Nâng cao hiệu quả sử dụng Vốn lưu động tại Công ty Thực phẩm miền Bắc - Finoxim

lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i cã mét sè vèn nhÊt ®Þnh. NÕu kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ nãi tíi bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo. Do ®ã nhiÖm vô ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i sö dông vèn sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qu¶n lý vµ sö dông vèn cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh vµ t×m chç ®øng v÷ng ch¾c trong c¬ chÕ míi. ChÝnh v× thÕ vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông vèn ®ang lµ mét vÊn ®Ò rÊt bøc xóc ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Trong c¬ chÕ bao cÊp tr­íc ®©y, vèn cña doanh nghiÖp hÇu hÕt ®­îc Nhµ n­íc tµi trî qua viÖc cÊp ph¸t, sè cßn l¹i ®­îc Ng©n hµng cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i. Do ®­îc bao cÊp vÒ vèn ®· gay nªn sù û l¹i tr«ng chê vµo Nhµ n­íc cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc nguån vèn ®¸p øng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp, nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cïng tån t¹i víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, cã quyÒn tù chñ trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tù tæ chøc ®¶m b¶o ®ñ vèn, ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. NhiÒu doanh nghiÖp ®· thÝch nghi víi t×nh h×nh míi, ®· ph¸t huy ®­îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô t¨ng lªn râ rÖt. Tuy nhiªn bªn c¹nh c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp cßn lóng tóng trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thÓ t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, vèn s¶n xu©t bÞ mÊt dÇn ®i sau mçi chu kú kinh doanh. Thùc tÕ nµy do nhiÒu nguyªn nh©n, mét trong sè ®ã lµ do c«ng t¸c sö dông vèn cña doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ, hiÖu qu¶ sö dông vèn cßn thÊp. Do ®ã viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c sö dông vèn trong c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt, nã quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c Bä th­¬ng m¹i, ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c anh chÞ trong phßng Tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng, phßng Tµi chÝnh-kÕ to¸n C«ng ty, t«i ®· b­íc vµo lµm quen víi thùc tÕ. §ång thêi tõ thùc tiÔn lµm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ®· häc. Qua ®ã thÊy ®­îc tÇm quan träng vµ tÝnh bøc xóc cña vÊn ®Ò sö dông vèn hiÖu qu¶ cña C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c .T«i ®· ®i s©u nghiªn cøu hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty vµ thùc hiÖn ®Ò tµi: N©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng t¹i c«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c. Ch­¬ng I: Vèn l­u ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. 1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vèn l­u ®éng. 1.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vèn l­u ®éng. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm. Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña bÊt cø doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ trªn thÞ tr­êng. §Ó tiÕn hµnh ®­îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i n¾m gi÷ mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh, sè vèn nµy thÓ hiÖn toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n cã thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö dông cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh hay kh«ng. Vèn víi ý nghÜa kinh tÕ bao gåm toµn bé c¸c yÕu tè kinh tÕ ®­îc bè trÝ cho s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt kinh doanh, ®­îc thÓ hiÖn ë nhiÒu h×nh thøc vËt chÊt kh¸c nhau. Nã bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. + Vèn cè ®Þnh: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong kinh doanh tham gia hoµn toµn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng vÒ gi¸ trÞ th× chØ ®­îc thu håi sau nhiÒu chu kú kinh doanh. §èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× vèn cè ®Þnh chØ chiÕm mét phÇn nhá trong tæng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, kho¶ng tõ 20% - 30% tæng vèn. + Vèn l­u ®éng: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n l­u ®éng. Vèn l­u ®éng lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña vèn kinh doanh, sau khi ®· trõ ®i phÇn tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh. Nh­ vËy vèn l­u ®éng cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: VL§ = Vèn kinh doanh - Vèn cè ®Þnh. Vèn lµ gi¸ trÞ ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d­. Vèn do lao ®éng thÆng d­ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thuéc c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau tån t¹i kh¸ch quan trong x· héi tÝch luü l¹i. " X· héi lu«n biÓu hiÖn ra lµ mét ®èng cña c¶i vËt chÊt khæng lå". Nh­ng ®èng vËt chÊt khång lå nµy chØ ®­îc coi lµ vèn, khi b¶n th©n nã vËn ®éng vµ chuyÓn ho¸ thµnh T': T - H - T'. Vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp ®ã chÝnh lµ nguån vèn h×nh thµnh nªn tµi s¶n l­u ®éng. Lµ l­îng tiÒn cÇn thiÕt øng tr­íc ®Ó cã ®­îc TSL§. Kh¸c víi TSC§, TSL§ cã thêi gian lu©n chuyÓn ng¾n th­êng lµ trong mét chu kú kinh doanh (th­êng lµ trong vßng mét n¨m). §Æc ®iÓm cña TSL§ lµ lu«n thay ®æi h×nh thøc biÓu hiÖn trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn víi tèc ®é cao. Nh­ vËy vèn l­u ®éng lµ nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nguån vèn nµy ë c¸c doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­: Nguån vèn tù cã, nguån vèn vay dµi h¹n... trong mçi lo¹i nguån vèn ®ã l¹i ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­: + Nguån vèn tù cã: Hay nguån vèn chñ së h÷u, ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc nguån vèn nµy lµ do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp vµ vèn ®ãng gãp, vèn liªn doanh ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh kh¸c. - Nguån vèn tù bæ xung lÊy tõ phÇn l·i ®­îc gi÷ l¹i, lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a mét bªn lµ toµn bé doanh thu (vµ c¸c thu nhËp kh¸c) cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ mét bªn lµ toµn bé chi phÝ kinh doanh, chi phÝ tµi chÝnh... sè l·i nµy trong khi ch­a ph©n phèi cho c¸c lÜnh vùc (nép ng©n s¸ch, nép quÜ XÝ nghiÖp...) ®­îc sö dông cho kinh doanh vµ coi nh­ vèn chñ së h÷u. - Ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i vèn chñ së h÷u kh¸c cã nguån gèc tõ lîi nhu¹n ®Ó l¹i (c¸c quÜ XÝ nghiÖp, c¸c kho¶n dù tr÷...) hoÆc c¸c lo¹i vèn kh¸c (vèn x©y dùng c¬ b¶n, vèn tõ c¸c nguån kinh phÝ cÊp ph¸t...). + C¸c nguån vèn tõ ®i vay dµi h¹n vµ ng¾n h¹n: Lµ phÇn c«ng nî ph¶i tr¶. Bao gåm c¸c lo¹i sau: - Vèn ®i vay (ng©n hµng, c¸n bé c«ng nh©n viªn...) - Vèn tõ ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. - Vèn tõ nguån tÝn dông th­¬ng m¹i... §©y lµ sè vèn mµ doanh nghiÖp ®i vay, ®i chiÕm dông cña c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n, tæ chøc... do vËy doanh nghiÖp ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ kho¶n c«ng nî nµy. Tû träng cña tõng lo¹i nguån vèn trong vèn dµi h¹n ®­îc coi lµ c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp. §èi víi vèn tù cã doanh nghiÖp muèn sö dông th× ph¶i chÞu c¸c kho¶n chi phÝ nh­: Chia l·i cæ phÇn ®èi víi vèn cæ phÇn, vèn liªn doanh. §èi víi vèn vay dµi h¹n doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l·i tiÒn vay hay cßn gäi lµ chi phÝ vèn vay... Nh­ vËy gi¸ trÞ tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n cã thÓ ®­îc tµi trî tõ mét hay nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau vµ ng­îc l¹i mét nguån vèn cã thÓ tham gia h×nh thµnh nªn nhiÒu lo¹i tµi s¶n. §iÒu ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i biÕt s¸ng suèt lùa chän c¸c h×nh thøc huy ®éng t¹o nguån vèn hîp lý, dÉn ®Õn viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn hîp lý, chÆt chÏ mh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cao nhÊt. Gi¸ trÞ tµi s¶n = Nguån h×nh thµnh tµi s¶n hay HoÆc: Gi¸ trÞ tµi s¶n = Vèn chñ së h÷u + C«ng nî ph¶itr¶ TSL§ + TSC§ = Vèn chñ së h÷u + C«ng nî ph¶i tr¶. Vèn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua hai lÜnh vùc lu©n chuyÓn cña TSC§ sau: TSC§ s¶n xuÊt vµ TSC§ l­u th«ng. TSC§ s¶n xuÊt bao gåm nh÷ng tµi s¶n dù tr÷ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô...) vµ tµi s¶n l­u ®éng trong lÜnh vùc l­u th«ng gåm tµi s¶n dù ch÷ cho qu¸ tr×nh l­u th«ng (thµnh phÈm, hµng ho¸ dù tr÷ trong kho hay ®ang göi ®i b¸n), tµi s¶n l­u ®éng trong qu¸ tr×nh l­u th«ng(vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu...) vµ c¸c tµi s¶n ®Çu t­ tµi chÝnh g¾n h¹n (®Çu t­ liªn doanh, liªn kÕt ng¾n h¹n, ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n...). 