Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác địnhkết quả bán hàng tại Công ty XNK - TH ngành muối

Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®·, ®ang vµ sÏ ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ngµy cµng cao ®èi víi mäi t¸c nh©n trong nÒn kinh tÕ. Trong ®ã t¸c nh©n c¬ b¶n vµ chÞu t¸c ®éng nhiÒu nhÊt ®ã lµ doanh nghiÖp. Muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã ®­îc nh÷ng quyÕt s¸ch, biÖn ph¸p kÞp thêi, cã hiÖu qu¶. Víi c¸c qui luËt kinh tÕ ®Ëc tr­ng, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Æt ra yªu cÇu mang tÝnh kh¸ch quan ®èi víi mäi doanh nghiÖp lµ ph¶i s¶n xuÊt, kinh doanh cã l·i, ph¶i t¹o ra ®­îc lîi nhuËn ®Ó t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, t¸i s¶n xuÊt më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i tiªu thô ®­îc hµng. Tiªu thô tèt lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp cã ®­îc lîi nhuËn bëi v× chØ cã tiªu thô hµng tèt th× doanh nghiÖp míi thu håi ®­îc vèn, cã l·i ®Ó duy tr×, ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc t¹o ra th«ng qua ho¹t ®éng tiªu thô cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt quan träng liªn quan ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp còng nh­ lîi Ých cña nhiÒu bªn cã liªn quan. Do vËy qu¶n lý tèt qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng lµ mét yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi doanh nghiÖp. KÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ b¸n hµng víi vai trß lµ c«ng cô qu¶n lý quan träng trong doanh nghiÖp ph¶i ®­îc nghiªn cøu hoµn thiÖn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng bøc xóc trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty XNK- TH ngµnh muèi em d· ®i s©u t×m hiÓu thøc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña c«ng ty, hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy víi ®Ò tµi: “ Hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty XNK-TH ngµnh muèi”. §Ò tµi nµy ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ phô lôc lµ 3 ch­¬ng chÝnh gåm: Ch­¬ng 1: LÝ luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty XNK-TH ngµnh muèi. Ch­¬ng 3: Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty XNK-TH ngµnh muèi. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o- TiÕn sÜ NguyÔn ViÕt TiÕn vµ c¸c c« chó trong phßng tµi vô c«ng ty ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng vµ ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c vµ c¸c c« chó, song do thêi gian vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ ch¾c ch¾n chuyªn ®Ò sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ. Em rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o, gãp ý cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vµ nh÷ng ng­êi cã t©m huyÕt víi ®Ò tµi. Hµ néi, ngµy 30 th¸ng 3 n¨m 2001 TrÇn thÞ V©n Anh Líp K7KT3 Ch­¬ng 1 Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. Qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng. B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dich vô cho kh¸ch hµng, doanh nghiÖp thu ®­îc tiÒn hay ®­îc quyÒn thu tiÒn. XÐt vÒ mÆt chu chuyÓn vèn th× b¸n hµng lµ qu¸ trÝnh chuyÓn tõ vèn thµnh phÈm, hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn. Nh­ vËy qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng ng­îc chiÒu cña hµng vµ tiÒn ( H - T ), kÕt thóc qu¸ tr×nh nµy kh¸ch hµng cã ®­îc hµng ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh cßn doanh nghiÖp thu ®­îc tiÒn ®Ó t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ s¶n xuÊt më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ mÆt ph¹m vi b¸n hµng gåm b¸n hµng ra bªn ngoµi trong doanh nghiÖp vµ b¸n hµng trong néi bé doanh nghiÖp. Hµng lµ mét kh¸i niÖm chung dïng ®Ó chØ hµng ho¸, s¶n phÈm ®em tiªu thô. S¶n phÈm cã thÓ lµ thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô thËm chÝ lµ nöa thµnh phÈm ®ang trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt nh­ng v× mét lý do nµo ®ã ®­îc ®em ra tiªu thô §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu qu¸ tr×nh b¸n hµng bao gåm qu¸ tr×nh chi phÝ chi ra ®Ó cã ®­îc sè hµng ®em tiªu thô, chi cho c¸c ho¹t ®éng tiªu thô, qu¶n lý hµng vµ qu¸ tr×nh thu ®­îc tiÒn vÒ sè hµng ®· b¸n. Chªnh lÖch gi÷a doanh thu thu ®­îc vÒ sè hµng ®· b¸n (doanh thu thuÇn) víi chi phÝ (gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp) cña sè hµng ®ã chÝnh lµ kÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hoÆc lç trong mét thêi kú. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ bé phËn chñ yÕu, quan träng nhÊt trong kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã ph¶n ¸nh tæng hîp kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh trong thêi kú cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh b¸n hµng. Gi÷a kÕt qu¶ b¸n hµng vµ qu¸ tr×nh b¸n hµng nãi riªng vµ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung cã mèi quan hÖ nh©n - qu¶ rÊt chÆt chÏ. Tæ chøc tèt qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ c¬ së ®Ó t¹o ra kÕt qu¶ b¸n hµng tèt vµ ng­îc l¹i. ý nghÜa, vai trß cña qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng. Doanh nghiÖp trong nÒn kinh thÞ tr­êng ®­îc hiÓu theo nghÜa chung nhÊt lµ tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn. Lîi nhuËn lµ môc tiªu cao nhÊt cña doanh nghiÖp. §Ó t¹o ra ®­îc lîi nhuËn doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, ph¶i “b¸n c¸i thÞ tr­êng cÇn chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i mµ m×nh cã”, tøc lµ ph¶i xuÊt ph¸t tõ thÞ tr­êng. §iÒu nµy kh¸c h¼n víi c¬ chÕ s¶n xuÊt kinh doanh theo kÕ ho¹ch nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸. B»ng chøng duy nhÊt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp lµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®­îc tiªu thô tèt trªn thÞ tr­êng vµ doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i. ThÞ tr­êng lu«n lµ mét thùc thÓ phøc t¹p vµ biÕn ®éngkh«ng ngõng. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp chØ cã chu kú sèng nhÊt ®Þnh, viÖc thÞ tr­êng chÊp nhËn s¶n phÈm cua doanh nghiÖp còng chØ mang tÝnh lÞch sö. §iÒu ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m·, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng nh»m môc ®Ých s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®­îc tiªu thô tèt trªn thÞ tr­êng. Nãi c¸c kh¸c viÖc cã tiªu thô ®­îc hµng hay kh«ng? Cã t¹o ®­îc lîi luËn b¸n hµng hay kh«ng? Cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Ðn sù sèng, cßn cña doanh nghiÖp. §iÒu ®è lµ do xuÊt ph¸t nh÷ng ý nghÜa c¬ b¶n sau cña nã ®èi víi doanh nghiÖp: Thø nhÊt: KÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh b¸n hµng biÓu hiÖn b»ng sè l·i hoÆc lç. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ nguån ®Ó doanh nghiÖp më réng ho¹t ®éng kinh doanh, lµ nguån ®Ó ph©n phèi cho c¸c chñ së h÷u, lµm nghÜa vô víi nhµ n­íc, ng­êi cung cÊp, c¶i thiÖn ®êi sèng cho lao ®éng,.... C¬ chÕ thÞ tr­êng lu«n khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tèt, t¹o ra ®­îc lîi nhuËn ®ång thêi còng ®µo th¶i c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Thø hai: KÕt qu¶ b¸n hµng lµ chØ tiªu tµi chÝnh quan träng, c¬ b¶n ph¶n ¸nh tæng qu¸t ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi chØ tiªu tµi chÝnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ tèt doanh nghÖp doanh nghiÖp sÏ cã ®iÒu kiÖn tham gia thÞ tr­êng vèn, huy ®éng vèn th«ng qua c¸c biÖn ph¸p ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu,... kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh, më réng quy m« ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø ba: XÐt vÒ mÆt chu chuyÓn vèn, qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn tõ vèn thµnh phÈm, hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn kÕt thóc mét vßng lu©n chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp. Do vËy ®Èy nhanh qu¸ tr×nh b¸n hµng sÏ gióp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm vèn mét c¸ch t­¬ng ®èi do ®Èy nhanh qu¸ tr×nh thu håi vèn, t¨ng vßng quay l­u th«ng tõ ®è n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Thø t­: XÐt trrªn gãc ®é kinh tÕ vÜ m«, thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh b¸n hµng cña mçi doanh nghiÖp sÏ gãp phÇn vµo viÖc ®iÒu hoµ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ hµng ®¶m b¶o sù c©n ®èi trong tõng ngµnh còng nh­ trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. MÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ m¹nh mÏ vµ nÒn kinh tÕ më cöa cña n­íc ta th× viÖc tiªu thô thµnh phÈm, hµng ho¸ ë mçi doanh nghiÖp cã thÓ t¹o nªn uy tÝn, søc m¹nh cña ®Êt n­íc trªn tr­êng quèc tÕ. Yªu cÇu qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng. Qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng lµ qu¶n lý kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng, chØ tiªu kÕt qu¶ b¸n hµng ®èi víi tõng mÆt hµng trong tõng thêi kú, theo tõng hîp ®ång kinh tÕ qu¶n lý khèi l­îng hµng ho¸, thµnh phÈm b¸n ra vµ tiªu thô néi bé, qu¶n lý doanh thu b¸n hµng, gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña hµng b¸n ra, qu¶n lý lµ qu¸ tr×nh thanh to¸n víi kh¸ch hµng,víi nhµ n­íc vÒ thuÕ tiªu thô ph¶i nép. Yªu cÇu qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng lµ ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng ho¸, thµnh phÈm tiªu thô trªn c¶ 3 mÆt: sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i: gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô, ph¶n ¸nh kÞp thêi doanh thu b¸n hµng; x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho hµng tiªu thô trong kú, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng; Cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô, t¨ng doanh thu b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng, kh«ng ngõng cñng cè, më réng thÞ tr­êng. Qu¶n lý chÆt chÏ kÕt qu¶ b¸n hµng gi¶i quyÕt hµi hoµ gi÷a nhu cÇu ®Çu t­ vµ nhu cÇu ph©n phèi, gi÷a mèi quan hÖ lîi Ých cña c¸c bªn liªn quan: chñ së h÷u, nhµ n­íc, ng­êi ®Çu t­, c«ng nh©n viªn,... Qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng cã ý nghÜa, vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, còng nh­ liªn quan ®Ðn lîi Ých cña nhiÒu bªn. Do vËy yªu cÇu qu¶n lý chÆt chÏ, hiÖu qu¶ qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng lµ tÊt yÕu kh¸c quan. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. KÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þng kÕt qu¶ b¸n hµng cã ®èi t­îng lµ tµi s¶n vµ sù vËn ®éng cña tµi s¶n hay tµi s¶n cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp. Nã trùc tiÕp thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin vÒ qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cô thÓ sau: Ghi chÐp ®Çy ®ñ kÞp thêi khèi l­îng thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra vµ tiªu thô néi bé, tÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn hµng ®· b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh»m x¸c ®Þnh ®ón ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng. KiÓm tra, gi¸m s¸t tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch lîi nhuËn, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng phôc vô cho viªc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Sau khi cã ®­îc kÕt qu¶ b¸n hµng, ph©n tÝch kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ ®i vµo ®¸nh gi¸ mét c¸ch cã hÖ thèng vµ toµn diÖn kÕt qu¶ b¸n hµng cña doang nghiÖp nãi chung vµ cña tõng mÆt hµng, tõng bé phËn nãi riªng, x¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n cô thÓ møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè tíi kÕt qu¶ b¸n hµng tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kÕt qu¶ b¸n hµng cña soanh nghiÖp trong kú tíi. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, hç trî bæ sung cho nhau cïng n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ nhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trªn th× viÖc ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan. Tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ®ßi hái ph¶i bè trÝ sö dông cã hiÖu qu¶ lao ®éng cña bé phËn kÕ to¸n b¸n hµng trong mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c bé phËn kÕ to¸n kh¸c. §ßi hái viÖc tæ chøc hÖ thèng chøng tõ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ, vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n, h×nh thøc kÕ to¸n, kiÓm tra kÕ to¸n, trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt xö lý th«ng tin ph¶i thùc sù khoa häc, hîp lý võa phï hîp víi yªu cÇu cña chÝnh s¸ch, chÕ ®é nhµ n­íc qui ®Þnh võa phï hîp víi ®Æc ®iÓm qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp theo nguyªn t¾c tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ ®¶m b¶o ph¸t huy ®­pîc vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh. Lý luËn chung vÒ doanh thu b¸n hµng vµ kÕt qña b¸n hµng. 1. Ph­¬ng thøc b¸n hµng. Ph­¬ng thøc b¸n hµng lµ c¸ch thøc doanh nghiÖp chuyÓn quyÒn së h÷u thµnh phÈm, hµng ho¸ cho kh¸ch hµng vµ thu ®­îc tiÒn hoÆc ®­îc quyÒn thu tiÒn vÒ sè hµng tiªu thô. B¸n hµng lµ sù vËn ®éng ng­îc chiÒu cña hµng vµ tiÒn, nã gåm hai qu¸ tr×nh: Qu¸ tr×nh doanh nghiÖp giao hµng cho kh¸ch hµng vµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp thu ®­îc tiÒn hoÆc ®­îc quyÒn thu tiÒn. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, b¸n hµng ®­îc chia thµnh: + B¸n hµng trong n­íc + B¸n hµng ngoµi n­íc ( xuÊt khÈu ) B¸n hµng trong n­íc Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp Th­¬ng m¹i dÞch vô trong n­íc, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th­êng ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p b¸n hµng sau ®©y: Ph­¬ng thøc b¸n hµng qua kho Ph­¬ng thøc b¸n hµng qua kho bao gåm hai h×nh thøc: göi hµng vµ giao hµng trùc tiÕp. H×nh thøc göi hµng Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp b¸n göi hµng cho kh¸ch hµng vµ giao t¹i ®Þa ®iÓm ®· ký trong hîp ®ång ( nhµ ga, bÕn c¶ng...). Hµng göi ®i vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, chØ khi nµo kh¸ch hµng nhËn ®­îc hµng, chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc ®· thanh to¸n th× khi Êy hµng ho¸ ®­îc tÝnh lµ b¸n. H×nh thøc giao hµng trùc tiÕp Theo h×nh thøc nµy, kh¸ch hµng uû quyÒn cho c¸n bé nghiÖp vô nhËn hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp b¸n hoÆc trong tr­êng hîp giao nhËn hµng tay ba t¹i c¸c bÕn c¶ng, ga tµu... Ng­êi ®­îc uû quyÒn ph¶i ®¶m b¶o cã ®Çy ®ñ thñ tôc giÊy tê nh­ chøng minh th­ nh©n d©n, giÊy giíi thiÖu vµ c¸c thñ tôc cÇn thiÕt kh¸c. Hµng ho¸ chuyÓn quyÒn së h÷u khi ng­êi ®­îc uû quyÒn ký vµo ho¸ ®¬n GTGT, phiÕu xuÊt kho. Trong tr­êng hîp nµy dï kh¸ch hµng ®· tr¶ tiÒn hoÆc ch­a tr¶ tiÒn th× kÕ to¸n doanh nghiÖp b¸n ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng. Ph­¬ng thøc b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng Ph­¬ng thøc b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng ®­îc chia thµnh hai h×nh thøc: VËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n VËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n B¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp XNK ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng vµ víi ng­êi cung cÊp ®Ó mua hµng ë bªn cung cÊp b¸n cho kh¸ch hµng. Hµng ho¸ kh«ng chuyÓn vÒ kho cña doanh nghiÖp XNK mµ ®­îc thùc hiÖn b»ng mét trong hai c¸ch: ( 1 ) Bªn cung cÊp chuyÓn hµng th¼ng ®Õn bªn kh¸ch hµng ( 2 ) Kh¸ch hµng trùc tiÕp nhËn hµng t¹i kho hoÆc ®Þa ®iÓm nµo ®ã do bªn cung cÊp giao hµng B¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp XNK kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh mua, b¸n hµng ho¸ mµ chØ ®ãng vai trß trung gian, m«i giíi gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua ®Ó h­ëng phÇn thñ tôc phÝ theo hîp ®ång tho¶ thuËn víi c¸c bªn. Ph­¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý §©y lµ ph­¬ng thøc mµ bªn chñ hµng giao hµng cho bªn nhËn ®¹i lý ®Ó b¸n. Bªn nhËn ®¹i lý sÏ ®­îc h­ëng hoa hång do ®­îc lµm ®¹i lý. Theo luËt thuÕ nÕu bªn nhËn ®¹i lý b¸n hµng theo ®óng gi¸ cña bªn giao qui ®Þnh th× phÇn hoa hång ®­îc h­ëng kh«ng ph¶i chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, tÊt c¶ c¸c kho¶n thuÕ GTGT ph¶i nép ®Òu do bªn chñ hµng ph¶i chÞu, cßn nÕu bªn nhËn ®¹i lý b¸n hµng h­ëng kho¶n chªnh lÖch gi¸ th× bªn nhËn ®¹i lý ph¶i chÞu thuÕ GTGT tÝnh trªn phÇn GTGT ®ã. Bªn giao ®¹i lý chØ chÞu thuÕ GTGT theo ph¹m vi doanh thu cña m×nh. Ph­¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp Kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¸n hµng tr¶ gãp lµ mét h×nh thøc lµm t¨ng doanh thu, phï hîp víi thu nhËp cña d©n c­. B¸n hµng tr¶ gãp lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn, ng­êi mua ph¶i thanh to¸n lÇn ®Çu ngay tÞa thêi ®iÓm mua mét phÇn tiÒn hµng, sè tiÒn cßn l¹i ng­êi mua chÊp nhËn t¶ dÇn vµo c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i xuÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng th­êng sè tiÒn tr¶ ë c¸c kú sau b»ng nhau trong ®ã bao gåm doanh thu gèc vµ phÇn l·i do tr¶ chËm. Theo ph­¬ng thøc nµy khi giao hµng cho ng­êi mua, hµng ®­îc x¸c ®Þnh ngay lµ tiªu thô. Doanh nghiÖp b¸n hµng tr¶ gãp ph¶i nép thuÕ GTGT trªn gi¸ b¸n tr¶ mét lÇn ch­a cã thuÕ GTGT cña sè hµng ho¸ ®ã ( kh«ng bao gåm l·i tr¶ gãp ) kh«ng tÝnh theo sè tiÒn tr¶ gãp tõng kú. 1.1. 