Kế toán chi phí sản xuất & tính giá thành ở Công ty Cổ phần bánh kẹo Cao cấp Hữu Nghị

Lêi nãi ®Çu š v › Sù kiÖn ViÖt Nam gia nhËp WTO ®· më ra cho doanh nghiÖp n­íc ta nh÷ng c¬ héi hÊp dÉn còng nh­ nh÷ng th¸ch thøc míi. Bªn c¹nh sù dÔ dµng h¬n trong l­u th«ng hµng ho¸, t×m b¹n hµng tiÒm n¨ng ë c¸c n­íc khu vùc vµ trªn thÕ giíi th× c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i ®èi mÆt víi sù khã kh¨n h¬n trong vßng quay c¹nh tranh giµnh giËt thÞ tr­êng. C¸c mÆt hµng b¸nh kÑo ViÖt Nam dï vèn cã lîi thÕ vÒ nguån lao ®éng dåi dµo, nguyªn liÖu phong phó còng kh«ng tr¸nh khái vßng quay kh¾c nghiÖt nµy. ChÝnh v× vËy chiÕn l­îc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm víi gi¸ c¶ hÊp dÉn ng­êi tiªu dïng lu«n ®­îc c¸c doanh nghiÖp ­u tiªn hµng ®Çu bëi ®©y lµ tiÒn ®Ò tÝch cùc gióp doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm,t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, t¨ng søc m¹nh trªn thÞ tr­êng kÓ c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. §iÒu ®ã ®Æt ra cho doanh nghiÖp yªu cÇu qu¶n lý chÆt chÏ viÖc sö dông lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn…cã ®­îc c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n lµ yªu cÇu thiÕt yÕu, mang tÝnh thêi sù ®­îc doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m chó ý. C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo Cao CÊp H÷u NghÞ lµ c«ng ty con cña c«ng ty Thùc phÈm MiÒn B¾c ®­îc giao nhiÖm vô s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm mµ Cty TP MiÒn B¾c quy ®Þnh. C«ng ty Cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ lµ Cty s¶n xuÊt b¸nh kÑo víi nhiÒu mÉu m· chñng lo¹i. Mçi dßng s¶n phÈm cña Cty ®­îc mét ph©n x­ëng chuyªn tr¸ch nªn s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, mÉu m· ®Ñp, ®­îc ng­êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n­íc ­a chuéng. Tuy nhiªn, ®Ó héi nhËp víi xu thÕ c¹nh tranh tÊt yÕu, Cty còng ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ng vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. Qua thêi gian thùc tËp t¹i Cty Cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸n bé phßng kÕ to¸n cïng kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ t¹i nhµ tr­êng vµ sù chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o h­íng dÉn thùc tËp:NguyÔn kim Quý, em ®· hoµn thµnh b¸o c¸o” KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm”. Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, bè côc cña chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh: PhÇn I: C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gia thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ. Hµ Néi, ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 2008 Sinh viªn thùc hiÖn Tr­¬ng Thanh HuÖ phÇn 1 Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1. Chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ ba yÕu tè c¬ b¶n: T­ liÖu lao ®éng (nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ…) ®èi t­îng lao ®éng (nh­ nguyªn, nhiªn liÖu…) vµ lao ®éng cña con ng­êi. Qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n vµo s¶n xuÊt ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh hao phÝ vËt chÊt vµ søc lao ®éng cho s¶n xuÊt kinh doanh. T­¬ng øng víi viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh lµ chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh; t­¬ng øng víi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu lµ chi phÝ vÒ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu; t­¬ng øng víi viÖc sö dông lao ®éng lµ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn ng­êi lao ®éng. Trong ®iÒu kiÖn tån t¹i quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ th× mäi chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Òu ®­îc thÓ hiÖn b»ng tiÒn. Trong ®ã, chi phÝ tiÒn c«ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ vÒ lao ®éng sèng; cßn chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. 1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2.1: Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c lo¹i ®èi t­îng lao ®éng lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n… mµ doanh nghiÖp ®· sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng: Lµ toµn bé sè tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Lµ toµn bé sè ph¶i trÝch khÊu hao trong kú ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ sè tiÒn ph¶i tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua ngoµi nh­ tiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i… phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ toµn bé sè chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi bèn yÕu tè chi phÝ nãi trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp lËp ®­îc b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè chi phÝ, lËp ®­îc c¸c dù to¸n, kÕ ho¹ch cung øng vËt t­ nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é. 1.2.2: Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo quan hÖ víi khèi l­îng s¶n phÈm. - Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ mµ khi khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt t¨ng hay gi¶m th× sè tiÒn chi phÝ còng t¨ng hay gi¶m theo, cßn chi phÝ chi mét s¶n phÈm th× hÇu nh­ kh«ng ®æi. - Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ mµ khi khèi l­îng s¶n xuÊt t¨ng hay gi¶m th× sè tiÒn chi phÝ hÇu nh­ kh«ng ®æi nh­ng chi phÝ cho mét s¶n phÈm th× thay ®æi theo chiÒu ng­îc l¹i. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc lËp dù to¸n chi phÝ, phôc vô cho viÖc ph©n tÝch chi phÝ vµ c«ng t¸c qu¶n trÞ kÕ to¸n. 1.2.3: Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÑ víi ®èi t­îng chÞu chi phÝ. - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t­îng chÞu chi phÝ nh­ s¶n phÈm, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. Nh÷ng chi phÝ nµy ®­îc h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ nh­ nhiÒu s¶n phÈm, nhiÒu ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. C¸c chi phÝ nµy ®­îc tËp hîp riªng ®Ó cuèi kú ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ theo tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bè chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý. 1.2.4: Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ ®­îc chia thµnh ba lo¹i: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh - Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng Tiªu chuÈn ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong viÖc x¸c ®Þnh ®­îc c¸c träng ®iÓm qu¶n lý hiÖu qu¶ trªn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 1.2.5: Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông, môc ®Ých cña chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé chi phÝ cña nhµ n­íc ®­îc chia thµnh c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh sau: - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung - Chi phÝ b¸n hµng - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp C¸ch ph©n lo¹i nµy ®­îc sö dông réng r·i t¹i c¸c doanh nghiÖp nh»m phôc vô cho viÖc x©y dùng hÖ thèng c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó tÝnh gÝa thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Trªn thùc tÕ, tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp mµ chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc thÝch hîp. 1.3. §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó kÕ to¸n cã thÓ tËp hîp ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt(CPSX) ë tõng doanh nghiÖp tuú thuéc vµo quy m« ho¹t ®éng, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý còng nh­ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp. Song, môc ®Ých cuèi cïng cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ lµ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm. Do ®ã, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ: -TËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña tõng nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. -TËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo tõng lo¹i s¶n phÈm. -TËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. -TËp hîp CPSX theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ (theo tõng ph©n x­ëng, tõng tæ, ®éi s¶n xuÊt… 1.4. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt. 1.4.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. §èi víi nh÷ng chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp cã liªn quan trùc tiÕp tíi mét ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th­êng ®­îc tæ chøc tËp hîp theo ph­¬ng thøc trùc tiÕp. Trong tr­êng hîp nguyªn liÖu, vËt liÖu (NVL) sö dông ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ kh¸c nhau th× kÕ to¸n ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp theo c¸c tiªu thøc hîp lý. §èi víi chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh cã thÓ lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ: chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt… víi chi phÝ vËt liÖu phô, tiªu chuÈn ph©n bæ cã thÓ lµ: Chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh… ViÖc tÝnh to¸n tËp hîp chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp trong kú ®­îc thùc hiÖn theo c«ng thøc: Chi phÝ thùc tÕ NVL trùc tiÕp trong kú = TrÞ gi¸ NVL xuÊt ®­a vµo sö dông - TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i cuèi kú ch­a sö dông - TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã) 1.4.1.1. Tµi kho¶n sö dông §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK 621: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. TK 621 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu cña TK 621 nh­ sau: Bªn nî: - TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trong kú h¹ch to¸n. Bªn cã: - KÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu thùc tÕ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµo TK 154 “Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang” hoÆc TK 631“GÝa thµnh s¶n xuÊt” vµ chi tiÕt cho c¸c ®èi t­îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô. - TrÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt ®­îc nhËp l¹i kho. - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng vµo TK 632. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. 1.4.1.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu 1-Khi xuÊt kho nguyªn liÖu, vËt liÖu ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, hoÆc c¨n cø vµo trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho cuèi kú x¸c ®Þnh qua kiÓm kª ®Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt dïng, ghi: Nî TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp Cã TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu (Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn) Cã TK 611 – Mua hµng ( Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) 2- Tr­êng hîp nguyªn liÖu, vËt liÖu mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ sö dông ngay cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, c¨n cø vµo hãa ®¬n mua vµ c¸c chøng tõ tr¶ tiÒn cã liªn quan, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp(GÝa mua ch­a cã thuÕ GTGT) Nî TK 133 – ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ( nÕu nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ) Cã TK 111, 112, 331,141… 3- Tr­êng hîp nguyªn liÖu, vËt liÖu mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ sö dông ngay cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, hoÆc thùc hiÖn dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: Nî TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp(GÝa mua cã thuÕ GTGT) Cã TK 111, 112, 331,141… 4- Cuèi th¸ng nÕu cã nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông ch­a hÕt nép tr¶ l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi nhËp kho. KÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho nguyªn liÖu, vËt liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ nhËp kho, ghi: Nî TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu Cã TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp 5- Cuèi th¸ng tÝnh to¸n ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp thùc tÕ sö dông cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ghi : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang(Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn) HoÆc Nî TK 631 – GÝa thµnh s¶n xuÊt (Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n ( PhÇn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng) Cã TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp * Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: (S¬ ®å 1) TK 152 TK 621 TK 154 XuÊt kho NVLTT ®­a vµo s¶n xuÊt KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT trong kú TK 331,111,112 TK 152 Mua NVLTT ®­a vµo s¶n xuÊt (*) NVLTT kh«ng sö dông hÕt nhËp l¹i kho TK 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ (**) TK 411, 331, 336 NhËn cÊp ph¸t, vay m­în NVLTT ®­a vµo s¶n xuÊt * Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: (s¬ ®å 2) KÕt chuyÓn vËt t­, hµng ho¸ tån cuèi kú TK 151,152,153 TK 611 KÕt chuyÓn vËt t­, hµng ho¸ tån ®Çu kú TK 621 TK 631 TK 111, 112, 141 Gi¸ trÞ NVL dïng Cuèi kú k\c NhËp kho hµng ho¸ mua ngoµi (*) Cho chÕ t¹o s¶n phÈm, thùc hiÖn lao vô, dÞch vô CPNVLTT TK 133 VAT (**) TK 411 NhËp kho vËt t­ hµng ho¸ ®­îc cÊp ph¸t, biÕu tÆng… Chó thÝch: (**): ë ®¬n vÞ ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ (*): ë ®¬n vÞ ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp 1.4.2. KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:la toµn bé tiÒn l­¬ng,tiÒn c«ng,c¸c kho¶n trÝchtheo l­¬ng ®Ó tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®­îc tÝnh to¸n c¨n cø vµo tû lÖ theo quy ®Þnh chung cña chÕ ®é tµi chÝnh trªn sè tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. 1.4.2.1. Tµi kho¶n sö dông §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n 622 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp CPSX. KÕt cÊu TK 622 nh­ sau: Bªn nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thùc tÕ ph¸t sinh (tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng lao ®éng, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng quy ®Þnh…). Bªn cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo bªn Nî TK 154 “Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang” hoÆc TK 631“GÝa thµnh s¶n xuÊt”. - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng vµo TK 632. Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d­ cuèi kú 1.4.2.