1.1.1.2. §Æc ®iÓm vèn l­u ®éng. VL§ lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc diÔn ra liªn tôc, tõ kh©u nghiªn cøu thÞ tr­êng, mua s¾m vËt t­, s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Nã chÝnh lµ vèn lu©n chuyÓn cho doanh nghiÖp sö dông cã hiÖu qu¶ m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn l­u ®éng lµ bé phËn chñ yÕu cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ trÞ cña nã chuyÓn ho¸ toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm sau mçi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy chi phÝ VL§ lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. VÒ c¬ b¶n doanh nghiÖp ®Çu t­ tiÒn vèn l­u ®éng ban ®Çu ®Ó mua s¾m vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô... sau ®ã tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô råi míi tiªu thô chóng nh»m thu l¹i tiÒn vèn ban ®Çu bá ra vµ thu thªm ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­ phôc vô cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Vßng tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng diÔn ra trong toµn bé c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy n¾m ®­îc sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi cña VL§ sÏ gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ qu¶n lý ®­îc toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy VL§ ®ãng vai trß quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc nghiªn cøu VL§ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ mét yÕu tè cÊp b¸ch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho riªng tõng doanh nghiÖp còng nh­ ®Ó phôc vô cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ n­íc. 1.1.1.3. Vai trß cña vèn l­u ®éng trong kÞnh doanh. Ngµy nay, hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ vÊn ®Ò sè mét. Lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Nã lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña mét sè c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c yÕu tè bé phËn. Trong ®ã, hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng g¾n liÒn víi lîi Ých còng nh­ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn tÊt c¶ ë c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ c¸c khai th¸c nguån vèn, tíi sö dông vèn ®Ó mua s¾m vËt t­ cho ®Õn khi tiªu thô s¶n phÈm vµ thu håi vèn ®Ó ®Çu t­ cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i t×m c¸ch ®Ó cung cÊp ®Çy ®ñ nhu cÇu s¶n xuÊt, ®ång thêi ph¶i tiÕt kiÖm ®­îc vèn nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt cho doanh nghiÖp. Sö dông hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng cã tÝnh cÊp thiÕt ®èi víi sù tån t¹i cña doanh nghiÖp vµ lµ mét môc tiªu mµ doanh nghiÖp cÇn nç lùc phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®­îc. Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn quan träng cña vèn s¶n xuÊt, lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, do ®Æc ®iÓm cña vèn l­u ®éng lµ vËn ®éng kh«ng ngõng trong mäi giai ®o¹n s¶n xuÊt h×nh th¸i biÓu hiÖn phøc t¹p vµ khã qu¶n lý nªn sö dông tèt vèn l­u ®éng cã ¶nh h­ëng lín ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp sö dông vèn kh«ng tèt, kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn sÏ dÉn ®Õn thÊt tho¸ vèn lµm ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, quy m« sÏ bÞ thu hÑp, vèn lu©n chuyÓn chËm, hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn sÏ thÊp ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. NÕu t×nh tr¹ng nµy kÐo dµi ch¾n ch¾n doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ tån t¹i trªn thÞ tr­êng. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c kho¶n bao cÊp vÒ vèn qua cÊp ph¸t kh«ng cßn n÷a, ®iÒu ®ã dÉn tíi thùc tÕ lµ hiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp bÞ thiÕu vèn l­u ®éng. §Ó bï ®¾p cho thiÕu hôt, nhiÒu doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng vèn b»ng c¸ c¸ch nh­: vay ng©n hµng, vay cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, nî nhµ cung cÊp, nî tiÒn thuª, vµ c¸c kho¶n ph¶i nî ng©n s¸ch... sè l·i ph¶i tr¶ do viÖc huy ®éng vèn hµng n¨m cña doanh nghiÖp t­¬ng ®èi lín do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®Ó h¹n chÕ bít c¸c kho¶n chi phÝ do huy ®éng vèn g©y ra. Cã thÓ nãi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 1.1.2. C¬ cÊu vèn l­u ®éng. Để quản lí và sử dụng vốn lưu động có hiệu quả cần phải tiến hành phân loại vốn lưu động của doanh nghiệp theo các tiêu thức khác nhau. Thông thường có các cách phân loại sau đây : Căn cứ vào quá trình tuần hoàn và lân chuyển của vốn lưu động: Người ta chia vốn lưu động thành 3 loại : - Vốn lưu động trong khâu dự trữ sản xuất gồm giá trị các khoản : nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, công cụ lao động nhỏ. - Vốn lưu động trong khâu sản xuất gồm các khoản: giá trị sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, các khoản chi phí nhờ kết chuyển… - Vốn lưu động trong khâu lưu thong gồm: thành phẩm, vốn bằng tiền, ngoµi ra cßn cã các khoản: §ầu tư ngắn h¹n, các khoản phải thu, các khoản thế chấp, kí cược, kí quỹ ngắn hạn. Cách phân loại này cho thấy vai trò và sự phân bố của vốn lưu động trong từng công đoạn sản xuất. Nó giúp cho doanh nghiệp có biện pháp kịp thời để điều chỉnh cơ cấu vốn sao cho có hiệu quả nhất (như việc hạn chế vật liệu và thành phẩm tồn kho…) Căn cứ vào nguồn tài trợ * Nguồn tài trợ dài hạn: Là những nguồn mà doanh nghiệp có thế sử dụng trên một năm gồm những khoản sau : Nguồn vốn sở hữu bao gồm : + Nguồn vốn do ngân sách cấp hoặc có nguồn gốc từ ngân sách. + Nguồn vốn cổ phần do phát hành cổ phiếu. + Nguồn vốn có do liên doanh, liên kết. + Nguồn vốn tự bổ xung từ lợi nhuận giữ lại. Nguồn vốn nợ dài hạn: Là những khoản nợ dài hạn của doanh nghiệp, thường là trên một năm hoặc phải trả sau một kì kinh doanh, không phân biệt đối tượng và mục đích cho vay. Nợ dài hạn có thể là vay ngân hàng hoặc phát hành các loại trái phiếu dài hạn. * Nguồn tài trợ ngắn hạn: Là những khoản tiền mà doanh nghiệpcó trách nhiệm trong vòng một chu kỳ kinh doanh, thông thường là một năm. Nguồn ngắn hạn bao gồm những khoản sau: - Nợ dài hạn đến hạn trả. - Tín dụng thương mại: Đây là nguồn vốn ngắn hạn thường hay được các doanh nghiệp khai thác nhất. Nó còn được gọi là tín dụng nhà cung cấp. Nguồn vốn này được khai thác một cách tự nhiên trong quan hệ mua bán chịu, mua bán trả chậm hay trả góp. Nguồn vốn tín dụng thương mại có ảnh hưởng hết sức to lớn không chỉ đối với toàn doanh nghiệp mà đối với toàn bộ nền kinh tế.Trong một số công ty, nguồn vốn tín dụng thương mại dưới dạng các khoản phải trả có thể chiếm tới 20% thậm chí 30% trong tổng nguồn vốn. Có thể nói, đây là một phương pháp tiện lợi trong kinh doanh, mặt khác nó còn tạo khả năng mở rộng các quan hệ hợp tác kinh doanh một cách lâu bền.Các điều kiện rằng buộc cụ thể có thể được ấn định khi hai bên ký kết hợp đồng kinh tế nói chung. Tuy nhiên cần nhận thấy tính chất rủi ro của nguồn vốn này khi quy mô tài trợ vượt quá giới hạn an toàn. Đó là chi phí cho các khoản trả chậm. Khi mua bán hang hoá trả chậm, chi phi này thường được ấn định dưới hình thức thay đổi mức giá ( nâng đơn giá cao hơn để bao hàm lãi xuất tín dụng trong đó ).Tốt nhất, tuỳ theo lãi xuất và thời hạn, doanh nghiệp phải xác định quy mô khoản tín dụng này ở mức an toàn nhất. - Tín dụng ngân hµng: Trong một khoảng thời gian ngắn nhất, đây là nguồn tài trợ quan trọng đối với doanh nghiệp. Các ngân hàng có thể đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp trong thời gian ngắn nhất theo các phương thức sau: - Cho vay theo món: Theo phương thức này, khi phát sinh nhu cầu bổ xung vốn với một lượng nhất định và thời gian xác định, doanh nghiệp làm đơn xin vay. Nếu được ngân hàng chấp