Giáo trình Khí cụ điện hạ áp - Chương 4: Khí cụ đóng cắt bằng tay - Trần Đình Cương

nhanh khi ngắt cầu dao, cần phải kéo nhanh luỡi dao ra khỏi má kẹp. Tốc độ kéo tay không thể nhanh đƣợc nên ngƣời ta thêm lƣỡi dao phụ .  Lƣỡi dao phụ 3 cùng lƣỡi dao chính 1 bị kẹp trong kẹp 2 lúc đóng cầu dao. Khi ngắt, lƣỡi dao chính bị kéo ra trƣớc còn lƣỡi dao phụ vẫn bị kẹp ở kẹp 2.  Lò xo 4 bị kéo căng tới mức độ nào đó sẽ bật nhanh, kéo lƣỡi dao phụ 3 bật ra khỏi kẹp 2. Do vậy hồ quang bị kéo dài ra nhanh và bị dập tắt trong thời gian ngắn 4Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cầu Dao CC CD a b c d Hình : Kí hiệu cầu dao a. Hai cực b.Có cầu chảy c.Ba cực d.Ba cực 2 ngả 5Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cầu dao  Chọn dao cách ly theo 2 điều kiện: 1. U-dmcd ≥ U-lv 2. I-dmcd ≥ I-tt Với: Itt là dòng tính toán của mạng điện 6Khí cụ điện hạ áp: 401030 NÚT ẤN KHÁI NIỆM CHUNG  Nút ấn (hay nút bấm, nút điều khiển) dùng để đóng - cắt mạch ở lƣới điên hạ áp.  Nút ấn thƣờng đƣợc dùng để điều khiển các rơ le, công tắc tơ, chuyển đổi mạch tín hiệu, bảo vệ ... Phổ biến nhất là dùng nút ấn trong mạch điều khiển động cơ để mở máy, dừng và đảo chiều quay điện. 7Khí cụ điện hạ áp: 401030 NGUYÊN LÝ CẤU TẠO MỘT SỐ NÚT ẤN  Nút ấn thƣờng mở : khi nút bị ấn thì mạch thông, khi thôi ấn nút, lò xo đẩy nút lên và mạch bị cắt.  Nút ấn thƣờng đóng : nó chỉ cắt mạch khi nút bị ấn . 8Khí cụ điện hạ áp: 401030 NGUYÊN LÝ CẤU TẠO MỘT SỐ NÚT ẤN 1 2 3 4 Hình II.2.1 : Nút ấn thƣờng mở 1.Tiếp điểm động 2.Tiếp điểm tĩnh 3.Lò xo 4.Ký hiệu 1 2 3 4 Hình II.2.2 : Nút ấn thƣờng đóng 1.Tiếp điểm động 2.Tiếp điểm tĩnh 3.Lò xo 4.Ký hiệu 9Khí cụ điện hạ áp: 401030 NGUYÊN LÝ CẤU TẠO MỘT SỐ NÚT ẤN 10Khí cụ điện hạ áp: 401030 CÔNG TẮC KHÁI NIỆM CHUNG  Công tắc là khí cụ đóng cắt dòng điện bằng tay kiểu hộp, dùng để đóng ngắt mạch điện công suất bé.  Công tắc hộp thƣờng đƣợc dùng làm cầu dao tổng cho các máy công cụ, dùng đóng mở trực tiếp cho các động cơ điện công suất bé, hoặc dùng để đổi nối, khống chế trong các mạch điện tự động, hoặc cách nối cuộn dây stato động cơ từ () sang (). 11Khí cụ điện hạ áp: 401030 Công tắc 12Khí cụ điện hạ áp: 401030 13Khí cụ điện hạ áp: 401030 BỘ KHỐNG CHẾ KHÁI NIỆM CHUNG  Bộ khống chế là khí cụ điện dùng để chuyển mạch điện bằng tay gạt hay vô lăng quay, điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp từ xa, thực hiện các chuyển đổi mạch phức tạp để điều khiển, khởi động, điều chỉnh tốc độ, đảo chiều quay, hãm điện vv ... các máy điện và thiết bị điện. 14Khí cụ điện hạ áp: 401030 Phân loại  Tùy theo cấu tạo bộ khống chế có thể chia thành :  Bộ khống chế phẳng  Bộ khống chế hình trống  Bộ khống chế hình cam. 15Khí cụ điện hạ áp: 401030 Bộ khống chế 16Khí cụ điện hạ áp: 401030 CẦU CHẢY KHÁI NIỆM CHUNG  Cầu chảy là