Giáo trình Công nghệ lắp ráp ô tô (Trình độ Cao đẳng)

toång quaùt veà laép raùp oâtoâ. Noäi dung chính cuûa hoïc phaàn bao goàm: moâ hình veà daây chuyeàn laép raùp oâ toâ, caùc quy trình laép raùp oâtoâ, thieát keá vaø tính toaùn chæ tieâu kinh teá- kyõ thuaät cuûa daây chuyeàn vaø giôùi thieäu moâ hình daây chuyeàn laép raùp oâtoâ ñieån hình veà phaàn lyù thuyeát ñeå trang bò cho sinh vieân nhöõng kieán thöùc neàn taûng nhaát khi böôùc vaøo thöïc teá saûn xuaát. Giaùo trình naøy ñöôïc bieân soaïn ñeå laøm taøi lieäu hoïc taäp cho sinh vieân ngaønh kyõ thuaät oâ toâ heä Cao ñaúng chính quy vaø lieân thoâng ñoàng thôøi laøm taøi lieäu tham khaûo cho sinh vieân cuøng ngaønh. Giaùo trình ñöôïc bieân soaïn vôùi noäi dung chính sau: Chöông 1: Moâ hình laép raùp oâtoâ ôû Vieät Nam Chöông 2: Phöông phaùp thieát keá quy trình coâng ngheä laép raùp oâtoâ Chöông 3: Phöông phaùp tính toaùn caùc chæ tieâu kinh teá - kyõ thuaät cho daây chuyeàn Chöông 4: Phöông aùn laép raùp oâtoâ ñieån hình Trong giaùo trình ñöôïc caäp nhaät nhöõng kieán thöùc môùi nhaát trong ngaønh coâng nghieäp oâ toâ vaø ñöôïc bieân soaïn laïi cho phuø hôïp vôùi nhu caàu hoïc taäp cuûa sinh vieân chuyeân ngaønh oâ toâ. Tuy nhieân maëc duø raát coá gaéng nhöng khoâng traùnh khoûi sai soùt, mong caùc baïn ñoàng nghieäp vaø ñoäc giaû goùp yù kieán ñeå hoaøn thieän hôn. Taùc giaû Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -1- Chöông 1 MOÂ HÌNH LAÉP RAÙP OÂTOÂ ÔÛ VIEÄT NAM 1.1. QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN NEÀN COÂNG NGHIEÄP OÂTOÂ TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ ÔÛ VIEÄT NAM 1.1.1 Tình Hình Chung Coâng Nghieäp OÂtoâ Treân Theá Giôùi Chieác oâtoâ ñaàu tieân ñöôïc cheá taïo ra naêm 1893, ñến năm 2009, số lượng xe ñăng ký trên toaøn theá giôùi chæ döøng ôû möùc 980 trieäu. Ñeán heát naêm 2010, soá löôïng xe theá giôùi ñaõ ñaït 1,015 tyû chieác. Ñöôïc bieát, ñaây laø keát quaû chung cuûa taát caû caùc loaïi xe, töø oâtoâ con, xe taûi haïng nheï, trung vaø naëng ñeán xe buyùt. Nhö vaäy, so vôùi naêm 2009, toång löôïng xe ñang löu haønh treân toaøn theá giôùi ñaõ taêng 35,6 trieäu xe, töông ñöông 3,6%. (Ñaây laø keát quaû do Ward's Auto ñöa ra döïa treân soá löôïng xe ñang löu haønh taïi caùc quoác gia) Teân caùc haõng oâtoâ haøng ñaàu theá giôùi laø: GM, FORD, TOYOTA, MERCEDES, BMW, HARLEY – DAVIDSON, VOLKSWAGON, AUDI, HUYNDAI, PORSCHE, LEXUS, FERRARI, RENAULT-VOLVO, FIAT, CHRYSLER, HONDA. Naêm nhaø saûn xuaát xe hôi lôùn nhaát theá giôùi laø: 1. TOYOTA, 2. GENERAL MOTOR, 3. VOLKSWAGON, 4. RENAULT - NISSAN, 5. HUYNDAI –KIA (theo Manager Magazine). ÔÛ Nhaät Baûn coù moät loaït nhaø maùy saûn xuaát xe hôi nhö: TOYOTA, NISSAN, MITSUBISHI, MAZDA, ISUZU, HONDA, SUZUKI, DAIHATSU, SUBARU laø ñoái thuû caïnh tranh lôùn vôùi caùc nhaø saûn xuaát oâtoâ Myõ vaø Chaâu AÂu. Rieâng haõng TOYOTA coù nhöõng thôøi kyø taïi nhaø maùy laép raùp xe du lòch coù hai daây chuyeàn laép raùp baùn töï ñoäng vôùi quy moâ 1,5 phuùt coù moät chieác xe xuaát xöôûng. Taïi Haøn Quoác coù 3 haõng lôùn laø: HUYNDAI, KIA, DAEWOO, SSANGYONG. Chính nhôø vaøo coâng nghieäp cheá taïo oâtoâ maø nöôùc naøy ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng nöôùc phaùt trieån taïi khu vöïc Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông hieän nay. Coâng nghieäp oâtoâ ñöôïc coi laø ngaønh coâng nghieäp khoång loà, giaøu nhaát theá giôùi. Ñaây laø moät ngaønh coâng nghieäp toång hôïp cuõng laø nôi taäp trung söï hoaøn thieän veà coâng ngheä vaø öùng duïng caùc tieán boä kyõ thuaät cao, coù taùc ñoäng thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa nhieàu ngaønh coâng nghieäp khaùc nhö cô khí, ñieän töû, ñieän, ñieàu khieån töï ñoäng, vaät lieäu kim loaïi vaø phi kim loaïi, vaät lieäu môùi, hoaù hoïc, cao su, sôn, chaát deûo, thuyû tinh vaø xaêng daàu 1.1.2. Tình Hình Thò Tröôøng OÂtoâ Moät Soá Nöôùc Tieâu Bieåu Treân Theá Giôùi Söï tuït giaûm veà taêng tröôûng kinh teá trong thôøi gian gaàn ñaây caøng laøm cho cuoäc caïnh tranh trong lónh vöïc xe hôi theâm phaàn quyeát lieät. Caùc nhaøsaûn xuaát xe hôi treân theá giôùi khoâng ngöøng ñaàu tö, caûi tieán vaø tung ra nhöõng saûn phaåm môùi haáp daãn hôn. 1.1.2.1. Thò tröôøng Myõ Naêm 1999, lôïi nhuaän cuûa coâng ty saûn xuaát xe hôi Ford (Myõ) ñaït 7,2 tæ USD. Ñaït ñöôïc con soá naøy khoâng phaûi vì hoï chieám ñöôïc nhieàu thò tröôøng hôn tröôùc, maø ngöôïc laïi. Naêm 1995 Ford chieám 25,7% thò phaàn xe hôi ôû Myõ, ñeán naêm 1999 chæ coøn 23,8% thò phaàn. Vaäy taïi sao Ford qua maët ñöôïc ñaøn anh General Motor veà soá tieàn lôøi? Vì hoï phaân bieät caùc loaïi khaùch haøng mua xe moät caùch kyõ löôõng hôn, roài baùn theo loái troâng maët ñaët teân. Haõng Ford khoâng coi troïng chuyeän baùn nhieàu xe, hay chieám lónh nhieàu thò phaàn laø muïc tieâu. Hoï coi tieàn lôøi môùi laø muïc tieâu chính. Trong naêm 1999, con soá nhöõng loaïi xe reû tieàn cuûa Ford nhö Escord, Aspire baùn ít ñi, giaûm bôùt 420.000 chieác, trong luùc ñoù nhöõng loaïi xe ñaét tieàn nhö Crown, Explorer thì baùn nhieàu hôn, theâm ñöôïc 600.000 chieác. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -2- Theo uyû ban quoác gia an toaøn giao thoâng Myõ vöøa coâng boá baûn danh saùch bò thu hoài trong thaùng 7/2002. Trong soá xe Honda bò thu hoài coù: Civic 1998-2002, Prelude 1997- 1999, Accord 1997-1999, Odyssey 97-99, CR-V 97-99, Accura CL 97-99 vaø Accura TL 99. Nguyeân nhaân khuyeát taät trong boä phaän ñaùnh löûa, coù theå gaõy vôõ ñoäng cô toång soá gaàn 1 trieäu xe. Nissan bò thu hoài caùc xe: Maxxima 2001-2002 (90.000 chieác). Ifiniti 130, 135 saûn xuaát 2001. Lyù do thay caàn giaûm soùc tröôùc. Huyndai: 42.000 chieác Sedan Sonata 2002 vì coù vaán ñeà vôùi caùc caûm bieán cuûa caùc goái hôi beân söôøn. Daewoo: 57.000 xe Lanos 98-02 ñeå thay naép hoäp ñöïng goái hôi baèng vaät lieäu meàm hôn, traùnh chaán thöông cho ngöôøi neáu tai naïn xaûy ra maø goái hôi chöa kòp bung ra. Sau khi leân möùc ñænh cao vaøo thaùng 5/2009, doanh soá oâ toâ Myõ thaùng 6/2009 laïi rôi xuoáng döôùi möùc 10 trieäu xe (tính theo trung bình naêm), doanh soá oâ toâ nhö vaäy taêng tröôûng ôû möùc thaáp nhaát töø laàn suy thoaùi naêm 1958 – moät aùp löïc buoäc nhieàu haõng xe khoù khaên vaø coù theå phaûi ñoùng cöûa vónh vieãn. 6 haõng xe lôùn cuûa Myõ (bao goàm ba haõng xe noäi ñòa laø General Motors, Chrysler vaø Ford, 3 haõng xe nöôùc ngoaøi laø Toyota, Honda, Nissan) thoâng thöôøng chieám 75% doanh soá taïi Myõ nay ñeàu coâng boá doanh soá giaûm vôùi toác ñoä 2 con soá. Möùc giaûm doanh soá dao ñoäng töø möùc 11% taïi Ford ñeán 42% taïi Chrysler. Haõng oâ toâ Ñöùc nhö Volkswagen, BMW, Porsche vaø Mercedes-Benz ñeàu coâng boá doanh soá giaûm vôùi möùc ñoä maïnh töông töï. Caùc haõng xe ñang hy voïng chöông trình hoã trôï môùi cuûa chính phuû seõ giuùp doanh soá xe taêng theâm 250 nghìn chieác trong vaøi thaùng tôùi. Chöông trình naøy ñöa ra möùc hoã trôï töø 3.500USD ñeán 4.500USD cho ngöôøi tieâu duøng ñoàng yù ñoåi xe cuõ laáy xe môùi tieát kieäm nhieân lieäu hôn seõ chöa ñöôïc khôûi ñoäng maõi cho tôùi ngaøy 24/07, soá tieàn 1 tyû USD cho chöông trình döï kieán seõ ñöôïc tieâu heát tröôùc ngaøy 30/09/2009. Caùc haõng xe ñang vaän ñoäng theâm tieàn. Ñöùc ñöa ra chöông trình töông töï vôùi möùc kinh phí 4 tyû USD, Trung Quoác vaø Brazil laàn löôït daønh 4 tyû USD vaø 3 tyû USD giuùp ngöôøi mua xe. Hai haõng oâ toâ ñaõ phaù saûn laø Chrysler vaø General Motors ñaõ ñoùng cöûa caùc daây chuyeàn hoaït ñoäng trong phaàn lôùn thaùng 5/2009 vaø thaùng 6/2009, doanh thu theo ñoù cuõng giaûm daàn. Chrysler ñaõ khôûi ñoäng laïi saûn xuaát trong tuaàn naøy nhöng laïi chuaån bò ñoùng cöûa trong thôøi kyø chuyeån ñoåi hoaït ñoäng cuûa muøa heø. Caû hai haõng xe naøy ñeàu ñaõ xaây döïng keá hoaïch hoài phuïc hoaït ñoäng vôùi möùc doanh soá döï kieán khaù thaáp, ñaây chính laø lyù do chính taïi sao hoï ñoùng cöûa quaù nhieàu nhaø maùy vaø sa thaûi löôïng lôùn nhaân coâng trong quaù trình taùi cô caáu. GM coâng boá keá hoaïch caét giaûm 4 nghìn nhaân coâng töø nay ñeán heát thaùng 10/2009 vaø muoán caét giaûm khoaûng 12 tyû USD chi phí. GM ñoàng thôøi cuõng giaûm moät nöûa chi phí quaûng caùo trong naêm nay bôûi hieäu quaû taùc ñoäng tôùi doanh soá khoâng lôùn. Khoaûng thôøi gian 12 ñeán 18 thaùng tôùi heát söùc quan troïng ñoái vôùi caû hai coâng ty, hoï caàn phaûi coá gaéng caûi thieän doanh soá môùi coù theå toàn taïi ñöôïc. Ford hieän nay vaãn ôû trong tình traïng toát hôn raát nhieàu. Duø doanh soá giaûm, Ford vaãn kinh doanh toát hôn caùc haõng xe khaùc treân thò tröôøng trong quyù 2/2009 vaø giaønh ñöôïc vò theá thöù hai veà doanh soá töø tay Toyota. Cho ñeán nay chöa coâng ty naøo kinh doanh coù laõi. Thôøi gian tôùi, Chrysler vaø General Motors seõ chæ taäp trung vaøo saûn xuaát doøng xe höùa heïn mang laïi lôïi nhuaän toát. Caû hai haõng seõ tieáp tuïc taäp trung vaøo daây chuyeàn saûn xuaát xe voán ñaõ mang laïi lôïi nhuaän nhö Chrysler Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -3- vôùi doøng xe taûi nhoû vaø GM vôùi doøng xe baùn taûi. Caû hai haõng xe saûn xuaát oâ toâ côõ nhoû vaøo naêm 2011 vaø töï tin vôùi khaû naêng kinh doanh coù laõi vôùi doøng xe naøy khi giaù xaêng taêng cao. (theo taïp chí Time) Doanh soá baùn haøng döï kieán naêm 2011: 12,6 trieäu USD Xe baùn ra naêm 2010: 11,5 trieäu chieác Toác ñoä taêng tröôûng döï kieán: 8,7% Myõ ñaõ maát vò trí thoáng trò ngaønh coâng nghieäp oâ toâ toaøn caàu cuûa