Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

Lêi Më §ÇU ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ quèc tÕ còng ®· h¬n 10 n¨m . Chóng ta ®· tõng b­íc héi nhËp trªn c¶ 3 ph­¬ng diÖn : ®¬n ph­¬ng , song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng . Chóng ta ®ang ngµy cµng tham gia s©u vµo c¸c thÓ chÕ kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. §Æc biÖt, võa qua víi viÖc gia nhËp vµo tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®· t¹o cho c¸c doanh nghiÖp nhiÒu thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng , huy ®éng vèn tõ n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ , ph¸t triÓn s¶n phÈm . Bªn c¹nh thuËn lîi c¸c doanh nghiÖp cña ta còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n mµ khã kh¨n lín nhÊt lµ c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn kh«ng c©n søc . Tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ ph¶i canh tranh víi c¸c c«ng ty tËp ®oµn kinh tÕ hµng ®Çu víi tiÒm lùc tµi chÝnh lín vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i …§Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i khÈn tr­¬ng t¹o thÕ vµ lùc , n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh kh¼ng ®Þnh ®¼ng cÊp cña doanh nghiÖp m×nh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trë thµnh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp trong giai ®o¹n hiÖn nay. §ßi hái c¸c doanh nghiÖp vµ nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch ®óng ®¨n kÞp thêi. Sau ®©y lµ 1 sè ý kiÕn cña em vÒ vÊn ®Ò n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Néi dung 1. Lý luËn vÒ c¹nh tranh , n¨ng lùc c¹nh tranh. 1.1. Lý luËn vÒ c¹nh tranh vµ chøc n¨ng cña c¹nh tranh. C¹nh tranh nãi chung lµ sù phÊn ®Êu , v­¬n lªn kh«ng ngõng ®Ó giµnh lÊy vÞ trÝ hµng ®Çu trong 1 lÜnh vùc nµo ®ã b»ng c¸ch øng dông nhòng tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt t¹o ra nhiÒu lîi thÕ nhÊt , t¹o ra s¶n phÈm míi n¨ng suÊt hiÖu qu¶ cao nhÊt. Trong kinh tÕ , c¹nh tranh lµ ®Êu trnh ®Î giµnh lÊy thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­ kÜ thuËt , kinh tÕ , chÝnh trÞ , t©m lý x· héi. C¹nh tranh lµ thuéc tÝnh, cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng .C¹nh tranh lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ . C¹nh tranh thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh ( n¨ng lùc tæ chøc qu¶n lý,tr×nh ®é c«ng nghÖ , tr×nh ®é tay nghÒ…) n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông nguån lùc . Theo «nhg Michael Fairbanks – 1 chuyªn gia nghiªn cøu vµ t­ vÊn vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh th× c¹nh tranh t¹o ®äng lùc tèi ®a ho¸ hiÖu qu¶ sö dôngc¸c nguån lùc trong nÒn kinh tÕ. Ngoa× ra n¨ng lùc c¹nh tranh cßn mang l¹i lîi Ých cho ng­êi tiªu dïng v× ®­îc sö dông hµng ho¸ rÎ h¬n , chÊt l­îng cao h¬n . hËu m¹i tèt h¬n . C¹nh tranh kh«ng chØ nh»m “ tiªu diÖt lÉn nhau “ , “ c¸ lín nuèt c¸ bÐ “ . Thùc tÕ cho thÊy , trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i , héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ c¸c doanh nghiÖp víi ®ñ lo¹i quy m« tõ cùc lín ®Õn lín , võa , nhá vµ cùc nhá vÉn cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn . Mçi lo¹i quy m« ®Òu t×m thÊy chç ®øng cña m×nh . C¸c doanh nghiÖp nhá vµ cùc nhá vÉn t×m thÊy “khe, ng¸ch” ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn , nhiÒu doanh nghiÖp v­a vµ nhá vu¬n lªn trë thµnh c¸c doanh nghiÖp lín. Nh­ vËy , c¹nh tranh kh«ng ph¶I chØ tranh giµnh mµ c¹nh tranh lu«n ®i víi hîp t¸c , c¹nh tranh trong sù hîp t¸c vµ bæ sung cho nhau , hç trî cho nhau . C¹nh tranh vµ ®éc quyÒn lµ hai mÆt cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn . C¸c doanh nghiÖp lu«n h­íng tíi ®äc quyÒn nh»m môc ®Ých ®Þnh ®o¹t thÞ tr­êng vµ thu lîi nhuËn siªu ng¹ch . §éc quyÒn chØ ®em l¹i lîi Ých tr­íc m¾t cho c¸c doanh nghiÖp ®éc quyÒn vÒ l©u dµi c¸c ®éc quyÒn sÏ mÊt ®éng lùc ph¸t triÓn sÏ dÉn ®Õn suy tho¸i . §éc quyÒn g©y tæn h¹i nÒn kinh tÕ vµ g©y thiÖt h¹i cho ng­êi tiªu dïng. Do vËy , viÖc t¹o lËp vµ duy tr× m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh lµ vÊn ®Ò then chèt vµ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ®Êt n­íc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.2.N¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. N¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng giµnh ®­îc lîi Ých kinh tÕ th«ng qua viÖc tranh ®ua ®Ó giµnh nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hoÆc thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ . Theo m« h×nh “ kim c­¬ng “ vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp do Gi¸o s­ Michael Poster – §¹i häc Harvard MÜ ®Ò xuÊt n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo : c¸c ®iÒu kiÖn vÒ cÇu , c¸c ®iÒu kiÖn vÒ yÕu tè s¶n xuÊt, chiÕn l­îc kinh doanh , c¬ cÊu vµ ®èi thñ c¹nh tranh.Nh­ vËy n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp tr­íc hÕt thÓ hiÖn kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp vÒ qu¶n lý , tݪp thÞ , tr×nh ®é ,c«ng nghÖ, … Tuy nhiªn , n¨g lùc c¹nh tranh kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ sè céng c¸c n¨ng lùc ®ã mµ cßn lµ sù phï hîp cña n¨ng lùc bªn trong víi nhu cÇu thÞ tr­êng vµ ®iÒu kiÖn bªn ngoµi. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµm cho ¸p lùc c¹nh tranh t¨ng lªn rÊt lín. C¸c doang nghiÖp ph¶i c¹nh tranh víi hµng ho¸ tõ bªn ngoµi vµo ,víi c¸c nhµ ®Çu t­ tõ bªn ngoµi trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong bèi c¶nh ®ã, nÕu søc c¹nh tranh thÊp , doanh nghiÖp sÏ bÞ th«n tÝnh , s¸p nhËpvµ thËm chÝ ph¸ s¶n . V× vËy , n¨ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i tiÕn hµnh th­êng xuyªn , liªn tôc. 2. Thùc tr¹ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam khi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 2.1. Thµnh tùu . Mét thµnh tùu quan träng do héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®em l¹i ®ã lµ do viÖc më cöa thÞ tr­êng buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶I chuyÓn sang c¸ch lµm ¨n míi . Sù h«Þ nhËp kinh tÕ ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn , t¹o kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Cã thÓ nãi , chØ h¬n 10 n¨m qua c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã b­íc ph¸t triÓn lín m¹nh c¶ vÒ l­îng vµ chÊt. Tõ chç chØ cã h¬n 10000 doanh nghiÖp ®Ðn nay ®· cã kho¶ng 240.000 doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· nhanh chãng tiÕp cËn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, tõng b­íc thÝch nghi víi xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ tÝch cùc ¸p dông tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ míi vµo s¶n suÊt kinh doanh , c¶I tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý…V× vËy , C¸c doanh nghiÖp ®· ®ãng gãp phÇn quan träng vµo sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc, ®· t¹o ra kho¶ng 49% viÖc lµm phi n«ng nghiÖp , 26% lùc l­îng lao ®éng c¶ n­íc .Tõ n¨m 2000 ®Õn nay , c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n mçi n¨m c¸c