loại khí cụ điện bảo vệ mạch điện, nó tự động cắt mạch điện khi có sự cố , ngắn mạch. 17Khí cụ điện hạ áp: 401030 ĐẶC ĐIỂM  Cầu chì có đặc điểm là đơn giản, kích thứớc nhỏ, khả năng cắt lớn và giá thành hạ nên ngày nay nó vẫn đƣợc sử dụng rộng rải. 18Khí cụ điện hạ áp: 401030 CÁC YÊU CẦU CỦA CẦU CHẢY  Các phần tử cơ bản của cầu chì là dây chảy dùng để cắt mạch điện cần bảo vệ và thiết bị dập hồ quang sau khi dây chảy đứt. Yêu cầu đối với cầu chì nhƣ sau :  Đặc tuyến ampe - giây của cầu chì cần phải thấp hơn đặc tính cảu thiết bị bảo vệ.  Khi có ngắn mạch cầu chì phải làm việc có chọn lọc theo trình tự. 19Khí cụ điện hạ áp: 401030 CÁC YÊU CẦU CỦA CẦU CHẢY  Đặc tính cầu chì phải ổn định  Công suất của thiết bị bảo vệ càng tăng, cầu chì phải có khả năng cắt cao hơn.  Việc thay thế dây chảy phải dễ dàng và tốn ít thời gian. 20Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cấu tạo cầu chì Hçnh : Cáúu taûo cáöu chaíy nàõp xoay 21Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cấu tạo cầu chì 22Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cầu chì trung áp 23Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cầu chì trung áp 24Khí cụ điện hạ áp: 401030 Cầu chì trung áp 25Khí cụ điện hạ áp: 401030 ĐiỆN TRỞ - BiẾN TRỞ  1. Điện trở:  Phân loại:  Điện trở mở máy  Điện trở điều chỉnh  Điện trở hãm  Điện trở phóng điện  Điện trở phụ tải  Điện trở nối đất 26Khí cụ điện hạ áp: 401030 ĐiỆN TRỞ - BiẾN TRỞ  2. Biến trở trở:  Phân loại:  Biến trở mở máy  Biến trở điều chỉnh  Biến trở hãm  Biến trở phóng điện  Biến trở phụ tải  Biến trở nối đất 27Khí cụ điện hạ áp: 401030 ĐiỆN TRỞ - BiẾN TRỞ: CẤU TẠO  Điện trở không có khung: quấn dạng xoắn ốc hoặc ziczac. Tạo khe hở bằng cách kéo căng 2 đầu : cấu tạo đơn giản, giải nhiệt tốt, dễ bị rung, dễ bị ngắn mạch  Điện trở có khung: dây quấn trên các khung có hình dáng xác định 28Khí cụ điện hạ áp: 401030 ĐiỆN TRỞ - BiẾN TRỞ: CẤU TẠO  Biến trở làm nguội bằng không khí: Nhiệt độ max của vỏ hộp không được quá 60 C, nhiệt độ chỗ tiếp xúc trượt không quá 110 C  Biến trở dầu: làm việc ngắn hạn, có khả năng gây cháy nổ  Biến trở dung dịch: dùng điều chỉnh tốc độ quay của động cơ công suất lớn ( vài ngàn Kw) 29Khí cụ điện hạ áp: 401030 ĐiỆN TRỞ - BiẾN TRỞ  Tính toán lựa chọn điện trở dựa trên điều kiện phát nóng để xác định 2 đại lượng chính: - Dòng điện qua điện trở. - Thời gian dòng điện qua điện trở 30Khí cụ điện hạ áp: 401030 Câu hỏi - Bài tập  BT1: Chọn cầu dao cho căn hộ gia đình có tổng công suất định mức là 4kW, hệ số đồng thời = 0,8  BT2: Một tủ điện cung cấp cho một lò điện công suất 10 kw (3 pha) hệ số công suất = 1,0; hệ số sử dụng 1,0; và một động cơ 3 pha đấu tam giác có công suất 10 kw, hệ số công suất = 0,8; hệ số sử dụng 0,85. Chọn 3 cầu dao phù hợp nhất. 31Khí cụ điện hạ áp: 401030