Khóa luận Xây dựng phần mềm quản lý bán hàng cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Ngọc Thảo

...............................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 2 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu................................................................................ 2 4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 3 5. Dự kiến kết quả đạt được ......................................................................................... 3 6. Kết cấu của đề tài .................................................................................................... 4 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...............................................................................................5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG...........................................................5 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin quản lý ........................................................... 5 1.1.1. Khái niệm về hệ thống và hệ thống thông tin quản lý ............................................5 1.1.1.1. Hệ thống và hệ thống quản lý ...............................................................................5 1.1.1.2. Hệ thống thông tin quản lý ....................................................................................5 1.1.1.3. Các loại thông tin quản lý......................................................................................6 1.1.2. Cấu trúc hệ thống thông tin quản lý.........................................................................6 1.1.3. Quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý ......................................................7 1.1.3.1. Khái niệm về quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý ............................7 1.1.3.2. Giới thiệu về mô hình thác nước...........................................................................7 1.2. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server................................................................ 9 1.2.1. Ngôn ngữ truy vấn dữ liệu có cấu trúc (SQL – Structure Query Language) .............9 1.2.1.1. Khái niệm về SQL ...................................................................................................9 ii 1.2.1.2. Đặc điểm của SQL.................................................................................................10 1.2.1.3. Vai trò của SQL.....................................................................................................10 1.2.2. Microsoft SQL Server ..............................................................................................11 1.2.2.1. Tổng quan về Microsoft SQL Server ....................................................................11 1.2.2.2. Thành phần của Microsoft SQL Server.................................................................11 1.3. Tổng quan về nền tảng lập trình .NET Framework........................................ 12 1.3.1. Giới thiệu về .NET Framework................................................................................12 1.3.2. Các tính năng của .NET Framework 4.0 ..................................................................13 1.4. Ngôn ngữ lập trình C# ...................................................................................... 15 1.4.1 Giới thiệt ngôn ngữ lập trình C# ...............................................................................15 1.4.2. Mô hình ba lớp .........................................................................................................17 1.4.2.1. Presentation Layer (Lớp giao tiếp người dùng) ....................................................17 1.4.2.2. Bussiness Logic Layer (Lớp xử lý chính dữ liệu) .................................................18 1.4.2.3. Data Access Layer (Lớp thao tác trực tiếp với cơ sở dữ liệu)...............................18 1.4.2.4. Quy trình hoạt động...............................................................................................18 1.4.3. Tổng quan về lập trình hướng chức năng .................................................................20 1.4.3.1. Giới thiệu...............................................................................................................20 1.4.3.2. Các khái niệm ........................................................................................................20 CHƯƠNG 2: BÀI TOÁN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH SX TM & DV NGỌC THẢO...............................................................................23 2.1. Tổng quan về Công ty Ngọc Thảo .................................................................... 