Phát triển hoạy động bảo lãnh tại chi nhánh Ngân hàng đầu tư và phát triển nam Hà Nội

Lêi nãi ®Çu Sau những năm đổi mới, nền kinh tế nước ta đã vận hành theo cơ chế thị trường dưới sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Ngày nay, c¸c hoạt động sản xuất kinh doanh, c¸c mối quan hệ kinh tế kh«ng chỉ bã hẹp trong nước mà lan rộng trªn phạm vi toàn thế giới. Toàn cầu ho¸ kinh tế đ· trở thành xu thế của thời đại, chi phối sự vận động của tất cả c¸c nền kinh tế. Nhận thức được điều đã, chÝnh phủ Việt Nam đ· chủ động tham gia vào tiÕn tr×nh hội nhập kinh tế quốc tế bằng những hành động cụ thể: Gia nhập khối ASEAN, tham gia khối mậu dịch tự do ASEAN ký kết hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ và quan trọng là ®· gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO năm 2006. Trong tiến tr×nh chung ®ã, céng với c¸c doanh nghiệp hệ thống NHTM Việt Nam sẽ cã nhiều cơ hội về nguồn lực, c«ng nghệ, thị trường, đồng thời phải đối mặt với những th¸ch thức cạnh tranh. NHTM lµ mét chñ thÓ kinh doanh ®éc lËp trong lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn dông vµ còng thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Tuy nhiªn, b¶o l·nh trong NHTM cßn rÊt non trÎ. §Æc biÖt kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông, ®Æc biÖt H§BL míi ®­îc xuÊt ë viÖt nam, vµ phøc t¹p bëi ngµnh NH n­íc ta míi ph¸t triÓn trong vµi thËp niªn gÇn ®©y vµ NHTM lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp do hÖ thèng luËt ph¸p ch­a hoµn thiÖn, m«i tr­êng kinh tÕ ch­a æn ®Þnh, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh phøc t¹p,... H§BL lµ ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn cao cho c¸c NHTM. Do vËy, H§BL lµ mét ho¹t ®éng cÇn ®Æc biÖt chó ý cña NHTM trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Qua thêi gian thùc tËp t¹i chi nh¸nh NH§T & PT Nam Hµ Néi, kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· tiÕp thu ®­îc t¹i §H kinh tÕ, xuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña H§BL, t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi : “Ph¸t triÓn ho¹y ®éng b¶o l·nh t¹i chi nh¸nh NH §T&PT nam Hµ Néi” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp cho m×nh. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò : Gåm 3 ch­¬ng cô thÓ nh­ sau: Ch­¬ng I: Ho¹t §éng B¶o L·nh T¹i Chi Nh¸nh Ng©n Hµng §T&PT Nam Hµ Néi. Ch­¬ng II: Trùc Tr¹ng Ho¹t §éng b¶o L·nh Cña Chi Nh¸nh NH ®T&PT Nam Hµ Néi. Ch­¬ng III: Gi¶i Ph¸p . Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh chuyªn ®Ò tuy b¶n th©n ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng do cã giíi h¹n vÒ thêi gian nghiªn cøu, tr×nh ®é hiÓu biÕt, kinh nghiÖm thùc tÕ, nªn bµi viÕt cña t«i ch¾c cã nhiÒu thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n sinh viªn, cïng ban l·nh ®¹o Chi nh¸nh NH§T & PT Nam Hµ Néi ®Ó bµi viÕt cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n. ch­¬ng I: Ho¹t §éng B¶o L·nh T¹i Chi Nh¸nh NH §T&PT Nam Hµ Néi 1.1. Kh¸i qu¸t vÒ NHTM 1.1.1. Kh¸i niÖm - ®Æc ®iÓm NHTM Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng tæ chøc tµi chÝnh quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ .Ng©n hµng bao gåm nhiÒu lo¹i, tuú thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ hÖ thèng tµi chÝnh nãi riªng , trong ®ã ng©n hµng th­êng chiÕm tû träng lín nhÊt vÒ quy m« tµi s¶n, thÞ phÇn vµ sè l­îng c¸c ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng tæ chøc trung gian tµi chÝnh quan träng nhÊt. Ng©n hµng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ , ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ , v× vËy lµ mét kªnh quan träng trong chÝnh s¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ nh»m æn ®Þnh kinh tÕ. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét lo¹i tæ chøc cã vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ®èi víi tõng céng ®ång ®Þa ph­¬ng nãi riªng . VËy mµ vÉn cã sù nhÇm lÉn trong viÖc ®Þnh nghÜa ng©n hµng lµ g×? Râ rµng, c¸c ng©n hµng cã thÓ ®­îc ®Þnh nghÜa qua chøc n¨ng (c¸c dÞch vô) mµ chóng thùc hiÖn trong nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò lµ chç kh«ng chØ chøc n¨ng cña ng©n hµng ®ang thay ®æi mµ chøc n¨ngcña ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh cña ng©n hµng còng kh«ng ngõng thay ®æi. Thùc tÕ lµ, rÊt nhiÒu tæ chøc tµi chÝnh- bao gåm c¶ c¸c c«ng ty kinh doanh chøng kho¸n, c¸c c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n, c¸c quü t­¬ng hç vµ c«ng ty b¶o hiÓm hµng ®Çu ®Òu ®ang cè gi¾ng cung cÊp c¸c dÞch vô cña ng©n hµng. Ng­îc l¹i ng©n hµng còng ®èi phã víi ®èi thñ c¹nh tranh (c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng) b»ng c¸ch më réng dÞch vô, h­íng vÒ lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n vµ m«i giíi chøng kho¸n, tham gia ho¹t ®éng b¶o hiÓm, ®Çu t­ vµo quü t­¬ng hç vµ thùc hiÖn nhiÒu dÞch vô kh¸c. C¸ch tiÕp cËn thËn träng nhÊt lµ cã thÓ xem xÐt tng©n hµng trªn ph­¬ng diÖn nh÷ng lo¹i h×nh dÞch vô mµ chóng cung cÊp . ng©n hµng lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt-®Æc biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm, dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tæ chøc kinh doanh nµo trong nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng lµ tæ chóc thu hót tiÕt kiÖm lín nhÊt trong hÇu hÕt mäi nÒn kinh tÕ. Hµng triÖu c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ– x· héi ®Òu göi tiÒn t¹i ng©n hµng. Ng©n hµng ®ãng vai trß ng­êi thñ quü cho toµn x· héi. Thu nhËp tõ ng©n hµng lµ nguån thu nhËp quan träng cña nhiÒu hé gia ®×nh. Ng©n hµng lµ tæ chøc cho vay chñ yÕu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ mét phÇn ®èi víi nhµ n­íc, tØnh, thµnh phè …) ®èi víi c¸c doanh ngiÖp , ng©n hµng th­êng lµ tæ chøc cung cÊp tÝn dông ®Ó phôc vô cho viÖc mua hµng ho¸ dù tr÷ hoÆc x©y dùng nhµ m¸y , mua s¾m trang thiÕt bÞ .Khi doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng ph¶i thanh to¸n cho c¸c kho¶n mua hµng ho¸ vµ dÞch vô, hä th­êng sñ dông sÐc, uû nhiÖm chi , thÎ ®iÖn tö hay tµi kho¶n ®iÖn tö…vµ khi hä cÇn th«ng tin tµi chÝnh hay lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh , hä th­êng ®Õn c¸c ng©n hµng ®Ó nhËn ®­îc lêi t­ vÊn. C¸c kho¶n tÝn dông cña ng©n hµng do chÝnh phñ (th«ng qua mua c¸c chøng kho¸n cña chÝnh phñ) lµ nguån tµi chÝnh quan träng ®Ó ®Çu t­ phat triÓn 1.1.2. C¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña NHTM Ng©n hµng lµ mét tæ chøc tµi chÝnh tham gia nhiÒu ho¹t ®éng cung cÊp cho c«ng chóng vµ doanh nghiÖp trong ®ã mét sè ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng nh­ sau: a). Vốn chủ sở hữu : Để bắt đầu hoặt động ng©n hµng chủ ng©n hµng phải cã một lượng vốn nhất định. Đ©y là loại vốn ng©n hµng cã thể sủ dụng l©u dài, h×nh thành nªn trang thiết bị, nhà cöa cho ng©n hµng. Nguồn h×nh thành và nghiệp vụ h×nh thµnh nguồn vốn này rất đa dạng tuú theo tÝnh chất sở hữu năng lực tài chÝnh của ng©n hµng ,yªu cầu và sự ph¸t triển. Nguån vèn h×nh thµnh ban ®Çu tïy theo tÝnh chất của ng©n hµng mà nguồn gốc h×nh thành vèn ban đầu kh¸c nhau. NÕu là ng©n hµng thuéc së hữu nhà nước, ng©n s¸h nhà nước cÊp , nÕu lµ ng©n hµng cæ phÇn c¸c cæ đ«ng ®ãng giãp tth«ng qua cæ phÇn hay cæ phiÕu . Ng©n hµng liªn doanh do c¸c bªn liªn doanh đãng giãp. Ng©n hµng tư nh©n là vốn thuéc vÒ së h÷u t­ nh©n. Nguồn bố sung trong qóa tr×nh hoạt động: trong qóa t×nh hoạt động, ng©n hµng gia tăng vốn của chủ theo nhiều phương thức kh¸c nhau tïy thuộc vào điều kiện cụ thể . +) Nguồn từ lợi nhuận : Trong điều kiện thu nhËp rßng lớn hơn kh«ng chủ ng©n hµng cã xu hướng gia tăng vốn của chủ bằng c¸ch tÝch luü một phần thu nhập rßng thành vốn đầu tư. Tỷ lệ tÝch lũy tïy thuộc vào c©n nhắc của chủ ng©n hµng về tÝch lũy và tiªu dïng. Những ng©n hµng l©u năm, thu nhập rßng lớn, nguồn vốn tÝch lũy từ lợi nhuận sẽ cao so với vốn của chủ h×nh thành ban đầu. +) Nguån vèn tõ ph¸t hµnh thªm cæ phÇn, gãp thªm, cÊp thªm… ®Ó më réng qui m« ho¹t ®éng, hoÆc ®Ó ®æi míi trang thiÕt bÞ hoÆc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu gia t¨ng vèn cña chñ do NHNN qui ®Þnh… ®Æc ®iÓm cña h×nh thøc huy ®éng nµy lµ kh«ng th­êng xuyªn, song l¹i gãp cho ng©n hµng cã ®­îc l­îng vèn chñ së h÷u