nhận, ngân hàng sẽ kí khế ước nhận nợ và sử dụng tiền vay. Việc trả nợ được theo kì hạn nợ hoặc trả một lần vào ngày đáo hạn. - Cho vay luân chuyển: Phương pháp này được áp dụng khi doanh nghiệp có nhu cầu bổ xung thường xuyên trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh và đáp ứng những điều kiện nhất định mà ngân hàng đặt ra. Theo phương thức này, doanh nghiệp và ngân hàng thoả thuận một hạn mức tín dụng cho một thời gian nhất định (ví dụ 1 năm). Hạn mức tín dụng được xác định trên nhu cầu vốn bổ xung của doanh nghiệpvà mức cho vay tối đa mà ngân hàng có thể chấp nhận được.Căn cứ vào mức tín dụng đã thoả thuận, doanh nghiệp có thể nhận tiền vay nhiều lần, nhưng tổng các món nợ không được vượt quá hạn mức đã xác định. - Các khoản nợ ngắn hạn khác: Bao gồm các khoản như lương và phụ cấp phải trả cho công nhân viên, thuế phải nộp cho nhà nước, tiền ứng trước của khách hang, các khoản chi phí chưa chi… Việc phân loại vốn lưu động theo cách này sẽ giúp doanh nghiệp luôn biết được cơ cấu nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động của mình.Từ đó có thể đưa ra cơ cấu nguồn tài trợ tối ưu để giảm tối đa chi phí sử dụng vốn của doanh nghiệp Căn cứ vào hình thái biểu hiện ta có: - Vốn bằng tiền: Bao gồm tiền mặt hiện có trong két, tiền gửi ngân hàng và các khoản tiền đang chuyển. Nó được sử dụng để đáp ứng nhu cầu thanh toán ngay lập tức của doanh nghiệp. Tiền bản thân nó là loại tài sản không sinh lãi. Do vậy, trong công tác quản lí tiền thì việc tối thiểu hoá lượng tiền phải giữ là mục tiêu quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc giữ tiền trong kinh doanh cũng hết sức cần thiết bởi những lí do sau: + Giữ đủ tiền mặt giúp doanh nghiệp tận dụng được những cơ hội trong kinh doanh, chủ động trong các hoạt động thanh toán chi trả. + Khi mua hàng hoá dịch vô, nếu có đủ tiền mặt công ty có thể được hưởng lợi thế chiết khấu. + Khi có đủ tiền mặt doanh nghiêp có thể đối phó với những tình huống khẩn cấp như : hoả hoạn, đình công … - Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn: Do tiền không sinh lãi nên những doanh nghiệp muốn duy trì một lượng tài sản có tính lỏng cao thường để chúng dưới dạng đầu tư tài chính ngắn hạn. Chúng thường là những chứng khoán như trái phiếu hoặc cổ phiếu dễ dàng mua và bán trên thị trường tài chính theo mức giá đã định. Khác với việc giữ tiền, đầu tư tài chính mang lại một khoản thu nhập cho doanh nghiệp.Sự chuyển dịch từ tiền sang chứng khoán ngắn hạn tuỳ theo khả năng của các nhà quản lý tài chính và tuỳ thuộc vào lãi suất thị trường. - Các khoản phải thu: Đây là một trong những bộ phận quan trọng của vốn lưu động. Khi doanh nghiệp bán hàng hoá của mình cho doanh nghiệp khác, thông thường thì người mua sẽ không trả tiền ngay lúc giao hang. Các hoá đơn chưa được trả tiền này thể hiện quan hệ tín dụng thương mại và chúng tạo nên những khoản thu cho khách hang. Các khoản thu khách hàng có tính “lỏng” ở mức trung bình, thường được chuyển thành tiền trong từ 30-60 ngày.Tuy nhiên cũng có những trường hợp rủi ro do khách hàng không trả tiền. Dovậy khi xem xét thực hiện chính sách tín dụng thương mại, doanh nghiệp nên cân nhắc kỹ. Ngoài ra còn có một số khoản thu khác như thu nội bộ, tiền ứng trước cho người bán, tiền thế chấp… - Hàng dự trữ:Bao gồm vật tư, hàng hoá, thành phẩm, giá trị sản phẩm dở dang. Đây là loại tài sản có tính “lỏng” thấp nhưng rất quan trọmg trong quá trình sản xuất.Do vậy, doanh nghiệp cần có phương pháp quản lý hiệu quả để tránh thiếu hay tồn đọng quá lớn gây khó khăn cho sản xuất. - Tài sản lưu động khác: Đây là những khoản tồn tại của vốn lưu động mà người ta khó có thể phân loại chúng vào một loại nào đó. Nó bao gồm: tạm ứng, chi phí trả trước, chi phí chờ kết chuyển,tài sản thiếu chờ xử lý, các khoản ký quỹ, ký cược… Tạm ứng là những khoản tiền doanh nghiệp giao cho cán bộ công nhân viên nhận tạm để thực hiện nhiệm vụ nào đó cho doanh nghiệp. Chi phí trả trước là những khoản chi phí thực tế đã phát sinh nhưng chưa tính vào chi phí sản xuất kinh doanh và sẽ được kết chuyển sau này. Dựa vào cách phân loại này,doanh nghiệp có cơ sở thanh toán, kiểm tra kết cấu tối ưu của vốn lưu động, từ đó có những quyết định để tận dụng số vốn lưu động đã bỏ ra. Căn cứ vào phương pháp xác định. Có thể chia vốn lưu động làm 2 loại: - Vốn lưu động định mức: là số vốn lưu động cần thiết tối thiểu, thường xuyên trong hoạt động kinh doanh, gồm có: vốn dự trữ, vốn trong sản xuất và thành phẩm, hàng hóa mua ngoài cần cho tiêu thụ sản phẩm, vật tư thuê ngoài chế biến. - Vốn lưu động không định mức: là số vốn lưu động phát sinh trong quá trình kinh doanh nhưng không có căn cứ để tính toán định mức được. Mặc dù có thể phân loại vốn lưu động theo nhiều tiêu thức khác nhau, song về cơ bản vốn lưu động được cấu thành từ các khoản mục nhất định mà mỗi một trong số đó đều có vị trí và tầm quan trọng riêng. Vì vậy, việc hiểu rõ từng bộ phận của vốn lưu động nhằm sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất là đòi hỏi tất yếu được đặt ra đối với mỗi doanh nghiệp. 1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 1.2.1. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Đặc trưng cơ bản nhất của vốn lưu động là sự luân chuyển liên tục trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh và chuyển toàn bộ giá trị một lần vào sản phẩm trong chu trình kinh doanh. Do vậy khi đánh giá về hiệu quả sử dụng vốn lưu động, người ta chủ yếu đánh giá về tốc độ luân chuyển của nó. Tốc độ luân chuyển vốn lưu động nhanh hay chậm nói lên tình hình tổ chức các mặt công tác, mua sắm, dự trữ, sản xuất và tiêu thụ của doanh nghiệp hợp lí hay không hợp lí, các khoản vật tư dự trữ sử dụng tốt hay không tốt, các khoản phí tổn trong sản xuất kinh doanh cao hay thấp, tiết kiệm hay không tiết kiệm. Ngoài mục tiêu sử dụng cho mua sắm,dự trữ, vốn lưu động còn được sử dụng trong thanh toán. Bởi vậy hiệu quả sử dụng vốn lưu động còn thể hiện ở khả năng đảm bảo lượng vốn lưu động cần thiết để thực hiện thanh toán. Đảm bảo đầy đủ vốn lưu động trong thanh toán sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kinh doanh, vừa tạo uy tín với bạn hàng và khách hàng. Tóm lại, hiệu quả sử dụng vốn lưu động là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ và năng lực quản lí vốn lưu động của doanh nghiệp, đảm bảo vốn lưu động được luân chuyển với tốc độ cao, đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp luôn ở trong tình trạng tốt và mức chi phí vốn bỏ ra là thấp nhấp. 1.2.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Sức sản xuất của vốn lưu động: là chỉ số được tính bằng tỷ lệ giữa tổng doanh thu tiêu thụ trong một kì chia cho số vốn lưu động bình quân trong kì của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh tốc độ luân chuyển của vốn lưu động nhanh hay chậm, trong một chu kì kinh doanh vố lưu động quay được bao nhiêu vòng. Sức sản xuất của Tổng doanh thu tiêu thụ vốn lưu động = Vốn lưu động bình quân Nếu chỉ số nay tăng so với các kì trước thì chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động luân chuyển vốn có hiệu quả cao hơn và ngược lại. *Thời gian của một vòng chu chuyển Thời gian một Thời gian của kì phân tích vòng chu chuyển = Số vòng quay của vốn lưu động trong kì Chỉ tiêu này thể hiện số ngày cần thiết cho một vòng quay của vốn lưu động trong kì phân tích. Thời gian chu chuyển của vốn lưu động càng ngắn thì chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động rất linh hoạt, tiết kiệm và tốc độ luân chuyển của nó sẽ càng lớn. *Hệ số đảm nhiệm của vốn lưu động Hệ số đảm nhiệm Vốn lưu động bình quân vốn lưu động = Tổng doanh thu tiêu thụ Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động phản ánh để được một đồng doanh thu tiêu thụ thì cần phải bỏ ra bao nhiêu đồng vốn lưu động. Hệ số này càng cao thì chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn lưu động càng cao, vốn lưu động tiết kiệm được càng lớn. * Sức sinh lợi của vốn lưu động : Sức sinh lợi của Lợi nhuận trước thuế vốn lưu động = Vốn lưu động bình quân trong kì Chỉ tiêu này đánh giá một đồng vốn lưu động hoạt động trong kì kinh doanh thì tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận. 1.2.