Myõ vaøo naêm 2009 khi ñeå Trung Quoác vöôït qua. Trong cuoäc khuûng hoaûng taøi chính 2008-2009, hai trong ba haõng saûn xuaát xe hôi lôùn laø General Motors vaø Chrysler ñaõ phaûi nhôø tôùi söï cöùu trôï cuûa chính phuû. Doanh soá baùn oâ toâ cuûa Myõ naêm 2009 cuõng giaûm tôùi möùc thaáp nhaát trong voøng 27 naêm. Nhöng keå töø ñoù thò tröôøng xe hôi cuûa Myõ cuõng daàn taêng trôû laïi vôùi löôïng xe baùn ra laø 11,5 trieäu chieác trong naêm 2010 vaø con soá naøy coù theå leân tôùi 12,6 trieäu trong naêm nay. 1.1.2.2. Thò tröôøng Ñöùc Doanh soá baùn oâ toâ Ñöùc naêm 2011 döï kieán ñaït 3,4 trieäu chieác, taêng 10% so vôùi naêm 2010, vaø laø moät trong nhöõng thò tröôøng thaønh coâng nhaát trong boái caûnh khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu. Ñöùc laø thò tröôøng xe hôi lôùn nhaát chaâu AÂu vaø ñöôïc coi laø caùi noâi cuûa ngaønh coâng nghieäp xe hôi. Ñoäng cô ñöôïc thieát keá bôûi nhöõng coâng daân Ñöùc laø Karl Benz vaø Nikolaus Otto vaøo cuoái nhöõng naêm 1870 laø khôûi taïo cuûa nhöõng chieác xe hôi hieän ñaïi ngaøy nay. Laø queâ höông cuûa moät soá thöông hieäu xe hôi haøng ñaàu theá giôùi, ñaïi dieän cho söï sang troïng nhö Mercedes, BMW, Porsche vaø Audi, caùc haõng saûn xuaát xe hôi Ñöùc cuõng chieám phaàn lôùn trong top 13 maãu xe baùn chaïy nhaát taïi ñaây naêm 2010. Maãu xe baùn chaïy nhaát laø Volkswagen’s (VW) Golf vôùi 195.293 chieác, gaàn gaáp ñoâi so vôùi ñoái thuû gaàn nhaát. Cöù khoaûng 3 xe hôi baùn taïi Ñöùc thì coù 1 xe do VW saûn xuaát. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh coâng nghieäp oâ toâ cuûa Ñöùc ñaõ coá gaéng giöõ thaêng baèng baèng caùch môû roäng sang caùc thò tröôøng môùi noåi. Thò tröôøng lôùn nhaát cuûa VW hieän nay laø Trung Quoác. Doanh soá baùn cuûa haõng taïi nöôùc naøy ñaõ taêng 16,4% trong baûy thaùng ñaàu naêm 2011. Daimler, haõng sôû höõu thöông hieäu Mercedes, döï kieán tieâu thuï taïi Trung Quoác vaøo naêm 2015 seõ nhieàu hôn caû taïi thò tröôøng noäi ñòa. (theo Vinanet) Doanh soá baùn xe naêm 2011: 3,4 trieäu Doanh soá baùn xe naêm 2010: 3,1 trieäu tröôûng doanh soá öôùc tính: 10% Moät soá thöông hieäu xe noåi tieáng nhaát theá giôùi xuaát xöù töû Ñöùc bao goàm Mercedes, BMW, Porsche vaø Audi; oâ toâ do ngöôøi Ñöùc saûn xuaát naèm trong top 13 maãu baùn chaïy nhaát taïi Ñöùc naêm 2010. Maãu xe ñöôïc chuoäng nhaát Volkswagen baùn ñöôïc 195.293 chieác trong naêm 2010, gaàn gaáp ñoâi so vôùi ñoái thuû gaàn nhaát. 1.1.2.3. Thò tröôøng Phaùp Doanh soá xe hôi môùi taïi Phaùp taêng 20,1% trong thaùng 10-2009 so vôùi cuøng kyø naêm 2008, nhôø thò tröôøng naøy luoân ñöôïc söï hoã trôï cuûa chính phuû, nhöng khaùch haøng döï ñoaùn trôï caáp pheá boû xe cuõ vaø tieàn thöôûng baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi seõ giaûm vaøo naêm 2010. Trong thaùng 9, vieäc ñaêng kyù mua xe ñaõ taêng 14,1%, vaø laø thaùng thöù saùu lieân tieáp coù söï gia taêng ñaùng keå, theo soá lieäu do Hieäp hoäi caùc nhaø saûn xuaát xe oâ toâ Phaùp (CCFA) coâng boá hoâm 2-11. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -4- Trong thaùng 10, thò tröôøng xe hôi caøng khôûi saéc hôn, nhôø “hieäu öùng boä ba veà trôï caáp pheá boû xe cuõ, tieàn thöôûng baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi vaø söï haáp daãn cuûa caùc maãu xe môùi laøm haøi loøng khaùch haøng khieán hoï ñaõ ñaêng kyù mua xe vôùi soá löôïng lôùn”, oâng François Roudier, phaùt ngoân vieân cuûa CCFA cho bieát. Theo oâng Roudier, caùc maãu xe môùi nhö Renault Meùgane, Peugeot 3008 hay Citron C3 Picasso ñöôïc baùn chaïy nhaát. Caùc maãu xe nhoû vaãn ñöôïc öa chuoäng nhöng khaùch haøng cuõng mua caùc doøng saûn phaåm trung bình, oâng Roudier nhaán maïnh. Trong saùu thaùng ñaàu naêm nay, thò tröôøng xe oâ toâ Phaùp chæ taêng tröôûng 4,2% nhöng trong thaùng 10, caùc thöông hieäu xe hôi Phaùp taêng ñeán 25,4%, roõ raøng laø vöôït qua maët caùc haõng xe oâ toâ nöôùc ngoaøi chæ taêng 14,1%. Neáu chæ tính theo ngaøy laøm vieäc, thò tröôøng xe hôi Phaùp trong thaùng 10 ñaõ taêng tôùi 25,6%. ÔÛ caùc nöôùc khaùc trong thaùng 10, thò tröôøng xe hôi cuõng nhaän ñöôïc söï hoã trôï cuûa caùc chính phuû, vì vaäy, doanh soá ñaõ taêng 12,6% taïi Nhaät, 15,7% taïi YÙ vaø 26,4% taïi Taây Ban Nha. Tuy nhieân, söï noåi leân cuûa thò tröôøng xe hôi Phaùp chöa haún laø beàn vöõng, vì khaùch haøng döï baùo coù söï giaûm suùt trôï caáp pheá boû xe cuõ. Möùc trôï caáp pheá boû xe cuõ hieän taïi laø 1.000 euro, nhöng neáu ñaêng kyù mua xe töø ngaøy 1-1-2010 thì möùc trôï caáp seõ coøn 700 euro, vaø saùu thaùng sau laø 500 euro, ñeán naêm 2011 chæ coøn 300 euro. Tieàn thöôûng veà baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi cuõng seõ cöùng raén hôn trong naêm tôùi: ñeå ñöôïc höôûng khoaûn tieàn thöôûng naøy khaùch phaûi mua loaïi xe oâ toâ ít thaûi khí CO2 hôn vaø tieàn thöôûng cuõng seõ khoâng cao. Ñaëc bieät, trong thaùng 10, söï taêng tröôûng doanh soá laø khaù nhaïy caûm ñoái vôùi caùc taäp ñoaøn PSA Peugeot-Citron (+21,8%) vaø Renault (+34,5%). Taäp ñoaøn Renault luoân höôûng lôïi töø söï thaønh coâng cuûa chi nhaùnh xe oâ toâ giaù thaáp Dacia cuûa mình (+75%). Taäp ñoaøn GM Europe cuõng ñaõ gaët haùi thaønh coâng trong thaùng 10, doanh soá thöông hieäu naøy taêng 59%, trong khi caùc haõng saûn xuaát xe thuoäc doøng saûn phaåm cao caáp thì ngöôïc laïi, doanh soá bò giaûm suùt, nhö BMW giaûm 10,7% vaø Mercedes giaûm 9,6%. (Theo AFP) Döï ñoaùn doanh soá 2011: 2,6 trieäu Doanh soá 2010: 2,6 trieäu Taêng tröôûng döï ñoaùn: 0,8% Phaùp hieän laø haõng saûn xuaát oâ toâ lôùn thöù 2 taïi chaâu AÂu. Ngaønh coâng nghieäp xe hôi laø ñoäng löïc chính thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá vaø vieäc laøm taïi Phaùp. Hai haõng saûn xuaát oâ toâ haøng ñaàu taïi Phaùp laø PSA Peugeot Citroen vaø Renault – chieám hôn 50% thò tröôøng oâ toâ noäi ñòa. Hai haõng naøy chieám ñeán 9 trong soá 10 doøng xe baùn chaïy nhaát taïi Phaùp. Doøng xe Peugeot 206 vaø caùc maãu caûi tieán cuûa noù laø loaïi phoå bieán nhaát taïi Phaùp vôùi 198.975 chieác ñöôïc baùn ra trong naêm 2010. Duø ngaønh coâng nghieäp oâ toâ cuûa Phaùp raát maïnh, nhöng doanh soá baùn xe thaùng 7/2011 taïi Phaùp ñaõ giaûm 6% (thaùng thöù 4 lieân tieáp) so vôùi cuõng kyø naêm 2010. Ngaønh coâng nghieäp naøy cuõng ñang phaûi ñoái maët vôùi söï suy giaûm kinh teá vôùi GDP quyù 2 gaàn nhö khoâng taêng. Beân caïnh ñoù, keá hoaïch hoã trôï ngaønh coâng nghieäp xe hôi cuûa chính phuû ñaõ keát thuùc hoài thaùng 12 naêm ngoaùi. Theo keá hoaïch naøy, baét ñaàu töø naêm 2009, laùi xe coù theå ñoåi chieác xe hôi treân 10 naêm tuoåi ñeå mua moät chieác môùi ñöôïc giaûm giaù 1.450 USD. 1.1.2.4. Thò tröôøng Haøn Quoác Moät ñieàu maø caùc nhaø nghieân cöùu thaáy raèng, ña soá xe hôi ôû Haøn Quoác ñeàu laø xe noäi ñòa mang teân: KIA, DAEWOO, HUYNDAI, SSANGYONG. Xe nhaäp khaåu chæ chieám 3- Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -5- 4%. Xe nhaäp khaåu bò ñaùnh thueá tieâu thuï ñaëc bieät 30%, nhöng chaéc chaén ñaây khoâng phaûi laø nguyeân nhaân chính haïn cheá tæ leä xe nhaäp. Ngöôøi Haøn Quoác voán mang tính daân toäc cao, ñaëc bieät sau thôøi kyø khuûng hoaûng kinh teá, yù thöùc duøng haøng noäi aùp duïng cho caû quaàn aùo, vi tính vaø caû oâtoâ. Caùc nhaø maùy saûn xuaát oâtoâ taïi Haøn Quoác vôùi daây chuyeàn saûn xuaát mang tính töï ñoäng raát cao (80-90%), nhôø ñaàu ra raát lôùn, nhö taïi nhaø maùy Ssangyong ñaàu ra laø 100.000xe/naêm cho 4 kieåu xe: Musso, Korando, xe khaùch Istana vaø xe cao caáp Chairman. Lòch söû phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp oâtoâ ôû Haøn Quoác coù theå chia laøm 5 giai ñoaïn vaø luùc naøo ngaønh coâng nghieäp naøy cuõng naèm döôùi söï chæ ñaïo maïnh meõ cuûa chính phuû: - Giai ñoaïn 1: Thöû nghieäm: Vaøo nhöõng naêm 1950, chieác xe ñaàu tieân ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh theo giai ñoaïn nöûa ñôn chieác nöûa thuû coâng. - Giai ñoaïn 2: Laép raùp chính xaùc: Töø naêm 1962-1969, Chính Phuû ñöa ra chính saùch mieãn thueá cho nhaäp khaåu caùc linh kieän, phuï tuøng, giaûm thueá cho ngöôøi saûn xuaát baûo veä ngaønh coâng nghieäp non treû baèng bieän phaùp caám nhaäp khaåu xe nguyeân chieác (giai ñoaïn laép raùp CKD). - Giai ñoaïn 3: Thöïc hieän noäi ñòa hoaù: Baét ñaàu töø cuoái nhöõng naêm 1960, chính phuû maïnh daïn ñaåy maïnh chieán dòch noäi ñòa hoaù 100% vaøo naêm 1972. Naêm 1976, keá hoaïch naøy ñöôïc ñieàu chænh thaønh treân 90%. Baèng vieäc tieáp xuùc trao ñoåi vôùi nöôùc ngoaøi baèng chính saùch mieãn thueá, Chính Phuû taïo neân hoã trôï maïnh cho söï phaùt trieån khaû naêng kyõ thuaät vaø saûn xuaát: Nhaø maùy laép raùp oâtoâ thaønh coâng nhaát Huyndai ñaït 96% noäi ñòa hoaù vôùi chieác Pony. - Giai ñoaïn 4: Keùo daøi töø cuoái thaäp nieân 70 ñeán cuoái 1988 ñaëc tröng baèng vieäc taäp trung vaøo saûn xuaát, hôïp lyù hoaù saûn xuaát, noå löïc tìm kieám caùc coâng ngheä chuû choát. Vieäc taäp trung vaøo xuaát khaåu, moät maët qua vieäc ñaùnh thueá maïnh xe baùn vaøo trong nöôùc (ñaàu nhöõng naêm 80, ngöôøi mua xe phaûi ñoùng 12 loaïi thueá chính tröôùc khi duøng xe vaø 5 loaïi thueá khaùc khi duøng xe) daãn tôùi laøm suy giaûm thò tröôøng trong nöôùc. Hôïp lyù hoaù saûn xuaát laø hình thöùc giaûm bôùt söï caïnh tranh giöõa caùc taäp ñoaøn trong vieäc phaân chia caùc thò tröôøng. Thí duï naêm 1981, chính phuû ñaõ haïn cheá vieäc saûn xuaát xe khaùch cuûa taäp ñoaøn Huyndai vaø Seachan vaø phaân chia vieäc saûn xuaát xe taûi nheï giöõa coâng ty lieân doanh giöõa KIA vaø Dong-Ah. Söï soâi ñoäng trong vieäc tieáp thu coâng ngheä: Thí duï taäp ñoaøn Daewoo ñaõ coá gaéng daønh ñöôïc söï kieåm soaùt lieân doanh Saechan (Daewoo Motor hieän nay) môû ra khaû naêng tieáp thu coâng ngheä maø khoâng phaûi phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo GM. Taäp ñoaøn HuynDai hoaït ñoäng cuõng ñaët moái quan heä bình ñaúng vôùi Mitsubishi Motor. - Giai ñoaïn 5: Ñaùnh giaù baèng vieäc khaùm phaù ra taàm quan troïng cuûa thò tröôøng noäi ñòa. Naêm 1989, 50% xe do Huyndai ñöôïc tieâu thuï trong nöôùc. 