23 2.1.1. Thông tin tổng quan về Công ty.............................................................................23 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Công ty Ngọc Thảo ................................................................24 2.1.3. Nhiệm vụ của các bộ phận........................................................................................24 2.1.4. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh ................................................................25 2.1.5. Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin của công ty..............................................26 iii 2.2. Quy trình hoạt động quản lý bán hàng của Công ty ...................................... 27 CHƯƠNG 3 : XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ BÁN HÀNG CHO CÔNG TY TNHH SX TM & DV NGỌC THẢO...............................................................................29 3.1. Phân tích hệ thống Quản lý bán hàng Công ty TNHH SX TM & DV Ngọc Thảo ............................................................................................................... 29 3.1.1. Phân tích yêu cầu......................................................................................................29 3.1.1.1. Quản lý hệ thống ..................................................................................................29 3.1.1.2. Quản lý thông tin các đối tượng..........................................................................30 3.1.1.3. Quản lý xuất nhập..................................................................................................30 3.1.1.4. Tìm kiếm................................................................................................................30 3.1.1.5. Báo cáo, thống kê ...................................................................................................30 3.1.2. Sơ đồ chức năng (BFD- Business Function Diagram)..........................................30 3.1.3. Sơ đồ ngữ cảnh(CD- Context Diagram) ................................................................33 3.1.4. Sơ đồ luồng dữ liệu(DFD- Data Flow Diagram)...................................................34 3.1.4.1. Sơ đồ phân rã mức 0 ............................................................................................35 3.1.4.2. Sơ đồ phân ra mức 1 cho chức năng 1.0.............................................................36 3.1.4.3. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 2.0 ......................................................36 3.1.4.4. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 3.0 ......................................................37 3.1.4.5. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 4.0 ......................................................37 3.1.4.6. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 4.0 ......................................................38 3.1.5. Sơ đồ luồng thông tin(IFD- Information Flow Diagram).....................................39 3.1.5.1. Sơ đồ luồng thông tin nhập kho ..........................................................................39 3.1.5.2 Sơ đồ luồng thông tin bán hàng ...........................................................................39 3.2. Thiết kế cơ sở dữ liệu........................................................................................ 40 3.2.1. Sơ đồ thực thể mối quan hệ (ERD – Entity Relationship Diagram) ........................41 3.2.2. Chuyển các mối quan hệ thành lược đồ quan hệ...................................................41 iv 3.2.3. Chuẩn hóa cơ sở dữ liệu ...........................................................................................42 3.3. Thiết kế thuật toán............................................................................................ 46 3.3.1. Kí hiệu sử