lín vµo lóc cÇn thiÕt C¸c quỹ: Ng©n hµng cã nhiều quỹ . mỗi quỹ cã mục đÝch riªng.trước tiªn là quỹ dự phßng tổn thất, quỹ này được trÝch lập hàng năm và dược tÝch lũy lại nhằm bï đắp hao mßn của vốn dưới t¸c động của lạm ph¸t. Quỹ thặng dư là phần đ¸nh gi¸ lại tài sản của ng©n hµng và chªnh lệch gi÷a thị gÝa và mệnh gÝa cổ phiếu khi ph¸t hành cổ phiếu mới. Tuy theo quy định cụ thể của từng nước, c¸c ng©n hµng cã thể cã c¸c quỹ phóc lợi khen thưởng, quỹ gi¸m đốc… Nguồn vay nợ cã thể chuyển đổi thành cổ phần: c¸c khoản vay trung và dài hạn của NHTM mà cã khả năng chuyển đổi thành vốn cổ phần cã thể coi là một bộ phận vốn chủ sở hữu của ng©n hµng do nguồn này cã mét số ®Æc điểm như sử dụng l©u dài, cã thể đầu tư vào nhà cửa đất đai và cã thể kh«ng phải trả khi đến hạn trả b). NghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi: Nguån tiÒn göi cña kh¸ch hµng lµ nguån tµi nguyªn quan träng nhÊt ®èi víi NHTM. Khi mét ng©n hµng b¾t ®Çu ho¹t ®éng nghiÖp vô ®Çu tiªn lµ më c¸c tµi kho¶n tiÒn göi ®Ó gÜ­ vµ thanh to¸n hé cho kh¸ch hµng, b»n c¸ch ®ã ng©n hµng ®· huy ®éng tiÒn cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc vµ d©n c­. TiÒn göi lµ nguån quan träng, chiÕm tû lÖ lín trong tæng nguån tiÒn cña ng©n hµng. §Ó gia t¨ng tiÒn göi trong m«i tr­êng c¹nh tranh vµ ®Ó cã nguån tiÒn chÊt l­îng ngµy cµng cao c¸c ng©n hµng ®· ®­a ra vµ thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc huy ®éng kh¸c nhau. TiÒn göi thanh to¸n: §©y lµ tiÒn cña doanh nghiÖp hoÆc cña c¸ nh©n göi vµo NH ®Ó nhê ng©n hµng gi÷ vµ thanh to¸n hé. Trong ph¹m vi sè d­ cho phÐp , c¸c nhu cÇu chi tr¶ cña doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n ®Òu ®­îc ng©n hµng thùc hiÖn. C¸c kho¶n thu b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n ®Òu ®­îc nhËp vµo tiÒn göi thanh to¸n theo yªu cÇu ,nh×n chung l·i suÊt cña kho¶n tiÒn nµy rÊt thÊp thay vµo ®ã chñ tµi kho¶n cã thÓ ®­îc h­ëng c¸c dÞch vô cña ng©n hµng víi møc phÝ thÊp. Ng©n hµng më tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cho kh¸ch hµng, thñ tôc lµm rÊt ®¬n gi¶n. yªu cÇu cña ng©n hµng lµ kh¸ch hµng ph¶i cã tiÒn vµ chØ thanh to¸n trong ph¹m vi sè d­. Mét sè ng©n hµng kÕt hîp tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n vµ tµi kho¶n cho vay. Mét sè ng©n hµng sö dông nhiÒu “biÕn t­íng” cña tµi kho¶n thanh to¸n ®Ó n©ng l·i suÊt lo¹i tiÒn göi nµy nh»m c¹nh tranh víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. TiÒn göi cã kú h¹n: nhiÒu kho¶n thu cè ®Þnh cña doanh nghiÖp vµ d©n c­ sÏ ®­îc chi tr¶ sau mét thêi gian x¸c ®Þnh. TiÒn göi thanh to¸n tuy rÊt thuËn tiÖn cho ho¹t ®éng thanh to¸n song l·i suÊt l¹i thÊp. §Ó ®¸p øng nhu cÇu t¨ng thu cña ng­êi göi tiÒn. Ng©n hµng ®· ®­a ra h×nh thøc tiÒn göi kú h¹n (cã kú h¹n vµ kh«ng kú h¹n) ng­êi göi thanh to¸n kh«ng ®­îc sö dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n ®èi víi tiÒn göi thanh to¸n ®èi víi lo¹i tiÒn göi nµy. Khi cÇn chi tiªu ng­êi göi ph¶i ®Õn ng©n hµng ®Ó rót tiÒn göi thanh to¸n, song tiÒn göi cã kú h¹n ®­îc h­ëng l·i su©t cao h¬n tuú theo ®é dµi kú h¹n. §èi víi d©n c­ . c¸c tÇng líp d©n c­ cã c¸c kho¶n thu nhËp t¹m thêi ch­a sñ dông, hä ®Òu cã thÓ göi tiÕt kiÖm nh»m c¸c môc tiªu b¶o toµn vµ sinh lêi ®èi víi c¸c kho¶n tiÕt kiÖm, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu b¶o toµn. Nh»m thu hót ngµy cµng nhiÒu tiÒn tiÕt kiÖm ng©n hµng cè gi¾ng lµm thay ®æi thãi quen gi÷ vµng vµ tiÒn mÆt t¹i nhµ cña d©n c­ b»ng c¸ch më réng m¹ng l­íi huy ®éng. ®­a ra c¸c h×nh thøc huy ®éng ®a d¹ng vµ l·i suÊt c¹nh tranh hÊp dÉn ng©n hµng cã thÓ më cho mäi ng­êi tiÕt kiÖn nhiÒu ch­¬ng môc tiÕt kiÖm cho mçi kú h¹n vµ mçi lÇn göi kh¸c nhau sæ tiÕt kiÖm nµy kh«ng dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng vµ dÞch vô song cã thÓ thÕ chÊp ®Ó vay vèn nÕu ®­îc ng©n hµng cho phÐp. TiÒn göi cña c¸c ng©n hµng kh¸c: Nh»m môc ®Ých nhê thanh to¸n hé vµ mét sè môc ®Ých kh¸c, NHTM nµy cã thÓ göi tiÒn t¹i ng©n hµng kh¸c. tuy nhiªn qui m« nguån nµy th­êng kh«ng lín. c. Nguån vay vµ c¸c nghiÖp vô ®i vay c¶u NHTM tiÒn göi lµ nguån quan träng nhÊt cña NHTM tuy nhiªn, khi cÇn ng©n hµng th­êng vay m­în thªm, NHNN th­êng quy ®Þnh tû lÖ gi÷a nguån huy ®éng vµ vèn chñ. Do vËy nhiÒu ng©n hµng vµo nh÷ng giai ®o¹n cô thÓ ph¶i vay m­în thªm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tr¶ khi kh¶ n¨ng huy ®éng bÞ h¹n chÕ Vay NHNN: §©y lµ kho¶n vay nh»m gi¶i quyÕt nhu cÇu cÊp b¸ch trong chi tr¶ cña NHTM . Trong tr­êng hîp thiÕu hôt dù tr÷, NHTM th­êng vay m­în NHNN. H×nh thøc cho vay chñ yÕu cña NHNN lµ t¸i chiÕt khÊu, c¸c th­¬ng phiÕu ®· ®­îc c¸c NHTM chiÕt khÊu trë thµnh tµi s¶n cña hä. Khi cÇn tiÒn , ng©n hµng mang nh÷ng th­¬ng phiÕu nµy lªn t¸i chiÕt khÊu t¹i NHNN. NghiÖp vô nµy lµm th­¬ng phiÕu cña NHTM gi¶m ®i vµ dù tr÷ t¨ng lªn. NHNN ®iÒu hµnh vay m­în nµy mét c¸ch chÆt chÏ: NHTM ph¶i thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖm b¶o ®¶m vµ kiÓm so¸t nhÊt ®Þnh. Trong tr­êng hîp ch­a cã th­¬ng phiÕu , NHNN cho NHTM vay d­íi h×nh thøc t¸i cÊp vèn theo h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh. Vay c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c: §ay lµ nguån vay m­în lÉn nhau vµ vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. C¸c ng©n hµng ®ang cã ®ù tr÷ v­ît yªu cÇu do cã sè d­ t¨ng bÊt ngê vÒ c¸c kho¶n tiÒn huy ®éng hoÆc gi¶m cho vay sÏ cã thÓ s½n lßng cho c¸c ng©n hµng kh¸c vay ®Ó t×n kiÕm l·i suÊt cao h¬n. Ng­îc l¹i c¸c ng©n hµng thiÕu hôt dù tr÷ cã nhu cÇu vay m­în tóc thêi ®Ó ®¶m b¶o thanh kho¶n. nh­ vËy nguån vay m­în tõ c¸c ng©n hµng kh¸c lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dù tr÷ vµ chi tr¶ cÊp b¸ch trong nhiÒu tr­êng hîp nã thay thÕ cho kho¶n vay m­în tõ NHNN. C¸c kho¶n vay cã thÓ kh«ng chÕ chÊp hoÆc chÕ chÊp b»ng c¸c chøng kho¸n kho b¹c. KÕt qu¶ lµ dù tr÷ cña ng©n hµng cho vay gi¶m ®i vµ cña ng©n hµng ®i vay t¨ng lªn. Vay trªn thÞ tr­êng vèn: Gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, c¸c ng©n hµng còng vay m­în b»ng c¸ch ph¸t hµnh c¸c giÊy nî trªn thÞ tr­êng vèn. RÊt nhiÒu NHTM thiÕu nguån tiÒn göi trung vµ dµi h¹n dÉn ®Õn kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cho vay trung vµ dµi h¹n. Do vËy, c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n nh»m bæ sung cho c¸c nguån tiÒn göi, ®¸p øng nhu cÇu cho vay vµ ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n. th«ng th­êng c¸c kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m. C¸c ng©n hµng cã uy tÝn hoÆc tr¶ l·i suÊt cao sÏ vay m­în ®­îc nhiÒu h¬n. C¸c ng©n hµng nhá th­êng khã vay m­în trùc tiÕp b»ng c¸ch nµy: hä th­êng vay th«ng qua c¸c ng©n hµng ®¹i lÝ hoÆc ®­îc b¶o l·nh cña ng©n hµng ®Çu t­. Kh¶ n¨ng vay m­în cßn phô thuéc vµo t×nh ®é ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi cho c¸c c«ng cô nî dµi h¹n cña ng©n hµng. ghiÖp vô vay m­în t­¬ng ®èi phøc t¹p. Ng©n hµng cÇn nghiªn cøu kÜ thÞ tr­êng ®Ó quyÕt ®Þnh quy m« mÖnh gi¸ vµ thêi h¹n vay m­în thÝch hîp… C¸c nguån kh¸c: bao gån nguån uû th¸c, nguån trong thanh to¸n, uû nhiÖm thu, chuyÓn tiÒn,ký göi… d. C¸c ph­¬ng thøc sö dông vèn §èi víi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng, kho¶n môc cho vay chiÕm qu¸ nöa gi¸ trÞ tæng tµi s¶n vµ t¹o ra tõ 1/2 ®Õn 2/3 nguån thu cña ng©n hµng. §ång thêi, rñi ro trong ho¹t ®éng cã xu h­íng tËp trung vµo danh môc c¸c kho¶n cho vay. T×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh cña ng©n hµng th­êng ph¸t sinh tõ c¸c kho¶n cho vay khã ®ßi, b¾t nguån tõ mét sè nguyªn nh©n sau: qu¶n lý yÕu kÐm, cho vay kh«ng tu©n thñ nguyªn t¾c tÝn dông, chÝnh s¸ch cho vay kh«ng hîp lý vµ t×nh tr¹ng suy tho¸i ngoµi dù kiÕn. V× thÕ ch¼ng cã g× ng¹c nhiªn khi ta thÊy thanh tra ng©n hµng th­êng xuyªn kiÓm tra cÈn thËn danh môc cho vay cña ng©n hµng. ®ång thêi qu¸ tr×nh nµy còng bao gåm viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch tÝn dông mµ NH ®ang theo ®uæi nh»m b¶o vÖ tiÒn göi cña c«ng chóng Theo ®iÒu 3 quyÕt ®Þnh 1627/Q§-NHNN ngµy 31/12/2001: cho vay lµ h×nh thøc cÊp tÝn dông theo ®ã TCTD giao cho kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn ®Ó sö dông vµo môc ®Ých vµ thêi gian nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gåc vµ l·i. NH cung cÊp nhiÒu