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ h¬n vÒ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cÇn ph¶i xem xÐt hiÖu qu¶ ®ã tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. V× thÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý còng sö dông nhiÒu chØ tiªu kh¸c nhau ®Ó ®¸nh gi¸ møc sinh lîi cña ®ång vèn. Ngoµi chØ tiªu lîi nhuËn tuyÖt ®èi ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh trong kú cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: ChØ tiªu hiÖu qu¶. HÖ sè kh¶ n¨ng sinh lêi vèn kinh doanh = = Lîi nhuËn tr­íc thuÕ + L·i vay Vèn kinh doanh sö dông b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét ®ång vån kinh doanh vµ kh«ng tÝnh ®Òn ¶nh h­ëng cña thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ nguån gèc cña vèn kinh doanh. ChØ tiªu nµy còng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é sö dông vèn vµ tr×nh ®é kinh doanh cña doanh nghiÖp qua c¸c kú kh¸c nhau. Trong ®ã: ChØ tiªu vèn kinh doanh b×nh qu©n sö dông trong kú = = Sè vèn kinh doanh ®Çu kú + Sè vèn kinh doanh cuèi kú 2 Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh trong kú = = Lîi nhuËn tr­íc thuÕ trong kú Vèn kinh doanh b×nh qu©n sö dông trong kú ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn mçi ®ång vèn kinh doanh trong kú cã kh¶ n¨ng ®­a l¹i cho chñ së h÷u bao nhiªu ®ång lîi nhuËn sau khi ®· trang tr¶i l·i tiÒn vay. Nh­ vËy nã còng ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña ®ång vèn cã tÝnh ®Õn ¶nh h­ëng cña l·i vay nh­ng ch­a tÝnh ®Õn ¶nh h­ëng cña thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. Tû suÊt lîi nhuËn rßng cña vèn kinh doanh = = Lîi nhuËn sau thuÕ Vèn kinh doanh b×nh qu©n sö dông trong kú ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mçi ®ång vèn kinh doanh trong kú tham gia t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn rßng hay lµ ®­a l¹i bao nhiªu ®ång thùc l·i. Vßng quay hµng tån kho = = Gi¸ vèn hµng b¸n Gi¸ trÞ hµng tån kho Cho biÕt trong kú hµng tån kho quay vßng ®­îc bao nhiªu vèn. Vßng quay vèn l­u ®éng = = Doanh thu thuÇn Gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong kú vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc bao nhiªu vßng lu©n chuyÓn. §Ó cô thÓ ho¸ chØ tiªu nµy ng­êi ta cßn sö dông chØ tiªu: Kú chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng = = 360 ngµy Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng Kú thu tiÒn b×nh qu©n = = C¸c kho¶n ph¶i thu Doanh thu b×nh qu©n mét ngµy ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong doanh thu mét ngµy kú thu tiÒn b×nh qu©n lµ bao nhiªu ngµy. Ngoµi ra ®Ó kh¸i qu¸t kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ng­êi ta cßn sö dông nhãm c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n = = Gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng Nî ng¾n h¹n HÖ sè thanh to¸n nhanh = = Vèn b»ng tiÒn + c¸c kho¶n ph¶i thu Nî ng¾n h¹n HÖ sè thanh to¸n tøc thêi = = Vèn b»ng tiÒn Nî ®Õn h¹n §Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m n©ng cao kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. C¸c biÖn ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé, kÞp thêi dùa trªn c¸c tÝnh to¸n cô thÓ. 1.2.4. Các chỉ tiêu phân tích hiệu quả vốn lưu động a.Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán Tình hình tài chính của doanh nghiệp thể hiện khá rõ nét qua một số chỉ tiêu về khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Khả năng thanh toán phản ánh mối quan hệ tài chính giữa các khoản có khả năng thanh toán trong kì với các khoản phải thanh toán trong kì. Do tính “lỏng” cao, vốn lưu động được coi là nguồn chủ yếu để thực hiện thanh toán của doanh nghiệp. Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán gồm: *Hệ số thanh toán hiện hành: Là tỷ lệ được tính bằng cách chia tài sản lưu động cho nợ ngắn hạn.Tài sản lưu động thường bao gồm tiền, các khoản chứng khoán ngắn hạn. Tài sản lưu động thường bao gồm tiền, các khoản chứng khoán ngắn hạn bao gồm vay ngắn hạn ngân hàng, tín dụng thương mại và các khoản phải trả khác. Cả tài sản lưu động và nợ ngắn hạn đều có một khoản tồn tại rất ngắn ( thường < 1 năm). Tỷ lệ này là thước đo khả năng thanh toán ngắn hạn của doanh nghiệp,nó cho biết mức độ các khoản nợ của chủ nợ ngắn hạn được trang trải bằng các tài sản có thể chuyển đổi thành tiền trong một giai đoạn tương đương với thời hạn các khoản nợ đó. Hệ số thanh toán Tài sản lưu động hiện hành = Nợ ngắn hạn Tuỳ thuộc vào từng ngành kinh doanh và từng thời kì kinh doanh mà hệ số này được đánh giá là tốt hay xấu. Tuy nhiên chủ nợ sẽ tin tưởng hơn nếu chỉ số này của doanh nghiệp > 1. *Hệ số thanh toán nhanh: Là tài sản được tính bằng cách chia tài sản quay vòng nhanh cho nợ ngắn hạn. Tài sản quay vòng nhanh là những tài sản có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền bao gồm: tiền, chứng khoán ngắn hạn, các khoản phải thu. Tài sản dự trữ (tồn kho), là những tài sản khó chuyển đổi thành tiền hơn trong tổng số tài sản lưu động và dễ bị lỗ nhất nếu được đem bán. Do vậy, hệ số thanh toán nhanh cho biết khả năng hoàn trả các khoản nợ ngắn hạn không phụ thuộc vào việc bán tài sản dự trữ và được xác định bằng cách lấy tài sản lưu động trừ đi phần dự trữ và chia cho nợ ngắn hạn Hệ số thanh toán Tài sản lưu động - Dự trữ Nhanh = Nợ ngắn hạn Nếu chỉ số này >1 thì khả năng thanh toán của doanh nghiệp được đánh giá là khả quan, ngược lại doanh nghiệp sẽ có nguy cơ rơi vào tình trạng vỡ nợ. *Hệ số thanh toán tức thời: Tiền mặt + CK ngắn hạn + phải thu HÖ sè thanh to¸n tøc thêi= Nợ ngắn hạn Tỷ lệ này phản ánh khả năng thanh toán ngay lập tức tại thời điểm xác định tỷ lệ không phụ thuộc vào các khoản phải thu và dự trữ. Nó được tính bằng tỷ lệ giữa tổng số vốn bằng tiền hiện có và nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Tổng số vốn bằng tiền được xác định là toàn bộ số tiền mặt và chứng khóan thanh kho¶n có khả năng thanh kho¶n cao mà doanh nghiệp đang nắm giữ. Hệ số thanh toán Tiền mằt + CK ngắn hạn tức thời = ---------------------------------- Nợ ngắn hạn Chỉ số này thường >0,5% đối với doanh nghiệp được đánh giá là có tình hình thanh toán tương đối tốt. Ngược lại thì doanh nghiệp khó khăn trong tiền mặt dự trữ. Tuy nhiên, nếu tỷ suất này quá cao thì lại phản ánh tình hình không tốt vì lượng vốn bằng tiền quá lớn gây rủi ro chi phí cơ hội cao, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn lưu động. b. Nhóm chỉ tiêu phân tích khả năng hoạt động của các bộ phận củ vốn lưu động. Vốn lưu động được hợp thành từ nhiều bộ phận cấu thành.Do vậy, khi xem xét hiệu quả sử dụng vốn lưu động ta cần đánh giá đến những chỉ tiêu hoạt động của bộ phận cấu thành nên vốn lưu động. Nhóm chỉ tiêu này bao gồm : *Vòng quay tiền mặt: Vòng quay Tổng doanh thu tiêu thụ tiền mặt = --------------------------------------------- Tiền mặt và CK ngắn hạn bình quân Vòng quay tiền mặt phản ánh một đồng tiền mặt và chứng khoán ngắn hạn tạo được mấy đồng doanh thu trong kì nghiên cứu hay nó quay được bao nhiêu vòng. Chỉ số nay nói lên hiệu quả sử dụng tiền mặt và chứng khoán ngắn hạn của doanh nghiệp, nó càng cao thì chứng tỏ doanh nghiệp đang sử dụng hiệu quả tài sản này. *Vòng quay hàng tồn kho : Đây là một chỉ tiêu khá quan trọng đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vòng quay dự trữ được xác định bằng tỷ lệ giữa doanh thu tiêu thụ trong năm và giá trị tài sản dự trữ(nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, sản phẩm dở dang, thành phẩm, hang hoá binh quân…) Vòng quay hµng Tổng doanh thu tiêu thụ tồn kho = ---------------------------------- Dự trữ bình quân Thông thường chỉ tiêu này > 9 thì được đánh giá là tương đối tốt. *Thời gian một vòng quay hàng tồn kho: Thời gian một vòng Thời gian kì phân tích quay hàng tồn kho = -------------------------------------- Số vòng quay hàng tồn kho trong kì Chỉ tiêu này cho biết trong một chu kì kinh doanh, hang dự trữ quay hết một vòng tốn bao nhiêu thời gian. Chỉ tiêu này lớn hay nhỏ tuỳ thuộc vào ngành kinh doanh và tính chất của sản phẩm. Tuy nhiên, dù thế nào thì nó cũng rất quan trọng._. đối Với quản lí hang tồn kho. Doanh nghịêp có khẳ năng quản lí vốn dự trữ tốt thì chỉ tiêu này thường nhỏ hớn so với chỉ tiêu trung bình của ngành, nó phản ánh đồng vốn lưu động của doanh nghiệp rất linh hoạt không bị ứng đọngở khâu dự trữ. *Vòng quay các khoản phải thu: Vòng quay các Tæng doanh thu tiêu thụ khoản phải thu = ----------------------------------- Các khoản phải thu bình quân Chỉ tiêu này đánh giá hiệu quả sử dụng thu hồi vốn từ các khoản phải thu của doanh nghiệp. Nó xác định trong một chu kì kinh doanh các khoản phải thucủa doanh nghiệp quay được bao nhiêu vòng. *Kì thu tiền bình quân: Trong phân tích tài chính, chỉ tiêu này được sử dụng để đánh giá khẳ năng thu hồi vốn trong thanh toán trên cơ sở các khoản phải thu và doanh thu tiêu thụ bình quân một ngày. Các khoản phải thu lớn hay nhỏ phụ thuộc vào các chính sách tín dụng của doanh nghiệp và các khoản trả trước. Kì thu tiền Các khoản phải thu bình quân = -------------------------------------------- Doanh thu bình quân một ngày Chỉ tiêu này cho biết thời gian cần thiết để doanh nghiệp thu được nợ từ các khoản phải thu trong một ngày là bao nhiêu. Nó cũng đánh giá thể hiện rõ chính sách tín dụng thương mại của doanh nghiệp (thoáng hay chặt chẽ). Chỉ tiêu này nhằm vào khoản từ 20-30 ngày là có thể chấp nhận được. 