dụng.........................................................................................................46 3.3.2. Một số giải thuật trong chương trình........................................................................47 3.3.2.1. Giải thuật đăng nhập..............................................................................................47 3.3.2.2. Giải thuật cập nhật dữ liệu.....................................................................................47 3.3.2.3. Giải thuật xóa dữ liệu ............................................................................................48 3.3.2.4. Giải thuật nhập kho ...............................................................................................48 3.3.2.5. Giải thuật bán hàng................................................................................................49 3.4. Thiết kế giao diện.............................................................................................. 49 PHẦN KẾT LUẬN ............................................................................................................51 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................53 vDANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu (viết tắt) Diễn giải BLL Business Logic Layers (lớp logic nghiệp vụ) DAL Data Access Layers (lớp truy cập dữ liệu) NCC Nhà cung cấp SQL Structured Query Language (ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc) SX Sản xuất SXKD Sản xuất kinh doanh TNHH Trách nhiệm hữu hạn TM & DV Thương mại và dịch vụ vi DANH MỤC HÌNH ẢNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Trang Hình 1.1. Mô hình thác nước................................................................................................7 Hình 1.2. Kiến trúc của .NET Framework .........................................................................13 Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức Công ty TNHH SX TM & DV Ngọc Thảo .............................24 Hình 3.1. Sơ đồ chức năng Quản lý bán hàng tại công ty Ngọc Thảo ...............................31 Hình 3.2. Sơ đồ chức năng Quản lý hệ thống.....................................................................31 Hình 3.3. Sơ đồ chức năng Quản lý danh mục...................................................................32 Hình 3.4. Sơ đồ chức năng Quản lý xuất nhập...................................................................32 Hình 3.5. Sơ đồ chức năng Tìm kiếm.................................................................................33 Hình 3.6. Sơ đồ chức năng Báo cáo thống kê ....................................................................33 Hình 3.7. Sơ đồ ngữ cảnh hệ thống quản lý bán hàng tại Công ty Ngọc Thảo..................34 Hình 3.8. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 0 .................................................................................35 Hình 3.9. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 1.0 ...................................................36 Hình 3.10. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 2.0 .................................................36 Hình 3.11. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 3.0 .................................................37 Hình 3.12. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 4.0 .................................................37 Hình 3.13. Sơ đồ luồng dữ liệu mức 1 cho chức năng 4.0 .................................................38 Hình 3.14. Sơ đồ luồng thông tin nhập kho......................................................................39 Hình 3.15. Sơ đồ luồng thông tin bán hàng......................................................................39 Hình 3.16. Sơ đồ thực thể mối quan hệ ..............................................................................41 Hình 3.17. Lược đồ cơ sở dữ liệu.......................................................................................46 Hình 3.18. Giải thuật đăng nhập.........................................................................................47 Hình 3.19. Giải thuật cập nhật dữ liệu................................................................................47 vii Hình 3.20. Giải thuật xóa dữ liệu .......................................................................................48 