1.1.2.5. Thò tröôøng Nhaät Baûn Cuõng traõi qua thôøi kyø daøi (1949-1969) phaùt trieån trong ñieàu kieän baûo hoä baèng 4 noäi dung chính: - Baûo hoä baèng thueá - Heä thoáng thueá haøng hoaù öu tieân xe saûn xuaát trong nöôùc. - Haïn cheá nhaäp khaåu, söï duïng ngoaùi hoái - Kieåm soaùt ngoaïi hoái vôùi FDI Ngoaøi söï baûo hoä chính phuû nhaät baûn coøn söû duïng caùc chính saùch khuyeán khích bao goàm: - Cung caáp voán cho vay vôùi saûn xuaát thaáp thoâng qua caùc toå chöùc taøi chính chính phuû - Tieán haønh trôï caáp Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -6- - Mieãn thueá nhaäp khaåu cho caùc thieát bò caàn thieát - Chaáp thuaän nhaäp coâng ngheä nöôùc ngoaøi. (Caùc bieän phaùp khuyeán khích naøy ñaõ chaám döùt vaøo naêm 1981). 1.1.2.6. Thò tröôøng caùc nöôùc Asean Saùu nöôùc ASEAN cuõ ñaõ ñoàng yù caét giaûm thueá quan xuoáng coøn 0% ñeán 5% vaøo naêm 2003 cho haàu heát caùc saûn phaåm. Saùu nöôùc ñoù laø: Brunei, Indonesia. Malaysia, Phillippin, Singapore vaø Thaùi Lan. Tuy nhieân, ASEAN ñaõ ñoàng yù cho Malaysia gia haïn vieäc caét giaûm thueá nhaäp khaåu xe hôi theâm 2 naêm ñeå taïo ñieàu kieän cho haõng Proton cuûa nöôùc naøy chuaån bò toát hôn cho caïnh tranh. Löôïng xe hôi baùn ñöôïc taïi thò tröôøng 3 nöôùc lôùn ôû trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ laø Malaysia, Thaùi Lan, Indonesia ñaõ taêng tröôûng nhanh vaøo naêm 2001. Trong 6 thaùng ñaàu naêm 2001 soá löôïng xe tieâu thuï taïi ñaây laø 489.000 chieác, taêng 7,8% so vôùi naêm tröôùc. Cuï theå taïi Malaysia soá xe baùn ñöôïc taêng 11,3%. Haõng Proton (Malaysia) ñöùng ñaàu danh saùch caùc haõng coù tieâu thuï nhieàu nhaát, saûn phaåm cuûa haõng naøy chieám ñeán 20% thò phaàn, keá ñeán laø Toyota 16%, Mitsubishi 11% vaø Isuzu 9%. Beân caïnh ñoù cuõng coù nhöõng haõng phaûi tuyeân boá phaù saûn vì thò tröôøng tieâu thuï chaäm, laøm aên thua loã. Trong thaùng 11/2000, haõng Daewoo Motor phaûi tuyeân boá phaù saûn vì nôï naàn cuûa coâng ty quaù lôùn. Haõng cho bieát seõ caét giaûm 6.500 nhaân vieân ôû nöôùc ngoaøi. Tröôùc ñoù vaøo thaùng 5/2000, moät coâng ty saûn xuaát xe hôi khaùc laø Samsung Motor ñaõ ñöôïc baùn cho haõng xe Phaùp Renault vôùi giaù 562 trieäu USD vì tình hình thua loã cuûa coâng ty. 194847 154987 142586 49302 0 100000 200000 300000 Malaysia Indonesia Thai land Phillipines Thò tröôøng sa ûn lö ôïn g (c hi eác ) Hình 1.2: Bieåu ñoà tình hình saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa moät soá haõng xe treân theá giôùi. Asean thò tröôøng ñaày söùc treû, trong khoaûng 2 thaäp kyû trôû laïi ñaây, thò tröôøng xe hôi Chaâu AÙ –Thaùi Bình Döông noùi chung vaø ASEAN noùi rieâng khoâng ngöøng phaùt trieån tuy söùc tieâu thuï coù chöõng laïi do aûnh höôûng cuûa côn baõo taøi chính 1997, nhöng ngay sau ñoù ñaõ bình phuïc thaäm chí phaùt trieån nhanh vôùi toác ñoä hôn tröôùc. Ví duï 2 quoác gia coù toác ñoä taêng tröôûng vöôït treân 200 % laø Indonesia vaø Vieät Nam. Hieän nay ASEAN laø thò tröôøng tieâu thuï xe hôi haøng ñaàu theá giôùi, tröø Baéc Myõ, Taây Aâu vaø Ñoâng AÙ, vöôït qua moät soá thò tröôøng cuõng ñöôïc coi laø tieàm naêng nhö Nam Phi, Trung Quoác. Vôùi soá daân hôn 500 trieäu ña phaàn laø giôùi treû, vaø tyû leä söû duïng xe coøn raát thaáp, 4 xe/ 100 daân, ñaây laø mieàn ñaát höùa vôùi caùc nhaø saûn xuaát xe. Thöû so saùnh vôùi 2 thò tröôøng ñöôïc coi laø tôùi haïn laø Myõ vôùi soá daân 268 trieäu daân - 78 xe/ 100 daân vaø Nhaät Baûn 126 trieäu daân 56 xe / 100 daân, ta thaáy roõ tieàm naêng tieâu thuï xe hôi cuûa ASEAN thaät söï raát lôùn. Caàn nhaán maïnh theâm raèng cuøng vôùi möùc soáng ngaøy caøng ñöôïc naâng cao, taâm lyù tieâu duøng cuûa ngöôøi daân cuõng thay ñoåi nhanh. Xe hôi ñang trôû thaønh nhu caàu hoaëc chí ít cuõng laø moät tieâu chí phaán ñaáu khoâng chæ cuûa caùc gia ñình trung löu ôû ñoâ thò lôùn. 1.1.2.7. Thò tröôøng Thaùi Lan Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -7- Trieån voïng cuûa ngaønh coâng nghieäp cheá taïo oâtoâ Thaùi Lan ñang raát khaû quan vôùi toång löôïng oâtoâ ñöôïc saûn xuaát vaø laép raùp taïi nöôùc naøy naêm nay coù theå taêng leân möùc cao kyû luïc 1,56 trieäu xe caùc loaïi vaø seõ laø cao nhaát keå töø naêm 1961, khi nöôùc naøy baét ñaàu xuaát xöôûng nhöõng chieác xe ñaàu tieân. Surapong Phaisitpattanapong - ngöôøi phaùt ngoân cuûa Caâu laïc boä oâtoâ thuoäc Lieân ñoaøn caùc ngaønh coâng nghieäp Thaùi noùi raèng nhu caàu ñaët haøng mua oâtoâ taêng maïnh daàn töø caùc khaùch haøng treân thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc ñaõ khieán giôùi coâng nghieäp taïi xöù sôû chuøa Vaøng ñieàu chænh taêng soá löôïng xe ñöa ra thò tröôøng naêm nay. Saûn löôïng xe keå treân seõ taêng 56,16% so vôùi naêm 2009, naêm caùc coâng ty vaø haõng cheá taïo oâtoâ saûn xuaát ñöôïc 999.000 chieác. Thaùi Lan hieän laø nöôùc coù ngaønh coâng nghieäp oâtoâ phaùt trieån haøng ñaàu ôû Ñoâng Nam AÙ vaø ñaõ saûn xuaát, laép raùp ñöôïc 1,39 trieäu xe naêm 2008, so vôùi 525 chieác xe caùch ñaây khoaûng 50 naêm. Caùc haõng saûn xuaát oâtoâ haøng ñaàu theá giôùi nhö Toyota, Honda, Isuzu (Nhaät Baûn), Ford (Myõ) ñeàu ñaõ xaây döïng caùc nhaø maùy cheá taïo taïi ñaây. Trong soá 1,56 trieäu xe döï kieán seõ ñöôïc xuaát xöôûng naêm nay, löôïng xe xuaát khaåu öôùc seõ taêng 61,2% leân 890.000 chieác. Coøn löôïng xe baùn cho thò tröôøng trong nöôùc seõ taêng 49,9% leân 670.000 chieác. Löôïng xe tieâu thuï taïi thò tröôøng trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi trong saùu thaùng ñaàu naêm nay ñaõ taêng gaàn gaáp ñoâi so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, trong ñoù doanh soá baùn xe taïi Thaùi Lan ñaõ taêng voït 54,1% leân treân 356.690 chieác. Möùc taêng naøy chuû yeáu nhôø kinh teá daàn phuïc hoài giuùp naâng loøng tin cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái vôùi chöông trình kích thích kinh teá phaùt trieån cuûa Chính phuû Thaùi vaø nhu caàu mua caùc loaïi xe tieát kieäm nhieân lieäu. Soá löôïng xe caùc loaïi ñöôïc saûn xuaát vaø laép raùp taïi Thaùi Lan saùu thaùng qua ñaõ taêng gaàn gaáp ñoâi leân treân 769.000 chieác, trong ñoù xe chôû khaùch taêng 99% leân gaàn 244.900 chieác vaø xe baùn taûi loaïi coù söùc chôû moät taán taêng 97,8% leân gaàn 513.600 chieác. Trong khi ñoù, saûn löôïng xe maùy ñöôïc saûn xuaát ôû Thaùi Lan cuõng ñöôïc ñieàu chænh taêng leân 1,9 trieäu chieác, chuû yeáu baùn taïi thò tröôøng trong nöôùc. Neàn coâng nghieäp laép raùp oâtoâ Thaùi Lan ñöôïc xaây döïng töø naêm 1961, coù theå chia thaønh caùc giai ñoaïn sau: - Giai ñoaïn 1: Vieäc xaây döïng caùc nhaø maùy laép raùp song song vôùi vieäc nhaäp khaåu xe nguyeân chieác (1961-1968). Tröôùc naêm 1968, xe nhaäp khaåu nguyeân chieác chieám 85% thò tröôøng. Töø naêm 1968 thueá nhaäp khaåu xe nguyeân chieác ñöôïc ñaùnh gaáp ñoâi (80.6%) so vôùi nhaäp khaåu CKD. Saûn löôïng xe laép raùp taêng töø 525 xe (naêm 1961) leân 12.140 (naêm 1969), trong khi ñoù soá baùn taêng töø 6.808 leân 65.445 vaøo naêm 1969. - Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn laép raùp chính xaùc vaø baét ñaàu chöông trình noäi ñòa hoaù, nhaø nöôùc kieåm soaùt chaët cheõ ngaønh coâng nghieäp oâtoâ. Giai ñoaïn (1969-1977) thueá nhaäp khaåu CKD taêng töø 40% leân 50% (naêm 1969) vaø yeâu caàu tæ leä noäi ñòa hoaù toái thieåu ôû möùc 25%. Naêm 1977, thueá nhaäp khaåu CKD taêng ñeán 80% vaø xe nguyeân chieác coù dung tích buoàng chaùy ñoäng cô töø 2.300 CC trôû xuoáng bò caám nhaäp, töø 2.300CC trôû leân noäp thueá 150%. Tæ leä noäi ñòa hoaù yeâu caàu taêng tôùi 50% trong voøng 5 naêm. - Giai ñoaïn 3: (1978-1986)- Giai ñoaïn cheá taïo, tæ leä noäi ñòa hoaù ñöôïc taêng cao roõ reät, caùc ngaønh coâng nghieäp cung caáp caùc chi tieát boä phaän xe phaùt trieån. Cho tôùi luùc naøy vieäc caám nhaäp hoaëc haïn cheá nhaäp xe nguyeân chieác qua vieäc ñaùnh thueá cao vaãn tieáp tuïc duy trì. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -8- Thueá nhaäp khaåu xe nguyeân chieác döôùi 3.200 CC laø 180% vaø treân 2.300 CC laø 300% ( töø naêm 1969: 17 naêm). - Giai ñoaïn 4: (1987-1992): ñaùnh daáu baèng vieäc xuaát khaåu xe vaø nôùi loûng söï kieåm soaùt nhaäp khaåu. - Giai ñoaïn 5: (1992-nay): chuaån bò cho hoäi nhaäp, khuûng hoaûng vaø phuïc hoài chaäm sau khuûng hoaûng. 1.1.3. Tình Hình Chung Coâng Nghieäp OÂtoâ Vieät Nam 1.1.3.1. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam - Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn cheá taïo thöû nghieäm ñôn chieác, baét ñaàu töø naêm 1960 vôùi chieác xe 3 baùnh CHIEÁN THAÉNG vaø keát thuùc vaøo naêm 1970-1972 vôùi chieác xe TRÖÔØNG SÔN vaø xe vaän chuyeån noâng thoân VC1 do caùc nhaø saûn xuaát trong nöôùc thöïc hieän vaø khoâng phaùt trieån tieáp ñöôïc. - Giai ñoaïn 2: Laép raùp vôùi caùc lieân doanh oâtoâ ñaàu tieân coù voán nöôùc ngoaøi trong naêm 1992 vaø phaùt trieån maïnh töø naêm 1997-1998 khi maø haøng loaït lieân doanh ñöôïc caáp giaáy pheùp cuoái naêm 1995 vaø hoaøn taát vieäc xaây döïng (11 lieân doanh). Söï coù maët cuûa caùc lieân doanh ñaëc bieät laø lieân doanh vôùi caùc haõng lôùn Toyota, Ford ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå cho neàn coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam. Caùc nhaø maùy laép raùp saûn xuaát oâtoâ treân theá giôùi veà nguyeân taéc, coù chaêng chæ khaùc ôû möùc ñoä qui moâ vaø töï ñoäng hoaù. Tuy nhieân vieäc ñaàu tö cuûa caùc haõng vaøo Vieät Nam trong coâng nghieäp oâtoâ chæ môùi döøng laïi ôû coâng ñoaïn laép raùp hoaëc coù noäi ñòa thì cuõng raát ít. Lyù do thì raát nhieàu song caùc lyù do chính thì coù theå thaáy nhö sau: + Thò tröôøng nhoû phaân chia cho nhieàu nhaø saûn xuaát, saûn löôïng cuûa caùc nhaø saûn xuaát thaáp ñieàu naøy khoâng cho pheùp ñaàu tö neáu nghó ñeán phuïc vuï thò tröôøng trong nöôùc. + Caùc nhaø saûn xuaát oâtoâ lôùn haàu nhö ñaõ xeáp xong heä thoáng caùc nhaø cung caáp saûn xuaát caùc linh kieän taïi caùc nöôùc laùng gieàng, vieäc ñaàu tö vaøo Vieät Nam ñeå saûn xuaát caùc chi tieát boä phaän naøy laø khoâng kinh teá neân hoï khoâng phaùt trieån theo höôùng naøy. + Haàu nhö chöa xuaát hieän caùc nhaø cung caáp ôû Vieät Nam vôùi tö caùch laø caùc nhaø saûn xuaát ñoäc laäp. 1.1.3.2. Tình hình nhaäp khaåu oâtoâ nguyeân chieác vaø linh kieän ôû Vieät Nam Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Toång cuïc Haûi quan, nhaäp khaåu oâ toâ nguyeân chieác vaøo Vieät Nam trong naêm 2010 vöøa qua giaûm hôn 30% so vôùi naêm 2009. Trong thaùng cuoái cuøng cuûa naêm 2010, nhaäp khaåu oâ toâ nguyeân chieác caùc loaïi vaøo Vieät Nam taêng 19,9% so vôùi thaùng 11 leân 6.549 chieác, kim ngaïch taêng 24,1% leân hôn 115 trieäu USD. Nhö vaäy, keát thuùc naêm 2010, löôïng oâ toâ nguyeân chieác nhaäp khaåu vaøo nöôùc ta ñaï...hæ caàn boá trí 1-3 vò trí duøng gaù ñaët caùc boä phaän caàu, heä thoáng treo, ñoäng cô, hoäp soá Khung voû sau khi ñöôïc laép raùp noäi thaát gaàn ñeán giai ñoaïn hoaøn chænh seõ ñöôïc gaén raùp leân beä gaù caùc cuïm phaàn döôùi oâtoâ. Quaù trình laép raùp tieáp tuïc ñöôïc thöïc hieän cho ñeán khi hoaøn chænh. - Ñoái vôùi loaïi oâtoâ coù caáu taïo daïng khung voû rôøi-khoâng lieàn vôùi saùt si: quy trìhn coâng ngheä laép raùp seõ bao goàm 2 line chính, trong ñoù 1 line seõ laép raùp phaàn noäi thaát khung voû oâtoâ, line coøn laïi seõ laép raùp caùc heä thoáng gaàm, caàu, treo,laùi, ñoäng cô, hoäp soá vôùi saùt si. Sau ñoù, khung voû ñaõ laép raùp noäi thaát seõ ñöôïc laép gheùp vôùi phaàn saùt si ñaõ laép raùp. Luùc naøy, 2 line raùp taïo thaønh 1 vaø quaù trình laép raùp seõ ñöôïc tieáp tuïc tieán haønh cho ñeán khi hoaøn chænh. Caàn löu yù raèng, tuøy theo coâng suaát thieát keá nhaø maùy laép raùp, cuõng hieän traïng maët baèng nhaø maùy maø ngöôøi thieát keá boá trí soá löôïng caùc böôùc trong quy trình coâng ngheä vaøo Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -17- hieän traïng maët baèng moät caùch hôïp lyù nhaát. 1.3.3. Sô Ñoà Quy Trình Coâng Ngheä Toång Quaùt Laép Raùp OÂtoâ ÔÛ Vieät Nam Hình 1.10 Sô ñoà quy trình coâng ngheä laép raùp oâtoâ taïi Vieät Nam 1.4. THIEÁT KEÁ SÔ BOÄ MOÂ HÌNH LAÉP RAÙP OÂTOÂ Ñeå thieát keá toång theå baát kyø moät nhaø maùy coâng nghieäp naøo thì coâng vieäc raát quan troïng ñaàu tieân laø laäp hoà sô thieát keá kieán truùc bao goàm: - YÙ ñoà tö töôûng chuû ñaïo veà coâng trình - Xaõ hoäi hoïc, taâm sinh lyù hoïc cuûa con ngöôøi - Ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa coâng trình - Trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät vaø caùc loaïi nguyeân lieäu - Taùc ñoäng thaåm myõ - Phong tuïc taäp quaùn daân toäc - Caùc yeâu caàu rieâng bieät cuûa ñòa phöông nôi xaây döïng 1.4.1. Caùc Cô Sôû Laäp Hoà Sô Thieát Keá - Baûn nhieäm vuï thieát keá: laø baûn neâu nhöõng yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi coâng trình caàn ñöôïc thieát keá -xaây döïng - Ñòa ñieåm döï kieán xaây döïng coâng trình - Caùc vaên baûn phaùp luaät vaø theå leä veà xaây döïng - Kinh phí döï kieán ñeå thieát keá vaø thi coâng coâng trình 1.4.1.1. Baûn nhieäm vuï thieát keá Nhieäm vuï thieát keá laø phaàn vieát neâu leân ñöôïc nhöõng yeâu caàu cô baûn cuûa beân A veà: - Chöùc naêng söû duïng, ñaëc ñieåm tính chaát veà maët hoaït ñoäng cuûa coâng trình, caên cöù vaøo caùc tieâu chuaån veà dieän tích, chieàu cao cuûa caùc phoøng coù trong caùc khoái chöùc naêng. - Loaïi caáp coâng trình, ñoä beàn laâu, caáp phoøng hoûa, soá taàng cao qui ñònh. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -18- - Trang thieát bò kyõ thuaät: heä thoáng ñieän, caáp thoaùt nöôùc, thoâng hôi, ñieàu hoøa khoâng khí. - Döï kieán veà kinh phí xaây döïng coâng trình. - Keá hoaïch, thôøi gian thieát keá vaø xaây döïng coâng trình. - Böôùc laäp nhieäm vuï thieát keá naøy coù theå do beân A laøm hoaëc giao cho beân B laøm ñeå beân A xem xeùt. 1.4.1.2. Ñòa ñieåm döï kieán xaây döïng coâng trình - Vò trí ñòa lyù cuûa khu ñaát xaây döïng: coâng trình kieán truùc ñöôïc ñaët ôû nôi naøo: thaønh phoá, noâng thoân, mieâøn nuùi, trung du, ñoàng baèng hay ven bieån, Vò trí ñòa lyù coù lieân quan ñeán nhieàu yeáu toá khaùc. - Hình daùng, kích thöôùc, ñòa hình (coù theå hieän “ñöôøng ñoàng möùc”) cuûa khu ñaát ñöôïc thieát keá ñeå xaây döïng coâng trình. - Höôùng cuûa khu ñaát xaây döïng, ñònh vò phöông höôùng töï nhieân (ñoâng, taây, nam, baéc), phía tröôùc, phía sau, beân phaûi vaø beân traùi khu ñaát coù aûnh höôûng ñeán söï choïn höôùng cuûa coâng trình, vì noù coù lieân quan ñeán söï aûnh höôûng cuûa gioù, baõo, naéng, möa, nhieät trong caùc muøa. - Cô sôû haï taàng: caùc tuyeán giao thoâng, ñöôøng daây ñieän, ñöôøng oáng caáp thoaùt nöôùc, maïng löôùi thoâng tin lieân laïc. - Caùc coâng trình ñaõ xaây döïng, nhaø cöûa, caây coái, hoà nöôùc, soâng ngoøi, phong caûnh thieân nhieân xung quanh nôi seõ xaây döïng coâng trình kieán truùc môùi. - Caùc taøi lieäu veà ñòa chaát coâng trình vaø ñòa chaát thuûy vaên cuûa khu ñaát xaây döïng, caáu taïo ñòa taàng, söùc chòu taûi cuûa ñaát, möïc nöôùc ngaàm, - Taøi lieäu veà khí töôïng nhö: nhieät ñoä ngoaøi trôøi (tmin, tmax, ttb) trong caùc muøa, ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí, gioù (höôùng gioù, toác ñoä gioù coù hoa gioù cuûa ñòa phöông), möa (soá ngaøy möa, löôïng möa trung bình haèng naêm, löôïng möa toái ña vaø toái thieåu). - Caùc soá lieäu veà thieân tai nhö: baõo, luït, ñoäng ñaát, soùng thaàn, xoaùy loác, möa ñaù, Caùc soá lieäu naøy do caùc cô quan chuyeân nghaønh khí töôïng vaät lyù ñòa caàu, khoa hoïc veà Traùi Ñaát cung caáp, coù löu yù ñeán kinh nghieïm laâu ñôøi cuûa nhaân daân trong vuøng. - Taøi lieäu veà veä sinh coâng coäng cuûa khu ñaát xaây döïng, ñoä trong laønh cuûa khoâng khí, ñoä trong saïch cuûa nöôùc, aûnh höôûng cuûa ñoä oàn, tính chaát cuûa tieáng oàn, aûnh höôûng cuûa chaán ñoäng, Ngoaøi nhöõng ñieàu kieän noùi treân, ngöôøi thieát keá phaûi tìm hieåu phong tuïc taäp quaùn daân toäc, truyeàn thoáng vaên hoùa, neáp soáng cuûa nhaân daân ñòa phöông, cuõng nhö ñaëc ñieåm phong caùch kieán truùc cuûa ñòa phöông nôi xaây döïng ñeå coù theå saùng taïo coâng trình kieán truùc mang saéc thaùi rieâng bieät ñoäc ñaùo, nhöng phuø hôïp vôùi quan ñieåm thaåm myõ môùi cuûa thôøi ñaïi môùi. Vaán ñeà naøy coù lieân quan nhieàu ñeán caùi ñeïp cuûa taùc phaåm kieán truùc, chuùng ta phaûi traùnh caùi sô löôïc nhöng cuõng khoâng quaù cöôøng ñieäu ñeå traùnh sa vaøo chuû nghóa hình thöùc hay chuû nghóa thöïc duïng quaù möùc. 1.4.1.3. Caùc vaên baûn luaät phaùp vaø theå leä veà xaây döïng - Quyeàn sôû höõu ñaát ñai xaây döïng: xaùc ñònh chuû quyeàn söû duïng ñaát xaây döïng thuoäc nhaø nöôùc, taäp theå hoaëc caù nhaân – coù quyeàn chuyeån nhöôïng, chuyeån ñoåi tuøy theo qui ñònh cuûa theå cheá xaõ hoäi. - Giaáy pheùp xaây döïng: qui ñònh caùc ñieàu luaät veà xaây döïng do cô quan quaûn lyù xaây döïng, quaûn lyù ñoâ thò, caùc caáp haønh chaùnh cho pheùp. - Caùc vaên baûn thuoâïc tieâu chuaån qui phaïm, qui ñònh nhaø nöôùc ñaõ ban haønh. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -19- - Nhöõng quyeát ñònh xeùt duyeät caùc möùc ñoä hoà sô thieát keá kieán truùc töø döï aùn xaây döïng ñeán baûn veõ thi coâng xaây döïng coâng trình kieán truùc, vaên baûn nghieäm thu – thaåm ñònh coâng trình. Ngoaøi ra coøn coù caùc vaên baûn coù tính chaát theå leä thoûa thuaän giöõa chuû sôû höõu coâng trình saép xaây döïng vôùi caùc cô quan, taäp theå, caù nhaân ôû laân caän nôi xaây döïng nhö: - Vaên baûn thoûa thuaän veà an toaøn, phoøng choáng chaùy, ñaûm baûo moâi tröôøng sinh thaùi, veä sinh coâng coäng. - Vaên baûn thoûa thuaän ñaûm baûo sinh hoaït bình thöôøng cho coâng trình kieán truùc lieàn keà ñang ñöôïc söû duïng. 1.4.1.4. Döï kieán kinh phí xaây döïng - Kinh phí chuaån bò ñaàu tö xaây döïng: laø kinh phí cho giai ñoaïn ñaàu tieân, phuïc vuï cho coâng taùc ñieàu tra khaûo saùt, ñeàn buø ñaát ñai, giaûi phoùng maët baèng. Laäp döï aùn ñaàu tö thieát keá vaø xin giaáy pheùp xaây döïng, - Kinh phí xaây döïng coâng trình: laäp hoà sô baûn veõ thi coâng, laäp toång tieán ñoä thi coâng, vaät lieäu xaây döïng, maùy moùc, nhaân coâng ñeå thi coâng xaây döïng phaàn xöôûng coát (phaàn xaây thoâ) vaø hoaøn thieän coâng trình, laép ñaët trang thieát bò kyõ thuaät, noäi thaát vaø ngoaïi thaát cuûa coâng trình kieán truùc. - Kinh phí xaây döïng ñöôïc theå hieän baèng baûn döï aùn thieát keá coâng trình vaø ñöôïc tính toaùn chính xaùc ôû giai ñoaïn hoaøn thaønh vieäc thi coâng goïi laø baûn quyeát toaùn xaây döïng vaø hoaøn thieän coâng trình. 