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu 1- hµng th¸ng c¨n cø vµo chøng tõ cã liªn quan,tÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ph¶I tr¶ cho ng­êi lao ®éng trùc tiÕp. Nî TK 622 – Chi phi nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 334 – Ph¶i tr¶ ng­êi lao ®éng 2- Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã thùc hiÖn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp theo kÕ hoÆch cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, c¨n cø vµo møc trÝch tr­íc kÕ to¸n ghi : Nî TK 622 – Chi phi nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 335 – Chi phÝ ph¶i tr¶ 3- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, tÝnh vµo chi phÝ : Nî TK 622 – Chi phi nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 338 – Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c (3382, 3383, 3384) 4- Cuèi kú tÝnh to¸n hoÆc ph©n bæ chi phi nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ vµ kÕt chuyÓn, kÕ to¸n ghi : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang((Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn) HoÆc Nî TK 631 – GÝa thµnh s¶n xuÊt (Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n ( Chi phÝ nh©n c«ng v­ît møc b×nh th­êng) Cã TK 622 – Chi phi nh©n c«ng trùc tiÕp S¬ ®å 3: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK 334 TK 622 TK 154 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ C«ng nh©n s¶n xuÊt KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT trong kú (PPKKTX) TK 335 TK631 TrÝch tr­íc l­¬ng nghØ phÐp Cña CN trùc tiÕp s¶n xuÊt KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT trong kú (PPKK§K) TK 338 C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng gåm: BHXH, BHYT, KPC§ 1.4.3. KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, nÕu trong doanh nghiÖp cã nhiÒu ph©n x­ëng s¶n xuÊt, nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt th× ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh t¹i ph©n x­ëng nµo th× kÕt chuyÓn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cña ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt ®ã. Trong tr­êng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm th× ph¶i ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm cã liªn quan theo c¸c tiªu chuÈn sau: Ph©n bæ theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Ph©n bæ theo chi phÝ NVL trùc tiÕp. Ph©n bæ theo ®Þnh møc, kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ph©n bæ theo chi phÝ nh©n c«ng vµ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. C«ng thøc ph©n bæ: Møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung x Tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ 1.4.3.1. Tµi kho¶n sö dông : §Ó t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®­îc më chi tiÕt theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh vµ theo yªu cÇu qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp. KÕt cÊu cña TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung nh­ sau: - Bªn Nî : TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. - Bªn Cã : + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung + Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ vµ kÕt chuyÓn vµo TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang hoÆc TK 631 – GÝa thµnh s¶n xuÊt. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ ®­îc kÕt chuyÓn vµo gi¸ vèn hµng b¸n do møc s¶n phÈm s¶n xuÊt thùc tÕ thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng. 1.4.3.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu: 1- tÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cho c«ng nh©n viªn qu¶n lÝ ph©n x­ëng: Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6271) Cã TK 334 – Ph¶i tr¶ ng­êi lao ®éng 2- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt tÝnh vµo chi phÝ Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6271) Cã TK 338 – Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382,3383,3384) 3- C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, ghi : Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6272) Cã TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu 4- C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho c«ng cô, dông cô dïng cho s¶n xuÊt chung lo¹i ph©n bæ mét lÇn, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ thùc tÕ cña c«ng cô dông cô xuÊt kho, ghi : Nî TK 672 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6273) Cã TK 153 – C«ng cô dông cô - §èi víi c«ng cô dông cô ph©n bæ nhiÒu lÇn, c¨n cø vµo sè ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô dông cô vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú, ghi : Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6273) Cã TK 142, 242 - Tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, sau khi tÝnh ®­îc chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi : Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6273) Cã TK 611- Mua hµng 5- C¨n cø vµo b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ sö dông cho ph©n x­ëng s¶n xuÊt hoÆc ®éi s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi : Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6274) Cã TK 214 – Hao mßn TSC§ 6- C¨n cø vµo c¸c lo¹i ho¸ ®¬n cña ng­êi b¸n vÒ c¸c kho¶n dÞch vô sö dông cho s¶n xuÊt chung nh­ tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn söa ch÷a TSC§ th­êng xuyªn kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6277) Nî TK 133 – ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 331, 111, 112 - §èi víi dÞch vô mua ngoµi cã gi¸ trÞ lín vµ sö dông nhiÒu kú nh­ chi phÝ thuª nhµ x­ëng s¶n xuÊt, chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ thuª ngoµi… C¨n cø vµo sè ph©n bæ hoÆc trÝch tr­íc chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6277) Cã TK 142, 242 – Chi phÝ tr¶ tr­íc ng¾n h¹n, dµi h¹n Cã TK 335 – Chi phÝ tr¶ tr­íc 7- C¨n cø vµo c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt chung nh­ phiÕu chi tiÒn mÆt, giÊy b¸o nî cña ng©n hµng, giÊy thanh to¸n t¹m øng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6278) Cã TK 111, 112, 141 8- Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung, c¨n cø vµo chøng tõ cã liªn quan kÕ to¸n ghi : Nî TK 111, 112 Cã TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung 9- Cuèi kú tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô kÕ to¸n ghi : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang(ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn) Nî TK 631 – GÝa thµnh s¶n xuÊt (ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn) Cã TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung 10- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ ®­îc tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n do s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt d­íi møc c«ng suÊt b×nh th­êng: Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n Cã TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ kh¸i qu¸t qua S¬ ®å 4: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 334, 338 TK 627 TK 111, 138 Chi phÝ nh©n viªn ë c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt TK 152, 153 C¸c kho¶n ghi gi¶m Chi phÝ vËt liÖu, CCDC ë c¸c ph©n x­ëng SX chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 142, 335 TK 154 Chi phÝ tr¶ tr­íc, trÝch tr­íc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ SXC (PPKK§K) TK 111, 112, 331 TK 631 C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (*) KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ SXC (PPKK§K) TK 133 VAT (**) TK 241 Chi phÝ khÊu hao TSC§ Chó thÝch: (**): ë ®¬n vÞ ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. (*): ë ®¬n vÞ ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ c¸c kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ CPSX cßn ph¸t sinh rÊt phøc t¹p. Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó tËp hîp ®­îc ®Çy ®ñ chÝnh x¸c c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi c¸c kho¶n môc trªn ®Ó ®¶m b¶o gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp qua c¸c kú kÕ to¸n. 1.5. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. 