khuu vùc t­ nh©n ®· ®ãng gãp 6.000tû ®ång thuÕ chiÕm 14,8% tæng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña doanh nghiÖp t­ nh©n ®¹t 18-24%, khu vùc nhµ n­íc ®¹t d­íi 10%. Nh­ vËy , mÆc dï míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh­ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· thùc hiÖn tÝnh n¨ng ®éng linh ho¹t thÝch øng víi ®iÒu kiÖn héi nhËp , sù tù tinvµ ý chÝ kinh doanh cao, n¨ng lùc canh ®­îc c¶i thiÖn .Trong ®ã mét sè doanh nghiÖp ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc uy tÝn , chÊt l­îng hiÖu qu¶ vµ th­¬ng hiÖu cña m×nh trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ . 2.2. H¹n chÕ Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®¹t ®­îc c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc th©t sù to lín nhÊt lµ khi Viªt nam gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO . 2.2.1 VÒ vèn cña doanh nghiÖp. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra hiÖn nay cã 17,99%doanh nghiÖp cã quy m« vèn tõ 0,5tû ®Õn 1tû, 34,35%doanh nghiÖp cã quy m« vèn tõ 1tû ®Õn 5tû, 7,63%doanh nghiÖp cã quy m« tõ 5tû ®Õn10tû , 9,23% cã quy m« vèn tõ 10tû ®Õn 50tû, 8,46% cã quy m« vèn tõ 50tû ®Õn 200tû, 0,81% cã quy m« vèn tõ 200tû ®Õn 500tû vµ 0,48% doanh nghiÖp cã quy m« vèn trªn 500 tû. VËy ®a sè c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá vµ Ýt vèn. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh­ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. Doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ dÔ dµng bÞ c¸c tËp ®oµn lín cña c¸c n­íc trong khu vùc ®¸nh b¹i. Nh÷ng khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn c¸c nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt lín trong khi vèn tån ®äng cßn nhiÒu trong c¸c nguån vµ viÖc huy ®éng vèn trong d©n vµo ®©ï t­ s¶n xuÊt kinh doanh ch­a ®­îc c¶i thiÖn. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc ­u ®·i vÒ vèn (®­îc cÊp vèn ban ®Çu tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc , cÊp ®Êt ®ai x©y dùngc¬ së s¶n suÊt kinh doanh cßn c¸c doanh nghiÖp ngoµi nhµ n­íc , doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× chñ yÕu dùa vµo nã. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn sù c¹nh tranh. 2.2.2.Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ lùa chän thÞ tr­êng môc tiªu. Cã thÓ nãi , mét t×nh tr¹ng phæ biÕn ë c¸c doanh nghiÖp ®ã lµ ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng t×m hiÓu vÒ c¸c thÞ tr­¬ng n­íc ngoµi cßn rÊt h¹n chÕ . Theo sè liÖu cña phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam th× ch­a ®Çy 10%sè doanh nghiÖp lµ th­êng xuyªn th¨m thÞ tr­êng n­íc ngoµi ( doanh nghiÖp lín)42% doanh nghiÖp thØnh tho¶ng míi cã cuéc th¨m dß 20%doanh nghiÖp ch­a mét lÇn ®Æt ch©n lªn thÞ tr­êng ngoµi n­íc. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá , t­ nh©n kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi hÇu nh­ kh«ng cã. HiÖu qu¶ nghiªn cøu thÞ tr­êng cßn h¹n chÕ vµ yÕu kÐm, nhiÒu thÞ tr­êng tiÒm n¨ng ch­a ®­îc khai th¸c . C¸c doanh nghiÖp cßn ch­a chñ ®éng trong viÖc x©y dùng thÞ tr­êng môc tiªu cho m×nh mµ lu«n ph¶n øng theo nhu cÇu cña thÞ tr­êng. 2.2.3.ChiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp - ChiÕn l­îc s¶n phÈm : Tr­íc yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ c¸c doanh nghiÖp ®· chó ý tíi chÊt l­îng s¶n phÈm vµ x©y dùng chiÕn l­îc s¶n phÈm . Tuy nhiªn, c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp Viªt Nam ch­a ®ñ søc c¹nh tranh víi hµng