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn lưu động ở doanh nghiệp. 1.3.1. Nhãm nh©n tè chñ quan t¹i doanh nghiÖp. Các chỉ tiêu trên đã cho thấy sự đánh giá khá đầy đủ về tình hình sử dụng vốn lưu động trong một doanh nghiệp. Tuy nhiên, hoạt động quản lí kinh doanh vốn rất đa dạng. Hiệu quả sử dụng vốn lưu động không chỉ được đánh giá từ giác độ định lượng tài chính. Muốn thực hiện tốt công tác phân tích, đánh giá quản lí để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động thì cần xem xét dưới góc độ tổng thể. Do đó, để có kết quả đánh giá chính xác thì cần xem xét đến các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động này ¶nh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn lưu động có rất nhiều nhân tố, tuy nhiên để tiện lợi cho việc nghiên cứu ta có thể chia làm hai nhóm : 1.3.1.1. Quản trị vốn tiền mặt tµi doanh nghiÖp. Tiền mặt tại quỹ là một bộ phận quan trọng cấu thành vốn bằng tiền của doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp luôn có nhu cầu dự trữ tiền mặt hay tiền mặt tương đương (các chứng khoán có khả năng chuyển đổi thành tiền mặt dễ dàng) ở một quy mô nhất định. Nhu cầu dự trữ tiền mặt trong doanh nghiệp thông thường là để đáp ứng nhu cầu giao dịch hàng ngày như : mua sắm hàng hóa, vật liệu, thanh toán các khoản chi phí cần thiết. Ngoài ra còn xuất phát từ nhu cầu dự phòng để ứng phó với nhu cầu vốn bất thưòng chưa dự đoán được và động lực “đầu cơ ” trong việc dự trữ tiền mặt để có thể sử dụng ngay khi xuất hiện các cơ hội kinh doanh có tỷ suất lợi nhuận cao. Việc duy trì một mức tiền mặt đủ lớn còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp cơ hội thu được chiết khấu trên hàng mua trả đúng kì hạn, làm tăng khả năng thanh toán nhanh của doanh nghiệp. Quy mô vốn tiền mặt là kết quả thực hiện nhiều quyết định kinh doanh trong các thời kỳ trước, song việc quản lí vốn tiền mặt không phải là một việc thụ động. Nhiệm vụ quản lí vốn tiền mặt do đó không chỉ là đảm bảo cho doanh nghiệp có đầy đủ lượng vốn tiền mặt cần thiết để đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán mà quan trọng hơn là tối ưu hoá số ngân quỹ hiện có, giảm tối đa các rủi ro về lãi suất hoặc tỷ giá hối đoái và tối ưu hoá việc đi vay ngắn hạn hoặc đầu tư kiếm lời. Nội dung quản trị vốn tiền mặt trong doanh nghiệp thông thường bao gồm : - Xác định mức tồn tối thiểu. Mức tồn quỹ tối thiểu cần được xác định sao cho doanh nghiệp có thể tránh được: + Rủi ro do không có khả năng thanh toán ngay, phải ra hạn thanh toán nên phải trả lãi cao hơn. + Mất kh¶ năng mua chịu của doanh nghiệp + Không có khả năng tận dụng các cơ hội kinh doanh tốt. - Phương pháp thường dùng dể xác định mức tồn quỹ tối thiểu là lấy mức suất quỹ trung bình hằng ngày nhân với một số lượng ngày dự trữ tồn quỹ. - Dự đoán và quản lý các nguồn nhập xuất ngân quỹ. - Dự đoán ngân quỹ là tập hợp các dự kiến về nguồn và sử dụng ngân quỹ. Ngân quỹ hàng năm được lập vừa tổng quát vừa chi tiết cho từng tháng và tuần. - Dự đoán các nguồn nhập ngân quỹ bao gồm luồng thu nhập thu nhập từ kết quả kinh doanh, luồng đi vay và các nguồn tăng vốn khác. Trong các nguồn thu nhập ngân quỹ kể trên, luồng nhập ngân quỹ từ kết quả kinh doanh là quan trọng nhất.Nó được dự đoán trên cơ sở các khoản doanh thu bằng tiền mặt dự kiến trong kỳ. - Dự đoán các nguồn xuất ngân quỹ thường bao gồm các khoản chi cho hoạt động kinh doanh mua sắm tài sản, trả lương, các khoản chi cho hoạt động đầu tư theo kế hoạch của doanh nghiệp, các khoản chi trả tiền lãi phải chia, nộp thuế và các khoản chi khác. Trên cơ sở so sánh các luồng thu nhập và luồng xuất ngân quỹ, doanh nghiệp có thể thấy được mức dư hay thâm hụt ngân quỹ. Từ đó thực hiện các biện pháp cân bằng thu chi ngân quỹ như tăng tốc độ thu hồi các khoàn nợ phải thu, đồng thời giảm tốc độ xuất quỹ nếu có thể thực hiện được hoặc có nghệ thuật sử dụng các khoản nợ đang trong quá trình thanh toán. Doanh nghiệp cũng có thể huy động các khoản vay thanh toán của ngân hang. Ngược lại khi nguồn nhập ngân quỹ lớn hơn nguồn xuất ngân quỹ thì doanh nghiệp có thể sử dụng phần dư ngân quỹ để thực hiện các khoản đầu tư trong thời hạn cho phép để nâng cao hiệu quả sử dụng số vốn tạm thời nhàn rỗi của mình. 1.3.1.2. Quản trị các khoản thu ở doanh nghiệp Trong quá trình sản xuất kinh doanh do có nhiều nguyên nhân khác nhau thường tồn tại một khoản vốn trong quá trình thanh toán : các khoản phải thu, phải trả. Tỷ lệ các khoản phải thu phải trả trong các doanh nghiệp có thể khác nhau, thông thường chúng chiếm từ 15%-20% trên tổng tài sản của doanh nghiệp. Các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô các khoản phải thu thường là : - Khối lượng sản phẩm, hàng hoá dịch vụ bán chịu cho khách hàng trong một số trường hợp để khuyến khích người mua, doanh nghiệp thường áp dụng phương pháp bán chịu (giao hàng trước, trả tiền sau) đối với khách hàng. Điều này có thể làm tăng thêm một số chi phí do việc tăng thêm các khoản nợ phải trả - Thu cña kh¸ch hµng (chi phÝ qu¶n lý kho¶n ph¶i thu, chi phÝ thu håi nî, chi phÝ rñi ro...). §æi l¹i doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng thªm ®­îc lîi nhuËn nhê më réng sè l­îng s¶n phÈm tiªu thô. - Sù thay ®æi theo thêi vô cña doanh thu: §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt thêi vô, trong nh÷ng thêi kú s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã nhu cÇu tiªu dïng lín, cÇn khuyÕn khÝch tiªu thô ®Ó thu håi vèn. Giíi h¹n cña l­îng vèn thu håi: NÕu l­îng vèn ph¶i thu qu¸ lín th× kh«ng thÓ tiÕp tôc b¸n chÞu v× sÏ lµm t¨ng rñi ro cho doanh nghiÖp. - Thêi h¹n b¸n chÞu vµ chÝnh s¸ch tÝn dông cña mçi doanh nghiÖp, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, cã tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh, s¶n phÈm cã ®Æc ®iÓm sö dông l©u bÒn th× kú thu tiÒn b×nh qu©n th­êng dµi h¬n c¸c doanh nghiÖp Ýt vèn, s¶n phÈm dÔ h­ hao, mÊt phÈm chÊt, dÔ b¶o qu¶n. - Mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy, hÇu nh­ c¸c doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®Òu m¾c mét sai lÇm nghiªm träng lµ qu¸ dÔ d·i trong vÊn ®Ò b¸n chÞu. - Trong th­¬ng m¹i, h×nh thøc b¸n chÞu kh«ng thÓ bÞ lo¹i bá mµ buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn sù tån t¹i cña nã song song víi c¸c h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm kh¸c doanh nghiÖp muèn cã nhiÒu c¬ may ph¸t triÓn th× ph­¬ng thøc b¸n “®ång tr¶ ®ång chÞu” ph¶i ®­îc coi nh­ lµ mét chÝnh s¸ch, mét ®iÒu tÊt yÕu trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ng cã ®iÒu b¸n hµng thiÕu chÞu cho ai ®Òu ph¶i ®­îc xö lý thËn träng. - Doanh nghiÖp chØ nªn cho thiÕu chÞu nh÷ng ng­êi xÐt thÊy cã kh¶ n¨ng ®­îc h­áng sù tÝn dông, ®ã lµ nh÷ng ng­êi “t©m huyÕt víi nghÒ” ®Òu tr¶ nh÷ng kho¶n nî ®óng hÑn. Hä kh«ng thuéc nh÷ng thµnh phÇn hay khuyÕch tr­¬ng vÒ doanh thu vµ ®Æc biÖt hä kh«ng bao giê chÊp nhËn gi¸ c¶ mét c¸ch tuú tiÖn. - Kh«ng Ýt doanh nghiÖp cho b¹n hµng thiÕu chÞu, sau ®ã kh«ng thÓ thu håi ®­îc vèn, mµ trong sè c¸c lý do kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc tin t­ëng kh¸ch hµng ngay lÇn gÆp gì ®Çu. Cã nh÷ng kh¸ch hµng thêi gian ®Çu thanh to¸n rÊt ®óng hÑn nh­ng ®Õn mét lóc nµo ®ã sè nî t¨ng lªn qu¸ lín, víi tèc ®é gia t¨ng rÊt nhanh vµ chñ doanh nghiÖp buéc