lo¹i h×nh cho vay kh¸c nhau t­¬ng øng víi sù ®a d¹ng trong môc ®Ých vay vèn cña kh¸ch hµng tõ viÖc mua s¾m tiªu dïng , häc tËp cho ®Õn kinh doanh s¶n xuÊt. Chóng ta cã thÕ s¾p xÕp danh môc cho vay rÊt ®a d¹ng cña NH b»ng c¸ch theo môc ®Ých sö dông vèn vay. Vµ chóng ta cã thÓ chia c¸c kho¶n cho nh­ sau: Cho vay tiªu dïng. Cho vay kinh doanh bÊt ®éng s¶n. Cho vay ®èi víi tæ chøc tµi chÝnh. Cho vay hç trî n«ng nghiÖp vµ c¸c kho¶n kh¸c dµnh cho n«ng d©n. Cho vay kinh doanh. Tµi trî cho thuª. C¸c kho¶n cho vay kh¸c… Ph­¬ng thøc cho vay lµ tæng hîp c¸c c¸ch tÝnh to¸n cho vay, thu nî dùa vµo tÝnh chÊt vµ c¸ch x¸c ®Þnh ®èi t­îng cho vay. ViÖc ¸p dông ph­¬ng thøc cho vay nµo lµ phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ nhu cÇu vÒ vèn cña ®èi t­îng xin vay. Mét ph­¬ng thøc cho vay khoa häc ph¶i ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c tÝn dông ®ång thêi ph¶i theo s¸t quy tr×nh chu chuyÓn cña vèn vay. Trªn thÕ giíi hiÖn nay, c¸c tæ chøc tÝn dông sö dông rÊt nhiÒu ph­¬ng thøc cho vay phï hîp víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ qu¶n lý c¸c tæ chøc. ë ViÖt Nam, c¸c ph­¬ng thøc cho vay ®­îc quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh sè 1627/2001/Q§-NHNN ban hµnh ngµy 31/12/2001 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc. Trong quyÕt ®Þnh nµy cã quy ®Þnh c¸c ph­¬ng thøc cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông nh­: + Cho vay tõng lÇn: Mçi lÇn vay vèn kh¸ch hµng vµ tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn thñ tôc vay vèn cÇn thiÕt vµ ký kÕt hîp ®ång tÝn dông. + Cho vay theo h¹n møc tÝn dông: Tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tháa thuËn mét h¹n møc tÝn dông duy tr× trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. + Cho vay theo dù ¸n ®Çu t­: Tæ chøc tÝn dông cho kh¸ch hµng vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ phôc vô ®êi sèng. + Cho vay hîp vèn: Mét nhãm tæ chøc tÝn dông cïng cho vay ®èi víi mét dù ¸n vay vèn hoÆc ph­¬ng ¸n vay vèn cña kh¸ch hµng, trong ®ã cã mét tæ chøc tÝn dông lµm ®Çu mèi dµn xÕp, phèi hîp víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. ViÖc cho vay hîp vèn thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña quy chÕ nµy vµ quy chÕ ®ång tµi trî cña c¸c tæ chøc tÝn dông do Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh. + Cho vay tr¶ gãp: Khi vay vèn, tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tháa thuËn sè l·i vèn vay ph¶i tr¶ céng víi sè nî gèc ®­îc chia ra ®Ó tr¶ nî theo nhiÒu kú h¹n trong thêi h¹n cho vay. + Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng: Tæ chøc tÝn dông cam kÕt ®¶m b¶o s½n sµng cho kh¸ch hµng vay vèn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh. Tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng tháa thuËn thêi h¹n hiÖu lùc cña h¹n møc tÝn dông dù phßng, møc phÝ tr¶ cho h¹n møc tÝn dông dù phßng. + Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông: Tæ chøc tÝn dông chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®­îc sö dông sè vèn vay trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng hãa, dÞch vô, rót tiÒn mÆt t¹i m¸y rót tiÒn tù ®éng hoÆc ®iÓm øng tiÒn mÆt lµ ®¹i lý cña tæ chøc tÝn dông. Khi cho vay ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông, tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vÒ ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông. + Cho vay theo h¹n møc thÊu chi: Lµ viÖc cho vay mµ tæ chøc tÝn dông tháa thuËn b»ng v¨n b¶n chÊp thuËn cho kh¸ch hµng chi v­ît sè tiÒn cã trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña kh¸ch hµng phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n qua c¸c tæ chøc cung øng dÞch vô thanh to¸n. + C¸c ph­¬ng thøc cho vay kh¸c mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, phï hîp víi c¸c quy ®Þnh t¹i quy chÕ nµy vµ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña tæ chøc tÝn dông vµ ®Æc ®iÓm kh¸ch hµng vay. e. C¸c ho¹t ®éng kh¸c cña NHTM: Ngoµi c¸c nghiÖp vô trªn NHTM cßn cã nh­ng ho¹t ®«ng nh­ b¶o l·nh, trung gian tµi chÝnh, c«ng cô thùc thi c¸c chÝnh s¸ch tתn tÖ cña NHNN khi x¶y ra l¹m ph¸t hay NHNN muèn t¨ng hoÆc gi¶m l­îng tiÒn cung øng ra thÞ tr­êng. §Ó b¾t kÞp sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng hiÖn nay c¸c ng©n hµng cßn liªn doanh liªn kÕt, ®Çu t­ vµo c¸c doanh nghiÖp hay më c¸c c«ng ty ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh… Đại lý thanh to¸n thẻ tÝn dụng quốc tế: Visa, Master card, sÐc du lịch…. Thực hiện dịch vụ ng©n quỹ: Thu đổi ngo¹i tệ, chi trả tiền vốn, cung ứng tiền mặt. Kinh doanh ngọai tệ. Thực hiện bảo l·nh: Bảo l·nh dự thầu, thực hiện hợp đồng, thanh to¸n, chất lượng… Thực hiện c¸c dịch vụ thanh to¸n chuyển tiền trong và ngoài nước. Thực hiện c¸c dịch vụ của ng©n hàng điện tử và ng©n hàng đối ngoại. Thực hiện c¸c dịch vụ của ng©n hàng b¸n lẻ như: ATM, POS, Homebanking… 1.2 Ho¹t ®éng b¶o l·nh cña NHTM 1.2.1 Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng b¶o l·nh cña NHTM Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi vÒ c¸c lo¹i h×nh hµng ho¸, dÞch vô ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®· diÔn ra m¹nh mÏ. C¸c giao dÞch kinh tÕ nh­ trao ®æi, mua b¸n, vay m­în, cam kÕt thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®ang diÔn ra th­êng xuyªn víi nhiÒu h×nh thøc phong phó.Víi xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ xu h­íng toµn cÇu ho¸, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®· v­ît qua biªn giíi mét n­íc. Doanh nghiÖp thu ®­îc lîi Ých to lín tõ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i nh­: lîi nhuËn, më réng quy m« nh­ng bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cßn ph¶i ®èi mÆt víi rñi ro ngµy cµng nhiÒu, møc rñi ro ngµy cµng cao nh­ rñi ro vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, rñi ro th«ng tin kh«ng c©n xøng, rñi ro kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång, rñi ro chÊt l­îng s¶n phÈm kÐm, rñi ro thanh to¸n, rñi ro ®¹o ®øc. §Ó h¹n chÕ nh÷ng rñi ro nµy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thu thËp th«ng tin khoa häc råi lùa chän ®èi t¸c kinh doanh an toµn nhÊt. Nh­ng khi ®ã chi phÝ doanh nghiÖp ph¶i tù bá ra ®Ó t×m hiÓu kh¸ch hµng lµ qu¸ lín, mÊt thêi gian vµ ®Ó cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ b¹n hµng cã thÓ sÏ mÊt ®i c¬ héi kinh doanh. Do ®ã, nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã mét c«ng cô ®Ó h¹n chÕ rñi ro vµ ®¶m b¶o cho c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i diÔn ra an toµn, t¨ng sù tin cËy gi÷a c¸c ®èi t¸c kinh doanh. Nh­ vËy tõ b¶n th©n nÒn kinh tÕ xuÊt hiÖn nhu cÇu cã mét sù ®¶m b¶o trong giao dÞch dÉn tíi h×nh thøc giao dÞch ®¶m b¶o víi biÓu hiÖn lµ sù ®¶m b¶o cña mét bªn thø 3, cã ®ñ t­ c¸ch vµ n¨ng lùc ®Ó dµn xÕp, ®¶m b¶o uy tÝn, t¹o tÝn nhiÖm cho ®èi t¸c. B¶o l·nh xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn ë Mü vµo n¨m 60 nh­ mét d¹ng th­ tÝn dông dù phßng. Kho¶ng nh÷ng n¨m 70 B¶o l·nh ®­îc sö dông trong c¸c giao dÞch quèc tÕ. Vµo thêi gian nµy c¸c quèc gia thÞnh v­îng nhanh chãng v× s¶n xuÊt dÇu ho¶ ë Trung §«ng liªn tôc ký kÕt nh÷ng hîp ®ång kinh tÕ lín ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n c¶i t¹o c¬ së h¹ tÇng, dù ¸n canh t©n c«ng n«ng nghiÖp quèc phßng. Gi¸ trÞ rÊt lín cña c¸c hîp ®ång ®ßi hái ph¶i cã mét sù ®¶m b¶o ch¾c ch¾n vÒ phÝa ®èi t¸c khi tham gia vµo giao dÞch. Nh÷ng b¶o l·nh ®éc lËp do ng©n hµng ph­¬ng T©y ph¸t hµnh ®· rhùc sù ®¸p øng yªu cÇu vÒ thuËn lîi vµ an toµn cho c¸c quèc gia xuÊt khÈu. Tõ nh÷ng n¨m 70 trë ®i, ph¹m vi ¸p dông vµ doanh sè b¶o l·nh ngµy cµng t¨ng. B¶o l·nh kh«ng chØ ¸p dông trong giao dÞch quèc tÕ mµ cßn c¶ víi hîp ®ång ký kÕt trong n­íc, c¶ trong hîp ®ång th­¬ng m¹i vµ giao dÞch tµi chÝnh, thuª mua, liªn doanh. B¶o l·nh ®· cã mÆt ë hÇu hÕt c¸c giao dÞch lín trong ph¹m vi néi ®Þa vµ quèc tÕ. N¨m 1981, tæng sè cam kÕt b¶o l·nh cña c¸c ng©n hµng Mü lµ 49 tû. N¨m 1995, tæng sè cam kÕt b¶o l·nh cña c¸c ng©n hµng Mü lµ 250 tû. Sè tiÒn cho mét b¶o l·nh ngµy cµng t¨ng. T¹i ViÖt Nam nghiÖp vô b¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh ph¸t triÓn tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 