Hình 3.21. Giải thuật nhập kho ..........................................................................................48 Hình 3.22. Giải thuật bán hàng...........................................................................................49 Hình 3.23. Giao diện trang chủ ..........................................................................................49 Hình 3.24. Giao diện thống kê tồn kho ..............................................................................50 Hình 3.25. Giao diện thống kê khách hàng ........................................................................50 viii DANH MỤC BẢNG BIỂU Trang Bảng 3.1. Cấu trúc dữ liệu bảng HoaDonBan ....................................................................42 Bảng 3.2. Cấu trúc dữ liệu bảng ChiTietHoaDonBan........................................................43 Bảng 3.3. Cấu trúc dữ liệu bảng HoaDonNhap..................................................................43 Bảng 3.4. Cấu trúc dữ liệu bảng ChiTietHoaDonNhap .....................................................43 Bảng 3.5. Cấu trúc dữ liệu bảng KhachHang.....................................................................43 Bảng 3.6. Cấu trúc dữ liệu bảng LoaiHang ........................................................................44 Bảng 3.7. Cấu trúc dữ liệu bảng MatHang.........................................................................44 Bảng 3.8. Cấu trúc dữ liệu bảng NhaCungCap ..................................................................44 Bảng 3.9. Cấu trúc dữ liệu bảng NhanVien........................................................................45 Bảng 3.10. Cấu trúc dữ liệu bảng DangNhap.....................................................................45 Bảng 3.11. Bảng kí hiệu sơ đồ thuật toán...........................................................................46 1PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, khoa học công nghệ Việt Nam đã từng bước hội nhập vào dòng chảy của khoa học và công nghệ tiên tiến trên thế giới. Công nghệ thông tin ở nước ta tuy mới, song tốc độ phát triển của nó rất nhanh và mạnh, đã chiếm một vị trí quan trọng trong các ngành khoa học công nghệ, len lỏi vào tất cả các khía cạnh trong đời sống xã hội cũng như trong công tác tổ chức, sản xuất quản lý. Một trong những lĩnh vực đang được ứng dụng tin học hóa rất phổ biến ở nước ta là lĩnh vực quản lý. Tin học hóa trong quản lý đã giúp cho các nhà quản lý điều hành công việc một cách khoa học, chính xác và hiệu quả. Tất cả các cơ quan, công ty, tổ chức đều muốn tin học hóa vào các hoạt động của mình. Hiện nay, các công ty làm về các mảng sản xuất, buôn bán và dịch vụ có quy mô ngày càng lớn. Với nhiều khâu, trải qua nhiều công đoạn. Lượng hàng hóa thì sản xuất và bán ra ngày càng nhiều. Số lượng khách hàng ngày càng tăng và thay đổi liên tục. Với sự phát triển về quy mô của công ty qua các năm thì công tác quản lý ngày càng trở nên phức tạp. Vì vậy, việc áp dụng công nghệ thông tin vào công việc quản lý đang trở thành một nhu cầu thiết yếu và sống còn đối với mỗi công ty. Với việc có nhiều hơn một cơ sở, mỗi lần bán hàng phải viết lại một hóa đơn và lưu trữ chúng. Nếu muốn tìm lại những hóa đơn đó thì cần phải mất nhiều thời gian mà có khi còn không tìm được đúng hóa đơn đó. Việc thống kê báo cáo hàng tháng, hàng năm sẽ gặp rất nhiều khó khăn vì lượng hóa đơn bán tăng quá nhiều. Nếu hàng ngày cứ lặp đi lặp lại nhiều lần như vậy thì người quản lý sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong công tác lưu trữ và quản lý. Quản lý bán hàng là một vấn đề mà bất cứ công ty bán hàng nào cũng phải quan tâm và phát triển nó hoàn thiện, tương thích với việc bán hàng của mình. Chúng ta luôn thấy có những sai sót trong bán hàng, nhập hàng hay là những thông tin về khách hàng, 2nhà cung cấp... Vì vậy yêu cầu đặt ra ở đây là làm thế nào cho việc bán hàng trở nên hiệu quả nhất, giúp cho việc quản lý dễ dàng. Tại Công ty TNHH SX TM & DV Ngọc Thảo, các quy trình quản lý bán hàng hay quy trình kế toán vẫn đang rất thủ công và giám đốc công ty cũng như các nhân viên bán hàng rất mong muốn có một phần mềm để nhằm giảm sức lao động của nhân viên, giúp công tác quản lý nhanh chóng và nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty. Chính