1.5.1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp Chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo kho¶n môc chiphÝ, cuèi kú cÇn tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh trong kú Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo bªn Nî TK 154(631) cho tõng ph©n x­ëng, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh ®ång thêi kho¸ sæ TK 627 ®Ó tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ kÕt chuyÓn vµo TK 154(631) cho tõng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô 1.5.1.1. Tµi kho¶n sö dông Tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn kª to¸n sö dông TK 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi víi doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng thuª ngoµi, gia c«ng, cung cÊp dÞch vô cho bªn ngoµi hoÆc phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm th× chi phÝ cña nh÷ng ho¹t ®éng nµy còng ®­îc tËp hîp vµo TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang KÕt cÊu tµi kho¶n: Bªn Nî: - C¸c kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chi phÝ thùc hiÖn dÞch vô. - C¸c kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú cã liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p c«ng tr×nh hoÆc gi¸ thµnh x©y l¾p kho¸n néi bé. - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú( tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Bªn Cã : - GÝa trÞ phÕ liÖu thu håi, gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc. - GÝa thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú - GÝa thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao tõng phÇn hoÆc tiªu thô trong kú; hoÆc bµn giao cho ®¬n vÞ nhËn thÇu chÝnh hoÆc gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh chê tiªu thô. - GÝa trÞ vËt liÖu, c«ng cô, hµng ho¸ gia c«ng xong nhËp l¹i kho. - Chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng, chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ hµng tån kho mµ tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n - KÕt chuyÓn chi phi s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú (tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Sè d­ bªn Nî : Ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn dë dang cuèi kú Tµi kho¶n 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc ngµnh c«ng nghiÖp cã thÓ më chi tݪt theo tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt tõng giai ®o¹n gia c«ng chÕ biÕn s¶n phÈm, tõng nhãm s¶n phÈm, tõng s¶n phÈm, tõng bé phËn s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng… 1.5.1.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu: 1- Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, kÕ to¸n ghi : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n( PhÇn chi phÝ Nguyªn vËt liÖu trªn møc b×nh th­êng) Cã TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp 2- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n( PhÇn chi phÝ Nh©n c«ng trªn møc b×nh th­êng) Cã TK 622 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tݪp 3- Tr­êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n hoÆc b»ng c«ng suÊt b×nh th­êng th× cuèi kú tÝnh to¸n, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung 4- Tr­êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng th× cuèi kú tÝnh to¸n,ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng. Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n ( PhÇn chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ vµo gi¸ thµnh) Cã TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung 5- Tr­êng hîp cã ph¸t sinh c¸c kho¶n båi th­êng vËt chÊt vµ thu håi phÕ liÖu do s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc, c¨n cø vµo chøng tõ cã liªn quan ®Ó ghi: Nî TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu (trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi) Nî TK 138 – Ph¶i thu kh¸c ( Sè tiÒn båi th­êng ph¶i thu) Nî TK 334 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn ( Trõ vµo l­¬ng) Cã TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 6- §èi víi doanh nghiÖp cã chu kú s¶n xuÊt kinh doanh dµi trong kú ®· kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tݪp, chi phÝ s¶n xuÊt chung sang TK 154, khi x¸c ®Þnh nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy kh«ng ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh mµ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n Nî TK 632 – GÝa vèn hµng b¸n Cã TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 7- C¨n cø vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña c¸c s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh trong kú nhËp kho, hoÆc göi b¸n vµ b¸n trùc tiÕp kh«ng qua kho do bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ®· tÝnh ®Ó ghi : Nî TK 155 –Thµnh phÈm Nî TK 632, 157 Cã TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 8- Tr­êng hîp doanh nghiÖp tham gia liªn doanh d­íi h×nh thøc hîp ®ång, hîp t¸c kinh doanh( ho¹t ®éng kinh doanh ®ång kiÓm so¸t, tµi s¶n ®ång kiÓm so¸t) khi ph¸t sinh chi phÝ chung cña liªn doanh, tËp hîp vµo c¸c tµi kho¶n cã liªn quan, cuèi kú ph©n bæ chi phÝ chung cho c¸c bªn liªn doanh, kÕ to¸n ghi: Nî TK 138 – Ph¶i thu kh¸c (chi tiÕt cho tõng ®èi t¸c) Cã TK 621, 622, 627 Cã TK 133 – ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ(nÕu cã) §èi víi bªn liªn doanh nhËn chi phÝ ph©n bæ, ghi : Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 621, 622, 627 Tr×nh tù kÕ to¸n tËp hîp CPSX ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sè 7: S¬ ®å 7: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK 621 TK 154 TK 152 KÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp NVL ch­a sö dông phÕ liÖu thu håi TK 622 TK 138 Kho¶n båi th­êng ph¶i thu KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp do s¶n phÈm háng TK 155 Gi¸ thµnh thùc tÕ TK 627 cña s¶n phÈm nhËp kho KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 157 Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm göi b¸n TK 331 TK 632 Chi phÝ gia c«ng thuª ngoµi Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm tiªu thô th¼ng 1.5.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. ViÖc ®¸nh gia s¶n phÈm dë dang cã ý nghÜa rÊt qu¶n träng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tÝnh trung thùc, hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp, kÕ to¸n cã thÓ vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang thÝch hîp theo mét trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p sau: 1.5.2.1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang chØ tÝnh gi¸ trÞ vèn cña nguyªn vËt liÖu ®· bá vµo c¸c s¶n phÈm dë dang ®ã mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh¸c. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc tÝnh c¶ cho thµnh phÈm. C«ng thøc: Chi phÝ cña SPDD ®Çu kú + Chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú x S¶nl­îng SPDD cuèi kú Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú = S¶n l­îng thµnh phÈm vµ SPDD cuèi cïng Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ dÔ tÝnh nh­ng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. Do vËy, ph­¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.5.2.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang( SPDD) theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng nhá trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c chi phÝ kh¸c chiÕm tû träng t­¬ng ®èi ®ång ®Òu, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú lín vµ kh«ng æn ®Þnh gi÷a c¸c kú. Khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy cÇn c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh cña chóng ®Ó quy ®æi ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng vµ cÇn ph©n biÖt hai tr­êng hîp. - NÕu chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bá ra mét lÇn: TrÞ gi¸ cña nguyªn vËt liÖu tÝnh cho mét ®¬n vÞ thµnh phÈm vµ mét ®¬n vÞ s¶n phÈm dë dang lµ nh­ nhau, cßn c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c th× tÝnh cho s¶n phÈm dë dang theo møc ®é hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng ®· x¸c ®Þnh ®­îc. - NÕu chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc ph©n bæ dÇn vµo s¶n xuÊt theo tiÕn ®é hoµn thµnh s¶n phÈm th× chØ cÇn ­íc l­îng møc ®é hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng cña s¶n phÈm dë dang ®Ó tÝnh. ViÖc tÝnh to¸n ®­îc thùc hiÖn theo c«ng thøc: SPDD cuèi kú quy ®æi theo s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng = Kh._.