1.4.2. Hoà Sô Cuûa Ñoà Aùn Thieát Keá Coâng Trình Kieán Truùc Bao goàm 3 giai ñoaïn 1.4.2.1. Giai ñoaïn 1- sô phaùc hay coøn goïi laø thieát keá sô boä Ñaây laø giai ñoaïn ñaàu tieân xong raát quan troïng thöïc hieän sau khi ñaõ coù caùc taøi lieäu, soá lieäu cô baûn, noù coù tính ñònh höôùng lôùn ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa kieán truùc. 1.4.2.1.1. Phaàn thuyeát minh neâu leân caùc ñieåm chính sau ñaây - Nhu caàu ñaàu tö xaây döïng coâng trình - Phöông aùn vaø hình thöùc ñaàu tö, nguoàn voán - Phaân tích veà ñòa ñieåm döï kieán xaây döïng - YÙ ñoà kieán truùc: toång maët baèng, noäi dung, qui moâ daây chuyeàn coâng naêng, dieän tích, khoái tích theo tieâu chuaån. - Phöông phaùp vaø coâng thöùc tính toaùn caùc chæ tieâu kyõ thuaät - Kinh teá xaây döïng coù baûn öôùc tính nguyeân vaät lieäu xaây döïng - Hieäu quaû söû duïng, khai thaùc, thu hoài voán Toùm laïi, ôû giai ñoaïn naøy phaàn thtuyeát minh neâu leân nhöõng khaùi nieäm baèng lôøi vaên, lôøi giaûi thích caùc minh chöùng khoa hoïc ñeå caùc cô quan höõu traùch hieåu sô boä veà yù ñoà saùng taùc cuûa ngöôøi thieát keá (döï aùn tieàn khaû thi). 1.4.2.1.2. Phaàn caùc baûn veõ: ñöôïc theå hieän töø caùc baûn veõ treân hai phöông aùn - Maët baèng vò trí: theå hieän coâng trình daët ôû vò trí ñòa lyù cuûa khu vöïc naøo, noù lieân quan ñeán toaøn khu vöïc qui hoaïch. - Maët baèng toång theå: theå hieän soá taàng cao, ñöôøng giao thoâng, baõi ñoã xe, saân vöôøn, caây xanh vaø caùc coâng trình kieán truùc thuoäc khu ñaát xaây döïng. - Maët baèng caùc taàng. - Maët caét chuû yeáu cuûa coâng trình. - Caùc maët ñöùng vaø phoái caûnh cuûa coâng trình. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -20- Sau khi laäp ñöôïc hoà sô ban ñaàu, phaûi trình cô quan chuû quaûn ñaàu tö, cô quan quaûn lyù xaây döïng qui hoaïch xaây döïng thaønh phoá hay khu vöïc xeùt duyeät. Sau khi coù vaên baûn xeùt duyeät thieát keá sô boä môùi chuyeån sang giai ñoaïn tieáp theo. 1.4.2.2. Giai ñoaïn 2-thieát keá kyõ thuaät (hoà sô A) 1.4.2.2.1. Phaàn thuyeát minh Giaûi thích kyõ hôn, chöùng minh roõ raøng caùc yù ñoà thieát keá, caùc coâng thöùc tính toaùn veà thieát keá neàn moùng, keùt caáu, ñieän nöôùc, thoâng hôi, ñieàu hoøa khoâng khí cuûa phöông aùn ñaõ ñöôïc choïn ôû giai ñoaïn 1. - Kinh teá xaây döïng: coù baûn khai toaùn vaø sô boä döï truø nguyeân vaät lieäu xaây döïng. - Hieäu quaû söû duïng (khai thaùc) caùc phöông aùn toå chöùc quaûn lyù, nhaân löïc, phöông tieän kyõ thuaät, - Tính toaùn thôøi haïn thieát keá, thi coâng xaây döïng, thôøi haïn baûo haønh söû duïng. 1.4.2.2.2. Phaàn baûn veõ Vaãn duøng hai phöông aùn, phöông aùn ñöôïc chính thöùc löïa choïn phaûi ñöôïc theå hieän roõ: - Maët baèng vò trí xaây döïng theå hieän nhöõng moác giôùi caùc coâng trình, caùc coâng trình kieán truùc xung quanh nôi xaây döïng. - Maët baèng toång theå: caùc qui ñònh veà qui hoaïch chi tieát khu vöïc nhö ñöôøng nhoû, chæ giôùi xaây döïng, qui ñònh taàng cao, khoaûng caùch tæ leä xaây döïng vaø ssaân vöôøn, ñöôøng, baõi xe. - Maët baèng caùc taàng nhaø: caùc maët caét caàn theå hieän khoâng gian, cao trình cuûa neàn, saøn, maùi, - Caùc maët ñöùng vaø caùc phoái caûnh caàn thieát. - Caùc baûn veõ kyõ thuaät sô boä xöû lyù neàn moùng, heä keát caáu, sô ñoà boá trí heä thoáng ñieän nöôùc, Soá löôïng baûn veõ, tæ leä hình veõ phaûi tuaân theo caùc qui ñònh trong nghaønh xaây döïng. Sau khi laäp ñöôïc hoà sô kyõ thuaät – “Hoà sô A”, caùc cô quan seõ xem xeùt, neáu pheâ duyeät thì caáp giaáy pheùp xaây döïng, coâng vieäc ñöôïc trieån khai tieáp. 1.4.2.3. Giai ñoaïn 3-thieát keá baûn veõ thi coâng coâng trình Ñaây laø giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa coâng vieäc laäp hoà sô thieát keá kieán truùc treân cô sôû hoà sô thieát keá kyõ thuaät (“Hoà sô A”) ñaõ ñöôïc caùc cô quan coù thaåm quyøen pheâ duyeät. 1.4.2.3.1. Phaàn thuyeát minh Goàm caùc phaàn vieát vôùi yeâu caàu: - Thuyeát minh giaûi thích roõ raøng, ngaén goïn veà caùc giaûi phaùp thi coâng xaây döïng coâng trình, phöông tieän thi coâng, caùc loaïi thôï thuoäc nghaønh xaây döïng. - Laäp sô ñoà tieán ñoä thi coâng, maùy moùc, nhaân coâng, thôøi gian coù chuù yù ñeán khí haäu, thôøi tieát. - Caùc bieän phaùp baûo veä, an toaøn, veä sinh moâi tröôøng. - Lôøi chuù giaûi, thuyeát minh keøm caùc baûn veõ ñeå minh hoïa nhöõng chi tieát phöùc taïp, ñoøi hoûi trình ñoä kyõ thuaät vaø myõ thuaät cao. - Baûng thoáng keâ caùc loaïi vaät lieäu, trang thieát bò noäi thaát vaø ngoaïi thaát, caùc trang thieát bò kyõ thuaät khaùc. - Noäi dung, vaên baûn hôïp taùc giöõa caùc ñôn vò cuøng tham gia xaây döïng, hoaøn thieän coâng trình. - Kinh phí xaây döïng theå hieän qua baûn döï toaùn vaø döï truø vaät lieäu. 1.4.2.3.2. Phaàn baûn veõ - Maët baèng toång theå: ghi roõ ñònh vò coâng trình, caùc moác chuaån quoác gia, toïa ñoä ñòa Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -21- hình, cao trình. - Maët baèng, maët caét coâng trình vôùi tæ leä phuø hôïp, ghi ñuû kích thöôùc, kyù hieäu vaät lieäu, caáu taïo. - Caùc chi tieát caáu taïo, trang trí phöùc taïp ñaûm baûo yeâu caàu kyõ thuaät vaø myõ thuaät. - Caùc baûn veõ keát caáu: neàn moùng, saøn, coät, töôøng, cöûa, maùi, daàm, phaàn ngaàm vaø phaàn noåi keát hôïp chaët cheõ, chính xaùc vôùi baûn veõ kieán truùc. - Caùc baûn veõ thi coâng trang thieát bò kyõ thuaät, thieát bò veä sinh, ñieàu hoøa khoâng khí, quaït maùt. - Caùc baûn veõ trang trí maët nhaø, neàn, saøn, noäi thaát vaø ngoaïi thaát chæ roõ chi tieát maùu saéc vaät lieäu. - Caùc baûn veõ phoái caûnh töø toång theå coâng trình ñeán caùc chi tieát, neáu caùc chi tieát coù tính saùng taïo môùi, ñoäc ñaùo, coù taùc duïng veà söû duïng cuõng nhö veà thaåm myõ. Toùm laïi, giai ñoaïn laäp hoà sô thieát keá laø moät quaù trình nghieân cöùu phoái hôïp nhieàu ngaønh ngheà, ngöôøi thieát keá chuû trì phaûi tö duy saâu saéc, nghieâm tuùc, phaûi toång hôïp, ñieàu phoái nhieäp nhaøng giöõa caùc thaønh vieân trong taäp theå thieát keá. Khi coâng trình ñöôïc thi coâng, hoï phaûi baùm saùt hieän tröôøng keå töø khi laøm neàn ñaët moùng, döïng khung ñeán hoaøn thieän coâng trình. Quaù trình ñoù phaûi ñöôïc kieåm tra kyõ caøng, phaûi ñöôïc ghi vaøo “nhaät kyù coâng trình” roõ raøng, tæ mæ, kòp thôøi xöû lyù nhöõng vaán ñeà phaùt sinh, vöôùng maéc trong khi thi coâng. Coâng trình hoaøn thaønh phaûi coù baûn veõ hoaøn coâng, baûn nghieäm thu toång hôïp caùc phaàn xaây döïng coâng trình. Giai ñoaïn hoaøn thieän naøy phaûi coù baûn quyeát toaùn coâng trình môùi ñöôïc pheùp baøn giao coâng trình. 1.4.3. Phöông Phaùp Luaän Veà Thieát Keá Nhaø Maùy Nhö ôû phaàn treân ta ñaõ phaân tích, hoà sô thieát keá nhaø maùy goàm: phaàn thuyeát minh vaø phaàn baûn veõ “mang tin” trung thöïc, chính xaùc töø yù ñoà saùng taïo cuûa ngöôøi thieát keá ñeán ngöôøi thöïc hieän coâng trình ñoù. Muoán coù hoà sô thieát keá kieán truùc toát, ngöôøi thieát keá phaûi traûi qua moät quaù trình tö duy tìm toøi saùng taïo saâu saéc vaø nghieâm tuùc raát nhieàu vaán ñeà trong ñoù coù: 1.4.3.1. Trang thieát bò Ngöôøi thieát keá khoâng nhöõng phaûi tham khaûo yù kieán hoaëc caàn moät nhoùm kyõ sö coâng ngheä ñeå naém ñöôïc khoâng nhöõng hình daùng, thaåm myõ coâng nghieäp, maø coøn ñeå hieåu bieát kyõ caøng veà ñaëc tính kyõ thuaät, kích thöôùc, caùch thöùc söû duïng, dieän tích hoaït ñoäng vaø yeâu caàu veà moâi tröôøng cuûa trang thieát bò ñoù. Toùm laïi, ngöôøi thieát keá caàn phaûi bieát taát caû veà nhöõng gì lieân quan ñeán vieäc saép xeáp caùc trang thieát bò trong vaø ngoaøi nhaø maùy. 1.4.3.2. Yeâu caàu veà moâi tröôøng Ñeå con ngöôøi hoaït ñoäng trong nhaø maùy ñöôïc thoaûi maùi vaø hieäu quaû, phaûi ñieàu hoøa ñöôïc caùc yeáu toá veà moâi tröôøng töï nhieân vaø moâi tröôøng nhaân taïo phuø hôïp vôùi taâm sinh lyù con ngöôøi. Caùc yeáu toá thích hôïp ñoù laø: - Nhieät ñoä trong nhaø vöøa phaûi (khoâng noùng hoaëc laïnh veà caùc muøa trong naêm). - Ñoä aåm cuûa khoâng khí khoâng quaù cao hoaëc khoâng khí khoâng quaù khoâ. - Thoaùng gioù (traùnh gioù maïnh hoaëc bí gioù). - AÙnh saùng (khoâng bò saùng loùa hay toái quaù). - AÂm thanh (khoâng bò oàn aøo). - Khoâng khí trong laønh (khoâng bò buïi, muøi hoâi thoái,..). - Chaát löôïng khoâng gian phuø hôïp veà hình daùng, kích thöôùc, tæ leä caân ñoái vaø nhöõng beà maët, chaát lieäu, maùu saéc trang nhaõ. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -22- 1.4.3.3. Moái quan heä veà khoâng gian Coù theå phaân tích caùc hoaït ñoäng baèng caùch laäp sô ñoà nhöõng khoâng gian töông öùng, nhöng caùc khoâng gian cuïc boä naøy naèm trong caû khoâng gian toång theå, nghóa laø chuùng ñöôïc boá trí theo moät traät töï naøo ñoù giöõa nhöõng khoâng gian vôùi nhöõng khoâng gian khaùc. Moái quan heä veà vò trí naøy xuaát phaùt töø nhöõng ñaëc tính veà chöùc naêng, gaàn hoaëc xa nhau, yeâu caàu quan heä kín ñaùo vôùi caùc nuùt giao thoâng, phaùt trieån theo trình töï cuûa thôøi gian, 1.4.3.4. Kích thöôùc Trong toaøn boä caùc giai ñoaïn treân ñaây luoân xuaát hieän moät yeáu toá cô baûn trong quaù trình phaân tích veà thích duïng ñoù laø kích thöôùc. Taát caû nhöõng thaønh phaàn söû duïng khoâng gian beà maët, trang thieát bò söû duïng trong phaïm vi khaù roäng raõi töø vaøi cm ñeán haøng traêm meùt. Khi thieát keá caàn phaûi chuù yù ñeán nhöõng kích thöôùc coá dònh cuûa thaønh phaàn ñieån hình, ñoàng thôøi cuõng phaûi chuù yù ñeán nhöõng kích thöôùc xuaát hieän qua quaù trình phaân tích cuï theå, luùc ñoù caàn duøng kinh nghieäm qua taøi lieäu vaø thöïc teá cuûa nhöõng thaønh phaàn nhö nhau vaø kích thöôùc nhöõng trang thieùt bò coù lieân quan. 1.4.3.5. Boá cuïc maët baèng Sau khi ñaõ xaùc ñònh hình daùng, kích thöôùc vaø nhöõng tính chaát khaùc cuûa caùc khoâng gian, chuùng ta phaûi toå hôïp chuùng laïi, goïi laø boá cuïc maët baèng khoâng gian. Boá cuïc maët baèng laø giai ñoaïn toång quaùt hoùa quaù trình phaân tích veà thích duïng baèng sô ñoà thöïc duïng. Ñoù laø sô ñoà theå hieän veà moái quan heä vò trí töông ñoái cuûa caùc khoâng gian trong baûn thieát keá. Sô ñoà naøy coù theå theå hieän moät soá tính chaát khaùc neáu duøng nhöõng kyù hieâu qui ñònh thích hôïp. 1.4.3.6. Daây chuyeàn vaø loái ñi laïi Khi noái caùc khoâng gian ñaõ ñöôïc saép xeáp trong boá cuïc maët baèng seõ xuaát hieän moái quan heä qua laïi giöõa chuùng. Nhöõng quan heä naøy laø cô sôû cho vaán ñeà daây chuyeàn vaø loái ñi laïi, maø do taàm quan troïng cuûa noù nhaát laø nhöõng baûn thieát keá phöùc taïp coù theå sinh ra nhöõng ñieàu kieän ñoâi khi trôû thaønh quyeát ñònh cho giaûi phaùp cuoái cuøng. Ñeå saûn xuaát ñöôïc nhanh, ngöôøi ta phaûi boá trí hôïp lyù daây chuyeàn nguyeân vaät lieäu vaø coâng nhaân töø khi nhaäp nguyeân lieäu, chöùa ñöïng vaøo kho, phaân phoái vaø chuaån bò qua caùc quaù trình gia coâng saûn xuaát cho tôùi khi xuaát xöôûng. Ñoù laø “daây chuyeàn coâng ngheä”. Noù ñöôïc thieát laäp theo qui luaät, trình töï chaët cheõ, ngaén goïn giaûm ñöôøng ñi laïi, giaûm caùc ñoäng taùc thöøa, nhaèm taêng naêng suaát lao ñoäng. 1.4.4. Phöông Phaùp Boá Trí Maët Baèng Toång Theå Daây Chuyeàn Maët baèng toång theå thieát keá ñaùp öùng ñuû caùc yeâu caàu sau: - Daây chuyeàn saûn xuaát ngaén nhaát - Caùc khoái nhaø chính boá trí phaûi löu yù ñeán vieäc giaûi quyeát söï thoâng thoaùng, chieáu saùng töï nhieân. Soá lieäu chuû yeáu cuûa maët baèng toång theå: + Dieän tích chieám ñaát + Dieän tích coù maùi che + Dieän tích ñöôøng oâtoâ + Chieàu daøi töôøng raøo + Dieän tích saân baõi + Heä soá kieán truùc + Heä soá söû duïng Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -23- Hình 1.11 Sô ñoà boá trí maët baèng toång theå nhaø maùy laép raùp oâtoâ Ghi chuù caùc khu vöïc trong maët baèng toång theå 1. Nhaø baûo veä 2. Phoøng haønh chính 3. Phoøng hoäi tröôøng 4. Nhaø ñeå xe 4 baùnh CB-NV 5. Nhaø ñeå xe 2 baùnh CB-NV 6. Baõi ñaäu xe thaønh phaåm 7. Phoøng ñieàu haønh saûn xuaát 8. Kho CKD2 9. Kho CKD1 10. Xöôûng CKD2 body 11. Phaân xöôûng sôn 12. Phaân xöôûng CKD1 13. Phoøng kieåm ñònh 14. Phoøng thöû nöôùc 15. Khu vöïc döï tröõ 16. Taùch nöôùc 17. Xöôûng cô ñieän 18. Saân ñeå thuøng linh kieän 19. Traïm khí neùn 20. Traïm bieán aùp 21. Traïm ñieän döï phoøng 22. Traïm caáp nöôùc 23. Traïm xöû lyù nöôùc 24. Kho Diesel 25. Kho LPG 26. Phoøng PCCC 27. Khu vöïc döï tröõ laép raùp ñoäng cô daïng IKD 28. Khu vöïc döï tröõ laép raùp thuøng xe-body daïng IKD 29. Khu vöïc döï tröõ laép khung- gaàm daïng IKD Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -24- 30. Saân theå thao 31. Khu vöïc söûa chöõa vaø baûo trì 32. Khu vöïc ñaøo taïo KTV ngaønh OÂ toâ-Ñoäng löïc 33. Ñöôøng thöû xe 34. Caên tin 35. Nhaø y teá 36. Phoøng tröng baøy 37. Phoøng giao dòch 38. Xöû lyù hoaù chaát 39. D.I 40. Phuï trôï vaø beå nöôùc coâng nghieäp 41. Nöôùc sinh hoaït 1.5. MAÙY MOÙC VAØ THIEÁT BÒ CHO QUY TRÌNH LAÉP RAÙP OÂTOÂ Trong nhaø maùy laép raùp oâtoâ yeâu caàu raát nhieàu caùc thieát bò, duïng cuï phuïc vuï cho quy trình laép raùp. Ta coù theå phaân caùc loaïi maùy moùc thieát bò theo töøng nhoùm nhö sau: - Phaân xöôûng haøn: caùc loaïi maùy haøn, suùng haøn, ñoà gaù haøn, caùc thieát bò söûa chöõa khuyeát taät, kieåm tra trong quy trình haøn - Phaân xöôûng sôn - Phaân xöôûng laép raùp - Khu thöïc hieän quy trình thöû nghieäm kieåm tra - Taát caû caùc thieát bò heä thoáng phuï trôï phuïc vuï cho toaøn boä caùc phaân xöôûng nhaø maùy + Vaän chuyeån, xeáp dôû haøng hoùa + Heä thoáng ñieän + Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi + Heä thoáng caáp nöôùc + Heä thoáng thoâng gioù + Heä thoáng cung caáp khí neùn + Heä thoáng chöõa chaùy Ngoaøi ra, coøn tuøy thuoäc vaøo quy moâ, loaïi hình laép raùp maø nhaø maùy caàn phaûi trang bò moät soá maùy moùc thieát bò khaùc phuïc vuï cho quy trình gia coâng cheá taïo moät soá chi tieát. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -25- Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -26- Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -28- Chöông 2 PHÖÔNG PHAÙP THIEÁT KEÁ QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP OÂTOÂ 2.1. PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN XAÙC ÑÒNH COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP OÂTOÂ TAÏI VIEÄT NAM HIEÄN NAY Laép raùp tuøy thuoäc vaøo töøng möùc ñoä phöùc taïp vaø chuyeân moân hoùa maø ñöôïc chia thaønh caùc daïng coâng ngheä laép raùp (SKD-Semi Knocked Down , CKD-Completely Knocked Down, IKD-Incompletely Knocked Down). Baûng 2.1 Ñaëc ñieåm chuû yeáu cuûa caùc daïng laép raùp SKD CKD IKD CKD1 CKD2 Thuøng xe, voû xe Ñaõ sôn hoaøn chænh vaø lieân keát vôùi nhau. Caùnh cöûa, gheá, acqui rôøi khoûi thuøng, voû xe Ñaõ lieân keát vôùi nhau, chöa sôn Rôøi thaønh töøng maûng, chöa haøn, taùn, chöa sôn Saûn xuaát trong nöôùc Khung xe Ñaõ lieân keát vôùi xe vaø sôn hoaøn chænh Ñaõ lieân keát vôùi nhau vaø chöa sôn Saûn xuaát trong nöôùc Ñoäng cô Hoaøn chænh vaø laép treân khung, voû xe Hoaøn chænh vaø coù theå laép lieàn vôùi coân vaø hoäp soá Caàu xe Hoaøn chænh vaø laép treân khung, voû xe Ñaõ laép lieàn vôùi troáng phanh vaø cô caáu phanh Heä thoáng ñieän, ñeøn vaø tieän nghi Heä thoáng daây ñieän vaø baûng ñieän ñaõ laép treân thuøng vaø voû xe Heäï thoáng ñieän, boùng ñieän, ñeøn vaø tieän nghi trong xe ñeå rôøi 2.1.1. Ñaëc Ñieåm Chung Cuûa Caùc Loaïi Xe Laép Raùp 2.1.1.1. Daïng CKD1 - Cabin hoaëc thaân xe: Caùc chi tieát kim loaïi ôû 6 maët (mui, maët tröôùc, maët beân, saøn vaø cöûa xe) seõ do ngöôøi cung caáp chuyeån tôùi ôû tình traïng thaùo rôøi vaø vieäc laép raùp cuoái cuøng (baèng haøn) seõ laøm taïi choã. Vieäc sôn xe seõ ñöôïc thöïc hieän taïi choã sau khi haøn. - Khung Saùt si: Caùc boä phaän chung vaø boä phaän seõ ñöôïc cung caáp ôû tình traïng thaùo rôøi vaø vieäc laép raùp cuoái cuøng seõ ñöôïc thöïc hieän taïi choã. Vieäc sôn do ngöôøi cung caáp laøm. - Ñoäng cô vaø heä thoáng truyeàn ñoäng: Ñöôïc cung caáp trong caùc thuøng rieâng bieät vaø vieäc laép chuùng vôùi nhau seõ ñöôïc thöïc hieän taïi choã. - Truïc: + Truïc tröôùc: OÅ truïc vaø tang phanh seõ ñöôïc cung caáp ôû tình traïng ñaõ laép nhöng khoâng ñöôïc laép vaøo truïc giöõa vaø vieäc laép gheùp seõ laøm taïi choã. + Truïc beân: OÅ truïc vaø tang phanh ñöôïc cung caáp ôû tình traïng ñaõ laép baùnh xe vaø saêm, loáp vaø vieäc laép vôùi cabin vaø saøn xe seõ laøm taïi choã. - OÁng, daây noái, oáng meàm: Ñöôïc cung caáp taùch rieâng khoûi khung. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -29- 2.1.1.2. Daïng CKD 2 - Cabin hoaëc thaân xe: Caùc chi tieát kim loaïi 6 maët seõ ñöôïc phaân laøm 2 phaàn vaø vieäc laép raùp tieáp 2 phaàn ñoù seõ ñöôïc laøm trong khi toång laøm, vieäc sôn seõ ñöôïc thöïc hieän sau khi haøn. - Khung Saùt si: Caùc phaàn keøm theo (coâng xoân, gaân, baûn leà) seõ ñöôïc cung caáp rieâng vaø ñöôïc laép gheùp taïi choã. Vieäc sôn seõ do nhaø cung caáp laøm. - Ñoäng cô vaø heä thoáng truyeàn ñoäng: caùc boä phaän ñieän vaø boä phaän keøm theo (maùy ñoåi chieàu, loïc khí, quaït laøm maùt) seõ ñöôïc cung caáp rôøi. - Truïc: + Truïc tröôùc: nhö CKD 1 + Truïc beân: Truïc vi sai 2 beân seõ ñöôïc cung caáp rôøi vaø vieäc laép raùp chuùng seõ ñöôïc tieán haønh taïi choã. - Baùnh xe vaø saêm, loáp: Seõ ñöôïc cung caáp rieâng vaø 2 phaàn naøy seõ ñöôïc laép raùp taïi choã. - Boä phaän beân trong: Khung vaø ñeäm gheá ñöôïc cung caáp rôøi, ñeäm loùt cuõng cung caáp rôøi. - OÁng, daây noái, oáng meàm: Ñöôïc cung caáp taùch rieâng khoûi khung. 2.1.2. Phaân Bieät Giöõa CKD 1 Vaø CKD 2 Phöông phaùp laép raùp loaïi CKD1 vaø CKD2 ñeàu naèm chung trong nhöõng phöông phaùp laép raùp daïng CKD, nhöng CKD2 laø moät daïng rieâng, cao hôn CKD1. ÔÛ daïng CKD1, caùc chi tieát ñöôïc cung caáp ôû daïng thaùo rôøi nhöng ôû ñieàu kieän khoâng caàn phaûi laép raùp theâm tröôùc khi laép raùp hoaøn chænh. Coøn ôû daïng CKD2, caùc chi tieát seõ tieáp tuïc thaùo nhoû, do ñoù caàn phaûi laép raùp theâm tröôùc khi laép raùp hoaøn chænh. Ñieåm noåi baät cuûa CKD2 laø coâng ngheä laép raùp vaø sôn cao caáp hôn nhieàu so vôùi CKD1. 2.1.3. Nguoàn Nhaäp CKD Nguoàn nhaäp CKD phuï thuoäc vaøo hình thöùc hôïp taùc saûn xuaát: 2.1.3.1. Lieân doanh Laø moät hình thöùc hôïp taùc saûn xuaát giöõa beân A vaø beân B, trong ñoù beân A laø nöôùc noäi ñòa chòu traùch nhieäm veà nhaân coâng ñieàu kieän saûn xuaát coøn beân B boû voán vaø nhaäp linh kieän ñeå tieán haønh saûn xuaát. Coù 2 hình thöùc nhaäp linh kieän: coù theå nhaäp töø chính haõng hoaëc töø ñaïi lyù cuûa haõng taïi nöôùc thöù 3. Sau ñoù beân A vaø beâ B cuøng hôïp taùc saûn xuaát taïo ra saûn phaåm roài baùn ra thò tröôøng. Lôïi nhuaän thu ñöôïc chia theo phaàn traêm ñaõ ñöôïc hôïp ñoàng saün. Trong tröôøng hôïp thua loã caû beân A vaø B cuøng gaùnh traùch nhieäm. 