nh­ng do ch­a cã sù chØ ®¹o thèng nhÊt b»ng v¨n b¶n ph¸p lý chÆt chÏ nªn ho¹t ®ång b¶o l·nh vÉn ch­a thùc sù ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ. §Ó kh¾c phôc ngµy 17/9/92 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quyÕt ®Þnh 192/NH_Q§ vÒ b¶o l·nh, t¸i b¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi nh»m ®­a ho¹t ®éng b¶o l·nh vµo thèng nhÊt. Ngµy 16/9/04 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quyÕt ®Þnh 196/Q§_NH vÒ quy chÕ nghiÖp vô b¶o l·nh t¹o ra c¬ chÕ ph¸p lý t­¬ng ®èi hoµn chØnh cho nghiÖp vô b¶o l·nh . Ngµy 25/8/2000 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quyÕt ®Þnh 283/2000/Q§_NH vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ b¶o l·nh ng©n hµng ®Ó thay thÕ cho c¸c quy chÕ tr­íc ®©y. Ngµy 11/2/2003 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh quyÕt ®Þnh 112/2003/Q§_NH vÒ söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña quy chÕ b¶o l·nh ng©n hµng kÌm quyÕt ®Þnh 283. §Õn nay ho¹t ®éng b¶o l·nh ng©n hµng ph¸t triÓn nhanh chãng, h×nh thøc ngµy cµng ®a d¹ng, doanh sè b¶o l·nh ngµy cµng cao cho thÊy tiÒm n¨ng ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy, ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸. 1.2.2 Ph¸t triÓn ho¹t ®éng b¶o l·nh cña NHTM 1.2.2.1. Kh¸i niÖn b¶o l·nh Theo quan niÖm vµ tËp qu¸n chung, b¶o l·nh lµ sù cam kÕt cña ng­êi b¶o l·nh ®èi víi ng­êi h­ëng b¶o l·nh khi nhËn ®­îc yªu cÇu cña ng­êi ®­îc b¶o l·nh sÏ cam kÕt ®Òn bï trong tr­êng hîp ng­êi ®­îc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn c¸c nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh lµm thiÖt h¹i ®Õn quyÒn lîi cña bªn thô h­ëng. B¶o l·nh th­êng xuyªn xuÊt hiÖn khi mét ng­êi muèn vay mét kho¶n tiÒn hoÆc muèn tham gia mét ho¹t ®éng nµo ®ã nh­ng ch­a cã ®ñ ®é tin cËy ®èi víi ®èi t¸c cña m×nh, do ®ã ph¶i nhê mét ng­êi thø ba cã ®Çy ®ñ tµi s¶n vµ uy tÝn ®øng ra ®¶m b¶o. Bé luËt d©n sù n­íc CHXHCN ViÖt Nam t¹i ®iÒu 366 ®Þnh nghÜa: “B¶o l·nh lµ viÖc bªn thø ba ( gäi lµ ng­êi b¶o l·nh ) sÏ thùc hiÖn nghÜa vô thay cho bªn cã nghÜa vô ( gäi lµ ng­êi ®­îc b¶o l·nh ) nÕu khi ®Õn h¹n mµ ng­êi ®­îc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô.” B¶o l·nh ng©n hµng lµ mét h×nh thøc tµi trî th«ng qua uy tÝn ng©n hµng. Thùc chÊt lµ viÖc ng©n hµng ®­a ra cam kÕt d­íi h×nh thøc ph¸t hµnh th­ b¶o l·nh. Ng©n hµng kh«ng ph¶i xuÊt tiÒn cho bªn ®­îc b¶o l·nh khi ph¸t hµnh th­ b¶o l·nh nªn nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng ®­îc coi lµ h×nh thøc tÝn dông gi¸n tiÕp, ®­îc h¹ch to¸n vµ theo dâi ngo¹i b¶ng. ChØ khi nµo ph¸t sinh nghiÖp vô tr¶ nî thay hoÆc ®Òn bï c¸c vi ph¹m ph¸t sinh th× kho¶n tiÒn ®ã míi ®­îc ®­a vµo h¹ch to¸n néi b¶ng vµ ghi nhËn lµ mét kho¶n vay míi cña kh¸ch hµng. Theo quan ®iÓm nµy b¶o l·nh ng©n hµng lµ mét h×nh thøc ”TÝn dông ch÷ ký- Signature Credit”, lµ ho¹t ®éng kh«ng dïng ®Õn vèn cña ng©n hµng. B¶o l·nh ng©n hµng ®­îc coi lµ mét h×nh thøc tÝn dông gi¸n tiÕp vµ ®­îc coi lµ tµi s¶n ngo¹i b¶ng. HiÓu ®¬n gi¶n, b¶o l·nh ng©n hµng lµ mét hîp ®ång kinh tÕ gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng b¶o l·nh (Guarantor) vµ mét bªn lµ ng­êi thô h­ëng (Beneficiary) trong ®ã, bªn b¶o l·nh cam kÕt sÏ båi hoµn mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng­êi thô h­ëng trong tr­êng hîp ng­êi ®­îc b¶o l·nh (account party) vi ph¹m nghÜa vô ®èi víi ng­êi thô h­ëng vµ ®­îc quy ®Þnh trong cam kÕt b¶o l·nh . Trong mét nghiÖp vô b¶o l·nh gåm Ýt nhÊt ba chñ thÓ: ng­êi b¶o l·nh, ng­êi ®­îc b¶o l·nh vµ ng­êi h­ëng b¶o l·nh. NghiÖp vô b¶o l·nh cã thÓ ®­îc thùc hiÖn bëi nh÷ng tæ chøc tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c quü, tæ chøc b¶o hiÓm. Quy chÕ 283/2000/Q§-NHNN14 quy ®Þnh: ”B¶o l·nh ng©n hµng lµ cam kÕt b»ng v¨n b¶n cña tæ chøc tÝn dông (bªn b¶o l·nh) víi bªn cã quyÒn (bªn nhËn b¶o l·nh) vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh thay cho kh¸ch hµng (bªn ®­îc b¶o l·nh) khi kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô ®· cam kÕt víi bªn nhËn b¶o l·nh.Kh¸ch hµng ph¶i nhËn nî vµ hoµn tr¶ cho tæ chøc tÝn dông sè tiÒn ®­îc tr¶ thay”. VËy nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng lµ mét ho¹t ®éng tÝn dông, xÐt theo gãc ®é kinh doanh cña NHTM th× ®ã lµ ho¹t ®éng dÞch vô. Trong th­¬ng m¹i quèc tÕ b¶o l·nh ng©n hµng ®­îc xem nh­ mét lo¹i h×nh tµi trî ngo¹i th­¬ng nh»m chèng ®ì tæn thÊt cho ng­êi thô h­ëng b¶o l·nh Cã nhiÒu h×nh thøc b¶o l·nh vµ c¸c h×nh thøc ph©n chia kh¸c nhau nh­ sau: + Bảo lãnh đồng nghĩa vụ + Bảo lãnh độc lập + Bảo lãnh hoàn thanh toán + Bảo lãnh trả chậm + Bảo lãnh vay vốn + Bảo lãnh hối phiếu + Bảo lãnh sai sót trên nhờ thu + Bảo lãnh phát hành chứng khoán + Bảo lãnh thuế quan + Bảo lãnh bảo hành sản phẩm + Bảo lãnh vận đơn… 1.2.2.2. Quy tr×nh b¶o l·nh tai chi nh¸nh NH§T&PT nam hµ néi NghiÖp vô b¶o l·nh t¹i Chi nh¸nh ®· tu©n thñ ®óng theo quy tr×nh do NH §T&PT VN ban hµnh, ®ång thêi ®­îc c¶i tiÕn cho phï hîp víi thùc tÕ kinh doanh t¹i Chi nh¸nh. Quy tr×nh b¶o l·nh t¹i Chi nh¸nh gåm c¸c b­íc ®­îc ph©n lµm hai lo¹i nh­ sau : Quy tr×nh b¶o l·nh theo mãn: Bước 1: Tiếp nhận và hoàn chỉnh Hồ sơ Hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ Bảo lãnh chung như: CBTD nhận hồ sơ từ khách hàng gồm giấy đề nghị bảo lãnh, hồ sơ pháp lý, báo cáo sản xuất kinh doanh năm, hồ sơ bảo đảm Bảo lãnh... Quá trình này, cán bộ tín dụng cần lưu ý trong yêu cầu xin cấp bảo lãnh: thời hạn bảo lãnh, số tiền và loại tiền bảo lãnh, mục đích bảo lãnh, người thụ hưởng bảo lãnh...( cần đối chiếu với các tài liệu kèm theo yêu cầu bảo lãnh ). Đối với từng loại bảo lãnh có các loại hồ sơ như sau: Đối với bảo lãnh vay vốn: Tài liệu xác minh tình hình công nợ tại thời điểm gần nhất tại các TCTD, hợp đồng thương mại được cấp có thẩm quyền phê duyệt, hợp đồng uỷ thác nhập khẩu... Đối với bảo lãnh dự thầu: Thư mời thầu (bản sao) và các tài liệu khác (nếu có) liên quan đến việc bảo lãnh. Đối với bảo lãnh thực hiện hợp đồng: Hợp đồng A-B, văn bản phê duyệt trúng thầu của cấp có thẩm quyền, kế hoạch đấu thầu và phân chia đấu thầu. Đối với bảo lãnh hoàn thanh toán: Hợp đồng A-B, văn bản cam kết của các bên về số tiền ứng trước, thời gian tiến độ hoàn trả, phương thức hoàn trả. Đối với bảo lãnh đảm bảo chất lượng sản phẩm theo hợp đồng: Hợp đồng, biên bản bàn giao đưa công trình vào sử dụng và các tài liệu thoả thuận về việc thoả thuận trách nhiệm bảo đảm chất lượng sản phẩm của nhà thầu. Đối với bảo lãnh bằng 100% Vốn tự có của Khách hàng thì hồ sơ gồm chứng từ chứng minh tiền đã được chuyển vào TK tiền gửi ký quĩ tại NH , cam kết dùng tiền ký quĩ đảm bảo cho 100% nghĩa vụ bảo lãnh. CBTD kiểm tra tính đầy đủ về số lượng và tính pháp lý của hÖ sè Bảo lãnh Bước 2: Quyết định bảo lãnh. Thẩm định hồ sơ bảo lãnh: tính đầy đủ, hợp pháp và hợp lệ, năng lực pháp lý, việc chuyển tiền ký quĩ, tình hình SXKD và năng lực kh¸ch hµng, đánh giá các rủi ro tiềm ẩn,... Ra quyết định bảo lãnh: CBTD trình trưởng phòng Tín dụng duyệt và ban lãnh đạo ký phát hành thư bảo lãnh. Bước 3: Phát hành bảo lãnh CBTD sau khi kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ bảo lãnh, căn cứ hạn mức bảo lãnh trong hợp đồng bảo lãnh và đề nghị bảo lãnh từng lần, soạn thư bảo lãnh và nạp thông tin vào chương trình TF. Thư bảo lãnh: Theo mẫu do NH ĐT & PT VN quy định. Nếu mẫu thư do chủ đầu tư yêu cầu khác với mẫu của Ngân hàng đang thực hiện, CBTD kiểm tra tính pháp lý của thư bảo lãnh, đối chiếu với mẫu thư của Ngân hàng ban hành, điều chỉnh nội dung thư bảo lãnh sao cho vừa đáp ứng yêu cầu của khách hàng vừa đảm bảo tính an toàn cho Ngân hàng khi phát hành thư bảo lãnh. Sau khi Lãnh đạo ký phát hành thư bảo lãnh, CBTD chuyển cho chủ đầu tư thư bảo lãnh và 01 giấy đề nghị bảo lãnh từng lần. Lưu bản sao thư bảo lãnh cùng hồ sơ bảo lãnh và chuyển qua kế toán 01 thư bảo lãnh và 01 giấy đề nghị bảo lãnh từng lần để hạch toán ngoại bảng và theo dõi thu phí bảo lãnh. Bước 4: Tất toán b¶o l·nh Nếu thư bảo lãnh có quy định ngày hết hiệu lực cụ thể, CBTD làm thủ tục tất toán bảo lãnh khi hết thời hạn. Nếu thư bảo lãnh không ghi rõ ngày cụ thể hết hiệu lực hoặc khi có yêu cầu của chủ đầu tư về tất toán bảo lãnh trước thời hạn căn