èi l­îng SPDD cuèi kú x Tû lÖ hoµn thµnh theo x¸c ®Þnh (%) * §èi víi kho¶n môc chi phÝ bá vµo s¶n xuÊt mét lÇn: Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú = Chi phÝ cña SPDD ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú x Tû lÖ hoµn thµnh theo x¸c ®Þnh (%) Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú + Khèi l­îng SPDD cuèi kú * §èi víi kho¶n môc chi phÝ bá dÇn ra theo tiÕn ®é s¶n xuÊt: Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú = Chi phÝ cña SPDD ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú x Sè l­îng SPDD cuèi kú quy ®æi theo s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng Sè s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú + Sè SPDD cuèi kú quy ®æi theo s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng 1.5.2.3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc: Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý hoÆc ®· thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. Theo ph­¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª khèi l­îng s¶n phÈm dë dang, x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm vµo cuèi kú vµ c¨n cø vµo ®Þnh møc chi phÝ cña tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô vô thÓ ®Ó tÝnh chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo c«ng thøc. Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi = Khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú x §Þnh møc chi phÝ 1.5.2.4. §¸nh gi¸ SPDD theo khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh. Ph­¬ng ph¸p nµy chñ yÕu ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng dÞch vô nh­: may mÆc, giÆt lµ, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ… §èi víi nh÷ng ho¹t ®éng nµy s¶n phÈm hoµn thµnh ®· tiªu thô hay nãi c¸ch kh¸c lµ trao tr¶ s¶n phÈm cho kh¸ch, cßn nh÷ng s¶n phÈm ch­a gia c«ng chÕ biÕn xong th× ®­îc coi lµ s¶n phÈm dë dang (ch­a thùc hiÖn trao tr¶ cho kh¸ch hµng dï ®· gia c«ng thùc hiÖn hoµn thµnh). §Ó x¸c ®Þnh chi phÝ cña s¶n phÈm, dÞch vô dë dang cuèi kú, tr­íc hÕt cÇn kiÓm kª khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô ®· thùc hiÖn trong kú sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho tõng bé phËn. Chi phÝ s¶n phÈm dÞch vô ch­a thùc hiÖn (tiªu thô) vµo cuèi kú = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong kú x Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh nh­ng ch­a tiªu thô Tæng khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh V× ë c¸c doanh nghiÖp nµy, viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt, dÞch vô dë dang cuèi kú lµ x¸c ®Þnh ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ch­a x¸c ®Þnh tiªu thô, do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô g¾n liÒn víi nhau. 2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 2.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh. C¸c doanh nghiÖp ®Òu cã môc ®Ých chung lµ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô, doanh nghiÖp sÏ ph¶i bá ra mét l­îng chi phÝ nhÊt ®Þnh cho c¸c s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. Nh÷ng chi phÝ ®ã t¹o nªn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hay vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ th× ®ã chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ vËy, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô do doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. 2.2. Ph©n lo¹i ®¸nh gi¸. §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ x©y dùng kÕ ho¹ch gi¸ thµnh còng nh­ c¸c yªu cÇu vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸ th× gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc xem xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. 2.2.1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ. Theo tiªu chuÈn ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia thµnh hai lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x­ëng): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. - Gi¸ thµnh toµn bé: Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm céng thªm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh (l·i, lç) cïng tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh tËp hîp ®­îc trong kú vµ s¶n l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong kú - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng s¶n xuÊt gióp cho ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 2.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gÝa thµnh lµ ph­¬ng ph¸p kü thuËt xö lý c¸c sè liÖu CPSX ®· tËp hîp ®­îc ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. C¨n cø vµo c¸c chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc theo c¸c ®èi t­îng tËp hîp CPSX, kÕ to¸n ph¶i vËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc SXKD, tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh ph¶i tÝnh theo c¸c kho¶n môc sau: - Chi phÝ NVL trùc tiÕp. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Sè liÖu tÝnh to¸n ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¶i thÓ hiÖn ®­îc néi dung , ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh mµ doanh nghiÖp ¸p dông. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp, sau ®©ylµ mét sè ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th­êng ®­îc ¸p dông: 2.3.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp). Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc theo ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ trong kú vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú, cuèi kú ®Ó tÝnh thµnh s¶n phÈm. Do ®ã ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc trong kú = TrÞ gi¸ SPDD ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú - TrÞ gi¸ SPDD cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh = Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Trong tr­êng hîp ë doanh nghiÖp kh«ng cã SPDD hoÆc kh«ng tÝnh ®Õn chi phÝ dë dang gi÷a c¸c kú th× ph­¬ng ph¸p nµy cßn ®­îc gäi lµ ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ v× gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ CPSX ph¸t sinh trong kú. 2.3.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gÝa thµnh theo hÖ sè. ¸p dông trong tõng tr­êng hîp tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm trong nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. Theo ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi ta ph¶i lÊy mét lo¹i s¶n phÈm trong nhãm lµm s¶n phÈm chuÈn cã hÖ sè lµ 1 ®Ó lµm c¨n cø quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm theo s¶n phÈm chuÈn b»ng c¸ch x¸c ®Þnh hÖ sè cña tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè cã thÓ lµ: gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, chi phÝ ®Þnh møc… Sau khi quy ®æi ra s¶n phÈm chuÈn th× cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña tõng lo¹i vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm: S¶n l­îng s¶n phÈm quy ®æi lo¹i i = S¶n l­îng thùc tÕ cña s¶n phÈm lo¹i i x HÖ sè quy ®æi Tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm i = Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña nhãm s¶n phÈm x S¶n l­îng quy ®æi cña s¶n phÈm i Tæng s¶n l­îng s¶n phÈm quy ®æi 2.3.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh ¸p gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm theo tû lÖ gi÷a gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña toµn bé s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc. Tû lÖ gi¸ thµnh = Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i SP = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña toµn bé s¶n phÈm x Tû lÖ gi¸ thµnh Gi¸ thµnh thùc tÕ cña 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm = Gi¸ thµnh thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm x Tû lÖ gi¸ thµnh 2.3.4. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc. ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn phøc t¹p kiÓu liªn tôc : Lµ doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm qua nhiÒu giai ®o¹n( b­íc) chÕ biÕn nèi tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, kh«ng thÓ ®¶o ng­îc, mçi b­íc chÕ biÕn ra mét lo¹i b¸n thµnh phÈm. B¸n thµnh phÈm cña giai ®o¹n tr­íc lµ ®èi t­îng chÕ biÕn cña giai ®o¹n sau vµ tiÕp tôc nh­ vËy t¹o ra thµnh phÈm. §èi víi lo¹i h×nh nµy, mÆt hµng s¶n xuÊt kh«ng nhiÒu, khèi l­îng s¶n xuÊt lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ liªn tôc, s¶n phÈm dë nhiÒu vµ kh«ng æn ®Þnh. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ cña quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh ë c¸c giai ®o¹n vµ thµnh phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng phï hîp víi kú b¸o c¸o. Do cã hai tr­êng hîp x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh nªn cã hai ph­¬ng ph¸p ph©n b­íc. - Ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh cña b¸n thµnh phÈm - Ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh cña b¸n thµnh phÈm 3 . Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.1. Vai trß cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n víi t­ c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý cña Nhµ n­íc, ®¶m b¶o phôc vô th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý C«ng ty nãi riªng. Do vËy, th«ng tin kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh kÞp thêi, toµn diÖn, trung thùc vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty. KÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c yÕu tè chi phÝ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m cung cÊp th«ng tin cho nhµ n­íc, gióp nhµ n­íc biÕt ®­îc tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ. C¸c th«ng tin ®ã kh«ng chØ gióp cho nhµ n­íc qu¶n lý c«ng ty mµ cßn lµ c¬ së ®Ó ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty ho¹t ®éng, ®iÒu chØnh hÖ thèng kÕ to¸n cho phï hîp thùc tÕ tõng c«ng ty, h¹ thÊp hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt tõ ®ã gãp phÇn h¹ thÊp hao phÝ lao ®éng toµn x· héi. §èi víi ho¹t ®éng cña C«ng ty th× viÖc h¹ thÊp hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®¶m b¶o cho viÖc tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. VÊn ®Ò quan träng cña c«ng ty lµ qu¶n lý chi phÝ mét c¸ch chi tiÕt, chÆt chÏ, th«ng tin còng nh­ toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ã ®ßi hái phØa tËp hîp ®­îc chi phÝ mçi lo¹i lµ bao nhiªu ®Ó so s¸nh víi kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ trong toµn bé chi phÝ chi ra còng nh­ trong tõng kh©u, tõng kho¶n môc. Tuy nhiªn, ®Ó h¹n chÕ ®­îc c¸c chi phÝ l·ng phÝ vµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng ty cÇn ph¶i thu thËp ®­îc th«ng tin chi phÝ theo ®Þa ®iÓm còng nh­ n¬i g¸nh chÞu chi phÝ, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ bëi lÏ th«ng tin chi phÝ theo kho¶n môc chØ x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ chi ra l·ng phÝ song kh«ng biÕt cÇn ph¶i tiÕt kiÖm ë bé phËn nµo, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh cô thÓ nµo. H¬n n÷a, th«ng tin kÕ to¸n vÒ chi phÝ theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh cßn lµ c¬ së ®Ó khuyÕn khÝch vËt chÊt ®Ó tõ ®ã khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®ång thêi th«ng qua sè liÖu do bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cung cÊp c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®­îc chi phÝ vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô còng nh­ toµn bé kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông lao ®éng vËt t­, tiÒn vèn cã tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ hay l·ng phÝ (t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh). Trªn c¬ së ®ã, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu, kÞp thêi h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n trÞ cña C«ng ty. 3.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: - X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh dùa vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh phï hîp. - Tæ chøc tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ; x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ kú tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm. - KÞp thêi cung cÊp th«ng tin cho c¸c bé phËn liªn quan vµ ®Þnh kú cung cÊp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm cho l·nh ®¹o, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh… 3.3. Mèi quan hÖ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cã quan hÖ chÆt ch÷ víi nhau, gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng, lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú lµ c¨n cø, tiÒn ®Ò ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. Tuy nhiªn, gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ l­îng: Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi kú kÕ to¸n cßn gi¸ thµnh g¾n liÒn víi s¶n phÈm, dÞch vô nhÊt ®Þnh; gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm mét phÇn chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú vµ cã thÓ cã chi phÝ cña kú sau hay cña kú kh¸c chuyÓn sang. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tæ chøc ghi sæ chi tiÕt, ghi chÐp ban ®Çu… gióp doanh nghiÖp t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt gi¸ thµnh phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh hîp lý, ®¶m b¶o kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú 4.Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp Sæ kÕ to¸n lµ tËp hîp c¸c tê sæ ®Ó ghi chÐp liªn tôc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo mét ph­¬ng thøc nhÊt ®Þnh . 4.1.H×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký sæ c¸i §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký – Sæ C¸i §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký – Sæ C¸i: C¸c nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh ph¸t sinh ®­îc kÕt hîp ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung kinh tÕ( theo tµi kho¶n kÕ to¸n) trªn cïng mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt lµ sæ NhËt ký – Sæ C¸i. C¨n cø ®Ó ghi vµo sæ NhËt ký – Sæ C¸i lµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n hoÆc B¶ng tæng hîp chøng tõ kÕ to¸n cïng lo¹i. H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký – Sæ C¸i gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sau: - NhËt ký – Sæ C¸i - C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n Theo h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký – Sæ C¸i Chøng tõ kÕ to¸n Sæ quü NhËt ký sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chøng tõ kÕ to¸n cïng lo¹i Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Ghi trong ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 4.2.H×nh thøc ghi sæ NhËt ký chung Nguyªn t¾c, ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung : TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ph¶i ®­îc ghi vµo sæ NhËt ký, mµ träng t©m lµ sæ NhËt ký chung, theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ theo néi dung kinh tÕ(®Þnh kho¶n kÕ to¸n) cña nghiÖp vô ®ã. Sau ®ã lÊy sè liÖu trªn c¸c sæ NhËt ký ®Ó ghi sæ C¸i theo tõng nghiÖp vô ph¸t sinh. H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung gåm c¸c lo¹i sæ chñ yÕu sau: - Sæ NhËt ký chung, Sæ NhËt ký ®Æc biÖt - Sæ C¸i - C¸c sæ,thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n Theo h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung Chøng tõ kÕ to¸n Sæ NhËt ký ®Æc biÖt Sæ nhËt