2.1.3.2. Töï ñaàu tö Ñôn vò töï boû voán mua vaät tö, linh kieän töø nguoàn ôû nöôùc ngoaøi hoaëc saûn xuaát trong nöôùc ñeå taïo ra saûn phaåm baùn ra thò tröôøng. Ñoái vôùi tình hình coâng ngheä cuûa nöôùc ta hieän nay, chuùng ta chöa theå saûn xuaát nhöõng linh kieän, phuï tuøng thieát yeáu cuûa oâtoâ ñöôïc, vì vaäy coù theå coù nhöõng giaûi phaùp sau: - Phuïc hoài ñöôøng cung caáp phuï tuøng töø caùc nhaø saûn xuaát oâtoâ cuõ. - Thu löôïm caùc phuï tuøng coøn coù theå duøng ñöôïc töø caùc oâtoâ pheá thaûi. - Söû duïng caùc linh kieän chi tieát maø trong nöôùc coù theå saûn xuaát ñöôïc. - Nhaäp moät soá phuï tuøng töø caùc haõng nöôùc ngoaøi. 2.1.3.3. Tham khaûo caùc chi tieát saûn xuaát taïi caùc nöôùc ASEAN ñöôïc nhaäp veà cho haõng Toyota Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -30- -Thaùi Lan: khuoân daäp (Nhaät, Malaysia), ñoäng cô Diezen (Boà Ñaøo Nha, Newzilan, Nhaät, Malaysia), caùc chi tieát ñieän (Malaysia, Indonesia, Philippin). -Malaysia: Baùnh raêng coát laùi (Nhaät, Thaùi Lan, Philippin, Indonesia), giaûm soác (Thaùi Lan), caùc chi tieát ñieän (Philippin). - Philippin: Boä truyeàn ñoäng (Malaysia, Indonesia, Thaùi Lan), khuoân daäp (Ñaøi loan). - Ñaøi Loan: Caùc saûn phaåm baèng cao su (Indonesia, Nhaät). 2.1.4. Phöông Phaùp Luaän Caùc böôùc trong quy trình coâng ngheä cheá taïo moät chi tieát baát kyø theo trình töï töø: Thieát keá kyõ thuaät → baûn veõ kyõ thuaät → thieát keá coâng ngheä. Trong ñoù, caùc böôùc coâng ngheä ñeå cheá taïo ra moät chi tieát bao goàm: taïo phoâi → gia coâng thoâ → gia coâng tinh → xöû lyù nhieät → kieåm tra Phaân chia nhoùm coâng ngheä: theo chi tieát; loaïi hình coâng ngheä Laäp tieán trình coâng ngheä (sô ñoà giaûi thuaät saûn phaåm) Xaây döïng quy trình coâng ngheä töø chi tieát ñeán saûn phaåm → Hoà sô coâng ngheä - Quy trình coâng ngheä: böôùc coâng ngheä - Phieáu coâng ngheä: loaïi maùy coâng cuï, dao, ñoà gaù gia coâng, cheá ñoä gia coâng. 2.2. THIEÁT KEÁ QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ TOÅNG QUAÙT 2.2.1. Sô Löôïc Quaù Trình Phaùt Trieån Sô ñoà quy trình coâng ngheä toång quaùt cheá taïo oâtoâ vaøo thaäp nieân 50. Trong sô ñoà naøy caùc thaønh phaàn nhö cöûa, gheá ngoài, loáp, khoâng ñöôïc lieät keâ. Caùc taám kim loaïi ñöôïc daäp vaø taïo hình nhö caùc maûng thaân xe, khung saùt si, thuøng nhieân lieäu, taám chaén Sau khi ñaõ ñöôïc taïo hình hoaøn chænh caùc maûng kim loaïi ñöôïc laøm veä sinh ñoàng thôøi moät soá maûng seõ ñöôïc haøn gheùp laïi taïo thaønh thuøng xe oâtoâ. Caùc maûng vaø caùc thaønh phaàn khaùc ñöôïc laép vaøo phaàn thuøng xe sau ñoù ñöôïc sôn. Ñoàng thôøi, vieäc naáu caùc thoûi kim loaïi vaø ñuùc trong caùc khuoân caùt taïo ñeå cheá taïo thaân ñoäng cô, thaân voû hoäp soá, cuõng ñöôïc thöïc hieän. Caùc chi tieát sau khi ñuùc seõ ñöôïc gia coâng, maøi phaúng vaø laøm saïch, moät vaøi loaïi chi tieát ñöôïc maï, soá coøn laïi ñöôïc laép gheùp laïi taïo thaønh oâtoâ. Toaøn boä heä thoáng daây chuyeàn ñöôïc kieåm tra vaø sau ñoù baùn cho khaùch haøng. Hình 2.1. Sô ñoà quy trình coâng ngheä toång quaùt cheá taïo oâtoâ thaäp nieân 50 Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -31- Hình 2.2. Sô ñoà quy trình coâng ngheä toång quaùt cheá taïo oâtoâ thaäp nieân 90 Sô ñoà quy trìn...ûng -> Löu kho - Treân oâtoâ saùt xi cô sôû laäp phöông aùn laép caùc chi tieát vaø caùc cuïm chi tieát khaùc leân saùt xi cô sôû theo moät trình töï hôïp lyù nhaát ñònh ñeå taïo thaønh saûn phaåm laép raùp. - Caùc chuù yù khi laäp sô ñoà laép raùp: - Caùc ñôn vò laép khoâng neân cheânh leäch nhau quaù lôùn veà soá löôïng chi tieát laép, troïng löôïng vaø kích thöôùc cuûa chuùng. - Choïn ñôn vò laép sao cho khi laép raùp laø thuaän tieän nhaát. - Boä phaän naøo caàn kieåm tra khi laép raùp neân taùch ra thaønh ñôn vò laép rieâng ñeå coâng taùc kieåm tra ñöôïc thuaän lôïi. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -48- 3.5. QUY TRÌNH KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG SẢN XUẤT LAÉP RAÙP OÂ TOÂ Coâng taùc kieåm tra bao goàm caùc haïn muïc chính sau ñaây: 3.5.1.Kieåm soaùt chaát löôïng: - Kieåm soaùt vieäc toå chöùc, chuaån bò saûn xuaát. - Kieåm tra duïng cuï ñoà gaù, thieát bò ño löôøng, thieát bò kieåm tra. - Nghieân cöùu kyõ taøi lieäu, baûn veõ. - Kieåm tra chaát löôïng vaät tö mua vaøo (soá löôïng, chaát löôïng, hoà sô taøi lieäu keøm theo). 3.5.2. Kieåm tra coâng ñoaïn: Cheá taïo thaân xe: - Kieåm tra chaát löôïng chi tieát vaø vaät tö ñaàu vaøo (phoâi, vaät lieäu haøn, vaät tö khaùc chuûng loaïi, soá löôïng). - Kieåm tra soá löôïng, chaát löôïng moái haøn. - Kieåm tra bieán daïng hình hoïc cuûa khung xöông tröôùc vaø sau khi laép gheùp. Kieåm tra caùc kích thöôùc theo thieát keá. - Kieåm tra ñoä phaúng cuûa toân boïc, kieåm tra söï chaùy thuûng. - Kieåm tra ñoä kín khít, ñoä phaúng. - Kieåm tra caùc ñöôøng keo, sôn choùng gæ taïi caùc moái haøn. - Kieåm tra söï laép ñaët cuûa thaân xe vaø saøn xe vaøo khung xe. Sôn: - Kieåm tra chaát löôïng chi tieát vaø vaät tö ñaàu vaøo (sôn, keo caùc loaïi, matít, vaät lieäu phuï khaùc). - Kieåm tra khaû naêng thoâng gioù, choáng buïi, thoaùt nöôùc. - Kieåm tra ñieàu kieän saáy noùng. - Kieåm tra söï laøm saïch, phoât phaùt hoùa beà maët. - Kieåm tra caùc ñöôøng keo, matít, ñoä nhaün. - Kieåm tra sôn choùng gæ, sôn gaàm taïi caùc vò trí - Kieåm tra söï hö haïi beà maët, ñoä chaûy, ñoä daøy, ñoä boùng, ñoä beàn cuûa lôùp sôn. Laép raùp chassi: - Kieåm tra söï hö haïi do vaän chuyeån, möùc ñoä han gæ cuûa caùc chi tieát, tình traïng boâi trôn. - Kieåm tra söï va chaïm laãn nhau, söï raïn nöùt, söï meùo beïp, söï roø ræ, söï xieát chaët, ñoä thaúng haøng, tình traïng boâi trôn, soá löôïng caùc chi tieát. - Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa caùc cuïm vaø kieåm tra caùc chæ tieâu theo quy ñònh. Kieåm tra soá nhaän daïng cuûa caùc cuïm chi tieát. - Kieåm tra tình traïng boâi trôn cuûa caùc cuïm chi tieát. - Chaïy thöû. Laép raùp noäi thaát: - Kieåm tra caùc cuïm chi tieát vaø vaät tö ñaàu vaøo (söï bieán daïng hình hoïc cuûa caùc chi tieát, möùc ñoä han gæ, söï hö haïi, chuûng loaïi, soá löôïng) - Kieåm tra ñoä kín khít, söï va chaïm laãn nhau, söï raïn nöùt, söï meùo beïp, söï xieát chaët, ñoä thaúng haøng, soá löôïng caùc chi tieát, traïng thaùi beà maët caùch aâm, caùch nhieät. - Kieåm tra chaát löôïng daùn keo taïi caùc vò trí, chaát löôïng moái gheùp caùc chi tieát cuûa heä thoâng ñieàu hoøa nhieät ñoä vaø chaát löôïng moái gheùp cuûa heä thoáng daây daãn ñieän. - Kieåm tra caùc kích thöôùc laép ñaët theo quy ñònh. - Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa caùc cuïm. - Thöû kín toaøn xe theo quy trình coâng ngheä Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -49- Hoaøn thieän: - Kieåm tra söï ñieàn ñaày ñuû cuûa caùc loaïi chaát loûng. - Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ñieän, heä thoáng ñieàu hoøa nhieät ñoä, tieän nghi phuïc vuï khaùch haøng. - Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô, heä thoáng laùi, heä thoáng phanh. - Kieåm tra phuï kieän keøm theo xe. - Kieåm tra veä sinh toaøn xe. Kieåm tra xuaát xöôûng: - Kieåm tra chaát löôïng laép raùp vaø hoaït ñoäng cuûa caùc cuïm vaø chi tieát. - Kieåm tra caùc chæ tieâu toång hôïp lieân quan ñeán chaát löôïng an toaøn kyõ thuaät vaø baûo veä moâi tröôøng. - Kieåm tra chaát löôïng lôùp sôn ngoaøi cuøng, sôn gaàm xe. - Kieåm tra caùc thoâng soá cuûa oâtoâ hoaøn chænh. - Chaïy thöû. Kieåm tra tröôùc khi giao haøng: - Kieåm tra tình traïng vaän haønh cuûa caùc cuïm, heä thoáng. - Kieåm tra söï bieán ñoåi chaát löôïng cuûa trang thieát bò noäi thaát, ngoaïi thaát trong quaù trình baûo quaûn. - Kieåm tra tình traïng beà maët cuûa lôùp sôn ngoaøi cuøng. - Kieåm tra söï roø ræ cuûa caùc loaïi chaát loûng. - Kieåm tra duïng cuï ñoà ngheà, saùch höôùng daãn söû duïng xe keøm theo. - Kieåm tra thöïc hieän caùc yeâu caàu boå xung cuûa khaùch haøng tröôùc khi giao nhaän. - Kieåm tra vieäc veä sinh phöông tieän. Kieåm tra duïng cuï ñoà gaù, thieát bò: - Toå chöùc thöïc hieän kieåm tra ñònh kyø hoaëc ñoät xuaát vaø hieäu chænh taát caû duïng cuï caàm tay söû duïng khí neùn, côøleâ löïc, thieát bò ño löôøng, thieát bò kieåm tra, ñoà gaù gia coâng. - Thöïc hieän vieäc baûo döôõng trang thieát bò theo qui ñònh cuûa nhaø saûn xuaát. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -50- Chöông 4 PHƯƠNG ÁN LẮP RÁP Ô TÔ ðIỂN HÌNH 4.1. COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP OÂTOÂ 4.1.1. Coâng ngheä laép raùp Coâng ngheä laép raùp vaø saûn xuaát xe oâtoâ laø moät coâng ngheä phöùc taïp vaø tinh vi. Ôû ñaây chæ neâu nhöõng noäi dung vaø coâng ñoaïn chính trong quy trình coâng ngheä ñeå saûn xuaát ra oâtoâ hoaøn chænh töø nhöõng phuï tuøng, boä phaän vaø toång thaønh coù saün. Veà cô baûn coâng ngheä chia laøm 3 giai ñoaïn chính nhö sau: 4.1.1.1. Coâng ñoaïn cuûa daây chuyeàn laép raùp khung söôøn + Taïi phaân xöôûng sôn khung söôøn: Khung söôøn ñöôïc sôn ñen vaø ñöa vaøo khu vöïc döï tröõ ñeå khoâ töï nhieân. + Taïi phaân xöôûng laép raùp khung söôøn: Khung söôøn sau khi ñaõ khoâ ñöôïc ñöa vaøo laép raùp phaàn gaàm maùy bao goàm: - Laép heä thoáng treo leân khung söôøn. - Laép caàu tröôùc vaø boä treo tröôùc, caàu sau vaø boä treo sau. - Laép heä thoáng ñieän leân khung söôøn (Heä thoáng daây ñieän, giaù bình ñieän, bình ñieän vaø naép ñaäy). - Laép heä thoáng nhieân lieäu leân khung söôøn (Giaù thuøng nhieân lieäu, thuøng nhieân lieäu cuøng caùc heä thoáng oáng daãn). - Laép heä thoáng loïc gioù leân khung söôøn. - Laép heä thoáng laùi (Hoäp laùi, ñoøn keùo doïc noái hoäp laùi vôùi ñoøn quay ngang treân cam quay baùnh tröôùc). - Laép cuïm ñoäng cô hoäp soá leân khung söôøn. - Laép heä thoáng oáng xaû cuûa ñoäng cô. - Laép truïc caùc ñaêng noái ñoäng cô vaø caàu sau. - Laép caùc heä thoáng khaùc coøn laïi. Sau khi hoaøn taát taát caû caùc coâng vieäc treân, khung söôøn ñöôïc chuyeån sang phaân xöôûng laép raùp hoaøn chænh ñeå laép raùp cabin. 