỗ trợ khách hàng về quy trình, thủ tục, cách thức trong thực hiện quan hệ giao dịch tài trợ XK và TTQT với NH sao cho tiết kiệm ðýợc thời gian, giảm chi phí và sai sót của khách hàng. 3.4.4.2. Thực hiện dịch vụ lập chứng từ hộ cho khách hàng XK. Một số DN XK không thýờng xuyên, hoặc không có kinh nghiệp trong hoạt ðộng XNK có nhu cầu nhờ NH lập hộ bộ chứng từ XK. Ðây cũng là một loại hình dịch vụ nên tổ chức cho khách hàng trýớc mắt là ðáp ứng nhu cầu, sau là tạo sự yên tâm tin týởng nõi khách hàng, tãng chi phí dịch vụ cho NH. Các cán bộ TTQT có nghiệp vụ chuyên môn cao, trong quá trình lập chứng từ sẽ tránh ði nhiều sai sót, tiết kiệm thời gian cho khách hàng, ðồng thời nếu khách hàng có nhu cầu chiết khấu chứng từ, thì việc chiết khấu chứng từ sau ðó của NH cũng sẽ rất nhanh chóng, thuận lợi hõn cho khách hàng. Trong quá trình theo sát khách hàng ðể lập bộ chứng từ, NH sẽ kịp thời phát hiện ðể tý vấn cho khách hàng các biện pháp xử trí, ðối phó với các vấn ðề có liên quan tới việc không thực hiện ðýợc nghĩa vụ hợp ðồng của khách hàng, qua ðó NH cũng ðảm bảo thu hồi ðýợc tiền ðã tài trợ cho khách hàng khi làm hàng XK. Dịch vụ “ễý vấn thực hiện bộ chứng từ XỐ theo yêu cầu của ỒỨ“ phục vụ các nhà XK có nhu cầu ðýợc tý vấn thực hiện nội dung bộ chứng từ hàng xuất, xuất trình ðòi tiền theo “Thý tín dụng”, xuất trình ðòi tiền theo phýõng thức “Nhờ thu hộ”. Với các thông tin cần thiết liên quan mà khách hàng cung cấp, ðội ngũ nhân pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 79 viên chuyên nghiệp của NH sẽ tý vấn soạn lập nội dung bộ chứng từ theo yêu cầu của khách hàng. - NH tý vấn soạn lập nội dung bộ chứng từ XK dựa theo những thông tin mà khách hàng cung cấp. Khách hàng chịu trách nhiệm về nội dung của các thông tin ðó, bao gồm việc bộ chứng từ ðýợc NH tý vấn soạn lập dựa theo các thông tin do khách hàng cung cấp có thể làm cho bộ chứng từ bị bất hợp lệ theo Thý tín dụng liên quan, ảnh hýởng ðến việc thanh toán của bộ chứng từ ðýợc tý vấn soạn lập. - NH tý vấn soạn lập bộ chứng từ XK dựa theo: Quy tắc và Thực hành thống nhất của ICC về Tín dụng Chứng từ (UCP600), Tập quán NH Tiêu chuẩn Quốc tế ( ISBP), và các thông lệ quốc tế liên quan khác. - NH hoàn tất trách nhiệm tý vấn thực hiện bộ chứng từ XK khi nội dung bộ chứng từ giấy hoàn chỉnh theo ðúng yêu cầu của các thông tin do khách hàng cung cấp, ðýợc ký xác nhận ðúng theo yêu cầu của khách hàng. - Khách hàng có trách nhiệm kiểm tra nội dụng bộ chứng từ XK ðýợc NH tý vấn thực hiện, xác nhận ðúng theo yêu cầu, và thanh toán phí dịch vụ cho NH. - Các công ðoạn của