5. C¸c ph­¬ng thøc b¸n lÎ Ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp Theo ph­¬ng thøc nµy, nghiÖp vô b¸n hµng hoµn thµnh trùc diÖn víi kh¸ch hµng, kh¸ch hµng nép tiÒn cho ng­êi b¸n, ng­êi b¸n giao hµng cho kh¸ch hµng. C¸c doanh nghiÑp XNK cã ho¹t ®éng b¸n lÎ hµng ho¸ kh«ng thuéc diÖn ph¶i lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng, ng­êi b¸n ph¶i lËp “b¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸, dÞch vô (mÉu sè 06/GTGT) theo tõng lÇn b¸n, theo tõng lo¹i hµng. Cuèi ngµy ng­êi b¸n hµng nép b¶ng kª cho bé phËn kÕ to¸n ®Ó lµm doanh thu tÝnh doanh thu vµ tÝnh thuÕ GTGT. Ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn tËp trung Theo ph­¬ng thøc nµy, ®Þa ®iÓm b¸n hµng cã nh©n viªn thu ng©n riªng, viÕt tÝch kª, ho¸ ®¬n vµ thu tiÒn cña kh¸ch hµng, giao ho¸ ®¬n, tÝch kª ®Ó kh¸ch hµng nhËn hµng t¹i ng­êi giao hµng. Cuèi ngµy hoÆc cuèi ca nh©n viªn giao hµng lËp b¶ng kª b¸n lÎ, ®èi chiÕu víi sè tiÒn thùc nép cña nh©n viªn thu ng©n ®Ó x¸c ®Þnh thõa thiÒu tiÌn b¸n hµng. Ph­¬ng thøc b¸n hµng tù phôc vô Ph­¬ng thøc nµy th­êng ®­îc thùc hiÖn á c¸ siªu thÞ, kh¸ch hµng tù chän hµng ®Ó mua, viÖc thanh to¸n tiÒn hµng ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c nh©n viªn b¸n hµng, hµng ho¸ ®­îc qui ®Þnh bëi m· sè, m· v¹ch, trªn c¬ së ®ã, sö dông hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó tÝnh tiÒn hµng mµ kh¸ch hµng ph¶i thanh to¸n. Cuèi ngµy, cuèi ca cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc doanh thu trªn c¬ së sè liÖu tÝch luü cña m¸y tÝnh. B¸n hµng trong néi bé doanh nghiÖp B¸n hµng trong néi bé doanh nghiÖp gåm viÖc b¸n hµng gi÷a cÊp trªn (®¬n vÞ chÝnh) víi cÊp d­íi (c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc) vµ gi÷a cÊp d­íi víi nhau trong mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp KÕ to¸n b¸n hµng ngoµi n­íc (xuÊt khÈu hµng ho¸) XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm dÞch vô ra n­íc ngoµi trªn c¬ së c¸c hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt gi÷a doanh nghiÖp XNK n­íc ta víi n­íc ngoµi thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ. ngoµi mét sè tr­êng hîp xuÊt khÈu theo Nghi ®Þnh th­, HIÖp ®Þnh, xuÊt khÈu trõ vµo c¸c kho¶n nî cña nhµ n­íc giao cho doanh nghiÖp XNK thùc hiÖn. §èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh theo ph­¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp (trùc tiÕp quan hÖ, giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång, thanh to¸n...) hay ph­¬ng thøc uû th¸c (uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c) hoÆc kÕt hîp c¶ trùc tiÕp vµ uû th¸c. Th«ng th­êng ph­¬ng thøc trùc tiÕp ®­îc sö dông khi doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tæ chøc ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, am hiÓu ®èi t¸c vµ am hiÓu thÞ tr­êng. Ng­îc l¹i nÕu doanh nghiÖp ch­a thËt sù am hiÓu thÞ tr­êng hay b¹n hµng míi víi nh÷ng mÆt hµng míi hoÆc doanh nghiÖp ch­a ®ñ kh¶ n¨ng tæ chøc ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu, doanh nghiªp cã thÎ tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸ theo ph­¬ng thøc uû th¸c. §iÒu kiÖn rµng buéc ®èi víi bªn uû th¸c nh­ sau: §èi víi ®¬n vÞ nhËn xuÊt hµng uû th¸c ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ t­ c¸ch ph¸p nh©n ®Ó xuÊt hµng vµ ®­îc h­ëng hoa hång uû th¸c xuÊt khÈu ®ång thêi ph¶i phèi hîp víi bªn nhê uû th¸c ®Ó cïng gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc khiÕu n¹i kiÖn tông cã thÎ x¶y ra. Cßn ®èi víi ®¬n vÞ nhê xuÊt khÈu uû th¸c ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé chi phÝ ®Ó nhËp ®­îc hµng vµ phèi hîp víi bªn nhËn uû th¸c ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã thÓ x¶y ra: kiÖn tông, khiÕu n¹i.... Hai bªn ph¶i lËp hîp ®ång kinh tÕ qui ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt: ph­¬ng thøc giao hµng, ph­¬ng thøc thanh to¸n, tû lÖ hoa hång ®­îc h­ëng... §a d¹ng ho¸ ph­¬ng thøc b¸n hµng, t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng khi mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ mét biÖn ph¸p quan träng nh»m ®Èy m¹nh tiªu thô cña doanh nghiÖp. Ph­¬ng thøc b¸n hµng xÐt vÒ mÆt h¹ch to¸n kÕ to¸n cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn thêi ®iÓm tiªu thô, h×nh thµnh vµ ghi nhËn doanh thu b¸n hµng víi viÖc sö dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt kho thµnh phÈm hµng ho¸ ®em b¸n, ghi nhËn gi¸ vèn hµng b¸n vµ tiÐt kiÖm chi phÝ b¸n hµng. 2. Doanh thu b¸n hµng. Kh¸i niÖm: Doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn hµng doanh nghiÖp thu ®­îc ngay hoÆc ®· ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n. §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT ®Çu ra. §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n bao goßm c¶ thuÕ GTGT. Doanh thu b¸n hµng lµ bé phËn chÝnh quan träng nhÊt trong tæng doanh thu cña doanh nghiÖp. Sau khi hµng ®­îc chuyÓn quyÒn së h÷u cho kh¸ch hµng vµ ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, doanh nghiÖp ®· nghi nhËn doanh thu b¸n hµng. Nh­ng trong tr­êng hîp chÊt l­îng cña sè hµng giao cho kh¸ch hµng kh«ng ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu hoÆc doanh nghiÖp cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch ®èi víi kh¸c hµng khi mua sè l­îng lín... th× cßn ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu gåm: gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Gi¶m gi¸ hµng b¸n lµ sè tiÒn doanh nghiªp ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng trong tr­êng hîp ho¸ ®¬n b¸n hµng (ho¸ ®¬n GTGT) ®· ®­îc viÕt theo gi¸ b×nh th­êng, hµng ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ b¸n nh­ng do chÊt l­îng kÐm kh¸ch hµng yªu cÇu gi¶m gi¸ vµ doanh nghiÖp ®· chÊp nhËn. HoÆc kh¸ch hµng mua víi sè l­îng lín doanh nghiÖp gi¶m gÝa. Hµng bÞ tr¶ l¹i lµ sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng trong tr­êng hîp hµng ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ b¸n nh­ng do chÊt l­îng qu¸ kÐm kh¸ch hµng tr¶ l¹i sè hµng ®ã. Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã nghiÖp vô xuÊt khÈu hµng ho¸ hoÆc mÆt hµng cña doanh nghiÖp thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt th× thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt còng ®­îc coi lµ kho¶n gi¶m trõ doanh thu. Doanh thu b¸n hµng sau khi trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu lµ doanh thu thuÇn. Doanh thu thuÇn ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: Doanh thu thuÇn vÒ bÊn hµng = Doanh thu ghi trªn ho¸ ®¬n - ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt - ThuÕ xuÊt khÈu - Gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng bÞ tr¶ l¹i * Nguyªn t¾c ghi nhËn doanh thu: Khi x¸c ®Þnh doanh thu ph¶i x¸c ®Þnh thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu. B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng ng­îc chiÒu cña hµng vµ tiÒn nh­ng kh«ng ph¶i lóc nµo hµng vµ tiÒn còng vËn ®éng cïng mét thêi ®iÓm víi nhau. Do vËy c¸ sù kh¸c nhau gi÷a thêi ®iÓm giao hµng vµ thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu. Doanh thu b¸n hµng cã thÓ ghi nhËn tr­íc, trong hoÆc sau thêi ®iÓm giao hµng. S¶n phÈm, hµng ho¸ chØ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi nã ®­îc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng vµ ®­îc kh¸ch hµng thanh to¸n ngay, hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Thêi ®iÓm tiªu thô ®­îc lµ thêi ®iÓm ng­êi mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vÒ sè hµng mµ doanh nghiÖp cung cÊp. Nh­ vËy viÖc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ph­¬ng thøc b¸n hµng cña doanh nghiÖp. Cô thÓ: §èi víi ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn ngay: Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn khi chuyÓn giao quyÒn së h÷u s¶n phÈm cho kh¸ch hµng vµ doanh nghiÖp thu ®­îc tiÒn. §èi víi ph­¬ng thøc b¸n hµng tr¶ chËm: Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn khi kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n. §èi víi ph­¬ng thøc kh¸ch hµng øng tr­íc tiÒn hµng: Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn khi chuyÓn hµng cho kh¸ch hµng trong ph¹m vi sè tiÒn øng tr­íc. Nh­ vËy, t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu b¸n hµng cã thÓ ph¸t sinh nguån tiÒn hoÆc cã thÓ kh«ng ph¸t sinh nguån tiÒn. 3. TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n : Néi dung: Hµng ho¸, vËt t­ trong c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®¸nh gi¸ theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ, tøc lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã sè hµng ho¸, vËt t­ ®ã. §Ó qu¶n lý tèt hµng hãa, vËt t­, kÕ to¸n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ ë c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh: + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm mua hµng chÝnh lµ trÞ gi¸ mua thùc tÕ ph¶i thanh to¸n cho ng­êi b¸n. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i lµ sè tiÒn toµn bé ghi trªn hãa ®¬n mµ ph¶i lÊy sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ theo qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ( gi¶m gÝ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i). TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng nhËp kho bao gåm trÞ gi¸ vèn thùc tÕ ë kh©u mua ( trÞ gi¸ mua thùc tÕ) céng víi chi phÝ thu mua ( chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, hao hôt, tæn thÊt ®Þnh møc...) céng víi thuÕ nhËp khÈu. C«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng nhËp kho = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng nhËp kho + ThuÕ nhËp khÈu + Chi phÝ mua Gi¸ thùc tÕ cña hµng mua vµo tuú thuéc vµo tõng nguån hµng kh¸c nhau còng nh­ tuú thuéc vµo ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ VAT mµ doanh nghiÖp ¸p dông. §èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, trong gi¸ mua kh«ng bao gåm thuÕ VAT ®Çu vµo; cßn ®èi víi doanhnghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, trong gi¸ mua bao gåm c¶ thuÕ VAT ®Çu vµo. + Theo qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, hµng tån kho cña doanh nghiÖp ®­îc ph¶n ¶nh trªn c¸c tµi kho¶n ” hµng tån kho” (TK 155, 156, 153....) theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ, bao gåm: trÞ gi¸ mua + thuÕ nhËp khÈu + chi phÝ mua. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng nhËp kho ®­îc ph¶n ¸nh theo tõng lÇn nhËp hµng. Mçi lÇn nhËp hµng tuy cïng mét lo¹i hµng nh­ nhau nh­ng do mua ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau víi gi¸ c¶ kh¸c nhau vµ chi phÝ vËn chuyÓn kh¸c nhau. Do ®ã, trÞ gi¸ vèn còng kh¸c nhau. Khi xuÊt hµng, kÕ to¸n ph¶i tÝnh ®­îc trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho (gåm xuÊt b¸n vµ xuÊt kh¸c) ®Ó trªn c¬ së ®ã tÝnh ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh. Tuú theo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gÝa hµng xuÊt kho hîp lý. ViÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p nµo ®ã lµ doanh nghiÖp tù quyÕt ®Þnh. Song ph­¬ng ph¸p ®­îc lùa chän ph¶i thÓ hiÖn trªn “ thuyªt minh b¸o c¸o tµi chÝnh” vµ sö dông nhiÒu kú kÕ to¸n ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÕt qña kinh doanh ®­îc kh¸ch quan vµ t«n träng nguyªn t¾c “ nhÊt qu¸n” cña kÕ to¸n. B­íc 1. TÝnh trÞ gÝa mua cña hµng xuÊt b¸n ë b­íc nµy cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau: 1/- Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gÝa b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, tr­íc hÕt kÕ to¸n tÝnh ®¬n gi¸ mua cña hµng lu©n chuyÓn trong kú theo c«ng thøc sau: §¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng cßn ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng nhËp trong kú Sè l­îng hµng cßn ®Çu kú + Sè l­îng hµng nhËp trong kú Sau ®ã tÝnh trÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt trong kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ mua cña hµng XuÊt trong kú = Sè l­îng hµng xuÊt trong kú X §¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong kú 2/. Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt l« hµng nµo nhËp tr­íc th× xuÊt tr­íc vµ lÊy trÞ gi¸ mua cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh lµ trÞ gi¸ mua hµng xuÊt kho. 3/. Ph­¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr­íc Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt l« hµng nµo nhËp tr­íc th× xuÊt sau, nhËp sau th× xuÊt tr­íc vµ lÊy trÞ gi¸ mua cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh lµm trÞ gi¸ mua hµn xuÊt. 4/. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi, tÝnh theo ®¬n gi¸ mua cña lÇn nhËp hµng cuèi cïng Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè l­îng hµng tån kho cuèi kú nh©n víi ®¬n gi¸ cña hµng mua lÇn cuèi cïng trong th¸ng ®Ó tÝnh trÞ gi¸ mua hµng tån kho cuèi kú theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ mua cña hµng cßn cuèi kú = Sè l­îng hµng cßn cuèi kú X §¬n gi¸ mua lÇn cuèi cïng trong th¸ng Sau ®ã dïng c«ng thøc c©n ®èi ®Ó tÝnh ra trÞ gi¸ mua hµng xuÊt kho. TrÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt trong kú = TrÞ gi¸ mua cña hµng cßn ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp trong kú - TrÞ gi¸ mua cña hµng cßn cuèi kú B­íc 2. TÝnh chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng xuÊt trong kú Toµn bé chi phÝ mua hµng, nhËp kho ®­îc ph¶n ¶nh ë tµi kho¶n 1562- Chi phÝ mua hµng. C¸c chi phÝ nµy liªn quan ®Õn hai bé phËn hµng ho¸: hµn cßn l¹i vµ hµng xuÊt kho. V× vËy, ®Ó tÝnh chi phÝ cña hµng xuÊt kho nhÇm tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho, cÇn ph¶i ph©n bæ chi phÝ nµy cho hai bé phËn sau: Chi phÝ mua cña hµng cßn cuèi kú = Chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng cßn ®Çu kú + Chi phÝ mua ph©n bæ PS trong kú ´ TrÞ gi¸ mua cña hµng cßn cuèi kú TrÞ gi¸ mua hµng cßn ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua hµng nhËp trong kú Chi phÝ mua cña hµng xuÊt = Chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng cßn ®Çu kú + Chi phÝ mua PS trong kú - Chi phÝ mua cña hµng cßn cuèi kú B­íc 3. TÝnh trÞ gÝa vèn hµng xuÊt kho. TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæng hîp kÕt qu¶ cña b­íc 1 vµ b­íc 2 TrÞ gi¸ hµng xuÊt trong th¸ng = TrÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt trong th¸ng + Chi phÝ mua hµng xuÊt trong th¸ng Tuú c¸ch ®¸nh gi¸ vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®èi víi thµnh phÈm, hµng ho¸ cã néi dung, ­u nh­îc ®iÓm vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ¸p dông phï hîp nhÊt ®Þnh. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh, kh¶ n¨ng tr×nh ®é cña c¸n bé kÕ to¸n, yªu cÇu qu¶n lý còng nh­ c¸c trang thiÕt bÞ, c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt ®Ó tÝnh to¸n xö lÝ th«ng tin mµ ®¨ng ký ph­¬ng ph¸p ¸p dông thÝch hîp cho doanh nghiÖp. 4. KÕt qu¶ b¸n hµng. Ngoµi gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n, trong trÞ gÝa vèn cña sè hµng ®· b¸n (gÝa thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô) cßn cã chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho sè hµng tiªu thô. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, chi phÝ b¸n hµng ph¶i ®­îc h¹ch to¸n riªng chi phÝ b¸n hµng trong n­íc vµ chi phÝ b¸n hµng ngoµi n­íc. - Chi phÝ b¸n hµng trong n­íc lµ kho¶n chi phÝ ph¸t sinh phôc vô cho b¸n hµng trong n­íc, bao gåm chi phÝ chuÈn bÞ b¸n hµng (chi phÝ b¶o qu¶n, dù tr÷, chi phÝ vËn chuyÓn hµng tõ kho cña doanh nghiÖp ®Õn ga, c¶ng, biªn giíi, s©n bay quèc tÕ ®Çu tiªn ë n­íc ta) vµ chi phÝ tiªu thô. - Chi phÝ b¸n hµng trong n­íc gåm: + Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng ( tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng ) + Chi phÝ vËt liÖu, bao b× (lµ gi¸ trÞ vËt liÖu bao b× dïng ®Ó ®ãng gãi hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ tiªu thô hµng ho¸). + Chi phÝ dông cô, ®å dïng (lµ gi¸ trÞ c«ng cô, ®å dïng thuéc tµi s¶n l­u ®éng phôc vô qu¸ tr×nh b¸n hµng). + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh + Chi phÝ b¶o hµnh hµng ho¸ + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (tiÒn ®iÖn, n­íc, söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi, tiÒn thuª vËn chuyÓn hµng ho¸...) + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c - Chi phÝ b¸n hµng ngoµi n­íc lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh ë nø¬c ngoµi phôc vô cho viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸, bao gåm: + Chi phÝ vËn chuyÓn, lµ nh÷ng chi phÝ phôc vô viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ b¸n ë n­íc ngoµi. + Chi phÝ b¶o hiÓm, lµ chi phÝ mua b¶o hiÎm hµng ho¸ xuÊt khÈu Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ c¸c kho¶n chi phÝ doanh nghiÖp chi ra nh»m phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý chung toµn doanh nghiÖp, bao gåm: + Chi phÝ nh©n viªn cña bé phËn qu¶n lý + Chi phÝ vËt liªu v¨n phßng + Chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô. + Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho bé phËn qu¶n lý + Chi phÝ dù phßng + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp xÐt trong mèi quan hÖ víi c¸c chØ tiªu trªn b¸o c¸o tµi chÝnh th× lµ c¸c chi phÝ thêi kú, xÐt theo kh¶ n¨ng qui n¹p th× lµ c¸c chi phÝ gi¸n tiÕp. Do vËy, cÇn ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ, tiÕt kiÖm vµ cuèi kú cÇn ph¶i ®­îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng cßn cuèi kú = Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng cßn ®Çu kú + Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ PS trong kú ´ TrÞ gi¸ hµng cßn cuèi kú TrÞ gi¸ hµng cßn ®Çu kú + TrÞ gi¸ hµng nhËp trong kú Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ b¸n hµng Tæng sè chi phÝ Chi phÝ b¸n ph©n bæ cho hµng = ph©n bæ cho hµng + b¸n hµng PS - hµng PB cho ®· b¸n cßn ®Çu kú trong kú hµng ck Sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng (Doanh thu thuÇn) víi gi¸ vèn cña hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp lµ kÕt qu¶ b¸n hµng biÓu hiÖn biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hoÆc lç. KÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc x¸c ®inh nh­ sau: B­íc 1: TÝnh doanh thu thuÇn. Doanh thu Doanh thu ThuÕ tiªu ThuÕ Gi¶m gi¸ hµng thuÇn vÒ = ghi trªn - thô ®Æc -._. xuÊt - b¸n vµ hµng b¸n hµng ho¸ ®¬n biÖt khÈu bÞ tr¶ l¹i B­íc 2: TÝnh lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng Lîi nhuËn gép ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng == Doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng -- TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· x¸c ®Þnh lµ b¸n B­íc 3: TÝnh lîi nhuËn thuÇn tr­íc thuÕ Lîi nhuËn thuÇn tr­íc thuÕ = Lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng -- Chi phÝ b¸n hµng cña sè hµng ®· b¸n -- Chi phÝ QLDN cña sè hµng ®· b¸n KÕt qu¶ b¸n hµng cã thÓ x¸c ®Þnh cho toµn bé sè hµng tiªu thô hoÆc x¸c ®Þnh cho tõng mÆt hµng, tõng bé phËn tiªu thô trong kú. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ bé phËn chñ yÕu, quan träng nhÊt trong kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. III. Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. 1. Nguyªn t¾c kÕ to¸n . KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ph¶i tu©n theo c¸c nguyªn t¾c chñ yÕu sau: ChØ ®­îc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng cña khèi l­îng thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, lao vô ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. Gi¸ b¸n lµm c¨n cø tÝnh doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT hoÆc ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc b¸n hµng. Chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ph¶i t­¬ng øng víi doanh thu thùc hiÖn cña sè hµng ®· tiªu thô gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ cÊu thµnh trong sè hµng ®· b¸n , ®ã chÝnh lµ gi¸ thµnh toµn bé cña sè hµng ®· b¸n 2. Chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n. Chøng tõ kÕ to¸n: Chøng tõ kÕ to¸n lµ c¬ së ph¸t lý ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. KÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng sö dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n sau: Ho¸ d¬n GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng, Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, chøng tõ tÝnh thuÕ, chøng tõ tr¶ tiÒn, chøng tõ tr¶ tiÒn , giÊy b¸o nî, b¸o cã, phiÕu thu, phiÕu chi, chøng tõ tr¶ hµng... Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty XNK sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau: TK 511 - Doanh thu b¸n hµng: ph¶n ¸nh doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong mét kú ho¹t ®éng kinh doanh. TK 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé: Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng gi÷a cÊp trªn (®¬n vÞ chÝnh) víi cÊp d­íi (c¸c ®on vÞ trùc thuéc) vµ gi÷a ®¬n vÞ cÊp d­íi víi nhau trong mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp. TK 513 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: ph¶n ¸nh gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i sang TK 511, 512. TK 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n: ph¶n ¸nh sè tiÒn gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng vµ kÕt chuyÓn sang TK 511, 512 ®Ó ghi gi¶m doanh thu b¸n hµng. TK 3331 - ThuÕ GTGT ®Çu ra: ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®Çu ra cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô vµ t×nh h×nh nép thuÕ cho nhµ n­íc. TK 3333 - ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu. Tk 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n: ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú. TK 641- Chi phÝ b¸n hµng: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh, tËp hîp vµ kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanhnghiÖp: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh, tËp hîp vµ kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng chung cña c¶ doanh nghiÖp. TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh kinh doanh : Dïng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n liªn quan nh­: TK 151, TK 156, TK 157, TK 111, TK 112, TK 413, TK 421.... Tr×nh tù kÕ to¸n: BiÓu sè 1: Tr×nh tù kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu vÒ DTBH vµ X§KQBH ®èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn TK 155,156 TK 157 TK 632 TK 911 TK 511 TK 131 TK 111,112 (1) (2) (8) (5) (3a) (3b) TK 333 (3333) TK 641,642,142 (3c) (3d) (9) TK 531,532 (4) TK 811 TK 711 (10) (6) TK 413 TK 821 TK 721 (11) (7) TK 421 (12) (13) Chó thÝch: - (1): Göi hµng (2): K/c trÞ gi¸ hµng b¸n. (3a): X¸c ®Þnh tiªu thô. (3b): Thu tiÒn. (3c): ThuÕ XK ph¶i nép. (3d): Chªnh lÖch tû gi¸. (4): KÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n , hµng ®· xuÊt khÈu bÞ tr¶ l¹i (5): KÕt chuyÓn Dthu thuÇn. (6): KÕt chuyÓn thu nhËp H§TC. (7): KÕt chuyÓn thu nhËp bÊt th­êng. (8): KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng xuÊt kho (9): KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phi QLDN. (10): KÕt chuyÓn chi phÝ H§TC (11): KÕt chuyÓn chi phÝ bÊt th­êng (12): KÕt chuyÓn l·i tr­íc thuÕ (13): KÕt chuyÓn lç (nÕu cã) BiÓu sè 2: Tr×nh tù kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu vÒ DTBH vµ X§KQBH ®èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (14) TK 156 TK 611 TK 632 TK 911 TK 511 TK 131 TK 111,112 (1) (2) (6) (5) (3a) (3b) TK 333 (3333) TK 641,642,142 (3c) (3d) (7) TK 531,532 TK 413 (4) TK 811 (8) (9) TK 711 TK 821 (10) TK 721 TK 421 (11) (12) (13) Chó thÝch: - (1): KÕt chuyÓn hµng d­ ®Çu kú (2): K/c trÞ gi¸ hµng b¸n. (3a): X¸c ®Þnh tiªu thô. (3b): Thu tiÒn. (3c): ThuÕ XK ph¶i nép. (3d): Chªnh lÖch tû gi¸. (4): KÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng ®· xuÊt khÈu bÞ tr¶ l¹i. (5): KÕt chuyÓn doanh thu (6): KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n (7): KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phi QLDN - (8): KÕt chuyÓn chi phÝ H§TC - (9): KÕt chuyÓn thu nhËp H§TC (10): KÕt chuyÓn chi phÝ bÊt th­êng (11): KÕt chuyÓn thu nhËp h¹ot ®éng bÊt th­êng (12): KÕt chuyÓn l·i tr­íc thuÕ (13): KÕt chuyÓn lç (nÕu cã) (14):KÕt chuyÓn hµng tån cuèi kú. 4. HÖ thèng sæ kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n b¸n hµng vµ X§KQ b¸n hµng HÖ thèng sæ kÕ to¸n trong kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng phô thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cã 4 h×nh thøc kÕ to¸n gåm: H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i, h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung, h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ, h×nh thøc nhËt ký chøng tõ. Theo h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ th× hÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong phÇn hµnh gåm: Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i c¸c TK 511, 512, 911, 632, 641, 642 C¸c sæ chi tiÕt: Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua, sæ chi tiÕt b¸n hµng,... Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo quy ®Þnh cña chÕ ®é vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh ®Ó x©y dùng hÖ thèng sæ tæng hîp, sæ chi tiÕt phï hîp, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n còng phô thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp ¸p dông. Theo h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ th× tr×nh tù ghi sæ nh­ sau: BiÓu sè 2: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n h×nh thøc chøng tõ ghi sæ Chøng tõ gèc Sæ quü B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra. B¸o c¸o kÕ to¸n: Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh sè liÖu cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ®­îc dïng ®Ó lËp c¸c chØ tiªu liªn quan trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh Ngoµi ra theo yªu c©u chØ ®¹o, ®iÒu hµnh kinh doanh vÒ ho¹t ®éng b¸n hµng cña c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, kÕ to¸n cßn ph¶i lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶n ¸nh chi tiÕt t×nh h×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng cu¶ doanh nghiÖp ë thêi ®iÓm cÇn thiÕt. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty XNK - TH ngµnh muèi I. §Æc ®iÓm chung cña c«ng ty. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty XNK- TH ngµnh muèi. C«ng ty muèi lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc h¹ch to¸n kinh tÕ phhô thuéc, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ cã con dÊu riªng ®Ó giao dÞch kinh tÕ. Doanh nghiÖp ®­îc Nhµ n­íc giao vèn, tµi nguyªn, ®Êt ®ai vµ c¸c nguån lùc kh¸c; cã tr¸ch nhiÖm sö dông hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn ®­îc giao, cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong ph¹m vi sè vèn Nhµ n­íc giao cho c«ng ty qu¶n lý. Doanh nghiÖp thµnh lËp tiÒn th©n tõ phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc thuéc tæng c«ng ty muèi ViÖt Nam trùc thuéc bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Tªn ®Çy ®ñ: C«ng ty XNK- TH Ngµnh Muèi Tªn giao dÞch: SAGIMEX §Þa chØ : Sè 5 - Hµng Gµ - QuËn Hoµn KiÕm - Hµ Néi. Thµnh lËp ngµy 25/12/1999 theo quyÕt ®Þnh sè: 141/1999-Q§/BNN-TCCB cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam. Tr¶i qua qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty XNK-TH ngµnh Muèi ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vÒ mäi mÆt. Khi míi thµnh lËp c¬ së vËt chÊt cña c«ng ty hÇu nh­ kh«ng cã g× víi mÊy nh©n viªn, m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu... tuy vËy c«ng ty vÉn lu«n hoµn thµnh nhiÖm vô Nhµ n­íc giao, ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc tÆng nhiÒu B»ng khen, Hu©n huy ch­¬ng. Cho ®Õn nay, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ra ®êi ®· ®Æt c«ng ty tr­íc nh÷ng th¸ch thøc to lín. Ngoµi nh÷ng khã kh¨n vÒ c«ng nghÖ, vèn, tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n viªn cßn lµ t×nh h×nh c¹nh tranh g¨y g¾t trªn thÞ tr­êng víi kh«ng chØ c¸c ®èi thñ trong n­íc mµ cßn lµ c¸c ®èi thñ n­íc ngoµi cã bÒ dµy kinh nghiÖm vµ uy tÝn s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. Tr­íc t×nh h×nh ®ã ®­îc sù chØ ®¹o gióp ®ì cña c¸c c¬ quan cÊp trªn, sù nç lùc cña ban gi¸m ®èc vµ toµn thÓ CBCNV c«ng ty ®· kÞp thêi æn ®Þnh l¹i tæ chøc, n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c mÆt qu¶n lý, m¹nh d¹n ®Çu t­ c«ng nghÖ, ®æi míi ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm víi chñ tr­¬ng coi thÞ tr­êng lµ trung t©m, chÊt l­îng s¶n phÈm lµ sèng cßn, c«ng ty ®· ®øng v÷ng vµ ®¹t ®­îc sù t¨ng tr­ëng v÷ng m¹nh æn ®Þnh. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña c«ng ty HiÖn nay bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty bao gåm Ban gi¸m ®èc vµ 4 phßng ban chøc n¨ng ®­îc tæ chøc nh­ sau: (s¬ ®å 1) Ban gi¸m ®èc: Ban gi¸m ®èc cña c«ng ty chØ cã mét ng­êi lµ gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh chung, qu¶n lý, gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty theo LuËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ ®iÒu lÖ cña c«ng ty, ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc c¬ quan cÊp trªn vÒ toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ lµ ng­êi cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt t¹i c«ng ty. C¸c phßng ban chøc n¨ng gåm: Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh: Cã nhiÖm vô x©y dùng ph­¬ng ¸n tæ chøc m¹ng l­íi vµ c¸n bé cho phï hîp tõng thêi kú, x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch vµ chuÈn bÞ c¸c thñ tôc ®Ò b¹t c¸n bé vµ n©ng cao bËc l­¬ng, chuÈn bÞ c¸c thñ tôc gi¶i quyÕt chÕ ®é cho ng­êi lao ®éng. Chñ tr× c¸c cuéc thanh tra theo chøc tr¸ch vµ quyÒn h¹n cña m×nh. Gi¶i quyÕt ®¬n th­ theo ph¸p lÖnh khiÕu tè. TiÕp c¸c ®oµn thanh tra( nÕu cã) vµ phèi hîp víi c¸c phßng chuÈn bÞ c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó ®aps øng yªu cÇu cÇn thiÕt cña c¸c ®oµn thanh tra. X©y dùng kÕ ho¹ch vµ mua s¾m trang bÞ lµm viÖc cho c«ng ty hµng th¸ng vµ hµng n¨m. Tæ chøc tiÕp kh¸ch vµ h­íng dÉn kh¸ch ®Õn lµm viÖc, qu¶n lý c¸c lo¹i tµi s¶n thuéc v¨n phßng c«ng ty. §¶m b¶o xe ®­a ®ãn l·nh ®¹o, c¸n bé ®i lµm ®óng giê an toµn. X©y dùng kÕ ho¹ch, néi dung c«ng t¸c thi ®ua , tËp hîp ®Ò nghÞ khen th­ëng, ®Ò xuÊt h×nh thøc khen th­ëng. §ång thêi thøc hiÖn chÕ ®é vÒ lao ®éng, B¶o hiÓm x· héi, søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn theo luËt ®Þnh. Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n: Cã nhiÖm vô qu¶n lý c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n, tæ chøc thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c thèng kª, thu thËp c¸c th«ng tin kinh tÕ, thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n theo qui ®Þnh. Cã nhiÖm vô tham m­u cho Tæng gi¸m ®èc trong lÜnh vùc ®iÒu hµnh kinh doanh, kiÓm tra viÖc sö dông tµi s¶n, vËt t­, tiÒn vèn theo ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª vµ ph¸p luËt nhµ n­íc qui ®Þnh. §Ò xuÊt lªn gi¸m ®èc ph­¬ng ¸n tæ chøc ho¹t ®éng cña bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n Nhµ n­íc. §Þnh kú ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, hiÖu qu¶ kinh doanh, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cho l·nh ®¹o c«ng ty ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi ho¹t ®éng kinh doanh. Phßng kinh doanh: TËp hîp dù kiÕn chi phÝ, gi¸ thµnh, t×m c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh. Tæ chøc tiÕp thi qu¶ng c¸o s¶n phÈm, tham kh¶o thÞ tr­êng trong n­íc, lËp c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh cho n¨m sau. - Phßng XuÊt nhËp khÈu: Cã nhiÖm vô t×m hiÓu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn ph­¬ng ¸n kinh doanh xuÊt- nhËp khÈu, dÞch vô uû th¸c vµ c¸c kÕt qu¶ kh¸c cã liªn quan cho phï hîp víi ®iÒu kiÑn ho¹t ®éng cña c«ng ty trong tõng thêi kú. Tham m­u cho Tæng gi¸m ®èc trong quan hÖ ®èi ngo¹i, chÝnh s¸ch xuÊt- nhËp khÈu ph¸p luËt cña ViÖt Nam vµ quèc tÕ vÒ ho¹t ®éng kinh doanh nµy. Gióp Tæng gi¸m ®èc chuÈn bÞ c¸c thñ tôc hîp ®ång, thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng kh¸c. Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ kh¶o s¸t kh¶ n¨ng tiÒm lùc cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi khi liªn kÕt kinh doanh cïng c«ng ty. Gióp Gi¸m ®èc c¸c cuéc tiÕp kh¸ch, ®µm ph¸n, giao dÞch ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi. BiÓu sè 3: Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý c«ng ty XNK-TH ngµnh muèi. Gi¸m ®èc Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kinh doanh Phßng xuÊt nhËp khÈu 3. Kh¸i qu¸t vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty XNK - TH ngµnh Muèi §Ó ®¸p øng yªu cÇu h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c«ng ty, phï hîp víi ph¹m vi ho¹t ®éng réng lín, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc tËp chung. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n gåm 6 ng­êi ®­îc tæ chøc nh­ sau: (s¬ ®å sè 3) KÕ to¸n tr­ëng: Cã nhiÖm vô phô tr¸ch chung, trùc tiÕp tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, kÝ duyÖt c¸c chøng tõ, b¸o c¸o kÕ to¸n vµ c¸c tµi liÖu kh¸c cã liªn quan ®ång thêi kiªm kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh. KÕ to¸n mua hµng, c«ng cô dông cô: Cã nhiÖm vô h¹ch to¸n t×nh h×nh t¨ng, gi¶m, tån kho hµng ho¸, c«ng cô dông cô, tham gia kiÓm kª, ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ s¸ch víi sè liÖu thùc tÕ. Cung cÊp sè liªu chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Çy ®ñ cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi kiªm kÕ to¸n thèng kª: cã nhiÖm vu tÝnh to¸n, ph©n bæ tiÒn l­¬ng, tÝnh vµ nép BHXH cho ng­êi lao ®éng. Thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ trî cÊp BHXH cho ng­êi lao ®éng. Theo dâi t×nh h×nh trÝch lËp vµ sö dông quü l­¬ng. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm : ChÞu tr¸ch nhiÖm tËp hîp, tÝnh to¸n ph©n bæ h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ hµnh s¶n phÈm. Cuèi th¸ng x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, h¹ch to¸n l·i lç, h¹ch to¸n c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc. Sau ®ã cïng víi kÕ to¸n tr­ëng lËp c¸c ph­¬ng ¸n gi¸ thµnh, gi¸ b¸n. Cuèi n¨m tiÕn hµnh tÝnh to¸n sè trÝch lËp c¸c quÜ c«ng ty. KÕ to¸n thanh to¸n: Cã tr¸ch nhiÖm theo dâi h¹ch to¸n t×nh h×nh thu, chi, tån quÜ tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, t×nh h×nh thanh to¸n néi bé, t×nh h×nh vau vèn l­u ®éng vµ thanh to¸n tiÒn vay. Thñ quü: Cã nhiÖm vô qu¶n lý tiÒn mÆt, thùc hiÖn thu chi tiÒn mÆt trªn c¬ së c¸c chøng tõ hîp lÖ vµ lËp b¸o c¸o quü ®Ó ®èi chiÕu hµng ngµy víi kÕ to¸n thanh to¸n trªn sæ quü. BiÓu sè 4: Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ë c«ng ty XNK-TH ngµnh muèi. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n vËt liÖu, CCDC KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ BHXH KÕ to¸n chi phÝ SX vµ tÝnh gi¸ thµnh SP KÕ to¸n thanh to¸n Thñ quü HiÖn nay còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c c«ng ty ®ang ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n míi theo Q§ 1141/ C§KT ngµy 1/11/1995 vµ c¸c v¨n b¶n, th«ng t­ h­íng dÉn bæ sung cña Bé tµi chÝnh. H×nh thøc kÕ to¸n ®­îc ¸p dông lµ h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ (BiÓu sè 2) vµ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y vi tÝnh nªn c«ng viÖc ®­îc gi¶m nhÑ ®i rÊt nhiÒu vµ cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm kÕ to¸n cho phÐp xö lý sè liÖu ngay tõ c¸c chøng tõ ban ®Çu, qua qu¸ tr×nh xö lý sè liÖu m¸y tÝnh sÏ cung cÊp c¸c th«ng tin nh­: Chøng tõ ghi sæ, b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh, sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n,...Cuèi kú, kÕ to¸n xö lý c¸c bót to¸n kªt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú cña ®¬n vÞ, lËp c¸c b¸o co¸ t×a chÝnh. HÖ thèng sæ s¸ch sö dông lµ c¸c sæ c¸i tµi kho¶n, chøng tõ ghi sæ, sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, sæ chi tiÕt theo dâi nhËp- xuÊt kho, chi tiÕt c«ng nî. Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ lµ sæ kÕ to¸n tæng häp dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian. Sæ nµy võa dïng ®Ó ®¨ng ký c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý chøng tõ ghi sæ, võa ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu víi B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh. Cuèi th¸ng, cuèi n¨m, kÕ to¸n céng tæng sè tiÒn ph¸t sinh trªn sæ §¨ng ký chøng tõ ghi sæ, lÊy sè liÖu ®èi chiÕu víi B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh. Sæ C¸i lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÐ ph¸t sinh theo t¸i kho¶n kÕ to¸n ®­îc qui ®Þnh trong chÕ ®é tµi kho¶n kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp. Sè liÖu ghi trªn sæ c¸i dïng ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu víi sè liÖu ghi trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, c¸c sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt, dïng ®Ó lËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh. Sæ C¸i cña h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ ®­îc më riªng cho tõng tµi kho¶n. Mçi tµi kho¶n ®­îc më mét trang hoÆc mét sè trang tuú theo sè l­îng ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cña tõng tµi kho¶n. Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt lµ sá dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tõng ®èi t­îng kÕ to¸n riªng biÖt mµ trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp ch­a ph¶n ¸nh ®­îc. Sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt cung cÊp c¸c chØ tiªu chi tiÕt vÒ t×nh h×nh tµi s¶n, vËt t­, tiÒn vèn, t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ lµm c¨n cø ®Ó lËp B¸o c¸o tµi chÝnh. Trong h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ c«ng ty më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt sau: Sæ b¸n hµng, sæ thuÕ, sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi b¸n, ng­êi mua... C«ng ty ¸p dông tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n theo Q§ 1141/C§KT. Do ®Æc thï cña mÆt hµng muèi vµ ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ l­îng hµng tån kho, c«ng ty h¹ch to¸n l­îng hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Khi XuÊt kho kÕ to¸n ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých( gi¸ nhËn d¹ng riªng biÖt). C«ng ty nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p thuÕ khÊu trõ riªng ®èi víi s¶n phÈm muèi theo luËt thuÕ ®­îc ¸p dông tõ ngµy 1/1/1999 s¶n phÈm muèi bao gåm: muèi s¶n xuÊt tõ n­íc biÓn, muèi má tù nhiªn, muèi tinh, muèi i-«t thuéc diÖn kh«ng chÞu thuÕ GTGT v× thÕ c«ng ty kh«ng ph¶i nép thuÕ GTGT ®Çu ra vµ kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi s¶n phÈm muèi. Chøng tõ kÕ to¸n: Chøng tõ kÕ to¸n lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. KÕ to¸n xuÊt nhËp khÈu, kÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng sö dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n sau: Ho¸ ®¬n GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng, Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, chøng tõ tÝnh thuÕ, chøng tõ tr¶ tiÒn, giÊy b¸o nî, b¸o cã, phiÕu thu, phiÕu chi, chøng tõ tr¶ hµng... Cuèi niªn ®é kÕ to¸n kÕ to¸n lËp c¸c b¸o c¸o sau: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (B01- DN) B¶ng kÕt qu¶ kinh doanh (B02-DN) B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ(B03- DN) ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (B09- DN) II. Thùc tr¹ng kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty XNK - TH ngµnh muèi. §Æc ®iÓm nghiÖp vô b¸n hµng cña c«ng ty. S¶n phÈm tiªu thô cña c«ng ty XNK - TH ngµnh Muèi hiÖn nay chñ yÕu lµ muèi, d©y c¸p ®iÖn, xe m¸y Trung Quèc...§Ó ®¸p øng cho nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ tr­êng cho ®Õn nay c«ng ty ®· tiªu thô nhiÒu chñng lo¹i muèi víi qui c¸ch vµ träng l­îng kh¸c nhau. VÒ chñng lo¹i muèi gåm c¸c lo¹i sau: Muèi th« nguyªn liÖu Muèi rêi Muèi bét tinh ThÞ tr­êng tiªu thô cña c«ng ty chñ yÕu lµ miÒn B¾c,miÒn Trung vµ mét sè n­íc: Ên ®é, Hµn quèc.... HiÖn nay c«ng ty ®ang cã chñ tr­¬ng më réng thÞ tr­êng tiªu thô vµo MiÒn nam vµ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng quèc tÕ. Ph­¬ng thøc b¸n hµng cña c«ng ty xÐt trªn gãc ®é xuÊt hµng tiªu thô trong n­íc c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p giao hµng trùc tiÕp. Theo h×nh thøc nµy khi c«ng ty giao hµng cho kh¸ch hµng ®­îc kh¸ch hµng tr¶ tiÒn ngay hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× hµng ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô vµ ghi nhËn doanh thu b¸n hµng. XÐt trªn gãc ®é xuÊt hµng tiªu thô ngoµi n­íc, c«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p xuÊt khÈu trùc tiÕp( kh«ng cã ph­¬ng ph¸p xuÊt khÈu uû th¸c) 2. KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng cña c«ng ty XNK - TH ngµnh Muèi KÕ to¸n nhËp khÈu trùc tiÕp Mét th­¬ng vô nhËp khÈu ®­îc thùc hiÖn víi sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a phßng kinh doanh vµ phßng kÕ to¸n. Phßng kinh doanh ®¶m nhËn c¸c nhiÖm vô mang tÝnh chÊt ngo¹i th­¬ng cßn Phßng kÕ to¸n theo dâi vµ h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÐ ph¸t sinh tõ khi mua hµng nhËp kho ®Õn khi b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. §Ó b¾t ®Çu mét th­¬ng vô nhËp khÈu, tr­íc tiªn Phßng kinh doanh tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vÒ mÆt hµng, gi¸ c¶ vµ c¸c tho¶ thuËn kh¸c vÒ ph­¬ng thøc giao nhËn, thêi gian giao nhËn... ®Ó lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh ttr×nh gi¸m ®èc c«ng ty. VÝ dô cô thÓ mét ph­¬ng ¸n kinh doanh cña C«ng ty do phßng kinh doanh lËp nh­ sau: Ph­¬ng ¸n kinh doanh MÆt hµng : Muèi rêi KÝnh göi: Gi¸m ®èc C«ng ty Phßng kinh doanh xin ®­îc tr×nh bµy ph­¬ng ¸n kinh doanh mÆt hµng Muèi rêi nh­ sau: Gi¸ CIF H¶i phßng: 285.862,5USD - ThuÕ nhËp khÈu 15%: 42.879,375USD Tæng trÞ gi¸ mua vµo: 338.741,875USD Dù kiÕn b¸n ra: 375.000USD L·i vay ng©n hµng: 1.000USD HiÖu qu¶ kinh doanh (l·i): 35.258,125USD DuyÖt ph­¬ng ¸n Bé phËn lµm ph­¬ng ¸n Sau khi ®­îc gi¸m ®èc phª duyÖt, phßng kinh doanh tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng. Ph­¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu cña c«ng ty lµ thanh to¸n qua th­ tÝn dông. Theo ph­¬ng thøc nµy, phßng kinh doanh lËp bé chøng tõ xin më th­ L/C vµ chuyÓn cho phßng kÕ to¸n. Tuú theo t×nh h×nh tµi chÝnh cô thÓ cña c«ng ty mµ kÕ to¸n më L/C b»ng tµi kho¶n tiÒn vay hay tµi kho¶n tiÒn göi ng©n hµng. Phßng kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt hå s¬ cña l« hµng do bªn b¸n cung cÊp, lµm thñ tôc h¶i quan, kiÓm ho¸ nhËn hµng,vËn chuyÓn hµng vÒ kho ®¬n vÞ hoÆc b¸n ngay t¹i ®Þa ®iÓm nhËn hµng. KÕt thóc c«ng viªc nµy, Phßng kinh doanh chuyÓn sang Phßng kÕ to¸n mét bé chøng tõ gåm: Hîp ®ång ngo¹i (Contract) Të khai h¶i quan. GiÊy th«ng b¸o nép thuÕ nhËp khÈu Danh s¸ch chi tiÕt hµng nhËp khÈu (Packing list) Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i (Invoice) Ho¸ ®¬n vËn chuyÓn PhiÕu nhËp kho NÕu hµng b¸n th¼ng trùc tiÕp kh«ng qua kho th× kh«ng cã c¸c môc 6 vµ 7 mµ thay vµo ®ã lµ ho¸ ®¬n b¸n hµng. KÕ to¸n theo dâi nhËp khÈu c¨n cø vµo bé chøng tõ mµ Phßng kinh doanh chuyÓn ®Õn tiÕn hµnh vµo sæ liªn quan råi tËp hîp ®Ó l­u tr÷. §Ó minh ho¹ cho c«ng t¸c kÕ to¸n mua hµng nhËp khÈu trùc tiÕp t¹i C«ng ty, chóng ta co thÓ xem xÐt vÝ dô sau: Theo hîp ®ång kinh tÕ sè KEC/EXP/13 ngµy 27/7/2001 gi÷a