cứ vào thông báo hoặc xác nhận của bên yêu cầu bảo lãnh về việc hoàn thành nghĩa vụ liên quan đến bảo lãnh của bên được bảo lãnh thì CBTD lập tờ trình trình Trưởng phòng và Lãnh đạo tất toán bảo lãnh. Sau khi Lãnh đạo ký duyệt tờ trình chấp thuận tất toán bảo lãnh, CBTD chuyển kế toán theo dõi tất toán bảo lãnh. Quy trình b¶o l·nh theo hạn mức: Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ CBTD nhận hồ sơ từ khách hàng gồm đơn đề nghị cấp hạn mức bảo lãnh, kế hoạch sản xuất Kinh doanh, báo cáo tài chính, báo cáo sản xuất Kinh doanh năm, quý gần nhất với thời điểm xác định hạn mức và các thông tin khác về hoạt động sản xuất Kinh doanh của khách hàng. Bước 2: Duyệt hạn mức và thực hiện b¶o l·nh từng lần. Cấp hạn mức bảo lãnh: CBTD kiểm tra tính pháp lý của hồ ._.sơ. Trên cơ sở phân tính tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính, khả năng thanh toán, kiểm tra tài sản đảm bảo, CBTD xác định hạn mức bảo lãnh cho khách hàng. CBTD lập tờ trình trình Trưởng phòng Tín dụng và ban lãnh đạo ký duyệt hạn mức và ký hợp đồng bảo lãnh. Xem xét bảo lãnh từng lần: CBTD tiếp nhận hồ sơ bảo lãnh của khách hàng khi phát sinh nhu cầu gồm: Giấy đề nghị bảo lãnh từng lần (03 bản) Các hồ sơ liên quan của từng loại bảo lãnh: + Đối với bảo lãnh dự thầu: Thư mời thầu (bản sao) và các tài liệu khác (nếu có) liên quan đến việc bảo lãnh. + Đối với bảo lãnh thực hiện hợp đồng: Hợp đồng A-B, Văn bản phê duyệt trúng thầu của cấp có thẩm quyền, kế hoạch đấu thầu và phân chia đấu thầu. + Đối với bảo lãnh hoàn thanh toán: Hợp đồng A-B, Văn bản cam kết của các bên về số tiền ứng trước, thời gian tiến độ hoàn trả, phương thức hoàn trả. + Đối với bảo lãnh đảm bảo chất lượng sản phẩm theo hợp đồng: Hợp đồng, biên bản bàn giao đưa công trình vào sử dụng và các tài liệu thoả thuận về việc thoả thuận trách nhiệm bảo đảm chất lượng sản phẩm của nhà thầu. Thư bảo lãnh: Theo mẫu do NHĐT & PT VN quy định. Nếu mẫu thư do chủ đầu tư yêu cầu khác với mẫu của Ngân hàng đang thực hiện, CBTD kiểm tra tính pháp lý của thư bảo lãnh, đối chiếu với mẫu thư của Ngân hàng ban hành, điều chỉnh nội dung thư bảo lãnh sao cho vừa đáp ứng yêu cầu của khách hàng vừa đảm bảo tính an toàn cho Ngân hàng khi phát hành thư bảo lãnh. Bước 3: Ph¸t hµnh b¶o l·nh CBTD sau khi kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ bảo lãnh, căn cứ hạn mức bảo lãnh trong hợp đồng bảo lãnh và đề nghị bảo lãnh từng lần, soạn thư bảo lãnh và nạp thông tin vào chương trình TF. CBTD trình trưởng phòng Tín dụng duyệt và Ban lãnh đạo ký phát hành thư bảo lãnh. Sau khi lãnh đạo ký phát hành thư b¶o l·nh, CBTD chuyển cho chủ đầu tư thư bảo lãnh và 01 giấy đề nghị bảo lãnh từng lần. Lưu bản sao thư bảo lãnh cùng hồ sơ bảo lãnh và chuyển qua kế toán 01 thư bảo lãnh và 01 giấy đề nghị bảo lãnh từng lần để hạch toán ngoại bảng và theo dõi thu phí bảo lãnh. Bước 4: Xử lý sau khi phát hành bảo lãnh Cán bộ tín dụng phải bám sát diễn biến giao dịch bảo lãnh để có thể xử lý linh hoạt các tình huống phát sinh trong thời gian bảo lãnh. Trong trường hợp rủi ro dẫn đến ngân hàng phải trả thay khách hàng thì khoản trả thay được xử lý như sau: Khi chi nhánh và khách hàng tìm hết các biện pháp có thể mà khách hàng vẫn chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ được bảo lãnh, ngân hàng sẽ tiến hành cho vay bắt buộc vớí khách hàng để thanh toán cho bên thụ hưởng. Số tiền cho vay này được lấy từ quỹ bảo lãnh của ngân hàng. Sau đó ngân hàng thông báo cho khách hàng về việc trả thay. Khi nhận được thông báo của ngân hàng, khách hàng có nghĩa vụ hoàn trả nợ vay hoặc có văn bản xác nhận với ngân hàng về số tiền mà ngân hàng đã trả thay. Sau 15 ngày kể từ ngày ngân hàng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, nếu khách hàng chưa hoàn trả hoặc chưa có văn bản xác nhận nợ thì ngân hàng sẽ hạch toán ghi nợ cho khách hàng. Khách hàng phải chịu lãi suất nợ quá hạn mà ngân hàng đang áp dụng nhưng không quá 150% lãi suất khoản vay được bảo lãnh. Trường hợp vì lý do khách quan như thiên tai, hoả hoạn, những khó khăn tài chính tạm thời…hoặc việc trả nợ cho bên nhận bảo lãnh không phù hợp với chu kỳ sản xuất kinh doanh dẫn đến khách hàng chưa thực hiện được nghĩa vụ của mình. Trên cơ sở đề nghị của khách hàng trong văn bản xác nhận nợ, ngân hàng có thể xem xét lại kỳ hạn trả nợ và áp dụng lãi suất cho vay thông thường đối với số tiền mà ngân hàng đã phải trả thay. Bước 5: Tất toán b¶o l·nh Nếu thư bảo lãnh có quy định ngày hết hiệu lực cụ thể, CBTD làm thủ tục tất toán bảo lãnh khi hết thời hạn. Nếu thư bảo lãnh không ghi rõ ngày cụ thể hết hiệu lực hoặc khi có yêu cầu của chủ đầu tư về tất toán bảo lãnh trước thời hạn căn cứ vào thông báo hoặc xác nhận của bên yêu cầu bảo lãnh về việc hoàn thành nghĩa vụ liên quan đến bảo lãnh của bên được bảo lãnh thì CBTD lập tờ trình trình Trưởng phòng và Lãnh đạo tất toán bảo lãnh. Sau khi Lãnh đạo ký duyệt tờ trình chấp thuận tất toán bảo lãnh, CBTD chuyển kế toán theo dõi tất toán bảo lãnh. 1.2.2.3. Vai trß cña b¶o l·nh ng©n hµng So víi L/C th× b¶o l·nh ra ®êi kh¸ muén nh­ng tõ khi ra ®êi b¶o l·nh ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß cña nã kh«ng chØ ®èi víi ng©n hµng, ng­êi ®­îc b¶o l·nh, ng­êi thô h­ëng b¶o l·nh mµ cßn c¶ ®èi víi nÒn kinh tÕ. B¶o l·nh kh«ng chØ bã hÑp trong c¸c giao dÞch trong n­íc mµ cßn ®­îc sö dông réng r·i trong giao dÞch quèc tÕ, c¸c hîp ®ång lín cã yÕu tè n­íc ngoµi khi c¸c bªn ch­a thùc sù tin t­ëng nhau th× kh«ng thÓ thiÕu h×nh thøc b¶o l·nh cña ng©n hµng. §èi víi Ng©n hµng: B¶o l·nh ng©n hµng gióp ng©n hµng ®a d¹ng ho¸ danh môc s¶n phÈm cña ng©n hµng, gióp ng©n hµng gi¶m thiÓu rñi ro. Gi¶m tû träng nghiÖp vô tÝn dông vµ t¨ng tû träng ho¹t ®éng dÞch vô lµ mét xu h­íng tÊt yÕu cña NHTM hiÖn nay. Nhê ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng cã thÓ tho¶ m·n tèt h¬n nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng, thu hót ®­îc nhiÒu h¬n kh¸ch hµng míi. HiÖn nay kh¸ch hµng lu«n mong muèn nhËn ®­îc c¸c dÞch vô trän gãi. Kh¸ch hµng kh«ng chØ vay vèn t¹i ng©n hµng mµ cßn thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng, nhê ng©n hµng b¶o l·nh ®Ó ký hîp ®ång th­¬ng m¹i víi ®èi t¸c liªn quan. §iÒu nµy cã t¸c dông thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô kh¸c ®ång thêi lµm t¨ng uy tÝn cña ng©n hµng. B¶o l·nh gãp phÇn t¨ng doanh thu cho ng©n hµng qua viÖc thu phÝ b¶o l·nh, phÇn chiÕm tû träng rÊt lín trong doanh thu tõ dÞch vô, gãp phÇn lµm t¨ng doanh thu tõ dÞch vô vµ t¨ng tæng doanh thu cña ng©n hµng. Muèn ®­îc b¶o l·nh kh¸ch hµng ph¶i ký quü , tµi kho¶n nµy bÞ phong to¶ trong suèt thêi gian b¶o l·nh. Do ®ã ng©n hµng cã thÓ chiÕm dông vèn mµ kh«ng ph¶i tr¶ l·i. §Ó thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh, ng©n hµng chñ yÕu dïng uy tÝn cña m×nh lµm c«ng cô ho¹t ®éng mµ kh«ng ph¶i hay ch­a ph¶i sö dông vèn. NghiÖp vô b¶o l·nh chi phÝ nhá, ®­îc h¹ch to¸n ë ngo¹i b¶ng kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Ho¹t ®éng b¶o l·nh gióp ng©n hµng t¨ng vÞ thÕ, më réng quan hÖ: ®¹i lý nhÊt lµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. ViÖc chÊp nhËn b¶o l·nh còng ®ång nghÜa víi viÖc chÊp nhËn møc ®é uy tÝn vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng. §èi víi ng­êi ®­îc b¶o l·nh: B¶o l·nh ng©n hµng gióp cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh cã ®ñ uy tÝn ®Ó cã ®­îc c¸c hîp ®ång cho ho¹t ®éng kinh doanh, gióp qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä diÔn ra thuËn lîi vµ hiÖu qu¶. Doanh nghiÖp ®­îc b¶o l·nh kh«ng ph¶i xuÊt ng©n quü cña m×nh ®Ó ký quü. Doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®­îc mét kho¶n vèn ®¸ng kÓ hay cã ®­îc mét nguån tµi trî cho nhu cÇu vèn l­u ®éng mµ chØ ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ b¶o l·nh t­¬ng ®èi thÊp. Khi b¶o l·nh cho doanh nghiÖp ng©n hµng ph¶i ®¸nh gi¸ vÒ uy tÝn, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. QuyÒn lîi cña ng©n hµng g¾n liÒn víi quyÒn lîi cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sÏ ®­îc ng©n hµng gióp ®ì trong ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ sö dông vèn vay, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. §èi víi