việc phát hành bộ chứng từ bản chính bao gồm: ký phát hành bởi khách hàng và/hoặc các cõ quan liên quan theo từng yêu cầu cụ thể trong từng nghiệp vụ, số lýợng bản phát hành… không thuộc trách nhiệm của NH, và do khách hàng tiếp tục thực hiện. - Trong trýờng hợp khách hàng có cung cấp và nhận thông tin liên quan Thý tín dụng và bộ chứng từ hàng xuất qua e-mail, khách hàng ðồng thời chấp nhận các ðiều khoản và ðiều kiện chi phối việc sử dụng dịch vụ Nhận thông tin liên quan Thý tín dụng và bộ chứng từ hàng xuất qua e-mail do NH cung cấp. 3.5. Một số kiến nghị về chính sách ðối với nhà nýớcọ 3.5.1.NHNN cần ban hành quy chế chiết khấu chứng từ hàng xuất. Theo quyết ðịnh 35 của Chính Phủ, cho phép các DN XK bán hàng trả chậm nýớc ngoài có thời gian trả chậm lên ðến 2 nãm, từ ðó, hoạt ðộng của các NHTM phát sinh các vấn ðề: - Hàng hóa theo quy chế cho vay là ðối týợng cho vay ngắn hạn, nhýng khi xem xét cho vay ðể mua hàng xuất theo quy ðịnh trên ( bán hàng trả chậm ) với thời hạn cho pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 80 vay dài hạn 02 nãm thì sẽ trái với quy chế cho vay hiện hành. Vấn ðề này Nhà nýớc ðã chýa có vãn bản hýớng dẫn cụ thể ðể thực hiện. - Khi DN XK trong nýớc giao hàng xong, có bộ chứng từ hàng xuất gửi NH xin chiết khấu ðể trả nợ vay trýớc ðó hoặc có vốn ðể tiếp tục làm lô hàng khác, vấn ðề này hiện nay NHNN chýa ban hành quy chế cụ thể. Trên cõ sở này kiến nghị với NHNN nghiên cứu ban hành quy chế chiết khấu bộ chứng từ hàng xuất, tạo cõ sở cho các NH thực hiện. 3.5.2. Ban hành chính sách bảo hiểm Nhà nýớc cho hoạt ðộng chiết khấu. Trong các hoạt ðộng tài XK, nghiệp vụ chiết khấu bộ chứng từ XK là nghiệp vụ chứa ðựng nhiều rủi ro nhất trong các NHTM, bởi vì vậy, khi NH chấp nhận chiết khấu toàn bộ chứng từ, cho dù chiết khấu ðýợc phép truy ðòi thì tính an toàn của NH lệ thuộc rất nhiều vào sự thanh toán của NH nýớc ngoài. Trýờng hợp phí nýớc ngoài từ chối thanh toán, khả nãng truy ðòi tiền ðã chiết khấu của các DN rất khó thực hiện. Khi ðó bộ chứng từ XK ðã giao cho ngýời NK nýớc ngoài, hàng ðã chuyển ði, NH không còn cõ sở vật chất ðảm bảo cho việc truy ðòi mà chỉ còn lại chữ tín ðối với ngýời XK trong nýớc. Do vậy, hiện nay, hoạt ðộng chiết khấu chứng từ ðýợc NH thực hiện hết sức thận trọng, và ðây cũng là nguyên nhân chính khiến cho hoạt ðộng tài trợ XK còn nhiều hạn chế. Qua kinh nghiệm một số nýớc phat triển có chính sách ngoại thýõng ðýợc xác ðịnh là khuyến khích ðẩy mạnh xuât khẩu, Nhà nýớc tại ðây ðã thực hiện chế ðộ bảo hiểm Nhà nýớc cho hoạt ðộng chiết khấu : trong trýờng hợp NH chiết