ph¶i tíi ng©n hµng ®Ó vay tiÒn v× sè tiÒn thu vÒ ®· Ýt l¹i chËm kh«ng ®ñ ®Ó trang tr¶i nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt. Trong tr­êng hîp nµy chñ doanh nghiÖp lµ ng­êi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nhÊt. C¸c doanh nghiÖp r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn trÇm träng chñ yÕu do nh÷ng nguyªn nh©n sau: - C¶ nÓ vµ dÔ tin vµo lêi høa hÑn cña kh¸ch hµng. - Sî mÊt b¹n hµng. KhuyÕch tr­¬ng thùc lùc cña m×nh. Trong tr­êng hîp nµy, phÝa kh¸ch hµng th­êng ®­a ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn chËm thanh to¸n: - Hµng ho¸ kh«ng b¸n ®­îc, tèc ®é l­u th«ng chËm. -Ch­a thu ®­îc nî cña b¹n hµng. - BiÕn cè bÊt ngê. Vµ ®Ó kÕt thóc cuéc trao ®æi th«ng tin phÝa bªn cho nî sÏ tù biÖn hé cho m×nh: - Cø xuÊt hµng ®Ó kÞp giao cho kh¸ch råi ngµy mét ngµy hai sÏ thu sè tiÒn cßn l¹i. - Sè nî nh­ vËy kh«ng ®¸ng kÓ g× so víi thùc lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®ang cho nî. §Ó gióp doanh nghiÖp cã thÓ nhanh chãng thu håi ®­îc c¸c kho¶n ph¶i thu, h¹n chÕ viÖc ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt hoÆc rñi ro, doanh nghiÖp ph¶i ®Æc biÖt coi träng c¸c biÖn ph¸p xö lý sau ®©y: - Ph¶i më sæ theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu trong vµ ngoµi doanh nghiÖp vµ th­êng xuyªn ®«n ®èc ®Ó thu håi nî ®óng h¹n. - Cã c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro kh«ng ®­îc thanh to¸n (lùa chän kh¸ch hµng, giíi h¹n gi¸ trÞ tÝn dông, yªu cÇu ®Æt cäc, t¹m øng hay tr¶ tr­íc mét phÇn gi¸ trÞ ®¬n hµng, b¸n nî...) - Cã chÝnh s¸ch b¸n chÞu ®óng ®¾n víi tõng kh¸ch hµng. Khi b¸n chÞu cho kh¸ch hµng ph¶i ®¸nh gi¸ kü kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt. - Cã sù rµng buéc chÆt chÏ trong hîp ®ång b¸n hµng, nÕu v­ît qu¸ giíi h¹n thanh to¸n theo hîp ®ång th× doanh nghiÖp ®­îc thu l·i suÊt t­¬ng øng nh­ l·i suÊt qu¸ h¹n cña ng©n hµng. - Ph©n lo¹i c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n: T×m nguyªn nh©n cña tõng kho¶n nî ( kh¸ch quan, chñ quan) ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp nh­ gia h¹n nî, tho¶ ­íc xö lý nî, xo¸ mét phÇn nî cho kh¸ch hµng hoÆc yªu cÇu toµ ¸n kinh tÕ gi¶i quyÕt theo thñ tôc ph¸ s¶n doanh nghiÖp. 1.3.1.3. Qu¶n trÞ vèn tån kho dù tr÷ ë doanh nghiÖp * Tån kho dù tr÷ vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn vèn tån kho dù tr÷. Hµng dù tr÷ lµ mét trong nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín trong doanh nghiÖp. Th«ng th­êng gi¸ trÞ hµng dù tr÷ cña doanh nghiÖp chiÕm tõ 40 ®Õn 50% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, viÖc qu¶n lý kiÓm so¸t tèt hµng dù tr÷ cã mét ý nghÜa kinh tÕ v« cïng quan träng, nã gãp phÇn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, ®¹t hiÖu qu¶ cao. B¶n th©n vÊn ®Ò qu¶n lý hµng dù tr÷ cã hai mÆt tr¸i ng­îc nhau: §Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt liªn tôc tr¸nh ®øt qu·ng trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®¸p øng nhanh chãng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong bÊt kú t×nh huèng nµo, doanh nghiÖp cã sÏ ph¶i t¨ng dù tr÷. Ng­îc l¹i ph¶i tèn thªm nh÷ng chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn dù tr÷ chung. V× vËy, b¶n th©n doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m c¸ch x¸c ®Þnh møc ®é c©n b»ng gi÷a kho¶n ®Çu t­ cho hµng dù tr÷ vµ lîi Ých do tho¶ m·n nhu cÇu s¶n xuÊt vµ nhu cÇu ng­êi tiªu dïng víi chi phÝ tèi thiÓu nhÊt. Hµng dù tr÷ bao gåm c¸c nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, dông cô phô tïng, thµnh phÈm tån kho... Tuú theo c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau mµ c¸c d¹ng hµng dù tr÷ còng kh¸c nhau vµ néi dung ho¹ch ®Þnh kiÓm so¸t hµng dù tr÷ còng kh¸c nhau. Møc tån kho dù tr÷ cña doanh nghiÖp nhiÒu hay Ýt ®Òu chÞu ¶nh h­ëng cña mét sè nh©n tè. Tuú theo tõng lo¹i tån kho dù tr÷ mµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng cã ®Æc ®iÓm riªng. §èi víi møc tån kho sù tr÷ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, th­êng phô thuéc vµo: + Quy m« s¶n xuÊt vµ nhu cÇu dù tr÷ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Nhu cÇu sù tr÷ nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖ th­êng bao gåm 3 lo¹i: dù tr÷ th­êng xuyªn, sù tr÷ b¶o hiÓm, dù tr÷ thêi vô (®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh thêi vô). + Kh¶ n¨ng s½n sµng cung øng cña thÞ tr­êng. + Chu kú giao hµng quy ®Þnh trong hîp ®ång gi÷a ®¬n vÞ cung øng nguyªn vËt liÖu víi doanh nghiÖp. + Thêi gian vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu tõ n¬i cung øng ®Õn doanh nghiÖp. + Gi¸ c¶ cña c¸c nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu ®­îc cung øng. §èi víi møc tån kho dù tr÷ b¸n thµnh phÈm, s¶n phÈm dë dang, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng gåm: + §Æc ®iÓm vµ c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. + §é dµi thêi gian, chu kú s¶n xuÊt s¶n jhÈm. + Tr×nh ®é s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §èi víi tån kho dù tr÷ s¶n phÈm, thµnh phÈm, th­êng chÞu ¶nh h­ëng c¸c nh©n tè: + Sù phèi hîp gi÷a kh©u s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. + Hîp ®ång tiªu thô s¶n phÈm gi÷a doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng. + Kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. * C¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ vèn tån kho dù tr÷: - M« h×nh ®Æt hµng kinh tÕ c¬ b¶n (EOQ) Khi sö dông m« h×nh nµy ngêi ta dùa vµo c¸c gi¶ thiÕt quan träng sau: + Nhu cÇu ph¶i biÕt tr­íc vµ nhu cÇu kh«ng ®æi + Ph¶i biÕt tr­íc thêi gian kÓ tõ khi ®Æt hµng cho tíi khi nhËn ®­îc hµng vµ thêi gian ®ã kh«ng ®æi. + L­îng hµng cña mçi ®¬n hµng ®­îc thùc hiÖn trong mét chuyÕn hµng vµ ®­îc thùc hiÖn ë mét thêi ®iÓm ®· ®Þnh tr­íc. + ChØ cã duy nhÊt hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ tån tr÷ vµ chi phÝ ®Æt hµng. + Sù thiÕu hôt trong kho hoµn toµn kh«ng x¶y ra nÕu nh­ ®¬n ®Æt hµng ®­îc thùc hiÖn ®óng thêi gian. NÕu ta gäi: D – nhu cÇu hµng n¨m vÒ lo¹i hµng dù tr÷. Q – l­îng hµng dù tr÷ cho mét ®¬n hµng. S – chi phÝ ®Æt hµng tÝnh trªn mét ®¬n hµng. H – chi phÝ tån tr÷ trung b×nh trªn mét ®¬n vÞ dù tr÷ trong n¨m. § - nhu cÇu hµng ngµy vÒ nguyªn vËt liÖu d = D/sè ngµy s¶n xuÊt trong n¨m P – møc ®é cung øng hµng ngµy L – thêi gian vËn chuyÓn mét ®¬n hµng Víi gi¶ thiÕt trªn ®©y s¬ ®å biÓu diÔn m« h×nh sö dông hµng dù tr÷ c¬ b¶n cã d¹ng nh­ sau: Q=Q*/2 Thêi gian Q 0 - S¬ ®å 3: BiÓu diÔn m« h×nh hµng dù tr÷ c¬ b¶n - Khi ®ã Ctt (chi phÝ tån dù tr÷) = Q*H/2 - C®h (chi phÝ ®Æt hµng) = D*S/Q Nh­ vËy cã hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ tån dù tr÷ vµ chi phÝ biÕn ®æi khi l­îng dù tr÷ thay ®æi ( Ctt vµ C®h ). Môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ tèi thiÓu ho¸ tæng c¸c chi phÝ nµy. Cã: TC = Ctt + C®h = Q*H/2 + D*S/Q LÊy ®¹o hµm hai vÕ theo Q: => (TC)’ = H/2 – D*S/Q2 §Ó TC nhá nhÊt th× TC’ = 0 H/2 = D*S/Q2* 2D*S H Q* = 2D*S H VËy víi Q* = Th× TC ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt: N = D/Q* ROP (§iÓm ®Æt hµng l¹i) = d*L. M« h×nh s¶n l­îng theo ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt( POQ). Trong m« h×nh EOQ, chóng ta gi¶ ®Þnh toµn bé l­îng hµng cña mét ®¬n hµng ®­îc nhËn ngay trong mét chuyÕn hµng. Tuy nhiªn, cã nh÷ng tr­êng hîp doanh nghiªpî sÏ nhËn hµng dÇn dÇn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Trong tr­êng hîp nh­ thÕ xhóng ta h·y nghiªn cøu m« h×nh POQ. Trong m« h×nh nµy, cc gi¶ thiÕt gièng nh­ m« h×nh EOQ, ®iÓm kh¸c biÖt duy nhÊt lµ hµng ®­îc ®­a ®Õn nhiÒu chuyÕn. Còng b»ng ph­¬ng ph¸p t­¬ng tù nh­ trªn ta tÝnh ®­îc: H(1-d/p) 2DS Q* = * M« h×nh khÊu trõ theo sè l­îng. §Ó t¨ng doanh thu b¸n hµng, nhiÒu C«ng ty th­êng ®­a ra chÝnh s¸ch b¸n hµng theo gi¸ gi¶m khi sè l­îng mçi lÇn mua cao lªn. ChÝnh s¸ch b¸n hµng nh­ vËy ®­îc gäi lµ m« h×nh b¸n hµng khÊu trõ theo sè l­îng b¸n. NÕu chóng ta mua víi sè l­îng lín sÏ ®­îc h­ëng gi¸ thÊp. Nh­ng sè l­îng dù tr÷ sÏ t¨ng. XÐt vÒ møc chi phÝ ®Æt hµngth× khi l­îng ®Æt hµng t¨ng lªn th× chi phÝ cho mçi lÇn ®Æt hµng sÏ gi¶m ®i. Môc tiªu ®Æt ra lµ chän møc ®Æt hµng sao cho tæng chi phi phÝ dù tr÷ hµng n¨m lµ nhá nhÊt. Tæng chi phÝ ®­îc tÝnh nh­ sau: TC®h = Pr*D*S/Q + Q*H/2. - Trong ®ã Pr*D lµ chi phÝ mua hµng. - §Ó x¸c ®Þnh ®­îc l­îng ®¬n hµng tèi ­u phï hîp víi c¸c møc b¸n hµng