ho¸ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Hµm l­îng tri thøc vµ c«ng nghÖ trong s¶n phÈm kh«ng cao ,chñ yÕu dùa vµo yÕu tè lao ®éng . V× vËy søc canh tranh thÊp , chÊt l­îng s¶n phÈm ch­a thùc sù cã ­u thÕ trªn thÞ tr­êng . H¬n n÷a hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®ªï ph¶i nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt . Ngay c¶ nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ c¸c s¶n phÈm cã sù t¨ng tr­ëng cao nh­: dÖt may, da giµy , «t«, ®iÖn tö…còng phô thuéc nhiÒu vµo c¸c nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm nhËp khÈu. Trong khi gi¸ c¶ c¸c nguyªn vËt liÖu trªn thÕ giíi cã xu h­íng t¨ng nhanh. NhiÒu nhãm s¶n phÈmcã tû träng chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu chiÕm trªn 60% gi¸ s¶n phÈm -ChiÕn l­îc ph©n phèi , chiÕn l­îc truyÒn th«ng vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i(XTTM): §a sè c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã quy m« võa vµ nhá lµ chñ yÕu ®iÒu ®ã ®· lµm h¹n chÕ tÇm ho¹t ®äng vµ m¹ng l­íi ph©n phèi s¶n phÈm . hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ch­a x©y d­ng ®­îc m¹ng l­íi ph©n phèi trùc tiÕp ë n­íc ngoµi. Trong khi ®ã, ho¹t ®äng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cßn gi¶n ®¬n , s¬ l­îc vµ kh«ng cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc . Cã rÊt Ýt doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn giíi thiÖu 1 c¸ch bµi b¶n vÒ s¶n phÈm cho kh¸ch hµng . HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ch­a nhËn thøc ®óng ®­îc gi¸ trÞ vµ ý nghÜa cña XTTM , qu¶ng c¸o…V× vËy chi phÝ cho qu¶ng c¸o rÊt thÊp chØ d­íi 1%. H¬n n÷a , viÖc t¹o lËp th­¬ng hiÖu cho s¶n phÈm vµ doanh nghiÖp cßn bÞ xem nhÑ , c¸c doanh nghiªp ch­a ®Èy m¹nh chiÕn l­îc marketing tæng thÓ , marketinh ®a d¹ng s¶n phÈm vµ ®a d¹ng th­¬ng hiÖu. 2.2.4. Khoa häc – C«ng nghÖ HiÖn nay ®a sè c¸c doanh nghiÖp n­íc ta ®ang sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu so víi thÕ giíi tõ 2 ®Õn 3 thÕ hÖ, 76% m¸y mãc , d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®­îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 1950-1960, 75% thiÕt bÞ ®· hÕt khÊu hao, 50% thiÕt bÞ lµ ®ß t©n trang. Tãm l¹i , m¸y mãc thiÕt bÞ ®ang ®­îc sö dông ë c¸c doanh nghiÖp Viªt Nam chØ cã 10% lµ hiªn ®¹i, 38% trung b×nh vµ 52% lµ l¹c h©u vµ rÊt l¹c hËu. Tû lÖ sö dông c«ng nghÖ cao míi chØ cã 2%( tû lÖ nµy ë Thai lan lµ 31%, Malayxia lµ 51%, Singapo lµ 73%) Trong khi ®ã , c¸c doanh nghiÖp n­íc ta ®Çu t­ cho ®æi míi c«ng nghÖ lµ rÊt thÊp chi phÝ chØ kho¶ng 0,2%-0.3%tæng doanh thu. 2.2.5.N¨ng lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh. ChÊt l­îng nguån nh©n lùc. Trong c¸c doanh nghiÖp , tæ chøc qu¶n lý cßn cång kÒnh , tæ chøc hµnh chÝnh r­êm rµ ch­a ®­îc söa ®æi ®· lµm cho doanh nghiÖp kh«ng thÓ n¨ng ®éng , linh ho¹t ®¸p øng kÞp thêi yªu cÇu thÞ tr­êng. Tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý thÊp , h¹n chÕ trong tiÕp cËn víi kiÕn thøc , phong c¸ch qu¶n lý hiÖn ®¹i , ®Æc biÖt lµ kinh nghiÖm giao dÞch xuÊt nhËp khÈu , nghiªn cøu tiÕp cËn thi tr­êng . Theo ®iÒu tra h¬n 63000 doanh nghiÖp trªn c¶ n­íc cho thÊy 43,3%l·nh ®¹o doanh nghiÖp cã tr×nh ®ä häc vÊn d­íi THPT, sè doanh nghiÖp cã tr×nh ®é th¹c sÜ trë nªnchØ cã 2.99%. Cã thÓ nãi da sè c¸c chñ doanh nghiÖp vµ gi¸m ®ãc doanh nghiÖp t­ nh©n ch­a ®­îc ®µo t¹o 1 c¸ch bµi b¶n vÒ kiÕn thøc kinh doanh , qu¶n lý …nh©t lµ kÜ n¨ng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp KTQT. H¬n n÷a, chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña c¸c doanh nghiªp cßn thÊp. Lùc l­îng lao ®éng x· héi kh¸ lín , trÎ khoÎ nh­ng tr×nh ®é tay nghÒ cßn thÊp , kh«ng cã kinh nghiÖm , tÝnh tiÓu n«ng cßn nÆng nÒ , ng­êi lao ®éng ch­a cã t¸c phong c«ng nghiÖp nªn tÝnh tù gi¸c lao ®éng ch­a cao, cßn chuyÓn giao c«ng viÖc theo thu nhËp ch­a trung thµnh víi c«ng ty. §©y lµ h¹n chÕ lín trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ gay g¾t hiÖn nay. §ßi hái chóng ta ph¶i cã nh­ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn héi nhËp KTQT. 3. Gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp KTQT. 3.1.N©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ®Æt ra trong bbèi c¶nh héi nhËp KTQT tøc lµ ®Æt c¸c doanh nghiÖp vµo m«i tr­êng c¹nh tranh quèc tÕ . V× vËy c¸c gi¶i ph¸p tõ phÝa doanh nghiÖp cÇn bÊ­t ®Çu tõ thÞ tr­êng , g¾n víi nhu cÇu thÞ tr­êng tõ ®ã t×m gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc kinh doanh ®Ó ®Çu t­ c¸c nhu cÇu ®ã. 3.1.1. Nghiªn cøu vµ ®iÒu chØnh chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp víi thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ §Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp nhiÖm vô ®¸nh gi¸ l¹i c¸c chiÕn l­îc cña m×nh ,chiÕn l­îc s¶n phÈm,chiÕn l­îc nguån nh©n lùc.§¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm nh»m ®¸nh gi¸ møc ®é ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng,kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña tõng s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn héi nhËp KTQT ®Æc biÖt khi ViÖt Nam ra nhËp WTO.B­íc tiÕp theo lµ ®Çu t­ nghiªn cøu thÞ tr­êng(trong vµ ngoµi n­íc) vÒ nhu cÇu vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng …sau ®ã ®­a ra quyÕt ®Þnh vÒ ®Þa ®iÓm ph¸t triÓn, tiªu thô hµng ho¸.§¨c biÖt kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm trªn c¬ së ®æi míi c«ng nghÖ,hîp lý ho¸ c¸c quy tr×nh s¶n xuÊt,n¾m b¾t biÕn d«ng cña thÞ tr­êng,thay ®æi h×nh thøc mÉu m·,lùa chon gi÷a xu h­íng chuyªn biÖt ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh.Doanh nghiÖp cÇn x©y d­ng th­¬ng hiÖu vµ ®¨ng ký b¶n quyÒn s¶n phÈm.§Ó ®­a s¶n phÈm ®Õn ng­êi tiªu dïng,doanh nghiÖp cÇn cã hÖ thèng tiªu thô s¶n phÈm d­íi nhiÒu h×nh thøc më v¨n phßng,chi nh¸nh …c¸c ®Þa ph­¬ng trong vµ ngoµi n­íc. 3.1.2 N©ng cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp §©y lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn thµnh c«ng cña doanh nghiÖp.BiÖn ph¸p chñ yÕu lµ t¨ng c­êng ®µo t¹o d­íi nhiÒu h×nh thøc:Theo häc c¸c ch­¬ng tr×nh chÝnh kho¸ c¬ b¶n,®µo t¹o t¹i chøc,nghÒ…C¸c doanh nghiÖp ph¶i cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ­u ®·i cho ng­êi lao ®«ng,®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý,t¨ng c­êng n¨ng lùc cña chñ doanh nghiÖp ,gi¸m ®èc vÒ qu¶n trÞ kinh doanh ,qu¶n trÞ chiÕn l­îc.C¸c doanh nh©n cÇn cËp nhËt tri thøc míi ,nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vµ tiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc.§Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy doanh nghiÖp cÇn cã nguån tµi chÝnh vµ s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu vÒ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. 3.1.3 §æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ trong doanh nghiÖp ThiÕt bÞ c«ng nghÖ hiªn ®¹i lµ c¬ së ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.§iÒu ®ã t¸c ®éng m¹nh ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.Doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t th«ng tin vÒ c«ng nghÖ,lu«n lu«n tiÕp cËn thÞ tr­êng khoa häc c«ng nghÖ,®Èy m¹nh øng dông c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt ,khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng c¶i tiÕn,hîp lý ho¸ s¶n xuÊt.