khấu bộ chứng từ XK không ðòi tiền từ nhà NK thì Bảo hiểm Nhà nýớc sẽ kiểm tra lại tính hoàn hảo của bộ chứng từ, nếu bộ chứng từ là hoàn hảo, NH sẽ ðýợc bảo hiểm bồi thýờng khoảng 80% trị giá bộ chứng từ XK. Tác dụng của bảo hiểm Nhà nýớc trong việc bồi thýờng những bộ chứng từ XK ðã chiết khấu cho NH là rất tốt : NH mạnh dạn thực hiện chiết khấu khi ngýời XK trình bộ chứng từ hoàn hảo, ngýời XK không bị ách tắc vốn trong quá trình chờ tiền và bảo hiểm Nhà nýớc trong quá trình ðòi tiền ngýời NK có nhiều thuận lợi hõn NH khi thực hiện nghiệp vụ này. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 81 3.5.3. Khuyến khích mô hình thành lập trung tâm thông tin tín dụng tý nhân. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy ở những quốc gia mà thông tin tín dụng sẵn có sẽ có nhiều DN và cá nhân tiếp cận ðýợc các nguồn tài chính. Trung tâm thông tin tín dụng (TTTD) tý nhân là một mô hình ðang rất phát triển ở nhiều nýớc và ðã ðýợc chứng minh là có thể giúp tãng cýờng tiếp cận tín dụng cho DN vừa và nhỏ và cá nhân. Ở các nýớc khác, trung tâm TTTD nhà nýớc thông thýờng do NH Nhà nýớc thành lập với mục ðích giám sát các NH là chính, còn trung tâm TTTD tý nhân thýờng ðýợc thành lập bởi các tổ chức tín dụng hay những thành viên tham gia thị trýờng tín dụng khác ðể giúp các thành viên chia sẻ thông tin tín dụng vì mục ðích kinh doanh. Trung tâm TTTD tý nhân thu thập thông tin trên phạm vi rộng hõn nhiều so với Trung tâm TTTD Nhà nýớc, bao gồm cả những khoản vay của DNNVV và cá nhân. Ðặc biệt thông tin ðýợc lýu giữ không chỉ giới hạn ở những khoản vay lớn. Trung tâm TTTD tý nhân cung cấp thông tin về lịch sử thanh toán của ngýời ði vay và nhiều dịch vụ khác nhý công cụ xử lý ðõn xin cấp tín dụng, hệ thống chấm ðiểm tín dụng v.v. Nhý vậy, trung tâm TTTD tý nhân mới ðáp ứng tốt nhất các yêu cầu về thông tin tín dụng của các tổ chức cho vay ðể phục vụ ðối týợng xin vay là DNNVV và cá nhân tốt hõn. Một ðiều tra nãm 2003 của NH Thế giới ở nhiều nýớc ðã ðýa ra những bằng chứng cho thấy không có mối liên hệ ðáng kể nào giữa hoạt ðộng của trung tâm TTTD Nhà nýớc với sự giảm bớt các rào cản về tín dụng; trong khi ðó với sự có mặt của trung tâm TTTD tý nhân, rào cản tiếp cận tài chính giảm bớt một cách rõ rệt và tỷ lệ ðýợc cấp tín dụng của DN nhỏ gia tãng. Những phát hiện cụ thể là tỷ lệ % các DN nhỏ gặp khó khãn về vốn ở những nýớc có trung tâm TTTD tý nhân là 27% trong khi ðó, ở những nõi không có trung tâm này, tỷ lệ này là 49%; xác suất DN nhỏ vay ðýợc từ NH ở những nýớc có trung tâm TTTD tý nhân là 40%, cao hõn nhiều ở những nýớc không có (28%). Tốc ðộ tãng trýởng tín dụng, ðặc biệt là tín dụng cho DNNVV và tín dụng tiêu dùng trong những nãm gần ðây, ðang tạo ra một nhu cầu rất lớn về thông tin tín dụng mà khả nãng và nguồn lực của CIC không thể ðáp ứng hết. Nhu cầu thông tin tín dụng về DNVVN và cá nhân tãng cao không ðýợc ðáp ứng ðang ảnh hýởng tiêu cực ðến hoạt ðộng kinh doanh của các NH. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 82 Song cần nhận thức rằng thông tin tín dụng là một lĩnh vực khá nhạy cảm vì nó không chỉ liên quan ðến quyền và trách nhiệm của các tổ chức tín dụng mà còn có thể ảnh hýởng ðến tính riêng tý và bảo mật về dữ liệu của các DN và cá nhân. Việc thành lập trung tâm TTTD tý nhân là một công việc rất khó khãn. Ðể Việt Nam có ðýợc trung tâm TTTD tý nhân hoạt ðộng hiệu quả, cần : - Xây dựng một khuôn khổ pháp lý phù hợp. - Có sự cam kết tham gia của các ðối tác liên quan, ðặc biệt là các tổ chức tài chính lớn. - Có sự hợp tác giữa khu vực công – tý và sự hiểu biết của toàn xã hội. - Tham khảo chuyên môn và kinh nghiệm quốc tế. 3.5.4.Thúc ðẩy triển khai áp dụng hình thức bảo hiểm tín dụng XK. Hoạt ðộng tín dụng XK ðã phát triển từ nhiều nãm nay tại Việt Nam, nhýng Bảo hiểm tín dụng XK ðã thực sự ði vào cuộc sống hay chýa vẫn chýa có số liệu hay ðánh giá nào cụ thể của các cõ quan quản lý chức nãng hay bản thân các DN bảo hiểm của Việt Nam. Thực tiễn cho thấy, Bảo hiểm tín dụng XK ðóng vai trò quan trọng trong việc thúc ðẩy hoạt ðộng XK và ðầu tý của hầu hết các quốc gia trên thế giới."Bảo hiểm tín dụng XK" là dịch vụ chủ yếu ðýợc cung cấp bởi tổ chức tín dụng XK (ECA). Nó ðề cập ðến việc bảo vệ và bồi thýờng cho ngýời XK khi họ cấp tín dụng thýõng mại hoặc bảo vệ và bồi thýờng cho các NH khi NH cho vay trung-dài hạn. Phạm vi bảo hiểm của Bảo hiểm tín dụng XK bao gồm các khiếu nại tổn thất do không thanh toán những khoản phải thu, phát sinh từ hoạt ðộng buôn bán hoặc những khoản cho vay trung-dài hạn vì lý do chính trị, thýõng mại. Bảo hiểm tín dụng XK ðýợc triển khai nhằm cải thiện cán cân thanh toán, tạo thêm việc làm, phát triển kỹ nãng tài chính của ngýời XK, nâng cao nhận thức của các NH về tín dụng XK, hỗ trợ hoạt ðộng XK vì lợi ích quốc gia cũng nhý tãng cýờng hoạt ðộng hối ðoái nhờ có sự hỗ trợ của các khoản ðầu tý nýớc ngòai. Nguyên lý cõ bản của Bảo hiểm tín dụng XK ðýợc thể hiện qua các ðiểm: hòa vốn (dài hạn); chỉ hỗ trợ những ðối týợng có khả nãng ðảm bảo hoàn trả hợp lý; chia sẻ rủi ro; hỗ trợ tài chính cho khối DN tý nhân; hình thành tập quán kinh doanh tốt (trên cõ sở môi trýờng kinh doanh thân