C«ng ty XNK - TH ngµnh muèi vµ KANDLA EXPORT CORPORATION vÒ viÖc nhËp khÈu 11.500 tÊn muèi rêi víi c¸c ®iÒu kiÖn nh­ sau: Sè l­îng: 11.500 tÊn §¬n gi¸ CIF : 367.700®/TÊn (24.75USD/tÊn x14.897®/US§) Tæng trÞ gi¸ hîp ®ång : §Þa ®iÓm giao hµng: C¶ng H¶i phßng Thêi gian giao hµng: 45 ngµy kÓ tõ ngµy ký hîp ®ång Ph­¬ng thøc thanh to¸n: L/C tr¶ ngay §ång tiÒn thanh to¸n: USD ThuÕ nhËp khÈu: 636.008.794® (11.500tÊnx 24.75USD/tÊnx14.897x15%) Tû gi¸ thùc tÕ: 14.897 VN§/USD Ngµy 27/7/2001 hµng vÒ tíi c¶ng H¶i phßng, sau khi tiÕn hµnh kiÓm nhËn hµng ho¸, kÕ to¸n lËp chøng tõ x¸c ®Þnh hµng ho¸ nhËp kho vµ c¨n cø vµo nh÷ng chøng tõ sau ®Ó h¹ch to¸n:  PhiÕu nhËp kho Ngµy 27 th¸ng 7 n¨m 2001 Hä tªn ng­êi giao hµng: KANDLA EXPORT CORPORATOIN Theo hîp ®ång sè 18 ngµy 30/3/2001 cña KANDLA EXPORT CORPORATOIN vµ C«ng ty XNK - TH ngµnh muèi. NhËp kho t¹i: C«ng ty H¶i phßng §¬n vÞ tÝnh: §ång STT Tªn hµng §VT Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1 Muèi rêi tÊn 11.500 24,75USD 4.240.058.625 Céng 4.240.058.625 Tû gi¸ TT: 14.897VN§/USD Tæng sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Bèn tû hai tr¨m bèn m­¬i triÖu n¨m t¸m ngh×n s¸u tr¨m hai n¨m ®ång. Ng­êi nhËp Thñ kho KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KANDLA EXPORT CORPORATION Bhawan, 18, sector 8 Idham- Kutch- GUJARAT- INDIA Commercial Invoice Date: 27- Jun- 2001 General import export company Invoice no KEC/ EXP/ 13 7- Hang ga street, Hoan kiem dist Goods shipped per : M.V.ARCADIA Viet nam From: KANDLA- INDIA To: HAIPHONG PORT- VIETNAM Goods Quantity Price in US Dollars Amount in US Dollars No of bags Net weight Gross weight RUSHED MARINE SALT RIAL USE BULK No applicable 11,500 MT No applicable 24.75 284,625 TOTAL 284,625 Tæng côc h¶i quan côc H¶i Quan TP H¶i Phßng C¶ng H¶i Phßng khu vùc 1 Sè: 5115/TBT Céng hoµ x· héi chò nghÜa viÖt nam §éc lËp -tù do - h¹nh phóc GiÊy th«ng b¸o thuÕ, thu chªnh lÖch gi¸ C¨n cø luËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu, luËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt; luËt thuÕ GTGT hiÖn hµnh. C¨n cø Q§ sè 195/199/Q§-TTg ngµy 27/9/1999 cña thñ t­íng chÝnh phñ vÒ lËp, sö dông vµ qu¶n lý quü hç trî xuÊt khÈu. C¨n cø khai b¸o thuÕ cña ng­êi khai b¸o h¶i quan vµ kÕt qu¶ kiÓm tra cña c¬ quan H¶i quan thuéc tê khai H¶i quan sè 5115/NKD ngµy 26/7/2001 t¹i H¶i quan H¶i phµng khu vùc 1. H¶i quan c¶ng H¶i phµng khu vùc 1 th«ng b¸o: Ng­êi xuÊt/NhËp khÈu: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp ngµnh Muèi. MS: 0100103009008 §Þa chØ: Sè ®iÖn tho¹i: Trong thêi gian 30 ngµy kÓ tõ ngµy 26/7/2001 ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu cã tr¸ch nhiÖm ph¶i nép ®ñ sè tiÒn thuÕ, thu chªnh lÖch gi¸ trÞ trong th«ng b¸o nµy vµo TK 741.01.02.00003 t¹i kho b¹c TP H¶i Phßng cho H¶i quan c¶ng HP KV1 hoÆc nép cho bé phËn thu thuÕ cña HQ c¶ng HP KV1. Sè tiÒn ph¶i nép bao gåm: S¾c thuÕ Ch­¬ng Lo¹i Kho¶n Môc TiÓu môc Sè tiÒn 1. ThuÕ XK Ghi theo Ch­¬ng cña Bé Chñ qu¶n 07 01 019 01 2. ThuÕ NK 07 01 020 01 636.008.794 3. ThuÕ GTGT 07 01 014 02 4. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt 07 01 015 02 5. Thu chªnh lÖch gi¸ 07 01 026 01 Tæng céng 636.008.793,8 B»ng ch÷: S¸u tr¨m ba s¸u triÖu ,t¸m ngµn b¶y tr¨m chÝn ba phÈy t¸m ®ång. NÕu qu¸ h¹n trªn mµ ch­a nép thuÕ, thu chªnh lÖch gi¸ th× mçi ngµy sÏ bÞ ph¹t chËm nép b»ng 0,1% cña sè thuÕ, thu chªnh lÖch gi¸ chËm nép. Ngµy 26/7/2001 C¬ quan thuÕ H¶i quan C¨n c­a vµo nh÷ng chøng tõ trªn kÕ to¸n ghi bót to¸n: Nî TK 156 : 4.876.067.419 ®ång Cã TK 331: 4.240.058.625 ®ång Cã TK 333(3333): 636.008.794 ®ång (ThuÕ VAT vµo muèi kh«ng tÝnh thuÕ) Tµi kho¶n 331= 11.500tÊnx 24.75USD/tÊnx14.897 = 4.240.058.625®ång Khi nhËn ®­îc giÊy b¸o nî cña ng©n hµng chuyÓn tr¶ sè tiÒn cho nhµ cung cÊp n­íc ngoµi, kÕ to¸n ghi: Khi më L/C ký quü NH më L/C Nî TK 144: 848.011.725®ång(4.240.058.625®ång x 20%) Cã TK 112: 848.011.725®ång Khi nhËn Bé chøng tõ thanh to¸n vµ ®ång ý thanh to¸n qua NH kÕ to¸n ghi: Nî TK 331 : 4.240.058.625 ®ång Cã TK 144 : 848.011.725 ®ång Cã TK 311 : 3.392.046.900 ®ång(80% x 4.240.058.625® Qu¸ tr×nh mua hµng ®­îc ph¶n ¸nh trªn hÖ thèng sæ nh­ sau Chøng tõ ghi sæ Ngµy 27/7/2001 Chóng tõ TrÝch yÕu SHTK Sè tiÒn Ghi chó Sè hiÖu Ngµy Nî Cã N09 27-7 NhËp muèi tõ Ên ®é 156 331 4.240.058.625 5115 26-7 ThuÕ NK Muèi 3333 636.008.794 ... ... C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®Ó ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ N¨m: 2001 Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu ngµy, th¸ng Sè hiÖu ngµy, th¸ng N09 27/7 4.876.067.419 B¶ng kª nhËp xuÊt tån hµng ho¸ TK 1561 muèi Th¸ng 07 n¨m 2001 Sè d­ ®Çu kú: 418.180 §¬n vÞ tÝnh: ngh×n ®ång ST Chøng tõ TrÝch yÕu Ghi nî TK 1561, cã TK Ghi cã TK 1561, nî TK T SH NT 331 333.3 Céng 632 ... Céng 1 15 9/7 Mua muèi ¨n 5.625.680 823.000 .... 6.448.680 ... ... 2 16 9/7 Mua muèi bét 188.520.000 120.000.000 ... 308.520.000 3 N09 7/7 NhËp muèi rêi tõ Ên §é 4.240.058.625 636.008.794 ... 4.876.067.419 ... ... .... .... Céng Sæ chi tiÕt thanh to¸n TK: 331 §èi t­îng: KANDLA EXPORT CORPORATION Ngµy, th¸ng Chøng tõ DiÔn gi¶i Tµi kho¶n ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè d­ Sè hiÖu Ngµy, th¸ng Nî Cã Nî Cã 24/7 0931 17/7 Thanh to¸n L/C b»ng ký quü 144 848.011.725 24/7 0808 17/7 Thanh to¸n L/C b»ng tiÒn vay NH 311 3.392.046.900 27/7 N09 27/7 NhËp muèi rêi tõ Ên §é 156 4.240.058.625 Céng th¸ng 7 4.240.058.625 4.240.058.625 0 2.2. KÕ to¸n b¸n hµng nhËp khÈu Trong t×nh h×nh hiÖn nay, tæ chøc tèt kh©u b¸n hµng lµ mét yÕu tè quan träng trong viÖc t¨ng nhanh tèc ®é l­u chuyÓn hµng ho¸, gi¶m bít khèi l­îng hµng tån kho, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò ®ã, c«ng t¸c b¸n hµng t¹i C«ng ty ®· ®­îc tæ chøc chÆt chÏ tõ bé phËn kinh doanh, kÕ to¸n ®Õn c¸c kho hµng. §ång thêi víi viÖc duy tr× mèi quan hÖ tèt víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, C«ng ty ®· chó träng tíi c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng nh»m khai th¸c thªm thÞ tr­êng vµ b¹n hµng míi. Qu¸ tr×nh b¸n hµng nhËp khÈu cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: B¸n hµng nhËp khÈu ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp t¹i kho ë c¶ng. Theo ph­¬ng thøc nµy, ®¬n vÞ mua hµng cö c¸n bé ®Õn nhËn hµng ho¸ t¹i kho cña C«ng ty. T¹i kho, sau khi ng­êi mua kiÓm nhËn vÒ quy c¸ch, phÈm chÊt cña hµng ho¸, c¸n bé kinh doanh lËp ho¸ ®¬n kiªn phiÕu xuÊt kho. Chøng tõ nµy ®­îc lËp thµnh 3 liªn: Liªn 1 (mµu ®en): l­u t¹i quyÓn. Liªn 2 (mµu ®á): giao cho ng­êi mua. Liªn 3 (mµu xanh): chuyÓn cho kÕ to¸n ghi sæ vµ lµm thñ tôc thanh to¸n víi ng­êi mua. §Ó minh ho¹ cho qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô nµy, chóng ta cã thÓ xem xÐt vÝ dô Ngµy 7/8/2001, C«ng ty b¸n 5.500 tÊn muèi rêi nhËp tõ ¢n §é cho C«ng ty ho¸ chÊt ViÖt tr×, chi phÝ vËn chuyÓn : 100.000.000® Khi nhËp hµng vÒ c¶ng C«ng ty xuÊt b¸n trùc tiÕp ngay t¹i c¶ng nªn kh«ng ph¸t sinh chi phÝ thu mua cña l« hµng nhËp khÈu nµy, chØ ph¸t sinh chi phÝ b¸n hµng. Gi¸ vèn cña l« hµng 11.500 tÊn = 4.876.067.419® §¬n gi¸ = 4.876.067.419® = 424.005,8625®/ tÊn 11.500 tÊn Gi¸ vèn: 2.332.032.244® Gi¸ b¸n: 2.750.000.000® Ngµy 7/8, giao hµng cho kh¸ch t¹i kho. C¸n bé kinh doanh lËp Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho: . C«ng ty XNK - TH ngµnh muèi Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho Hä tªn ng­êi mua: C«ng ty ho¸ chÊt ViÖt tr× §Þa chØ: ViÖt tr× Sè: 007152 XuÊt t¹i kho: C¶ng H¶i phßng H×nh thøc thanh to¸n: chuyÓn kho¶n. §¬n vÞ: §ång STT Tªn hµng §VT Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1 Muèi rêi tÊn 5.500 500.000 2.750.000.000 Céng 2.750.000.000 ViÕt b»ng ch÷: Hai tû bÈy tr¨m n¨m m­¬i triÖu ®ång C¨n cø vµo ho¸ ®¬n b¸n hµng, kÕ to¸n ghi bót to¸n: +/ Doanh thu b¸n hµng: Nî TK 131: 2.750.000.000(ThuÕ VATra Muèi kh«ng tÝnh) Cã TK 511: 2.750.000.000 +/ Gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK 632: 2.332.032.244 Cã TK 156: 2.332.032.244 Ngµy 9/8 khi nhËn ®­îc giÊy b¸o Cã cña NH, th«ng b¸o kh¸ch hµng chuyÓn tiÒn vµo tµi kho¶n cña C«ng ty t¹i ng©n hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 1121: 750.000.000 Cã TK 131 : 750.000.000 HÖ thèng sæ s¸ch ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh b¸n hµng nh­ sau: Sau khi nhËn ®­îc ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ, tõ ®ã vµo Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, vµo B¶ng kª nhËp xuÊt tån hµng ho¸. Chøng tõ ghi sæ Ngµy 27/8/2001 Chøng tõ TrÝch yÕu SHTK Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã ... .. 007152 7/8 B¸n muèi cho ViÖt tr× 311 511 2.750.000.000 7/8 B¸n muèi cho Nam §Þnh 511 208.800.000 ... ... Chøng tõ ghi sæ Ngµy ._.