ký chung Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi trong ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 4.3.H×nh thøc sæ kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ C¨n cø trùc tiÕp ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ “chøng tõ ghi sæ”. ViÖc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp bao gåm: + Ghi theo tr×nh tù thêi gian trªn Sæ §¨ng ký chøng tõ ghi sæ. + Ghi theo néi dung kinh tÕ trªn Sæ c¸i Chøng tõ ghi sæ do kÕ to¸n lËp trªn c¬ së tõng chøng tõ kÕ to¸n hoÆc B¶ng tæng hîp chøng tõ kÕ to¸n cïng lo¹i, cã cïng néi dung kinh tÕ. Chøng tõ ghi sæ ®­îc ®¸nh sè hiÖu liªn tôc trong tõng th¸ng hoÆc c¶ n¨m( theo thø tù trong Sæ §¨ng ký Chøng tõ ghi sæ) vµ cã chøng tõ kÕ to¸n ®Ýnh kÌm, ph¶i ®­îc kÕ to¸n tr­ëng duyÖt tr­íc khi ghi vµo sæ kÕ to¸n. H×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sau: - Chøng tõ ghi sæ - Sæ §¨ng ký Chøng tõ ghi sæ - Sæ C¸i - C¸c Sæ, ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n Theo h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ Chøng tõ kÕ to¸n B¶ng tæng hîp chøng tõ kÕ to¸n cïng lo¹i Sæ quü Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ ghi sæ Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi trong ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 4.4.H×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký - Chøng tõ §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký - Chøng tõ( NKCT) - TËp hîp vµ hÖ thèng hãa c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn Cã cña c¸c tµi kho¶n kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ®ã theo c¸c tµi kho¶n ®èi øng bªn Nî. - KÕt hîp chÆt chÏ viÖc ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian víi viÖc hÖ thèng hãa c¸c nghiÖp vô theo néi dung kinh tÕ( theo tµi kho¶n) - KÕt hîp réng r·i viÖc h¹ch to¸n tæng hîp víi h¹ch to¸n chi tiÕt trªn cïng mét sæ kÕ to¸n vµ trong cïng mét qu¸ tr×nh ghi chÐp. - Sö dông c¸c mÉu in s½n c¸c quan hÖ ®èi øng tµi kho¶n, chØ tiªu qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. H×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký – Chøng tõ gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sau: - NhËt ký chøng tõ - B¶ng kª - Sæ C¸i - Sæ hoÆc ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n Theo h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng kª ho¸ ®¬n Sæ c¸i Chøng tõ kÕ to¸n vµ c¸c b¶ng ph©n bæ NhËt ký Chøng tõ Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕt Ghi trong ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 4.5. H×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh lµ c«ng viÖc kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn theo mét ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh. PhÇn mÒm kÕ to¸n ®­îc thiÕt kÕ theo nguyªn t¾c cña mét trong bèn h×nh thøc kÕ to¸n hoÆc kÕt hîp c¸c h×nh thøc kÕ to¸n quy ®Þnh trªn ®©y. PhÇn mÒm kÕ to¸n kh«ng hiÓn thÞ ®Çy ®ñ quy tr×nh ghi sæ kÕ to¸n, nh­ng ph¶i in ®­îc ®Çy ®ñ sè kÕ to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh. PhÇn mÒm kÕ to¸n ®­îc thiÕt kÕ theo H×nh thøc kÕ to¸n nµo sÏ cã lo¹i sæ cña h×nh thøc kÕ to¸n ®ã nh­ng kh«ng hoµn toµn gièng mÉu sæ kÕ to¸n ghi b»ng tay. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n Theo h×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh Chøng tõ KÕ to¸n PhÇn mÒm KÕ to¸n M¸y vi tÝnh B¶ng tæng hîp chøng tõ cïng lo¹i -B¸o c¸o tµi chÝnh -B¸o c¸o kÕ to¸n Qu¶n trÞ - Sæ tæng hîp - Sæ chi tiÕt Sæ kÕ to¸n NhËp sè liÖu hµng ngµy In sè, b¸o c¸o cuèi th¸ng, cuèi n¨m §èi chiÕu, kiÓm tra PhÇn 2: Thùc tÕ t×nh h×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë Cty Cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ 1. §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo cao cÊp H÷u NghÞ. 1.1. LÞch sö ph¸t triÓn cña C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ. 1.1.1. Qóa tr×nh h×nh thµnh: C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo Cao cÊp H÷u NghÞ tiÒn th©n lµ Nhµ m¸y b¸nh kÑo cao cÊp H÷u NghÞ thuéc c«ng ty thùc phÈm MiÒn B¾c. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty thùc phÈm Mתn B¾c. C«ng ty thùc phÈm MiÒn B¾c ®­îc h×nh thµnh theo quyÕt ®Þnh sè 699TM-TCCP ngµy 13/8/1997 cña Bé Th­¬ng M¹i. Khi míi thµnh lËp, khã kh¨n trë ng¹i bén bÒ nh­ng víi mét tÇm nh×n xa, x¸c ®Þnh h­íng ®i l©u dµi, ban gi¸m ®èc c«ng ty ®· m¹nh d¹n xin ®Çu t­ d©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh Cookies cña Céng hoµ liªn bang §øc víi c«ng suÊt 10 tÊn/ ngµy. §©y lµ mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt tiªn tiÕn vÒ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i víi lß n­íng ®­îc ®iÒu khiÓn ®èt b»ng gas tù ®éng. Sau mét thêi gian l¾p ®Æt ch¹y thö, nhµ m¸y ®· chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng theo quyÕt ®Þnh sè 1260 ngµy08/12/1997 do gi¸m ®èc C«ng ty thùc phÈm MiÒn B¾c ký víi tªn gäi "Nhµ m¸y b¸nh kÑo Cao cÊp H­ò NghÞ". B¾t kÞp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, th¸ng 12 n¨m 2007 Nhµ m¸y b¸nh kÑo cao cÊp H÷u NghÞ chÝnh thøc chuyÓn ®æi thµnh doanh nghiÖp cæ phÇn vµ ®æi tªn thµnh C«ng ty b¸nh kÑo cao cÊp H÷u NghÞ víi môc tiªu s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng b¸nh kÑo, l­¬ng kh«…kh«ng chØ phôc vô nhu cÇu trong n­íc mµ cßn më réng thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi. 1.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn: Tuy thêi gian ho¹t ®éng ch­a l©u nh­ng víi d©y truyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i c«ng ty ®· cho ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, mÉu m· ®Ñp, gi¸ c¶ ph¶I ch¨ng. Bªn c¹nh ®ã, nhµ m¸y ®Çu t­ m¹nh vµo viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ¸p dông nh÷ng d©y chuyÒn thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng lo¹t nh÷ng mÆt hµng ®· lµ thÕ m¹nh cña c«ng ty nh­ d©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh kem xèp, l­¬ng kh« ®ång thêi ph¸t triÓn nh÷ng mÆt hµng míi nh­ b¸nh t­¬i, giß bß, giß lôa, r­îu…§Æc biÖt tæng kho b¸nh kÑo cã diÖn tÝch lªn tíi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty trong mïa vô cao ®iÓm. Céng víi viÖc thùc hiÖn nghiªm chØnh quy ®Þnh vÖ sinh an toµn thùc phÈm, nh·n hiÖu hµng ho¸ còng nh­ ¸p dông c¸c luËt thuÕ t¹o sù b×nh ®¼ng h¬n gi÷a c¸c doanh nghiÖp gióp cho c«ng ty yªn t©m s¶n xuÊt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. C«ng ty cæ phÇn b¸nh kÑo cao cÊp H÷u NghÞ cã ®Þa chØ t¹i: Ngâ 122 §Þnh C«ng, Hoµng Mai, Hµ Néi. Quy m« c«ng ty: Víi mét vÞ thÕ tèt ®Õn nay nhiÒu mÆt hµng cña c«ng ty ®· cã nh÷ng thÞ phÇn riªng kh¸ lín vµ nh÷ng mÆt hµng míi còng ®­îc ng­êi tiªu dïng ®ãn nhËn… MÆt kh¸c ®­îc sù quan t©m cña Tæng c«ng ty thùc phÈm Mתn B¾c c«ng ty ®· cã tæng kho diÖn tÝch chøa hµng lªn ®Õn vµ diÖn tÝch ®­êng bª t«ng vµo nhµ m¸y lµ 25.000m2 cïng 3 c¬ së s¶n xuÊt kh¸ réng lín t¹i §ång V¨n- Nam Hµ, B×nh D­¬ng vµ Quy Nh¬n. Tæng sè vèn ®iÒu lÖ 22,5 tû víi h×nh thøc së h÷u vèn lµ c«ng ty cæ phÇn Doanh thu b¸n hµng : 250 tû Tæng lîi nhuËn kinh doanh : 5 tû VÒ mÉu m· s¶n phÈm: §Õn nay c«ng ty ®· cã hµng tr¨m lo¹i s¶n phÈm mµ kh¸ch hµng ­a thÝch. VÒ ®éi ngò nh©n viªn: C«ng ty cã c¶ mét ®éi ngò nh©n viªn trÎ, chuyªn m«n cao, nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc cïng sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña Ban gi¸m ®èc c«ng ty. VÒ quan hÖ víi b¹n hµng: C«ng ty b¸nh kÑo cao cÊp H÷u NghÞ cã quan hÖ b¹n hµng trªn kh¾p c¶ n­íc vµ mét sè b¹n hµng n­íc ngoµi nh­: Hµ Lan, ¤xtr©ylia, Ph¸p, NhËt, Nga, Singapore…vµ c¸c b¹n hµng tªn tuæi kh¸c trªn thÕ giíi. VÒ môc tiªu dµi h¹n cña c«ng ty: C«ng ty lÊy ph­¬ng ch©m lµm tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng, c­¬ng quyÕt ®Æt chÊt l­îng lªn hµng ®Çu vµ duy tr× tèt ®iÒu kiÖn vÖ sinh an toµn thùc phÈm sao cho mang l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ tèt nhÊt cho kh¸ch hµng còng nh­ c«ng ty. Víi nh÷ng tiÒn ®Ò thuËn lîi hiÖn nay thÞ tr­êng cña c«ng ty ®ang ngµy cµng ®­îc më réng mét c¸ch ch¾c ch¾n, t¹o ®iÓm tùa cho c«ng ty v­¬n xa h¬n n÷a trong thêi kú héi nhËp. 1.2.2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: Ph©n x­ëng b¸nh kem xèp: trong ph©n x­ëng ®­îc chia thµnh c¸c tæ s¶n xuÊt nh­ tæ nghiÒn, tæ phèi trén, tæ Ðp t¹o h×nh, tæ ®ãng gãi, tæ bao b×… Ph©n x­ëng b¸nh quy: ph©n x­ëng chia ra c¸c tæ s¶n xuÊt nh­: tæ nhµo trén, tæ t¹o h×nh, tæ ®ãng khay, tæ ®ãng gãi, tæ bao b×… Ph©n x­ëng kÑo : Ph©n x­ëng chia ra c¸c tæ s¶n xuÊt nh­: tæ nhµo trén, tæ t¹o h×nh, tæ ®ãng gãi, tæ bao b×… Ph©n x­ëng l­¬ng kh«: Trong ph©n x­ëng ®­îc chia thµnh c¸c tæ s¶n xuÊt nh­ tæ nghiÒn, tæ phèi trén, tæ Ðp t¹o h×nh, tæ ®ãng gãi, tæ bao b×… Ph©n x­ëng b¸nh ngät, b¸nh trung thu, møt tÕt : Ph©n x­ëng nµy còng ®­îc chia thµnh c¸c tæ nh­ tæ nhµo bét, tæ t¹o h×nh, tæ ®ãng gãi.. 1.3. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty. S¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty hiÖn nay ®ang chiÕm lÜnh trªn thÞ tr­êng vµ ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng nh­: B¸nh kem xèp, b¸nh quy, l­¬ng kh«… Mçi nhãm s¶n phÈm cã ®Æc tr­ng riªng do thµnh phÇn cÊu t¹o nªn chóng kh«ng gièng nhau. C¸c lo¹i s¶n phÈm nµy ®­îc s¶n xuÊt trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ t¹i 3 ph©n x­ëng chÝnh: Ph©n x­ëng b¸nh quy, ph©n x­ëng kem xèp vµ ph©n x­ëng l­¬ng kh«. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®­îc tæ chøc theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, khÐp kÝn kh«ng gi¸n ®o¹n vÒ mÆt thêi gian, kü thuËt. Mçi lo¹i s¶n phÈm ë c¸c ph©n x­ëng ®­îc s¶n xuÊt theo c¸c c«ng ®o¹n kh¸c nhau víi nhiÒu thao t¸c cô thÓ ®­îc ph©n chia tØ mØ, ®Ó phôc vô cho viÖc x¸c lËp ®Þnh møc c«ng viÖc vµ ®Þnh møc lao ®éng cho mçi s¶n phÈm. Cô thÓ: + D©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh kem xèp: S¶n xuÊt c¸c lo¹i b¸nh kem xèp nh­: Kem xèp phñ s«c«la, kem xèp hép, kem xèp thái… + D©y chuyÒn s¶n xuÊt l­¬ng kh«: s¶n xuÊt c¸c lo¹i b¸nh l­¬ng kh« nh­ L­¬ng kh« cacao, b¸nh l­¬ng kh« trøng, l­¬ng kh« tæng hîp, l­¬ng kh« ®Ëu xanh… + D©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh quy: S¶n xuÊt c¸c lo¹i b¸nh quy( b¸nh h­¬ng cèm, h­¬ng d©u, b¸nh vani trøng…), b¸nh kÑp kem,… Quy tr×nh s¶n xuÊt b¸nh kem xèp: §ãng gãi KiÓm tra T¹o h×nh Xay via KiÓm tra Lµm l¹nh Nguyªn liÖu Trén bét N­íng b¸nh PhÕt kem KiÓm tra Tr¶ l¹i kho §¸nh kem L­u kho b¶o qu¶n Nguyªn liÖu s¶n xuÊt b¸nh kem xèp bao gåm: Bét mú, ®­êng, b¬, s÷a bét, h­¬ng liÖu, dÇu thùc vËt, phÈm mµu…  Quy tr×nh s¶n xuÊt b¸nh quy: KiÓm tra KiÓm tra PhÕt kem KiÓm tra §ãng thïng §ãng gãi, In date XÕp khay Nguyªn liÖu KiÓm tra Nhµo trén T¹o h×nh N­íng b¸nh Lµm nguéi S¶n xuÊt L­¬ng kh« §¸nh kem L­u kho b¶o qu¶n Nguyªn liÖu s¶n xuÊt b¸nh quy: Nguyªn liÖu chÝnh: bét mú, ®­êng, dÇu thùc vËt; Nguyªn liÖu phô: S÷a bét( s÷a bÐo, s÷a gÇy), dÇu b¬, xir«, lecithin, h­¬ng liÖu, phÈm mµu, chÊt lµm në, c¸c bao b×, thïng carton. 1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty. H¹ch to¸n ®éc lËp: C«ng ty ®éc lËp kª khai thuÕ, trÝch lËp c¸c quü, h¹ch to¸n chi phi s¶n xuÊt vµ ph©n phèi lîi nhuËn nh­ng vÉn cã sù rµng buéc víi c«ng ty mÑ lµ C«ng ty Thùc phÈm MiÒn B¾c. M« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty : S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty: Tr­ëng phßng KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng KÕ to¸n tiªn mÆt KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, chi phÝ , gi¸ thµnh KÕ to¸n vËt t­ KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh KÕ to¸n c«ng nî ph¶i tr¶ Thñ quü KÕ to¸n tiªu thô, c«ng nî ph¶i thu 1.4.1. Chøc tr¸ch nhiÖm vô cña tõng bé phËn 1.4.1.1. Tr­ëng phßng kÕ to¸n: - ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ban l·nh ®¹o c«ng ty H÷u NghÞ vµ c«ng ty mÑ lµ C«ng ty thùc phÈm MiÒn B¾c vÒ mäi ho¹t ®éng cña phßng. - TËp hîp ý kiÕn cña c¸c phã phßng vÒ viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®Ó tÝnh chØ tiªu b×nh xÐt lao ®éng trong th¸ng. - KÕt hîp c¸c phßng ban theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®èi víi c¸c ca s¶n xuÊt ®Ó cã ph­¬ng ¸n tr×nh ban gi¸m ®èc trong vÊn ®Ò th­ëng ph¹t ®èi víi ng­êi lao ®éng. - Tæng hîp c¸c sè liÖu s¶n xuÊt, quyÕt to¸n c¸c phÇn c«ng viÖc theo th¸ng, quý, n¨m sau. - §«n ®èc kiÓm tra toµn bé nh©n viªn trong phßng th­êng xuyªn lµm tèt c«ng t¸c thèng kª theo biÓu mÉu cÊp trªn quy ®Þnh b¸o c¸o ban Gi¸m ®èc mét tuÇn mét lÇn. - Phô tr¸ch ®iÒu hµnh chung nh©n viªn trong phßng, yªu cÇu c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña c«ng ty cung cÊp th«ng tin sè liÖu phôc vô cho viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh, s¶n xuÊt cña c«ng ty theo chøc n¨ng cña phßng. - Tr­ëng phßng cã quyÒn ®iÒu hµnh mäi c«ng viÖc cña phßng theo ®óng ph¸p luËt Nhµ n­íc hiÖn hµnh, qu¶n lý sö dông lao ®éng, tµi s¶n c¬ së vËt chÊt ®­îc giao sö dông, an toµn trong lao ®éng s¶n xuÊt c«ng t¸c. 1.3.2.2. KÕ to¸n vËt t­: - Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®«ng thêi theo dâi qu¸ tr×nh thanh to¸n gi÷a c«ng ty vµ c¸c nhµ cung cÊp. - TÝnh ra gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau vµ gi¸ trÞ tån kho cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. 1.3.2.3. KÕ to¸n tiÒn mÆt: - Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n chi tiÕt vÒ tiÒn mÆt, lªn sæ chi tiÕt tiÒn mÆt c¸c nghiÖp vô liªn quan - KiÓm tra tÝnh hîp lý cña c¸c chøng tõ gèc tõ ®ã lËp phiÕu thu, phiÕu chi cho c¸c nghiÖp vô tiÒn mÆt, theo dâi c«ng nî néi bé, huy ®éng vèn. 1.3.2.4. KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng. - Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn tiÒn göi ng©n hµng. - Thùc hiÖn qu¸ tr×nh thanh to¸n gi÷a c«ng ty vµ c¸c ®èi t¸c th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng. - §Þnh kú lËp biÓu thuÕ vµ c¸c kho¶n mµ c«ng ty ph¶i thanh to¸n víi Nhµ n­íc. - Gi¸m s¸t viÖc thu chi qua hÕ thèng ng©n hµng. 1.3.2.5. KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh(TSC§) - Theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng, gi¶m cña TSC§ tÝnh ra møc khÊu hao TSC§. - Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ vµ quyÕt to¸n c«ng tr×nh ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. 1.3.2.6. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Lµ ng­êi cã tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®Ó ph©n bæ vµo chi phÝ. - Theo dâi t×nh h×nh lËp vµ sö dông c¸c quü nh­ quü khen th­ëng, phóc lîi… - TËp hîp chi phÝ vµ s¶n xuÊt cho tõng lo¹i s¶n phÈm trªn c¬ së ®ã tÝnh ®óng vµ tÝnh ®ñ gi¸ thµnh trong th¸ng. - Gióp viÖc kÕ to¸n tr­ëng vµ cã nhiÖm vô thay mÆt kÕ to¸n tr­ëng gi¶i quyÕt c«ng viÖc khi kÕ to¸n tr­ëng ®i v¾ng. 1.3.2.7. KÕ to¸n c«ng nî ph¶i tr¶. -Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n gi¸ trÞ mua hµng, nguyªn vËt liÖu, … theo dâi c«ng nî ph¶i thu, ®«n ®èc t×nh h×nh thanh to¸n víi nhµ cung cÊp cña c«ng ty. - Hµng th¸ng tæng hîp hµng nhËp, ®èi chiÕu víi thñ kho vµ lªn c©n ®èi hµng nhËp, göi b¸o c¸o lªn kÕ to¸n tr­ëng. - Kª khai thuÕ ®Çu vµo. - §Ò xuÊt c¸c vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña m×nh. 1.3.2.8. KÕ to¸n tiªu thô, c«ng nî ph¶i thu. - Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm h¹ch to¸n qu¸ tr×nh b¸n hµng, lªn doanh thu, theo dâi gi¸ vèn, c«ng nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vµ ®«n ®èc t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng cho c«ng ty. - §Ò xuÊt c¸c vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña m×nh. 1.3.2.9. Thñ quü. - Lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm thu,._.