thiện, lành mạnh); quá trình giải quyết khiếu nại minh bạch, công bằng; pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 83 hạn chế rủi ro thông qua hoạt ðộng tái bảo hiểm và/hoặc ðồng bảo hiểm. Và tất nhiên phải có yếu tố ðủ vốn/tiền mặt. Với những lợi thế nêu trên, hầu hết DN cho rằng, họ ðang rất nóng lòng chờ Bảo hiểm tín dụng XK, ðặc biệt là trong bối cảnh giá nguyên liệu tãng cao và giá ðồng USD liên tục giảm mạnh nhý hiện nay. Tóm lại, cần phải thừa nhận rằng nền kinh tế ðối ngoại giữ vai trò hết sức quan trọng ðối với các nýớc. Hệ thống NHTM là nhân tố không thể thiếu trong hoạt ðộng ngoại thýõng của mỗi quốc gia. Bên cạnh những ðóng góp to lớn của hệ thống NHTM ðối với sự phát triển của nền kinh tế ðất nýớc nói chung và của Tỉnh Ðồng Nai nói riêng thì cũng tồn tại không ít những khó khãn výớng mắc trong quá trình hoạt ðộng của mình. Những giải pháp nhằm phát triển các hình thức tài trợ XK của các NHTM trên ðịa bàn Tỉnh Ðồng Nai có thể chýa ðầy ðủ, nhýng hy vọng rằng ðó là những ðóng góp thiết thực nhằm nâng cao vai trò và khả nãng hoạt ðộng của hệ thống NHTM trong lĩnh vực tài trợ XK nói riêng và trong toàn bộ hoạt ðộng của các NHTM nói chung. Góp phần giúp các NHTM nâng cao sức cạnh tranh của mình tiến tới hội nhập quốc tế. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 84 KẾễ ỔỪẬỨ Sau khi gia nhập WTO, Việt Nam sẽ phải mở cửa tất cả các lĩnh vực, trong ðó, có tài chính - NH. Chính vì vậy hệ thống NH nói chung cũng nhý các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai nói riêng ðang ðứng trýớc những cõ hội và thách thức lớn. Áp lực cạnh tranh trên lĩnh vực tài chính - NH càng ngày càng gay gắt, trong ðó tài trợ XK là lĩnh vực có mức cạnh tranh mạnh mẽ chủ yếu thông qua chất lýợng và chủng loại sản phẩm, thời gian triển khai và chính sách khách hàng. Phát triển loại hình tài trợ XK ðáp ứng kịp thời và có thể ðón ðầu nhu cầu của khách hàng là yêu cầu cấp thiết ðối với các NHTM ðể có thể ðứng vững, khẳng ðịnh ðýợc vị thế và phát huy lợi thế của mình. Trên cõ sở phân tích thực trạng trong hoạt ðộng tài trợ XK tại các NHTM trên ðịa bàn tỉnh Ðồng Nai, luận vãn ðã cố gắng ðề xuất một số giải pháp cõ bản phù hợp với thực tế hoạt ðộng của các NHTM, phù hợp với trình ðộ phát triển và ðặc ðiểm của thị trýờng tài trợ XK một cách hệ thống, an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên các giải pháp ðể ra chủ yếu tập trung vào lĩnh vực tài trợ XK. Tài trợ XK không thể hoạt ðộng ðộc lập mà phải thực hiện phát triển chặt chẽ và ðồng thời cùng với các hoạt ðộng tín dụng, các dịch vụ khác của NH. Chính vì vậy ðể có thể tạo ra các sản phẩm tài trợ XK mang lại tiện ích và hiệu quả cao. Ðể có thể cạnh tranh ðýợc với các NH nýớc ngoài, NH liên doanh các giải pháp nêu trên cần thực hiện cùng với chiến lýợc tổng thể về phát triển các loại hình tín dụng và dịch vụ NH khác. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 85 TÀự ỔIỆỪ ễừỰầ ỐừẢẨ TIẾỨậ ểựỆễ 1. PGS.TS Nguyễn Ðãng Dờn, TS Hoàng Ðức, TS Trần Huy Hoàng, Th.s Trầm Xuân Hýõng (2004), Tiền tệ - Ngân hàng, Nxb Thống kê, TP. HCM. 2. PGS.TS Trần Hoàng Ngân, Th.s Võ Thị Tuyết Anh, Th.s Hoàng Thị Minh Ngọc (2003), Thanh toán quốc tế, Nxb Thống kê, TP.HCM 3. GS.TS Lê Vãn Tý, Lê Tùng Vân (2002), Tín dụng xuất nhập khẩu, Thanh toán quốc tế và kinh doanh ngoại tệ, Nxb Thống kê, Hà Nội. 4. PGS.TS Lê Vãn Tý, Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế, Nxb Thống kê, Hà Nội. 5. TS. Ðinh Xuân Trình, Thanh toán quốc tế trong ngoại thýõng, Nxb Thống kê, Hà Nội. 6. Ths. Trịnh Quang Tuấn (2005), “Quy ðịnh về nghiệp vụ bao thanh toán (Factoring) trong luật quốc tế”, Tạp chí thị trýờng tài chính (Số 1.4.2005) 7. Ngân Hàng Nhà Nýớc Việt Nam (2005), Chiến lýợc phát triển dịch vụ ngân hàng giai ðoạn 2006-2010, Hà Nội. 8. Ngân Hàng Nhà Nýớc Việt Nam Chi nhánh Ðồng Nai, Báo cáo tổng kết tình hình hoạt ðộng và phýõng hýớng hoạt ðộng ngân hàng tỉnh Ðồng Nai nãm 2005, 2006, 2007, Ðồng Nai 9. Tạp Chí Ngân Hàng số 3/2005, 4/2005, 24/2005, 5/2006, 10/2006, 8/2007. 10. Tạp Chí Công Nghệ Ngân Hàng số 10/2006. 11. Báo Cáo Thýờng Niên nãm 2005,2006,2007 của Ngân Hàng Công Thýõng, Ngoại Thýõng, Ðầu Tý và Phát Triển. 12. Tài liệu về Nghiệp vụ bao thanh toán của Ngân Hàng Công Thýõng Việt Nam tháng 10/2007. 13. Trang Web : www.sbv.gov.vn 14. Trang Web : www.vietinbank.com.vn 15. Trang Web : www.dongnai.gov.vn 16. Trang Web : www.gso.gov.vn TIẾỨậ ỰỨừ 17. Dresdner Bank AG, Frankfurt AM Main (1995), “Foreign Trade Related International Banking Services”, Economica Verlag Gmbh, Bonn. pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 86 PHỤ ỔỤỈ ồỤ TÌỨừ ừÌỨừ ỨậỪỒỨ ểỐỨ ỈỦỰ ỈÁỈ NH TRÊỨ ÐỊỰ ỊÀỨ ÐỒỨậ ỨỰự Ðõn vị : Triệu ðồng. NGÂỨ ừÀỨậ Nãm ỆồồẮ Nãm ỆồồẢ Nãm ỆồồỂ NHCT KCN Biên Hòa 1.546.944 1.211.579 1.257.600 NHCT Ð.Nai 1.410.481 1.317.345 1.633.089 NH ÐT & PT ÐN 1.487.536 1.608.711 1.791.997 NHNo&PTNT 4.711.742 5.672.014 7.734.680 NH CSXH 152.140 281.220 431.883 NHNT Ð.Nai 3.616.899 4.389.973 4.481.728 NH PT Nhà 291.605 389.742 464.199 NHCT Long Thành 361.391 589.272 NHCT Nhõn Trạch 253.281 412.531 NH ÐT & PT L.Thành 244.141 256.743 NHNT Biên Hòa 577.850 NHNT Nhõn Trạch 564.263 NHCP Ðại Á 908.399 