§ång thêi khuyÕn khÝch nghiªn cøu khoa häc vµ s¸ng chÕ. 3.1.4 T¨ng c­ßng hîp t¸c,Më réng liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp Víi ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp,n¨ng lùc c¹nh tranh kh«ng cao,c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng chèng chäi víi c¸c doanh nghiÖp lín,c¸c c«ng ty siªu quèc gia cña khu vùc vµ thÕ giíi.V× vËy nÕu muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶I kh«ng ngõng liªn kÕt hîp t¸c,ph¶I chän c¸ch ch¹y tiÕp søc chø kh«ng nªn m¹nh ai nÊy ch¹y.C¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh thµnh phè cÇn chñ ®éng tham gia hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nháthuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. Kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc cho thÊy gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã thÓ cã mèi quan hÖ céng sinh chø kh«ng ph¶i chØ lµ c¹nh tranh, tiªu diÖt l·n nhau.Doanh nghiÖp nhá cã thÓ lµm thÇu phô cho doanh nghiÖp lín cßn c¸c doanh nghiÖp lín cã thÓ gióp doanh nghiÖp nhá trong ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn doanh nghiÖp , chiÕn l­îc s¶n phÈm…ViÖc liªn kÕt sÏ lµm t¨ng søc c¹nh tranh cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp,gia t¨ng c¬ héi tån t¹i vµ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 3.1.5. X©y dùng v¨n ho¸ doanh nghiÖp Søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc n©ng cao nhanh chãng nÕu t¹o ®­îc m«i tr­êng v¨n ho¸ tÝch cùc, lµnh m¹nh ,d©n chñ ®Ó ph¸t huy n¨ng lùc cña tõng ng­êi . X©y dùng v¨n ho¸ c«ng ty ,v¨n ho¸ doanh nghiÖp lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®èi mçi doanh nghiÖp -1 tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tr¹nh vµ tån tai cña doanh nghiÖp . Nãi ®Õn v¨n ho¸ lµ nãi ®Õn mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn trong c«ng ty ,phong c¸ch l·nh ®¹o vµ phong c¸ch øng xö. V¨n ho¸ doanh nghiÖplu«n g¾n víi th­¬ng hiÖu vµ uy tÝn doanh nghiÖp .Mçi doanh nghiÖp cÇn x©y dùng 1 m«i tr­êng v¨n ho¸ lµnh m¹nh,c«ng khai minh b¹ch , th­ëng phat nghiªm minh vµ trong ®ã mçi thµnh viªn ph¶I cã tinh thÇn ®ång ®éi , ®ång cam céng khæ. 3.2. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa nhµ n­íc. 3.2.1.TiÕp tôc ®æi míi thÓ chÕ ®èi víi doanh nghiÖp , hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ. TiÕp tôc ®æi míi vÒ ®Çu t­ ®Æc biªt lµ luËt ®Çu t­ 2005 cã hiÖu lùc tõ ngµy1-7-2006.§æi míi vÒ c¬ cÊu nguån vèn : PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã quy m« võa vµ nhá nguån vèn cßn h¹n chÕ, vÝ vËy nhµ n­íc cÇn cã kÕ ho¹ch t¸i c¬ cÊu c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc vµ c¸c ng©n hµng tÝn dông ®Ó cung cÊp vèn vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp. §æi míi vÒ ®Êt ®ai : nhµ n­íc hç trî mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh . lËp quy ho¹ch ,kÕ ho¹ch chi tiÕt sö dông ®Êt ®Õn tËn c¸c x· ph­êng , c«ng khai c¸c quy hoach nµy ®Ó ®¶m b¶o c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc giao ®Êt vµ cho thuª ®Êt . §æi míi vÒ thuÕ : nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc ®æi míi vµ bæ sung c¸c kho¶n thuÕ, thay ®æi thuÕ xuÊt thuÕ thu nhËp ,thuÕ GTGT, thuÕ xó©t nhËp khÈu…§æi míi c¸c thñ tôc hµnh chÝnh kh¸c nh­ thñ tôc h¶I quan , thñ tôc vÒ c«ng chøng… xo¸ bá c¸c thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn ,ph¸t huy n¨ng lùc c¹nh tranh. Nhµ n­íc cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vª kinh tÕ : chÝnh s¸ch tµi chÝnh ,chÝnh s¸ch th­¬ng mai ,chinh s¸ch c¹nh tranh, hµng rµo th­¬ng m¹i. §Æc biÖt chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ chÝnh s¸ch c¹nh tranh lµ nh©n tè ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp 3.2.2 Thùc hiÖn hç trî ®èi víi c¸c doanh nghiÖp . §Èy manh viÖc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp. CÇn t¨ng c­êng sù hç trî cña chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan qu¶n ký nhµ n­íc vÒ vèn ,c¬ chÕ , chÝnh s¸ch , luËt ph¸p , xóc tiÕn th­¬ng m¹i, gi¸o dôc - ®µo t¹o, t­ vÊn vÒ thiÕt bÞ , c«ng nghÖ hiªn ®¹i…cho doanh nghiÖp .Hç trî cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng cho doanh nghiÖp , h×nh thµnh c¸c c¬ së d÷ liÖu cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp, ph¸t triÓn “chÝnh phñ ®iÖn tö” §ång thêi , t¨ng c­êng h¬n n÷a vai trß cña c¸c hiÖp héi ,c¸c c©u l¹c bé gi¸m ®èc vµ c¸c tæ chøc chuyªn m«n , nghiÖp vô ®èi víi sù ph¸t triÓncña doanh nghiÖp. Song , nhµ n­íc nªn t¸ch b¹ch c¸c ho¹t ®éng hç trî , chuyÓn giao thu nhËp tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc cho c¸c bé phËn d©n c­ khái c¸c giao dÞch hµng ho¸ th«ng th­êng . Nãi c¸ch kh¸c , cÇn dïng c¹nh tranh ®Ó luyÖn doanh nghiÖp ViÖt Nam cã b­íc tr­ëng thµnh . Kinh nghiÖm Nhat B¶n cho thÊy , ®Ó cã hÖ thèng doanh nghiÖp m¹nh nhµ n­íc chØ hç trî c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh , còng chØ hç trî th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p ®Ó cã thÞ tr­êng thuËn lîi cho doanh nghiÖp, nhê ®ã mµ c¸c doanh nghÖp NhËt B¶n tr­ëng thµnh rÊt nhanh chãng . §«ng thêi,§Èy m¹nh viÖc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc , doanh nghiÖp t­ nh©n vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ nø¬c ngoµi , gi¶i thÓ c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶ kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh, s¸p nhËp c¸c doanh nghiÖp thµnh c¸c tËp ®oµn lín ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh. 3.2.3 Më réng quan hÖ ngoai giao vµ th­¬ng m¹i víi n­íc ngoµi T¨ng c­êng më réng quan hÖ víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi , t¨ng c­êng ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®Êt n­íc vµ tao thÞ tr­êng réng lín cho c¸c doanh nghiÖp Viªt Nam. §a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu s¶n phÈm tr¸nh phô thuéc nhiÒu vµo 1 thÞ tr­êng sÏ g©y bÊt lîi cho c¸c doanh nghiÖp trong xuÊt nhËp khÈu. §­a c¸c ­u ®·i ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ nø¬c ngoµi kinh doanh t¹i ViÖt Nam, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng song ph­ong , ®a ph­¬ng nh»m tao m«i tr­êng c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp . * Tãm l¹i gia nhËp WTO, Viªt Nam ®ang héi nhËp ngµy cµng s©u vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi , chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vµ ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trªn tr­êng quèc tÕ. Song , chóng ta vÉn cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi héi nhËp KTQT ®Æc biÖt lµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× vËy , ®Ó ®Êt n­íc ph¸t triÓn 1 c¸ch bÒn v÷ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh dùa trªn c¬ së nh÷ng tiÒm lùc cña ®Êt n­íc. §©y lµ vÊn ®Ò kh«ng chØ cña c¸c doanh nghiÖp mµ ®ßi hái nhµ n­íc còng ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu vµ toµn diÖn. ._.