vì các lý do trên mà em đã quyết định chọn đề tài “Xây dựng phần mềm quản lý bán hàng cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Ngọc Thảo” để nghiên cứu trong quá trình thực tập này. 2. Mục tiêu nghiên cứu * Mục tiêu tổng quát Phân tích các nghiệp vụ quản lý và hoạt động kinh doanh của công ty Ngọc Thảo nhằm tìm hiểu nhu cầu trao đổi thông tin, hoạt động kinh doanh của Công ty. Trên cơ sở đó tiến hành xây dựng phần mềm quản lý bán hàng nhằm tin học hóa công tác quản lý của Công ty một cách kịp thời và nhanh chóng. * Mục tiêu cụ thể - Nghiên cứu và nắm vững quy trình bán hàng, nhập hàng, quản lý thông tin. - Nghiên cứu các công cụ, nền tảng lập trình được sử dụng để xây dựng hệ thống: C Sharp, MS SQL Server 2012, ADO.NET. - Nắm vững cơ sở lý thuyết về phát triển hệ thống thông tin quản lý. -Xây dựng phần mềm quản lý hoạt động bán hàng cho công ty Ngọc Thảo. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: - Cơ chế, cách thức hoạt động của các nghiệp vụ bán hàng, quản lý thông tin, nhập hàng tại Công ty Ngọc Thảo. - Các công cụ, nền tảng lập trình để xây dựng hệ thống: ADO.NET, C Sharp, MS SQL Server 2012. - Quy trình xây dựng, phát triển hệ thống thông tin quản lý. 3* Phạm vi nghiên cứu: - Không gian: Hệ thống được xây dựng dựa trên việc khảo sát thực tế tại Công ty Ngọc Thảo. - Thời gian: 18/01/2016 – 15/5/2016. 4. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu và xây dựng phần mềm quản lý phù hợp với yêu cầu thực tế hiện nay ở Công ty Ngọc Thảo, đề tài đã sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp thu thập thông tin: + Phương pháp quan sát trực tiếp: Trực tiếp quan sát tại công ty + Phương pháp thu thập tài liệu: Thông qua các nguồn thu thập tài liệu như sách báo, mạng internet, tổng hợp các tài liệu, ngôn ngữ và công nghệ liên quan giúp nắm vững quy định quản lý kinh doanh ở Công ty, từ đó xây dựng hệ thống hoàn thiện hơn. + Phương pháp phỏng vấn: Hỏi đáp nhân viên đang sử dụng phần mềm hiện tại, nhu cầu và mong muốn của các nhân viên trong việc quản lý nhằm khắc phục và nâng cao hiệu quả hơn trong quá trình quản lý. - Phương pháp mô hình hóa: Sử dụng các mô hình, sơ đồ mô tả lại các quy trình, nghiệp vụ quản lý hoạt động kinh doanh tại Công ty. - Phương pháp phát triển hệ thống thông tin: Dựa trên những thông tin đã thu thập tiến hành phân tích, thiết kế hệ thống bao gồm các chức năng chính của phần mềm sẽ xây dựng, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu và mã hóa để đưa ra sản phẩm phần mềm phù hợp yêu cầu. 5. Dự kiến kết quả đạt được - Nắm vững các quy trình nghiệp vụ bán hàng. - Hiểu rõ các thông tin về hóa đơn nhập, xuất. - Nắm rõ các công cụ, nền tảng lập trình được sử dụng để xây dựng hệ thống. - Hiểu rõ quy trình xây dựng và phát triển hệ thống thông tin. - Phần mềm Quản lý bán hàng cho Công ty Ngọc Thảo. 46. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của khóa luận được kết cấu thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về xây dựng phần mềm quản lý bán hàng Chương 2: Bài toán quản lý hoạt động bán hàng tại Công ty TNHH SX TM & DV Ngọc Thảo. Chương 3: Xây dựng phần mềm quản lý bán hàng cho Công ty TNHH SX TM & DV Ngọc Thảo. 5NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ BÁN HÀNG 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin quản lý 1.1.1. Khái niệm về hệ thống và hệ thống thông tin quản lý 1.1.1.1. Hệ thống và hệ thống quản lý Hệ thống là tập hợp các phần tử tương tác được tổ chức nhằm thực hiện một mục đích xác định. Các phần tử ở đây là tập hợp các phương tiện vật chất và nhân lực. Tổ chức tạo thành một hệ thống mở, nghĩa là liên hệ với một môi trường. Một số phần tử của hệ thống có sự tương tác với bên ngoài (cung ứng, thương mại, v.v). Đặc điểm cơ bản của hệ thống là tính tự động. Hệ thống quản lý là một hệ thống có mục đích mang lại lợi nhuận hoặc lợi ích nào đó. Đặc điểm của hệ thống là có sự tham gia của con người và có trao đổi thông tin. 1.1.1.2. Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý là hệ thống cung cấp thông tin cho công tác quản lý của tổ chức. Hệ thống bao gồm con người, thiết bị và quy trình thu thập, phân tích, đánh giá và phân phối những thông tin cần thiết, kịp thời và chính xác cho những người soạn thảo các quyết định trong tổ chức. Hệ thống thông tin quản lý cũng là tên gọi của một chuyên ngành khoa học. Ngành khoa học này thường được xem là một phân ngành của khoa học quản lý và quản trị kinh doanh. Ngoài ra, do ngày nay việc xử lý dữ liệu thành thông tin và quản lý thông tin liên quan đến công nghệ thông tin, nó cũng được coi là một phân ngành trong toán học, nghiên cứu việc tích hợp hệ thống máy tính vào mục đích tổ chức. 61.1.1.3. Các loại thông tin quản lý Thông tin quản lý là những dữ liệu được xử lý và sẵn sang phục vụ công tác quản lý tổ chức. Có 3 loại thông tin quản lý trong một tổ chức, đó là thông tin chiến lược, thông tin chiến thuật và thông tin điều hành. * Thông tin chiến lược: là thông tin sử dụng cho chính sách dài hạn của tổ chức, chủ yếu phục vụ cho các nhà quản lý cao cấp khi dự đoán tương lai. * Thông tin chiến thuật: là thông tin sử dụng cho chính sách ngắn hạn, chủ yếu phục vụ cho nhà quản lý phòng ban trong tổ chức. * Thông tin điều hành: sử dụng cho công tác điều hành tổ chức hàng ngày và chủ yếu phục vụ cho người giám sát hoạt động tác nghiệp của tổ chức. 1.1.2. Cấu trúc hệ thống thông tin quản lý Một hệ thống thông tin quản lý được thiết kế cấu trúc tốt gồm bốn hệ thống con, đó là các hệ thống ghi chép nội bộ, hệ thống tình báo, hệ thống nghiên cứu và hệ thống hỗ trợ quyết định. * Hệ thống ghi chép nội bộ: Đảm bảo cung cấp những số liệu hiện thời, nhiều tổ chức đã phát triển những hệ thống ghi chép nội bộ tiên tiến có sử dụng máy tính để có thể cung cấp thông tin nhanh và đầy đủ hơn. * Hệ thống tình báo: Cung cấp cho các nhà quản lý những thông tin hàng ngày, tình hình đang diễn ra về những diễn biến của môi trường bên ngoài. * Hệ thống nghiên cứu thông tin: Thu thập những thông tin liên quan đến một vấn đề cụ thể đặt ra trước tổ chức, đặc điểm của việc nghiên cứu thông tin tốt là có phương pháp khoa học, sử dụng nhiều phương pháp, xây dựng mô hình, lượng định tỷ lệ chi phí/lợi ích của giá trị của thông tin. * Hệ thống hỗ trợ quyết định: Gồm các phương pháp thống kê và các mô hình quyết định để hỗ trợ các nhà quản lý ban hành các quyết định đúng đắn hơn. 71.1.3. Quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý 1.1.3.1. Khái niệm về quy trình phát triển hệ thống thông tin quản lý Quy trình phát triển hệ thống là một tập hợp các hoạt động, phương pháp, thực nghiệm, kết quả và các công cụ tự động hóa mà các nhân sự sử dụng để phát triển và cải thiện không ngừng hệ thống thông tin và phần mềm. Một quy trình phù hợp để phát triển hệ thống phải bảo đảm: - Hiệu quả để cho phép nhà quản lý điều chuyển nguồn lực giữa các dự án. - Tài liệu nhất quán nhằm giảm chi phí thời gian sống để bảo trì hệ thống (bởi các đội phát triển khác) về sau. - Chất lượng nhất quán xuyên suốt các dự án. 1.1.3.2. Giới thiệu về mô hình thác nước Để xây dựng phần mềm, khóa luận này lựa chọn áp dụng mô hình thác nước. Mô hình thác nước (waterfall model) là một mô hình của quy trình phát triển phần mềm, trong đó quy trình phát triển giống như một dòng chảy, với các pha được thực hiện theo trật tự nghiêm ngặt và không có sự nhảy vượt. Hình 1.1. Mô hình thác nước Nguồn: Mô hình thác nước (Waterfall model) - 8Mô hình thác nước có ưu điểm là: Dễ quản lý; Thời gian hoàn thành dự án thường được dự báo với độ chính xác hơn; Các tài liệu đầu ra của từng giai đoạn cũng được xây dựng đầy đủ và hệ thống hơn là: phân tích yêu cầu, thiết kế triển khai thực hiện, kiểm thử, liên kết và bảo trì. Dựa vào mô hình thác nước trên ta sẽ có 6 bước để xây dựng một phần mềm: Bước 1: Khảo sát tìm hiểu yêu cầu Mô tả trừu tượng các dịch vụ mà hệ thống được mong đợi phải cung cấp và các ràng buộc mà hệ thống phải tuân thủ khi vận hành. Nó chỉ có các đặc tả bên ngoài của hệ thống mà không liên quan đến các đặc tính thiết kế. Nó phải được viết sao cho người ta có thể hiểu được mà không cần một kiến thức chuyên môn đặc biệt nào. Bước 2: Phân tích các yêu cầu Bước này là bước rất quan trọng vì nó là bước đầu tiên để hình thành nên một phần mềm. Với sản phẩm phần mềm được xây dựng, việc hiểu đầy đủ các đặc điểm của nó là điều không dễ. Quá trình xác định các chức năng và các ràng buộc của phần mềm gọi là tìm hiểu và xác định yêu cầu. Để có được điều này thì cần phải trả lời câu hỏi "cái gì? - what?" chứ không phải là "như thế nào? - how?". Tìm hiểu, xác định và phân tích yêu cầu là bước