ng­êi thô h­ëng b¶o l·nh: Ng­êi thô h­ëng tham gia vµo nghiÖp vô b¶o l·nh sÏ yªn t©m h¬n khi ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång. Ng­êi thô h­ëng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vµ thêi gian t×m hiÓu ®èi t¸c. Tr¸ch nhiÖm t×m kiÕm thu thËp th«ng tin lóc nµy chñ yÕu thuéc vÒ ng©n hµng. Ng­êi thô h­ëng cã thÓ ®­a ra quyªt ®Þnh nhanh chãng, kh«ng bá lì c¬ héi kinh doanh, ®ång thêi yªn t©m ®­îc bï ®¾p thiÖt h¹i nhanh nhÊt vµ ®Çy ®ñ nhÊt khi cã rñi ro x¶y ra. §èi víi nÒn kinh tÕ: B¶o l·nh ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c ho¹t ®éng b¶o l·nh vay vèn n­íc ngoµi, mua m¸y mãc vËt t­ thiÕt bÞ s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm cã b¶o l·nh cña ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt nam, gióp c¸c n­íc nµy cã ®iÒu kiÖn øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc sö dông ®ßn bÈy b¶o l·nh, phÝ b¶o l·nh phôc vô cho mét sè lÜnh vùc kinh tÕ nhÊt ®Þnh gãp phÇn tÝch cùc vµo thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mét sè ngµnh kinh tÕ mòi nhän hay h¹n chÕ mét sè lÜnh vùc kÐm hiÖu qu¶. Doanh nghiÖp muèn ®­îc ng©n hµng b¶o l·nh ph¶i chøng tá n¨ng lùc, uy tÝn cña m×nh b»ng kinh doanh hiÖu qu¶. §­îc ng©n hµng b¶o l·nh l¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ®Èy m¹nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy ho¹t ®éng b¶o l·nh ng©n hµng gãp phÇn lµm nªn tÝnh hiÖu qu¶ vµ sù lµnh m¹nh trong m«i tr­êng kinh doanh. 1.2.2.4. Ph©n lo¹i b¶o l·nh ng©n hµng Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc ph¸t hµnh b¶o l·nh B¶o l·nh trùc tiÕp Bảo lãnh trực tiếp là loại bảo lãnh trong đó ngân hàng chịu trách nhiệm bảo lãnh sẽ tiến hành phát hành bảo lãnh trực tiếp theo yêu cầu của bên được bảo lãnh mà không thông qua trung gian nào. Ngân hàng có thể trực tiếp truy đòi bên được bảo lãnh số tiền đã bồi thường cho bên thụ hưởng trong trường hợp người được bảo lãnh không hoàn thành nghĩa vụ của mình. §©y lµ lo¹i b¶o l·nh trong ®ã ng©n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸t hµnh b¶o l·nh trùc tiÕp theo yªu cÇu cña ng­êi ®­îc b¶o l·nh (kh«ng qua trung gian). Sau khi ng©n hµng ®· båi th­êng cho ng­êi thô h­ëng, ng©n hµng cã thÓ trùc tiÕp truy ®ßi båi hoµn tõ ng­êi ®­îc b¶o l·nh. H×nh 1.1: S¬ ®å b¶o l·nh rùc tiÕp Ng©n hµng ph¸t hµnh Ng©n hµng th«ng b¸o Ng­êi thô h­ëng b¶o l·nh Ng­êi ®­îc b¶o l·nh Hîp ®ång gèc ký kÕt gi÷a ng­êi ®­îc b¶o l·nh vµ ng­êi thô h­ëng Kh¸ch hµng yªu cÇu ph¸t hµnh b¶o l·nh vµ cam kÕt båi hoµn (3a,3b) Ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh cã thÓ chuyÓn trùc tiÕp cho ng­êi thô h­ëng hoÆc th«ng qua ng©n hµng th«ng b¸o. Së dÜ cã ng©n hµng th«ng b¸o v× tr­êng hîp ng­êi thô h­ëng lµ ng­êi n­íc ngoµi vµ ng©n hµng th«ng b¸o ë cïng mét quèc gia víi ng­êi thô h­ëng. B¶o l·nh gi¸n tiÕp Bảo lãnh gián tiếp là một loại bảo lãnh mà trong đó ngân hàng bảo lãnh đã phát hành theo chỉ thị của một ngân hàng trung gian phục vụ cho bên được bảo lãnh dựa trên một bảo lãnh khác gọi là bảo lãnh đối ứng. Vì vậy, trong bảo lãnh gián tiếp bên thụ hưởng không có quyền yêu cầu ngân hàng chỉ thị thanh toán bảo lãnh cho mình vì giữa ngân hàng chỉ thị bảo lãnh và bên thụ hưởng không có quan hệ ràng buộc gì về nghĩa vụ và trách nhiệm. Ngân hàng phát hành hoàn toàn cũng không có quyền yêu cầu bên được bảo lãnh bồi hoàn, thậm chí khi ngân hàng chỉ thị bị phá sản. Ngân hàng chỉ thị mới là bên phải có nghĩa vụ bồi hoàn cho ngân hàng phát hành. Bảo lãnh gián tiếp được sử dụng chủ yếu trong trường hợp bên thụ hưởng là người nước ngoài và ngân hàng phát hành ở ngay tại quốc gia của bên thụ hưởng. Khi đó ngân hàng trong nước (ngân hàng chỉ thị) uỷ quyền cho ngân hàng phát hành thực hiện phát hành để tạo thuận lợi cho bên thụ hưởng giao dịch hoặc đòi tiền sau này. Trong trường hợp ngân hàng phát hành và ngân hàng chỉ thị ở cùng nước với người được bảo lãnh thì ngân hàng phát hành cũng có thể yêu cầu ngân hàng đại lý của mình ở nước bên thụ hưởng thông báo và chuyển văn bản bảo lãnh cho bên thụ hưởng như bảo lãnh trực tiếp. H×nh 1.2 : S¬ ®å b¶o l·nh gi¸n tiÕp Ng©n hµng ph¸t hµnh Ng©n hµng th«ng b¸o Ng©n hµng chØ thÞ Ng­êi ®­îc b¶o l·nh Ng­êi thô h­ëng b¶o l·nh (1) Hîp ®ång gèc (2) Kh¸ch hµng yªu cÇu ng©n hµng phôc vô m×nh ra chØ thÞ cho ng©n hµng chÝnh ph¸t hµnh b¶o l·nh. Ng©n hµng thø nhÊt chØ thÞ cho ng©n hµng thø hai ph¸t hµnh b¶o l·nh ®ång thêi cam kÕt båi hoµn trªn b¶o l·nh ®èi øng, (4a,4b) Ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh: cã thÓ chuyÓn trùc tiÕp cho ng­êi thô h­ëng hoÆc qua ng©n hµng th«ng b¸o. Khi ng­êi ®­îc b¶o l·nh vi ph¹m hîp ®ång, ng­êi thô h­ëng sÏ nhËn ®­îc kho¶n båi th­êng tõ ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh. Ng©n hµng chØ thÞ sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm båi hoµn sè tiÒn nµy cho ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh, vµ ®Õn l­ît m×nh, ng©n hµng chØ thÞ cã thÓ truy ®ßi tõ ng­êi ®­îc b¶o l·nh. B¶o l·nh gi¸n tiÕp ®­îc sö dông chñ yÕu trong tr­êng hîp ng­êi thô h­ëng lµ ng­êi n­íc ngoµi vµ ng©n hµng ph¸t hµnh ë ngay t¹i quèc gia cña ng­êi thô h­ëng. V× vËy quyÒn lîi cña ng­êi thô h­ëng ®­îc b¶o vÖ ch¾c ch¾n h¬n. §ång b¶o l·nh Đối với những hợp đồng có giá trị lớn, các ngân hàng muốn bảo lãnh cho khách hàng thì buộc phải tham gia vào đồng bảo lãnh. Vì theo nguyên tắc sử dụng vốn của một NHTM, các ngân hàng không được phép thực hiện bảo lãnh cho một khách hàng vượt quá giới hạn tối đa (<=15% vốn tự có của ngân hàng) để tránh gây rủi ro, tổn thất cho ngân hàng. Trong loại bảo lãnh này, các ngân hàng thành viên tham gia trong một nghiệp vụ bảo lãnh sẽ chọn một ngân hàng đứng ra làm ngân hàng đóng vai trò đầu mối để phát hành bảo lãnh chính. Ngân hàng này sẽ phát hành thư bảo lãnh cho toàn bộ số tiền bảo lãnh, giữ các chứng từ thế chấp, cầm cố, thu phí bảo lãnh từ bên được bảo lãnh và chia lại cho các ngân hàng thành viên theo tỷ lệ tham gia. Các ngân hàng còn lại sẽ cam kết chịu trách nhiệm theo từng phần đóng góp của mình bằng những bảo lãnh đối ứng. Khi ngân hàng chính đã thanh toán cho người thụ hưởng thì có quyền truy đòi các ngân hàng thành viên đồng bảo lãnh số tiền mà họ đã cam kết bằng bảo lãnh đối ứng. Đến lượt mình, các ngân hàng này lại tiến hành truy đòi từ bên được bảo lãnh. H×nh 1.3 : S¬ ®å ®ång b¶o l·nh Ng©n hµng 1 Ng©n hµng 2 Ng©n hµng 3 Ng©n hµng ph¸t hµnh Ng©n hµng th«ng b¸o Ng­êi ®­îc b¶o l·nh Ng­êi thô h­ëng b¶o l·nh (1) Ng­êi ®­îc b¶o l·nh yªu cÇu ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh. (2) Ng©n hµng ®Çu mèi dµn xÕp víi c¸c ®«ng minh. (3a, 3b) Ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh chuyÓn trùc tiÕp cho ng­êi thô h­ëng hoÆc chuyÓn qua ng©n hang th«ng b¸o. Ngoài ra, theo cách phân loại này, bảo lãnh ngân hàng còn có một số loại khác như: Bảo lãnh giáp lưng, bảo lãnh xác nhận…đây là những loại bảo lãnh được sử dụng thường xuyên trong các quan hệ quốc tế. 1.2.2.5. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn H§BL Nh­ ta ®· biÕt NHTM lµ mét doang nghiÖp víi môc tiªu ho¹t ®éng lµ mang l¹i tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u,v× vËy mäi ho¹t ®éng ®Òu kh«ng n¨m ngoµi môc ®Ých thu lîi nhuËn cao, uy tÝn c¶u NH ®­îc n©ng cao, ph¹m vi ho¹t ®éng réng lín,danh môc s¶n phÈm cña ho¹t ®éng b¶o l·nh ®a rang vµ chÊt l­îng ®­îc b¶o ®¶m . §©y lµ tiªu chÝ cña c¸c doanh nghiÖp khi tham gia H§BL cña moi NH. Lîi nhô©n lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n hµng. mäi ho¹t ®éng, mäi s¶n phÈm mµ ng© hµng ®­a ra ®Òu nh»m môc ®Ých tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ s¬t h÷u. Khi lîi nhuËn rßng cµng cao ®iÒu nµy cho thÊy s¶n phÈm mµ ng©n hµng ®­a ra ®­îc mäi tæ chøc c¸ nh©n tin dïng. H§BL cµng ph¸t triÓn th× ®em l¹i lîi nhuËn cµng cao víi møc chi phÝ thÊp. Khi ho¹t ®éng b¶o l·nh ph¸t triÓn sÏ høa hÖn mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho ng©n hµng. Mét ng©n hµng míi thµnh lËp uy tÝn cßn ch­a cao thÞ tr­êng ch­a réng lín sÏ giÆp nhiÒu khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó n©ng cao vÞ thÕ cña ng©n hµng, më réng thÞ tr­êng khi ®ã ng©n hµng cÇn ph¶i ®¸nh ®æi gi÷a lîi nhuËn rßng vµ tÝnh thanh kho¶n cña ng©n hµng t¹o ra tÝnh ph¸p lý cao h¬n