kh¸c nhau, ta tiÕn hµnh bèn b­íc sau ®©y: B­íc 1: X¸c ®Þnh l­îng ®Æt hµng tèi ­u Q* ë tõng møc khÊu trõ theo c«ng thøc: Q* = = Trong ®ã: - Chi phÝ tån dù tr÷ b»ng tû lÖ (%) chi phÝ tån dù tr÷ tÝnh theo gi¸ mua mét mét ®¬n vÞ hµng. - I lµ tû lÖ % chi phÝ tån dù tr÷ tÝnh theo gi¸ mua mét ®¬n vÞ hµng. - Pr- lµ gi¸ mua mét ®¬n hµng. B­íc 2: X¸c ®Þnh l­îng ®¬n hµng tèi ­u ®iÒu chØnh Q* theo mçi møc khÊu trõ kh¸c nhau, nÕu s¶n l­îng ®¬n hµng ®· tÝnh ë b­íc 1 qu¸ thÊp ®Õn nçi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó h­ëng møc gi¸ khÊu trõ. Chóng ta ®iÒu chØnh s¶n l­îng cña ®¬n hµng lªn ®Õn møc s¶n l­îng tèi thiÓu ®Ó ®­îc h­ëng møc gi¸ khÊu trõ. B­íc 3: Sö dông c«ng thøc tÝnh tæng chi phÝ cña hµng dù tr÷ nªu trªn ®Ó tÝnh to¸n tæng chi phÝ cho c¸c møc s¶n l­îng ®· ®­îc x¸c ®Þnh ë b­íc mét vµ b­íc hai. B­íc 4: Chän Q* nµo cã tæng cho chi phÝ cña hµng dù tr÷ thÊp nhÊt ®· x¸c ®Þnh ë b­íc 3. §ã chÝnh lµ s¶n l­îng tèi ­u cña ®¬n hµng. 1.3.2. Nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸ch quan ë doanh nghiÖp. Lµ nhãm c¸c nh©n tè do m«i tr­êng bªn ngoµi doanh nghiÖp g©y ra. Nã kh«ng phô thuéc vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ kh«ng n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c nh©n tè nµy, doanh nghiÖp chØ cã thÓ tËn dông hay tù ®iÒu chØnh nh»m phï hîp víi quy luËt cña chóng. Ta sÏ xem xet d¸nh gi¸ mét sè nh©n tè sau: - C¸c chÝnh s¸ch vÜ m«: Trªn c¬ së luËt ph¸p, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, Nhµ n­íc t¹o ra m«i tr­êng cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Sù thay ®æi trong chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Òu cã t¸c ®éng tèt huÆc xÊu ®èi víi doanh nghiÖp. §èi víi hiÖu qu¶ xö dông vèn l­u ®éng th× chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch tÝn dông cña Nhµ n­íc sÏ cã t¸c ®éng rÊt lín. L·i suÊt vµ thuÕ suÊt thay ®æi sÏ cã thÓ lµm thay ®æi t¨ng hay gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i doanh nghiÖp. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t ®óng ®¾n ph¸p luËt ®Ó tõ ®ã ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t cho doanh nghiÖp cña m×nh, lµm lîi dóng ph¸p luËt cho C«ng ty. - T×nh h×nh cung øng ®Çu vµo: - BiÕn ®éng thÞ tr­êng ®µu vµo vÒ l­îng, vÒ gi¸ ®Òu lµm hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¨ng hay gi¶m. Gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu t¨ng, cung vÒ nguyªn vËt liÖu gi¶m. Gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu t¨ng, cung vÒ nguuyªn vËt liÖu gi¶m ®Òu sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn l­îng hµng tån kho cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ xö dông vèn l­u ®éng. VÊn ®Ò cña doanh nghiÖp lµ ph¶i n¾m b¾t kÜ t×nh h×nh thÞ tr­êng ®Çu vµo®Ó cã kÕ ho¹ch mua hµng dù tr÷ ®óng lóc lÞp thêi. Ngoµi ra th¸i ®é ng­êi b¸n còng cÇn ®­îc chó ý ®èi víi qu¶n lý vèn l­u ®éng. ChÝnh s¸ch b¸n cña ng­êi b¸n (b¸n chÞu, chiÕt khÊu…) ¶nh h­ëng rÊt lín tíi ho¹t ®éng huy ®éng vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. Víi b¹n hµng,doanh nghiÖp nªn tËn dông tèt nhÊt cã thÓ nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i®Ó quay vßng. Nh­ng còng cÇn chó ý tíi nh÷ng thay ®æi tõ phÝa b¹n hµng ®Ó cã nh÷ng øng phã kÞp thêi tr­íc nh÷ng thay ®æi bÊt ngê. - TiÕn bé khoa häc kÜ thuËt. Ngµy nay, khoa häc ®ang tiÕn bé kh«ng ngõng, nhiÒu poh¸t minh míi ra ®êi thay thÕ nh÷ng c¸i cò. C«ng nghÖ cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. C«ng nghÖ míi sÏ lµm rót ng¾n th¬× gian vèn l­u ®éng bÞ ø ®ägn trong s¶n xuÊt, t¨ng thªm vßng quay cho nã. Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i th­êng xuyªn cËp nhËt c«ng nghÖ míi ®Ó c¶i c¸ch qui tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh»m n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lÝ vèn l­u ®éng. 1.3.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i doanh nghiÖp. Nh­ chóng ta ®· biÕt, vÊn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng cÇn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ m¸u cÇn cho c¬ thÓ con ng­êi. V× vËy vèn l­u ®éng ®ãng vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊtt¹o ra cña c¶i vËt chÊt, duy tr× vµ ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn cña toµn C«ng tyvµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. Vèn lµ nh©n tè hµng ®Çu t¹o søc bËt cho doanh nghiÖp tiÕn tõng b­íc v÷ng ch¾c trong qu¸ tr×nh ®i lªn. Tãm l¹i, tÇm quan träng cña vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng ®­îc mÆc nhiªn thõa nhËn. Trong giai ®o¹n hiªn j nay, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®ang ph¶i ®èi diÖn trùc tiÕp víi vÊn n¹n thiÕu vèn. Tuy vËy, ®iÒu ®¸ng lo ng¹i vµ ®¸ng nãi h¬n lµ viÖc hä ®· vµ ®ang sö dông vèn l­u ®éng cña m×nh ®· thËt sù cã hiÖu qu¶ hay ch­a. Bëi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng sÏ mang l¹i cho doanh nghiÖp nh÷ng lîi Ých to lín. Cô thÓ lµ: N©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng chÝnh lµ ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng lµm cho nã quay ®­îc nhiÒu vßng h¬n vµ t¹o ra nhiÒu thuËn lîi h¬n tõ mét ®ång vèn bá ra. Thªm vµo ®ã, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lau ®éng cuÜng gãp phÇn rÊt línvµo viÖc gi¶m di nh÷ng chi phÝ huy ®éng nh÷ng nguån vèn cã chi phÝ cao vµo sö dông, tõ ®ã gi¶m tèi ®a ®­îc chi phÝ sö dông vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Vèn l­u ®éng ®­îc sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh cµngd cã hiÖu qña cao th× n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm sÏ lµ cµng lín. V× viÖc kh«ng ngõng tiÕt kiÖm trong viÖc sö dông vèn l­u ®éng sÏ tõng b­íc h¹ chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, t¨ng doanh thu tõ ®ã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt cho doanh nghiÖp. Vèn l­u ®éng ®­îc sö dông hîp lý, cã hiÖu qu¶ cßn gãp phÇn c¶i thiÖn t×nh h×nh thanh to¸n cho doanh nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng chi tr¶ cho c¸c kho¶n nî vay. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng bëi v× hiÖn nay, hÇu hÕt c¸ doanh nghiÖp ®Òu ph¶i vay vèn cña ng©n hµng hay cña c¸c ®èi t­îng kh¸c ®Ó bï ®¾¬ phÇn thiÕu hôt cña ®¬n vÞ m×nh dÉn tíi mét thùc tÕ lµ riªng sè tiÒn tr¶ l·i hµng n¨m ®· chiÕm mét tû träng ®¸ng kªt trong cvhi phÝ s¶n xuÊt. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ mçi doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh th­êng xuyªn ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vè l­u ®éng th«ng qua c¸c chØ tiªu nh­ vßng quay vèn l­u ®éng, hiÖu ssuÊt sö dông vèn l­u ®éng,, hÖ sè nî… Cho ®Õn nay, vÊn ®Ì n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ngµy cµng k¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu vµ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña nã trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh vµ gãp phÇn lµm t¨ng møc doanh lîi cho doanh nghiÖp, t¹o c¬ së cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn lau dµi cña C«ng ty. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c. 2.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty TPMB. 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh cña C«ng ty TPMB. C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc trùc thuéc bé Th­¬ng m¹i, hoµn toµn tù chñ vÒ tµi chÝnh, h¹ch to¸n ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng vµ ®­îc më tµi kho¶n tÞa ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt nam. C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Northern Foodstuf Company (FONEXIM). Trô së C«ng ty ®ãng t¹i 203 Minh khai - Hai bµ Tr­ng - Hµ néi vµ 210 TrÇn Quang Kh¶i - Hoµn KiÕm - Hµ néi. C«ng ty®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 699/TM-TCCB ngµy 13/8/1996 cña Bé th­¬ng m¹i trªn cë së s¸t nhËp c¸c ®¬n vÞ sau: - C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c - C«ng ty b¸nh kÑo H÷u NghÞ - C«ng ty thùc phÈm xuÊt khÈu Nam Hµ - XÝ nghiÖp thùc phÈm Th¨ng Long - Tr¹i ch¨n nu«i cÊp mét Th¸i B×nh - Chi nh¸nh thùc phÈm 210 TrÇn Quang Kh¶i Tõ c¸c thµnh viªn trªn ®· h×nh thµnh nªn C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c nh­ hiÖn nay. 2.1.