1.389.851 1.956.135 NHTMCP SGTT 462.996 635.092 1.371.307 QTD-ND 290.445 385.104 514.047 NHLD Việt Thái 99.388 181.764 233.869 NHTMCP Á Châu 147.229 685.835 803.298 NHTMCP Quốc Tế 61.235 338.200 495.800 NH Indovina 69.802 333.515 959.792 NHTMCP Sài Gòn Công Thýõng 5.545 79.226 VP Bank 204.175 NH Việt Á 120.042 PGD Phýõng Ðông 97.252 NHTMCP Kỹ Thýõng 325.042 NH Shihan 239.885 NH XNK 120.404 PGD Ðông Á 52.758 PGD An Bình 36.638 PGD Nam Việt 29.832 TỔNG CỘNG 15.257.042 19.684.303 27.835.337 ( Nguồn : Tổng hợp từ “Báo cáo tình hình nguồn vốn” của NHNN Ðồng Nai) pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 87 PHỤ ỔỤỈ ồỆ TÌỨừ ừÌỨừ ỒÝ ỨỢ ỈỦỰ ỈÁỈ Ứừ ễỚÊỨ ÐỊỰ ỊÀỨ ÐỒỨậ ỨỰự Ðõn vị : Triệu ðồng. NGÂỨ ừÀỨậ Nãm ỆồồẮ Nãm ỆồồẢ Nãm ỆồồỂ NHCT KCN Biên Hòa 1.520.875 1.075.731 982.784 NHCT Ð.Nai 1.298.411 1.263.880 1.603.049 NH ÐT & PT ÐN 1.359.890 1.420.172 1.721.691 NHNo&PTNT 3.892.670 4.505.222 6.062.368 NH CSXH 180.307 265.284 427.617 NHNT Ð.Nai 3.434.788 4.323.921 4.413.732 NH PT Nhà 288.664 366.109 443.578 NHCT Long Thành 359.416 590.288 NHCT Nhõn Trạch 256.549 411.994 NH ÐT & PT L.Thành 234.964 214.911 NHNT Biên Hòa 484.816 NHNT Nhõn Trạch 560.283 NHCP Ðại Á 460.777 736.712 1.695.197 NHTMCP SGTT 237.535 307.200 904.297 QTD-ND 277.249 317.243 432.659 NHLD Việt Thái 119.156 174.083 222.969 NHTMCP Á Châu 109.214 347.310 616.895 NHTMCP Quốc Tế 21.300 313.716 468.227 NH Indovina 33.735 237.238 449.392 NHTMCP Sài Gòn Công Thýõng 1.905 74.875 VP Bank 169.225 NH Việt Á 74.253 PGD Phýõng Ðông 320.637 NHTMCP Kỹ Thýõng 113.021 NH Shihan 92.537 NH XNK 226.005 PGD Ðông Á 36.259 PGD An Bình 12.123 PGD Nam Việt 1.679 TỔỨậ ỈỘỨậ 13.234.571 16.506.655 23.827.361 ( Nguồn : Tổng hợp từ “Báo cáo tình hình nguồn vốn” của NHNN Ðồng Nai) pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! GVHD : GS.TS DÝÕNG THỊ BÌNH MINH HVTH : PHẠM THỊ NHÀN – NH NGÀY 2 – K15 88 PHỤ ỔỤỈ ồỮ MẠỨậ ỔÝỚự ỌỪỰỨ ừỆ ÐẠự ỔÝ ỈỦỰ ỈÁỈ Ứừễầ TRÊỨ ÐỊỰ ỊÀỨ ÐỒỨậ ỨỰự ễÍỨừ ÐẾỨ ỨÃầ ỆồồỂ NGÂỨ ừÀỨậ 31/12/2007 NH Công Thýõng 850 NH Ngoại Thýõng 1.200 NH Ðầu Tý và Phát Triển 800 NH Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn 710 NHCP Ðại Á 470 NHTMCP Sài Gòn Thýõng Tín 620 NHTMCP Á Châu 450 NHTMCP Quốc Tế 700 NHTMCP Sài Gòn Công Thýõng 420 VP Bank 750 NH Kỹ Thýõng 850 NH Shihan 470 NH XNK 640 pdfMachine A pdf writer that produces quality PDF files with ease! Produce quality PDF files in seconds and preserve the integrity of your original documents. Compatible across nearly all Windows platforms, if you can print from a windows application you can use pdfMachine. Get yours now! ._.