nh»m thu hut kh¸ch hµng, khi thÞ tr­êng ®­îc më réng, tÝnh thanh kho¶n cao ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn thu hót l­îng lín kh¸ch hµng tõ nhiÒu nguån,tõ nhiÒu n¬I kh¸c nhau Mäi s¶n phÈm ®­îc t¹o ra ng­êi ta ®uÒ suy xÐt ®Õn khÝa c¹nh s¶n phÈm ®ã cã ®a dang hay kh«ng. mét s¶n phÈm cµng ®a d¹ng cµng ®­îc nhiÒu ng­êi u¨ thÝch, b¶o l·nh ng©n hµng còng vËy ®Ó muèn ph¸t triÓn cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng s¶n phÈm. ®©y còng lµ mét tiªu chÝ ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng b¶o l·nh. Ngoai ra ho¹t ®éng b¶o l·nh cßn phô thuéc nhiÒu yÕu tè nh­: nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c ho¹t ®éng cña NHNN, còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trªn thÕ giíi . C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña H§BL Trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn, mäi ho¹t ®éng ®Òu Èn chøa nhiÒu rñi ro khã l­êng tr­íc. Kh«ng ngoµi quy luËt ®ã H§BL còng chôi nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng a. Nguyªn nh©n chñ quan. Nh©n tè chñ quan l¸ c¸c nh©n tè bªn trong NH mµ NH cã thÓ phßng ngõa hay c¶i thiÖn ®Ó giam rñi ro do nã mang l¹i ( uy tÝn cña NH,n¨ng lùc cña c¸n bé nh©n viªn, ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc vµ chÊt l­îng BL, khoa häc kü thuËt…) Sù uy tÝn cña ng©n hµng: NghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng chØ ®¬n thuÇn lµ cam kÕt thùc hiÖn nghÜa vô cho kh¸ch hµng trong t­¬ng lai khi kh¸ch hµng thùc hiÖn kh«ng ®óng hoÆc kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh. Nh­ vËy, b¶o l·nh ng©n hµng lµ h×nh thøc tÝn dông gi¸n tiÕp, tæ chøc tÝn dông kh«ng ph¶i sö dông ngay nguån vèn cña m×nh mµ chØ cÇn sö dông uy tÝn cña m×nh ®Ó ph¸t hµnh b¶o l·nh, viÖc theo dâi b¶o l·nh ®­îc h¹ch to¸n ë ngo¹i b¶ng. Tuy nhiªn b¶o l·nh sÏ chuyÓn ho¸ thµnh cho vay nÕu kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®­îc nghÜa vô cña m×nh trong t­¬ng lai, ng©n hµng ph¶i tr¶ thay cho kh¸ch hµng. N¨ng lùc cña c¸n bé nh©n viªn: th«ng tin kh¸ch hµng v« cïng quan träng khi ®¸nh gi¸ ®óng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng sÏ tr¸nh ®­îc c¸c lo¹i rñi ro vÒ phÝa kh¸ch hµng. §Ó thÈm ®Þnh vÒ kh¸ch hµng xin b¶o l·nh, ng©n hµng kh«ng chØ c¨n cø vµo th«ng tin mét chiÒu do doanh nghiÖp cung cÊp mµ cßn ph¶i dùa vµo c¸c nguån th«ng tin ®a chiÒu ®Ó so s¸nh, ®èi chiÕu vµ ph©n tÝch, trªn c¬ s¬ ®ã míi ®­a ra quyÕt ®Þnh b¶o l·nh. C¸c nguån th«ng tin nµy cã thÓ tõ c¸c trung t©m cung cÊp th«ng tin, tõ phÝa c¸c b¹n hµng cña kh¸ch hµng, tõ phÝa c¸c ng©n hµng kh¸c, tõ ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, th«ng tin tÝch luü tõ chÝnh b¶n th©n ng©n hµng. Kh«ng chØ thu thËp nh÷ng th«ng tin ®ã, Chi nh¸nh cÇn ®¸nh gi¸, chän läc ®Ó cã ®­îc c¸c th«ng tin chÝnh x¸c, ®¶m b¶o nhÊt cã liªn quan ®Õn kh¸ch hµng ®Ó bæ sung cho qóa tr×nh thÈm ®Þnh cña Ng©n hµng ®­îc chÆt chÏ §a d¹ng ho¸ danh môc vµ chÊt l­îng b¶o l·nh: Danh môc ®Çu t­ ®a d¹ng lµ nh©n tè quan träng ®Ó ®anh gi¸ ph¸t triÓn cña H§BL, danh môc ®Çu t­ ®­îc më réng nh­: b¶o l·nh dù thÇu, thùc hiÖn hîp ®ång, hoµn tiÒn øng tr­íc, b¶o ®¶m chÊt l­îng s¶n phÈm, thanh to¸n. Trong khi ®ã, b¶o l·nh vay vèn, b¶o l·nh b¶o hµnh c«ng tr×nh, b¶o l·nh cho c¸c kho¶n thuÕ…khi danh môc ®Çu t­ ®a d¹ng sè kh¸ch hµng sö dung dÞch vô b¶o l·nh nhiÒu h¬n Khoa häc kü thuËt:n­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu so víi thÕ giíi v× vËy khoa häc c«ng nghÖ ch­a cao , khoa häc kü thuËt cña chi nh¸nh NH§T&PT nam hµ néi còng vËy nhiÒu m¸y mãc ®Òu ®­îc s¶n suÊt tõ l©u hay d· lçi thêi kh«ng ®¶m b¶o cho mäi ho¹t ®éng ngµy cµng ph¸t triÓn cña n­íc ta còng nh­ thÕ giíi b. Nguyªn nh©n kh¸ch quan Nh©n tã kh¸ch quan lµ c¸c nh©n tè mµ NH khã cã thÓ phßng ngõa tr­íc, lµ c¸c nh©n tè ®Õn tõ nhiÒu ph­¬ng, nhתu h­íng nh­ NHNN, kh¸ch hµng, m«i tr­êng kinh tÕ, ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi vµ nhiÒu nh©n tè kh¸c …ng©n hµng chØ cã thÓ gi¶m thiÓu tèi ®a hay phßng ngõa c¸c nguyªn nh©n nµy chø khã cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc. ng©n hµng nhµ n­íc: nÒn kinh tÕ cña mét n­íc sÏ quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña mäi thµnh phÇn trong ®ã, H§BL kh«ng n»m ngoµi sù ¶nh h­ëng ®ã . Khi nÒn kinh tÕ phat triÓn sÏ thóc ®Èy mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã ph¸t triÓn. NHNN nh»m æn ®Þnh nÒn kinh tÕ NHNN thi hµnh c¸c chÝn h¸ch kinh tÕ ¶nh h­ëng ®ªn mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng còng nh­ H§Bl cña ng©n hµng th­êng xuyªn thay ®ái lµm cho c¸c ng©n hµng khã thÝch khi ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña NHNN. Trong khi ®ã thñ tôc hµnh chinh cßn r¾c rèi khiÕn cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ®Òu giÆp nhiÒu khã kh¨n khi ký kÕt hîp ®ång b¶o l·nh Mặc dù khi thực hiện bảo lãnh cho khách hàng, ngân hàng không phải xuất vốn trực tiếp nhưng do bảo lãnh cũng là một hoạt động tín dụng nên không vì thế mà nó không gây rủi ro cho ngân hàng. Ngân hàng cam kết bảo lãnh cho khách hàng cũng đồng nghĩa với việc ngân hàng đã chịu trách nhiệm trả thay cho khách hàng khi họ không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình với bên yêu cầu bảo lãnh. Vì vậy, có thể nói mọi rủi ro xảy ra với khách hàng dẫn đến họ không thể thực hiện được đầy đủ nghĩa vụ của mình đã thoả thuận trong hợp đồng cơ sở cũng đều gây tổn thất, thiệt hại cho ngân hàng. Những rủi ro đó có thể được xuất phát từ những nguyên nhân khách quan như thiên tai, hoả hoạn, các chính sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ, lạm phát, tình hình chính trị - xã hội … và các nguyên nhân chủ quan như khả năng điều hành, quản lý của khách hàng, sự thiếu thông tin…gây ảnh hưởng xấu đến tình hình sản xuất kinh doanh của khách hàng. Ngoài ra, ngân hàng cũng phải chịu trách nhiệm bởi những rủi ro do chính mình gây ra như: Do trình độ của cán bộ ngân hàng không đạt yêu cầu dẫn đến không đánh giá được chính xác tình hình và khả năng thực hiện nghĩa vụ của khách hàng trước khi quyết định bảo lãnh. Việc thực hiện quy trình bảo lãnh đôi khi còn tuỳ tiện nhất là khâu theo dõi, kiểm tra tình hình thực hiện nghĩa vụ đã cam kết của khách hàng khi thư bảo lãnh còn hiệu lực. Điều này đã khiến cho ngân hàng không thể có được những biện pháp thích hợp, kịp thời để can thiệp, xử lý khi cần thiết. Công nghệ ngân hàng và sự thiếu hụt thông tin cũng gây khó khăn cho hoạt động của ngân hàng. Khi thiếu hụt thông tin, cán bộ ngân hàng không có đủ cơ sở để đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh hiện tại cũng như trong tương lai và đặc biệt là khả năng thực hiện nghĩa vụ của khách hàng ở hợp đồng gốc. Tự bản thân ngân hàng cũng phải gánh chịu sự ảnh hưởng của những nhân tố khách quan khác, đặc biệt là những quy định của pháp luật. Tất cả những yếu tố này đều làm giảm chất lượng bảo lãnh và tăng những rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động bảo lãnh của ngân hàng. Sù thiÕu hiÓu biÕt, thiÕu ý thøc cña kh¸ch hµng còng lµ mét vÊn ®Ò lµm cho ho¹t ®éng b¶o l·nh giÆp nhiÒu khã kh¨n: nh­ chËm cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh … Ch­¬ng II : Trùc Tr¹ng Ho¹t §éng b¶o L·nh Cña Chi Nh¸nh NH ®T&PT Nam Hµ Néi 2.1. S¬ l­îc qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn, chi nh¸nh ®· tr¶i qua c¸c thêi kú víi nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau.: §Çu tiªn lµ chi ®iÓm I T­¬ng Mai- Chi nh¸nh ng©n hµng kiÕn thiÕt Hµ Néi (tõ 31/10/1963) : Trong thêi kú chiÕn tranh (1963-1975) chi ®iÓm I võa tæ chøc lùc l­îng chiÕn ®Êu võa ®¶m b¶o cung øng vèn phôc vô c¸c c«ng tr×nh thuéc quËn Hai Bµ Tr­ng, §èng §a vµ huyÖn Thanh Tr× . Thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ, thèng nhÊt ®Êt n­íc (1975-1985) chi nh¸nh tiÕp tôc nhiÖm vô cung øng vèn, phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thñ ®«. NhiÖm vô chñ yÕu cña chi nh¸nh lµ cÊp ph¸t vèn ®Çu t­ x©y dung cho c¸c c«ng tr×nh x©y dựng trong khu vùc, cho vay ®Çu t­ x©y dung theo kÕ ho¹ch nhµ n­íc cho c¸c ®¬n vÞ thuéc c¸c ngµnh trªn ®Þa bµn Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ X©y dựng huyÖn Thanh Tr× (tõ 12/1986): §©y lµ thêi kú ®¶ng vµ nhµ n­íc ta thùc hiÖn xo¸ bá c¬ chÕ hµnh