hình thành bài toán, do vậy các yêu cầu của bài toán cần phải được tìm hiểu và phân tích theo chiều rộng (ngang) và theo chiều sâu. Vì vậy ta cần phải tìm hiểu và phân tích đầy đủ các tất cả các yêu cầu một cách tối ưu nhất để dễ dàng tiến hành các bước tiếp theo. Bước 3: Thiết kế phần mềm và hệ thống Xây dựng ứng dụng phần mềm là một dây chuyền các chuyển đổi, mà ở đó phân tích nhằm xác định ứng dụng sẽ thực hiện cái gì (what?) còn thiết kế nhằm để trả lời câu hỏi phần mềm cụ thể sẽ như thế nào (how?). Tức là xác định cách thức thực hiện những gì đã được đặt ra ở phần phân tích. Trong ba giai đoạn: thiết kế, cài đặt và bảo trì thì thiết kế là giai đoạn quan trọng nhất, chịu trách nhiệm đến 80% đối với sự thành công của một sản phẩm. Quá trình thiết kế tốt là cơ sở để quản lý và giảm chi phí cho công việc bảo trì phần mềm sau này. 9Bước 4: Cài đặt và thử nghiệm đơn thể phần mềm Cài đặt là việc thực thi những gì đã thiết kế. Nếu trong quá trình cài đặt có xuất hiện vấn đề thì phải quay lại sửa bản thiết kế. Cài đặt là một công đoạn trong việc phát triển phần mềm và nó được xem là một hệ quả tất yếu của thiết kế. Tuy vậy, phong cách lập trình và các đặc trưng của ngôn ngữ lập trình có ảnh hưởng lớn đến chất lượng của phần mềm. Một chương trình được cài đặt tốt đem lại cho ta thuận lợi trong việc bảo trì sau này. Bước 5: Thử nghiệm tổng quát phần mềm Sản phẩm phần mềm được gọi là đúng nếu nó thực hiện được chính xác những tiêu chuẩn mà người thiết kế đã đặt ra. Để có một đánh giá chính xác về cấp độ đúng của phần mềm, ta phải kiểm tra chất lượng phần mềm. Như thế, kiểm tra là quá trình tìm lỗi và nó là một đánh giá cuối cùng về các đặc tả, thiết kế và mã hoá. Mục đích của kiểm tra là đảm bảo rằng tất cả các thành phần của ứng dụng ăn khớp, vận hành như mong đợi và phù hợp các tiêu chuẩn thiết kế. Bước 6: Bảo trì và phát triển phần mềm Bảo trì là giai đoạn cuối cùng của một chu trình phát triển phần mềm. Các chương trình máy tính luôn thay đổi - phải mở rộng, sửa lỗi, tối ưu hoá...và theo thống kê thì bảo trì chiếm đến 70% toàn bộ công sức bỏ ra cho một dự án phần mềm. Do vậy, bảo trì là một hoạt động phức tạp nhưng nó lại là vô cùng cần thiết trong chu trình sống của sản phẩm phần mềm để đảm bảo cho phần mềm phù hợp với người sử dụng. 1.2. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server 1.2.1. Ngôn ngữ truy vấn dữ liệu có cấu trúc (SQL – Structure Query Language) 1.2.1.1. Khái niệm về SQL SQL (Structure Query Language) là một công cụ quản lý dữ liệu được sử dụng phổ biến ở nhiều lĩnh vực và nó bao gồm tập các câu lệnh sử dụng để tương tác với cơ sở dữ liệu quan hệ. Hầu hết các ngôn ngữ bậc cao đều có trình hỗ trợ SQL như Visual Basic, Oracle, C++, C# 10 SQL được sử dụng để điều khiển tất cả các chức năng mà một hệ quản trị cơ sở dữ liệu cung cấp cho người dùng bao gồm: định nghĩa dữ liệu, truy xuất và thao tác dữ liệu, điều khiển và truy cập. SQL là một ngôn ngữ hoàn thiện được sử dụng trong các hệ thống cơ sở dữ liệu và là một thành phần không thể thiếu trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu. 1.2.1.2. Đặc điểm của SQL SQL là ngôn ngữ tựa tiếng Anh. - SQL là ngôn ngữ phi thủ tục, nó không yêu cầu cách thức truy nhập cơ sở dữ liệu như thế nào, tất cả các thông báo của SQL rất dễ sử dụng và ít khả năng mắc lỗi. - SQL cung cấp tập lệnh phong phú cho các công việc hỏi đáp dữ liệu. - Chèn, cập nhật, xóa các hàm trong một quan hệ. - Điều khiển việc truy nhập tới cơ sở dữ liệu và các đối tượng của cơ sở dữ liệu để đảm bảo tính bảo mật của cơ sở dữ liệu. - Đảm bảo tính nhất quán và sự ràng buộc của cơ sở dữ liệu. - : Integer, number (n,p), varchar(n), char(n), nvarchar(n), data, 1.2.1.3. Vai trò của SQL SQL là một phần của hệ quản trị cơ sở dữ liệu, nó xuất hiện trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu với vai trò ngôn ngữ và là công cụ giao tiếp giữa người sử dụng và hệ quản trị cơ sở dữ liệu. SQL có vai trò như sau: - SQL là ngôn ngữ hỏi có tính tương tác: Người sử dụng có thể dễ dàng thông qua các trình tiện ích để gửi các yêu cầu dưới dạng các câu lệnh SQL đến cơ sở dữ liệu và nhận kết quả trả về từ cơ sở dữ liệu. - SQL là ngôn ngữ lập trình cơ sở dữ liệu: Thông qua SQL, người quản trị cơ sở dữ liệu có thể quản lý được cơ sở dữ liệu, định nghĩa các cấu trúc lưu trữ dữ