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña C«ng ty. Tr­íc ®©y trong c¬ chÕ kkÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, còng nh­ ttÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh¸c, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®Òu ®­îc thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch cña cÊp trªn ®ua xu«ng. Nhµ n­íc bao ®Çu vµo vµ lu«n c¶ ®Çu ra. Lóc ®ã ng­êi ta kh«ng mÊy quan t©m ®Õn lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng còng nh­ lµm thÕ nµo ®Ó lîi nhuËn cña C«ng ty ®¹t møc cao nhÊt. Hoat ®éng kinh doanh cã l·i th× cµng tèt cßn lç ®· cã Nhµ n­íc chÞu. KÕt qu¶ cña kiÓu qu¶n lý nµy ®Én tíi t×nh tr¹ng hµng n¨m C«ng ty vÉn hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch nh­ng ch­a ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng vµ tiÒm lùc cña m×nh. §¹i héi §¶ng VI ®· më ra mét thêi kú míi, ®¸nh dÊu mét b­¬c chuyÓn míi ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vµ tatä ®µ cho sù ph¸t triÎn cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, trong ®ã cã C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c, ®ã lµ sù chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thi tr­êng. Nhµ n­íc kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ë tÇm vÜ m« th«ng qua ph¸p luËt. C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc tù h¹ch to¸n ®éc lËp, ®iÒu hµnh trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc th«ng qua nép thuÕ. C¬ chÕ thÞ tr­êng t¹o ra tÝnh c¹nh tranh cao gi÷a c¸c doanh nghiÖp trªn mäi mÆt: kü thuËt c«ng nghÖ, chÊt l­îng s¶n phÈm, thÞ phÇn, ®ßi hái thÝch øng cao ®é, nÕu kh«ng sÏ bÞ lo¹i khái th­¬ng tr­êng. 2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty TPMB. 2.2.1. Chøc n¨ng. - Th«ng qua ho¹t ®éng kinh doanh, thùc hiiÖn liªn doanh liªn kÕt, hîp t¸c ®Çu t­, tæ chøc thu mua, gia c«ng, s¶n xuÊt chÕ biÕn, xuÊt nhËp khÈu, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, ®em vÒ nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. - Kinh doanh c¸c mÆt hµng thùc phÈm c«ng nghiÖp ( nh­: ruîu, bia,thuèc l¸, n­íc gi¶I kh¸t,®­êng c¸c lo¹i, s÷a c¸c lo¹i, bét ngät, b¸nh kÑo…),thùc phÈm t­¬I sèng, l­¬ng thùc, n«ng s¶n, l©m s¶n, cao su, rau cñ qu¶,. - Trùc tiÕp xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng thùc phÈm, n«ng s¶n, rau cñ qu¶, cao su, thuû h¶I s¶n vµ c¸c mÆt hµng do liªn doanh liªn kÕt t¹o ra. - Trùc tiÕp nh¹p khÈu vËt t­ nguyªn liÖu, hµng tiªu dïng, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn theo quy ®Þnh cña Nhµ nø¬c. Qua ®©y ta thÊy ®­îc lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh cña C«ng ty lµ thùc phÈm, ®©y lµ mét lÜnh vùc lín ®Çy tiÒm n¨ng, phôc vô nhu cÇu thiÕt yÕu hµng ngµy. Do møc sèng cña ng­êi tiªu dïng ngµy mét ®­îc n©ng cao do vËy nhu cÇu vÒ thùc phÈm cña hä còng kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. Nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng ngµy mét n©ng cao, hä kh«ng nh÷ng chØ quan t©m tíi chÊt l­îng, gi¸ c¶ cña s¶n phÈm, mµ hä cßn quan t©m tíi bao b× mÉu m· cña s¶n phÈm, quan t©m tíi thêi gian còng nh­ sù tiÖn lîi cña nã khi sö dông. §iÒu nµy më ra cho c«ng ty nh÷ng c¬ héi míi nh­ng còng cã kh«ng Ýt nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra. Qu¸ tr×nh héi nhËp, giao l­u kinh tÕ ®· cho ng­êi tiªu dïng c¬ héi tiÕp xóc víi nhiÒu lo¹i hµng ho¸ ®Õn tõ nhiÒu n­íc. Tõ ®ã ®ßi hái c«ng ty ph¶i nhanh nh¹y, khÐo lÐo, tù tin vµo n¨ng lùc , tiÒm n¨ng cña chÝnh m×nh. 2.2.2. NhiÖm vô Nghiªn cøu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, x©y dùng vµ tæ chøc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn xuÊt nhËp khÈu, cung cÊp c¸c dÞch vô cña c«ng ty theo ph¸p luËt hiÖn hµnh cña nhµ n­íc, theo h­íng dÉn cña Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c ngµnh h÷u quan ®Ó thùc hiÖn ®óng môc ®Ých vµ néi dung ho¹t ®éng. - Qu¶n lÝ, sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh tho ®óng chÕ ®ä chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña Nhµ n­íc giao còng nh­ c¸c nguån vèn kh¸c. - ChÊp hµnh ®Çy ®ñ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, c¸c quy ®Þnh cña Bé Th­¬ng m¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. - Thùc hiÖn ®Çy ®ñ cam kÕt trong hîp ®ång mua b¸n, c¸c hîp ®ång liªn doanh, liªn kªt s¶n xuÊt, ®Çu t­, kinh doanh dÞch vô víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. - Qu¶n lÝ, sö dông tèt ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn theo ph©n cÊp qu¶n lý cña Bé Th­ong m¹i. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña N hµ n­íc ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn, ph¸t huy quyÒn lµm chñ tËp thÓ, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o trong kinh doanh, kh«nh ngõng s¸ng t¹o trong kinh doanh, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ chuyªn m«n kÜ thuËt cho ng­êi lao ®éng, ph©n phèi lîi nhuËn theo kÕt qu¶ lao ®éng mét c¸ch hîp lÝ. 2.2.3. LÜnh vùc ho¹t ®éng. 2.3. Bé m¸y qu¶n lý vµ mèi quan hÖ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty TPMB. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, ®Ó phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng c­êng tÝnh tù chñ, chñ ®éng vµ nhanh nh¹y tr­íc thÞ tr­êng, c«ng ty ®· nghiªn cøu vµ thµnh lËp thªm c¸c xÝ nghiÖp, tr¹m, chi nh¸nh, cöa hµng ho¹t ®éng ®éc lËp trªn mäi miÒn ®Êt n­íc, HiÖn nay c«ng ty ®· cã tíi 21 ®¬n vÞ trùc thuéc võa h¹ch to¸n ®éc lËp, võ h¹ch to¸n phô thuéc. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c bao gåm c¸c phßng sau: Ban gi¸m ®èc: Bao gåm cã gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi ®øng ®Çu C«ng ty do Bé tr­ëng Bé Thu¬ng m¹i bæ nhiÖm. Gi¸m ®èc c«n ty chÞu tr¸ch nhiÖm s¾p xÕp, tæ chøc ®IÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty tr­íc ph¸p luËt, Bé Th­ong m¹i, tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vÒ vuiÖc tång t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. Gi¸m ®èc ®­îc tæ chøc bé m¸y qu¶n lý m¹ng l­íi kinh doanh phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty. Phã gi¸m ®èc: Do gi¸m ®èc C«ng ty lùa chän vµ ®Ò nghÞ Bé Th­¬ng m¹i bæ nhiÖm. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch mét sè lÜnh v­ch c«ng t¸c cô thÓ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ c¸c lÜnh vùc ®­îc giao. Trong ®ã mét Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch vÒ ho¹t ®éng kÞnh doanh vµ mét Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt. HÖ thèng phßng ban chøc n¨ng cña C«ng ty gåm: Phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng. Phßng tµI chÝnh kÕ to¸n. Phßng ®Çu t­. Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp. Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp. Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ. Ban thi ®ua. Phßng §­êng(C¸c s¶n phÈm liien quan ®Õn §­êng). Mäi ho¹t ®éng trong C«ng ty ®Òu cã sù nhÊt qu¸n tõ trªn xuèng d­íi, c¸c bé phËn ho¹t ®éng ®éc lËp nh­ng cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi c¸c bé phËn kh¸c t¹o thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt. C«ng ty cã mèi quan hÖ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng trong vµ ngoµI n­íc trªn c¬ së hîp t¸c ®«I bªn cïng cã lîi, ®­îc kh¸ch hµng tÝn nhiÖm. 2.4. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty TPMB cã ¶nh h­ëng tíi vèn l­u ®éng. Ta biÕt r¨ng mét trong nh÷ng nhiªm vô quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng lµ t×m mäi biÖn ph¸p sao cho ®ång vèn cña C«ng ty ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶. ThËt vËy, do C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i Nhµ n­íc, quy m« lín víi tæng sè vèn kinh doanh lµ 9.540 triÖu ®ång, ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn sù c¹nh tranh lµ kh«ng tr¸nh khái. HiÑn nay, víi ph­¬ng ch©m kinh doanh hµng ho¸ tæng hîp kÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô mµ lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty lµ ¨n uèng vµ c¸c mÆt hµng vÒ thùc phÈm. ChÝnh v× vËy mµ viÖc kinh doanh cña C«ng ty kh«ng ®­îc diÔn ra liªn tôc, æn ®Þnh hµng ho¸ cña C«ng ty b¸n ch¹y nhÊt lµ hµng ho¸ phôc vô dÞp tÕt Nguyªn ®¸n vµo cuèi n¨m vµ c¸c lÔ héi kh¸c nh­ r»m trung thu. V× vËy mµ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty cã ¶nh h­ëng lín tíi vèn l­u ®éng. MÆt kh¸c, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong mÊy n¨m qua cã nhiÒu biÕn ®éng lín, thÞ tr­ßng trong nøoc ch­a ®­îc æn ®Þnh do ph¶i chÞu cuéc khñng hoµng._.