chÝnh tập trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa . Th¸ng 12/1986 chi nh¸nh ®­îc ®æi tªn thµnh chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ X©y dùng huyÖn Thanh Tr× trùc thuéc Ng©n hµng §Çu t­ vµ X©y dùng Hµ Néi .Chi nh¸nh ®­îc giao nhiÖm vô tiÕp tùc cÊp ph¸t vèn vµ cho vay ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh thuéc quËn Hai Bµ Tr­ng, §ống §a vµ huyÖn Thanh Tr× Chi nh¸nh NH§T & PT huyÖn thanh tr× ( tõ 12/1991): Chi nh¸nh tiÕp tôc cÊp ph¸t vµ cho vay theo KÕ ho¹ch nhµ n­íc c¸c c«ng tr×nh thñy lîi, x©y dùng c¶i t¹o m«i tr­êng, c¸c c«ng tr×nh n«ng l©m nghiÖp, cho vay vèn l­u ®éng phôc vô c¸c ®¬n vÞ thi c«ng x©y l¾p. Tõ 1995 hÖ thèng BIDV chuyÓn tõ ng©n hµng cÊp ph¸t sang ng©n hµng th­¬ng m¹i víi nhiÖm vô kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ dÞch vô ng©n hµng. Th¸ng 7/2004 chi nh¸nh triÓn khai dù ¸n hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng, ®Ó kiÖn toµn bé m¸y l·nh ®¹o, tr­ëng phã c¸c phßng , c¸n bé c«ng nh©n viªn t¨ng lªn 52 ng­êi, m¸y mãc trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó t¹o ®µ cho chi nh¸nh ph¸t triÓn m¹nh c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng Chi nh¸nh NH§T & PT nam Hµ Néi ( tõ 11/2005): Theo quyÕt ®Þnh sè 219 Q§-H§QT ngµy 31/10/2005 cña Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ NH§T & PT ViÖt Nam vÒ viÖc thµnh lËp chi nh¸nh NH§T & PT Nam Hµ Néi trªn c¬ së n©ng cÊp chi nh¸nh cÊp 2 Thanh tr×. Cã trô së chÝnh ®Æt t¹i Km8 ®­êng Gi¶i Phãng- quËn Hoµng Mai-Hµ Néi. Tr¶i qua qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn víi nh÷ng biÕn ®éng th¨ng trÇm, tªn gäi vµ c¬ quan cÊp trªn kh¸c nhau, chi nh¸nh ®· cïng víi toµn hÖ thèng NH§T & PT ®ãng gãp cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung vµ trªn ®Þa bµn phÝa nam thñ ®« Hµ Néi nãi riªng. 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc – Nh©n sù NHĐT&PT nam Hà Nội là đơn vị trực thuộc NHĐT&PT Việt Nam, thực hiện chế độ hạch to¸n kinh doanh theo cơ chế thị trường định hướng XHCN. Với đội ngũ c¸n bộ trªn 80 người, bộ m¸y tổ chức gồm 10 phßng chức năng (trong đã cã 3 phßng giao dịch và một điểm giao dịch). C¸c phßng chức năng cã chức năng nhiệm vụ riªng và chịu sự quản lý gi¸m s¸t trực tiếp của Ban Gi¸m đốc chi nh¸nh . H×nh 2.1: C¬ cÊu tæ chøc - nh©n sù BAN GIÁM ĐỐC Khối Tín dụng và hỗ trợ kinh doanh Khối d ịch vụ khách hàng và các Đơn vị trực thuộc Khối quản lý nội bộ Phòng tín dụng Phòng thẩm định và quản lý tín dụng Phòng thanh toán quốc tế1 Phòng dịch vụ khách hàng Phòng tiền tệ kho quĩ 3 Phòng GD và 1 Điểm GD Phòng tổ chức hành chính Phòng kế toán điện toán Phòng kiểm tra nội bộ Phòng kế hoạch nguồn vốn Qua s¬ ®å trªn ta thÊy tæ chøc bé m¸y cña Chi nh¸nh chia lµm 3 khèi ho¹t ®éng riªng, trong ®ã gåm cã 10 phßng ban, 3 phßng giao dÞch vµ 1 ®iÓm giao dÞch trùc thuéc Ban Gi¸m ®èc, mçi phßng ban cã chøc n¨ng nhiÖm vô riªng. §ång thêi tham m­u cho Gi¸m ®èc trong c¸c mÆt nghiÖp vô trong viÖc ra quyÕt ®Þnh kinh doanh. Víi bé m¸y gän nhÑ, ®éi ngò cã tr×nh ®é, Chi nh¸nh ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. M« h×nh qu¶n lý bé m¸y cña Chi nh¸nh ®­îc tæ chøc phï hîp víi sù g¾n kÕt chÆt chÏ kh¸ch hµng víi ng©n hµng, phôc vô tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ th«ng tin kinh tÕ nhanh, chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm lao ®éng. 2.1.3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng chñ yÕu cña NH Với những hoạt động kinh doanh chÝnh: Huy động vốn VNĐ và ngoại tệ từ c¸c tổ chức kinh tế và d©n cư thuộc mọi thành phần kinh tế dưới nhiều h×nh thức: Tiết kiệm, kỳ phiếu, tr¸i phiếu, chứng chỉ tiền gửi… Cho vay ngắn, trung và dài hạn bằng VNĐ và ngoại tệ. Đại lý thanh to¸n thẻ tÝn dụng quốc tế: Visa, Master card, sÐc du lịch…. Thực hiện dịch vụ ng©n quỹ: Thu đổi ngo¹i tệ, chi trả tiền vốn, cung ứng tiền mặt. Kinh doanh ngọai tệ. Thực hiện bảo l·nh: Bảo l·nh dự thầu, thực hiện hợp đồng, thanh to¸n, chất lượng… Thực hiện c¸c dịch vụ thanh to¸n chuyển tiền trong và ngoài nước. Thực hiện c¸c dịch vụ của ng©n hàng điện tử và ng©n hàng đối ngoại. Thực hiện c¸c dịch vụ của ng©n hàng b¸n lẻ như: ATM, POS, Homebanking… Trong nh÷ng n¨m qua Chi nh¸nh NH§T & PT nam Hµ Néi kh«ng ngõng ph¸t triÓn, trô v÷ng v÷ng kh¼ng ®Þnh vai trß, vÞ trÝ cña m×nh trong c¬ chÕ míi. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô cña Chi nh¸nh thÓ hiÖn qua c¸c mÆt sau : B¶ng 1: KÕt qu¶ thùc hiÖn mét sè chØ tiªu chñ yÕu Đơn vị: Tỷ đồng. Chỉ tiêu. Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Tăng trưởng 2004 với 2003 Tăng trưởng 2005 với 2004. Số tiên Tỷ trọng Số tiền Tỷ trọng Số tiền Tỷ trọng. Tổng nguồn vốn huy động. 583 100 707 100 839 100 +21 +18 Vốn tổ chức kinh tế 113 19 188 26 233 28 +66 +24 Vốn dân cư. 470 81 519 74 606 72 +10 +16 Doanh số cho vay. 478 587 608 +22 +3 Doanh số thu nợ. 444 612 569 +27 -8 Dư nợ 326 301 340 -8,7 +12 Nợ quá hạn. 2 3 0,9 15 4,4 +50 +500 Doanh số bảo lãnh. 108 143 152 +32 +6 Tổng thu. 28 31 42 +10 +35 Tổng chi. 27 29,8 40,3 +10,3 +35 Chênh lệch thu chi 1 1,2 1,7 +20 +41 (Nguồn báo cáo tổng kết năm 2005,2006,2007) Hoạt động huy động vốn Nguồn vốn kinh doanh là yếu tố quan trọng không thể thiếu trong hoạt động của một NHTM. Nó quyết định đến việc mở rộng phát triển các hoạt động, hiệu quả kinh doanh của ngân hàng. Ngoài nguồn vốn tự có thì nguồn vốn huy động từ các tổ chức kinh tế và dân cư là nguồn vốn truyền thống và chủ yếu của ngân hàng. nhận thức được tầm quan trọng đó, trong thời gian qua NHĐT&PT nam Hà Nội đã có nhiều quan tâm, chú trọng đến công tác huy động vốn từ khâu lập kế hoạch, hoạch định chiến lược huy động vốn đến đổi mới phong cách phục vụ nhiệt tình, chu đáo, chính xác của đội ngũ nhân viên đến việc đa dạng hoá và mở rộng các loại hình sản phẩm như: Tiết kiệm dự thưởng, bậc thang, ổ chứng vàng…với nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn. Bên cạnh đó chi nhánh cũng chú trọng đến việc mở rộng mạng lưới giao dịch ở các phường, xã trên địa bàn quận Hoàng Mai và huyện thanh trì. Mở các bàn huy động vốn lưu động khi có dự án đền bù tiền cho dân. Điều này đã tạo cho khách hàng luôn cảm thấy an tâm, thuận tiện khi đến giao dịch với ngân hàng. Vì vậy mà kết quả đã đạt được về mặt huy động vốn là khả quan. Bảng 2: Tình hình hoạt động tín dụng Đợn vị : Tỷ đồng. Chỉ tiêu. Dư đến 31/12/2005 Năm 2006 Năm 2007 Dư đến 31/12 So với 2005 Dư đến 31/12 So với 2006 1Tổng dư nợ 188 27% 233 28% +45 Dư nợ ngắn hạn 139 166 +27 Dư nợ Trung DH 49 67 +18 2.Nợ quá hạn 519 73% 606 72% +87 3.Lãi treo 363 423 +60 ( Nguồn: Phòng tín dụng NHĐT&PT Nam Hà Nội) Theo c¸c sè liÖu ph©n tÝch đã cho thấy nhìn chung tốc độ tăng trưởng tín dụng n¨m 2005, tuy cao nhưng chưa hoàn thành kế hoạch, các chỉ tiêu về chất lượng tín dụng đều xấu và yếu so với toàn hệ thống, việc phân loại nợ và trích dự phòng rủi ro đã được thực hiện một cách nghiêm túc và phản ánh một cách tương đối chính xác tình hình nợ xấu của chi nhánh, song công tác trích dự phòng rủi ro còn chậm do ảnh hưởng chủ yếu bởi chỉ tiêu lợi nhuận tăng chậm, tốc độ tăng trưởng từ thu lãi tín dụng (11.59%) chậm hơn so với tốc độ tăng trưởng tín dụng ( 24.48% ) thể hiện hiệu quả kinh doanh tín dụng của chi nhánh còn thấp. Do tín dụng vẫn là lĩnh vực mang lại nguồn thu chủ yếu, chiếm tỷ trọng cao trong kết quả kinh doanh, mÆt kh¸c gi÷a huy ®éng vèn vµ cho vay tõ vèn huy ®éng cña chi nh¸nh ®· cã sù chªnh lÖch lín. V× vËy năm 2007 Chi nhánh bên cạnh việc đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng phải kiểm soát chặt chẽ, kiên quyết trong thu hồi nợ, tập trung xử lý và giảm nợ xấu theo đúng kế hoạch (dưới 4%), ưu tiên mở rộng đầu tư kết hợp sàng lọc khách hàng để kiểm soát và cải thiện cơ cấu tín dụng, đẩy mạnh cho vay với các ngành kinh tế an toàn hiệu quả và tạo đà phát triển dịch vụ ngân hàng như xuất khẩu nông, thuỷ sản, xuất khẩu gỗ, …đẩy mạnh cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ, tư nhân cá thể vì đây là nguồn dư nợ có tỷ lệ tài sản đảm bảo tốt. Bảng 3: Tình hình thu phí từ hoạt động dịch vụ Đơn vị : Triệu đồng. Số tuyệt đối So với 2005 Năm 2006 Năm 2007 Số tuyệt đối So với 2005 Số tuyệt đối So với 2006 Thu phí bảo lãnh 560 1.000 +4._.