4.1.1.2. Coâng ñoaïn daây chuyeàn laép raùp cabin + Taïi phaân xöôûng laép raùp thaân xe: • Ñoái vôùi cabin: - Thaân cabin ñöôïc haøn laép (chöa sôn) theo gaù. - Caùc cöûa xe, sau khi ñöôïc haøn laép raùp hoaøn chænh seõ ñöôïc laép vaøo cabin. - Toaøn boä cabin ñöôïc chuyeån qua coâng ñoaïn sôn. • Ñoái vôùi wagon vaø thuøng sau xe: - Wagon vaø thaân thuøng xe seõ ñöôïc haøn laép (chöa sôn) theo gaù. - Wagon vaø thuøng sau xe ñöôïc chuyeån qua coâng ñoaïn sôn. + Taïi phaân xöôûng sôn cabin: Cabin, wagon vaø thuøng sau xe, sau khi ra khoûi xöôûng laép raùp seõ ñöôïc sôn nhö sau: - Tieàn xöû lyù: Chuaån bò beà maët sôn, taåy ræ seùt trong boàn axít sunfuric loaõng sau ñoù röûa saïch. Phoát phaùt hoaù beà maët sôn sau ñoù röûa saïch baèng nöôùc tinh khieát vaø saáy khoâ baèng ñeøn hoàng ngoaïi. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -51- - Sôn: Bao goàm coù caùc coâng vieäc chaø nhaùm khoâ, sôn loùt beà maët, saáy khoâ, phuû nhöïa PVC, chaø nhaùm khoâ, traùt kín, saáy khoâ. Sau ñoù laø cung ñoaïn sôn chính, saáy khoâ, ñaùnh boùng. + Taïi phaân xöôûng laép raùp hoaøn chænh: Cabin sau khi ñaõ sôn xong seõ ñöôïc ñöa vaøo phaân xöôûng naøy ñeå laép raùp noäi thaát hoaøn chænh, bao goàm: - Laép caùc heä thoáng ñieàu khieån ga, ly hôïp, thaéng, laùi trong cabin. - Laép baûn ñoàng hoà ñieàu khieån, laép boä daây ñieän cabin. - Laép kính chaén gioù, caùc kính cöûa leân xuoáng, cöûa soå. - Laép caùc vaùch trang trí trong cabin. - Trang trí noäi thaát, laép boä gheá. - Laép caùc chi tieát coøn laïi cuûa noäi thaát xe. Sau khi hoaøn chænh phaàn laép raùp noäi thaát seõ ñöôïc chuyeån sang giai ñoaïn keá tieáp laø giai ñoaïn laép raùp keát hôïp cabin vôùi khung söôøn. 4.1.1.3. Coâng ñoaïn laép raùp keát hôïp taïi xöôûng laép raùp hoaøn chænh: Khung söôøn vaø cabin seõ ñöôïc laép keát hôïp vôùi nhau vaø ñöôïc ñöa sang phaân xöôûng kieåm tra chaát löôïng bao goàm: - Kieåm tra heä thoáng thaéng chính vaø thaéng tay. - Kieåm tra toác ñoä toái ña hoaït ñoäng cuûa heä thoáng gaàm. - Kieåm tra ñoä tröôït ngang baùnh xe. - Kieåm tra ñieàu chænh goùc quay baùnh xe. - Kieåm tra caùc goùc ñaët baùnh xe (Ñoä chuïm, goùc doaên, goùc nghieâng cuûa baùnh xe). - Kieåm tra goùc chieáu ñeøn pha, coát vaø cöôøng ñoä chieáu saùng. Sau khi kieåm tra, neáu ñaït tieâu chuaån chaát löôïng, xe seõ ñöôïc ñöa sang kho thaønh phaåm. Trong tröôøng hôïp khoâng ñaït caùc chæ tieâu kyõ thuaät tieâu chuaån, xe seõ ñöôïc ñöa trôû veà phaân xöôûng laép raùp hoaøn chænh ñeå ñieàu chænh vaø sau khi chænh xong seõ ñöôïc ñöa vaøo kieåm tra laïi tröôùc khi cho vaøo kho thaønh phaåm. 4.1.2. Sô ñoà quy trình coâng ngheä: Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -52- Sô ñoà qui trình coâng ngheä. 4.2. QUY TRÌNH LAÉP RAÙP CHO CAÙC NHOÙM XE 4.2.1. Qui trình laép raùp TOWNER , Du Lòch 5 CN vaø Du lòch 7 CN daïng CKD I:
Ñöa chassis vaøo vò trí laép raùp
Raùp ñaàu cabin leân chassis
Haøn cabin vaøo chassis.
Laép boä daàm tröôùc vaø heä thoáng laùi.
Laép thanh giaèng.
Laép thanh ñôõ ñoäng cô.
Laép thanh ñôõ hoäp soá.
Laép ñoäng cô vaø hoäp soá ñoàng boä.
Laép caàu sau.
Laép oáng nhuùn
Laép heä thoáng daàu thaéng.
Laép daây ly hôïp.
Laép heä thoáng oáng hôi chaân khoâng.
Laép daây thaéng tay.
Laép oáng gioù vaø boä loïc gioù.
Laép thuøng nhieân lieäu vaø ñöôøng oáng.
Laép daây ñieän chassis vaø acquy.
Laép daây soá.
Laép daây ga.
Laép oáng thoaùt vaø giaûm thanh.
Laép keùt nöôùc vaø ñöôøng oáng.
Laép ñöôøng oáng söôûi cabin. KHO LINH KIEÄN CKD KHUNG SÖÔØN SÔN KHUNG SÖÔØN XE (SÔN ÑEN) LAÉP RAÙP PHAÀN GAÀM, ÑIEÄN LEÂN KHUNG SÖÔØN XE (TREO,) LAÉP ÑOÄNG CÔ LEÂN KHUNG SÖÔØN XE HAØN, RAÙP THUØNG XE XÖÛ LYÙ BEÀ MAËT THUØNG XE SÔN THUØNG XE (LOÙT VAØ HOAØN CHÆNH) LAÉP RAÙP NOÄI THAÁT TRONG CABIN LAÉP KEÁT HÔÏP CHASSIS VÔÙI CABIN HOAËC THUØNG XE LAÉP RAÙP HOAØN TAÁT GIAÙM ÑÒNH KHO XE THAØNH PHAÅM SÖÛA CHÖÕA, HIEÄU CHÆNH Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -53-
Laép baùnh tröôùc vaø sau.
Laép daây ñieän taùp loâ.
Laép daây ñieän traàn.
Laép anten.
Laép daây ga tay.
Laép oáng hôi chaân khoâng.
Laép oáng nöôùc söôûi vaø maùy söôûi.
Laép ñaàu oáng gioù leân cabin.
Laép bình nöôùc phuï.
Laép boä ñieàu khieån thaéng chính, ga, ly hôïp, soá, thaéng tay.
Laép ñöôøng oág daàu thaéng vaøo boä ñieàu khieån.
Laép giaù ñôõ truïc tay laùi.
Laép boä motor vaøo giaøn saøn gaït nöôùc möa.
Laép bình nöôùc röûa kieáng vaø boä ñaàu phun.
Laép kieáng sau cabin.
Laép traàn cabin.
Laép che naéng.
Laép kieáng chieáu haäu trong vaø ngoaøi xe.
Laép compa quay kieáng cöûa.
Laép tay môû trong cöûa.
Laép tay môû ngoaøi cöûa.
Laép oå ngaäm khoaù, moùc khoaù vaø choát cöûa.
Laép loâng mi cöûa.
Laép ron trong vaø ron ngoaøi cöûa.
Laép loa.
Laép tapi cöûa.
Laép ga laêng cöûa.
Laép caûn tröôùc.
Laép boä maùy söôûi.
Laép taùploâ.
Laép heä thoáng ñeøn trong vaø ñeøn ngoaøi cabin.
Laép tay vòn.
Laép daây an toaøn.
Laép che buïi tay soá vaø thaéng tay.
Laép con ñoäi.
Laép tapi saøn.
Laép gheá.
Laép ron vaø kieáng gioù.
Laép truïc tay laùi vaø voâ laêng.
Laép boä gaït nöôùc möa.
Xaû gioù thaéng.
Laép thuøng xe.
Laép heä thoáng ñeøn ñeøn treân thuøng xe.
Laép chaén buøn baùnh tröôùc vaø sau.
Ñoå nöôùc keùt nöôùc, daàu laùi, nhieân lieäu, nhôùt caàu, nhôùt hoäp soá, nhôùt ñoäng cô.
Kieåm tra xe hoaøn chænh.
Kieåm tra thaéng.
Kieåm tra heä thoáng ñeøn.
Kieåm tra heä thoáng laùi.
Röûa xe vaø ñaùnh boùng.
Boïc gheá vaø taùploâ.
Laäp bieân baûn baøn giao xe. 4.2.2 .Qui trình laép raùp xe bus COMBI daïng CKD I:
Laät ngöôïc chassis.
Laép heä thoáng treo tröôùc.
Laép thanh giaèng.
Laép heä thoáng treo sau vaø caàu.
Laép heä thoáng laùi gaàm xe.
Laép thanh ñôõ ñoäng cô.
Laät chassis trôû laïi.
Laép ñoäng cô vaø hoäp soá ñoàng boä.
Ñoå nhôùt ñoäng cô, hoäp soá, caàu
Laép truïc cardan
Laép oáng thoaùt.
Laép keùt nöôùc vaø quaït gioù.
Ñoå nöôùc laøm maùt.
Laép baùnh xe.
Laép daây ga, thaéng tay, hoäp soá, daây ñoàng hoà kilometer.
Laép bình loïc khí.
Laép ñöôøng oáng thaéng, ly hôïp vaø laùi.
Laép oáng laïnh.
Laép daây ñieän ôû chassis.
Laép thuøng nhieân lieäu, oáng daãn vaø bình loïc.
Laép thuøng xe.
Laép daøn noùng.
Laép heä thoáng ñieàu khieån laùi.
Laép boä ñieàu khieån thaéng tay, thaéng chính ga, ly hôïp vaø hoäp soá.
Laép bình ñieän vaø daây. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -54-
Laép naép che ñoäng cô.
Laép boä ñieàu khieån cöûa cuoán.
Laép hoäp caàu chì vaø relay.
Laép saøn goã.
Laép cöûa.
Laép taùploâ vaø caùc boä phaän.
Laép daây ñieän taùp loâ.
Laép daøn quaït gioù.
Laép kieáng tröôùc vaø sau.
Laép heä thoáng gaït nöôùc.
Laép traàn.
Laép tapi hoâng, cöûa vaø daây ñai.
Laép keä.
Laép naép thoâng gioù.
Laép kieáng hoâng.
Laép boä ñieàu khieån cöûa cuoáng vaø caùc khoaù cöûa.
Laép caùc thieát bò ñieän trong xe.
Laép tapi saøn.
Laép gheá vaø thanh baûo veä taøi xeá vaø haønh khaùch.
Laép heä thoáng ñeøn trong vaø ngoaøi xe.
Laép hoaøn chænh noäi thaát trong xe bao goàm caû maùy söôûi.
Laép kieáng chieáu haäu trong vaø ngoaøi xe.
Laép caùc thieát bò theo xe: con ñoäi, bình chöûa löûa.
Laép ga laêng vaø caûn tröôùc vaø caûn sau.
Laép nhaõn.
Laép taám chaén buøn tröôùc vaø sau.
Laép buôùc chaân
Kieåm tra nhôùt ñoäng cô, hoäp soá, caàu sau
Kieåm tra daàu thaéng, laùi.
Kieåm tra nöôùc laøm maùt.
Ñieàu chænh vaø kieåm tra heä thoáng laùi.
Ñieàu chænh vaø kieåm tra heä thoáng thaéng.
Ñieàu chænh vaø kieåm tra heä thoáng laïnh.
Kieåm tra nhieät ñoä maùy, aùp löïc nhôùt.
Kieåm tra khí thaûi.
Kieåm tra heä thoáng ñeøn.
Laäp bieân baûn baøn giao xe. 4.2.3 .Qui trình laép raùp xe taûi: K3600, K3000 vaø K2700 daïng CKD I:
Ñöa chassis vaøo vò trí laép raùp
Laät uùp chassis.
Laép nhíp sau.
Laép boä daàm tröôùc vaø thöôùc laùi: daàm tröôùc, tay ñoøn treân (chöõ a), tay ñoøn döôùi (chöõ i) vaø thöôùc laùi.
Laép thanh ñôõ tay ñoøn döôùi.
Laép boä taêng ñöa tay ñoøn treân.
Laép thanh giaèng.
Laép thanh ñôõ ñoäng cô.
Laép thanh ñôõ hoäp soá
Laät chassis trôû laïi.
Laép daây ñieän chassis vaø acqui.
Laép caàu sau.
Laép oáng nhuùn.
Laép heä thoáng oáng daàu thaéng.
Laép heä thoáng oáng daàu ly hôïp.
Laép heä thoáng oáng daàu laùi.
Laép heä thoáng oáng hôi chaân khoâng.
Laép daây haéng tay.
Laép oáng loïc gioù vaø boä loïc gioù.
Laép thuøng nhieân lieäu vaø ñöôøng oáng.
Laép ñoäng cô vaø hoäp soá ñoàng boä.
Laép daây soá.
Laép daây ga.
Laép oáng thoaùt vaø bình giaûm thanh.
Laép keùt nöôùc vaø ñöôøng oáng.
Laép ñöôøng oáng nöôùc söôûi cabin.
Laép baùnh xe tröôùc vaø sau.
Laép boát tay laùi vaø truïc truyeàn.
Xaû gioù thaéng vaø ly hôïp.
Laép cabin leân chassis.
Laép daây ñieän taùp loâ.
Laép daây ñieän traàn cabin.
Laép thanh choáng naép tröôùc.
Laép daây ga tay.
Laép oáng hôi chaân khoâng.
Laép oág nöôùc söôûi vaøo maùy söôûi.
Laép ñaàu vaøo oáng gioù leân cabin.
Laép bình nöôùc phuï.
Laép boä ñieàu khieån thaéng chính, ga, ly hôïp, soá vaø thaéng tay.
Laép ñöôøng oáng daàu thaéng, ly hôïp vaøo boä ñieàu khieån. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -55-
Laép giaù ñôõ truïc tay laùi.
Laép che buïi hoäp soá.
Laép che buïi ñoäng cô.
Laép boä môû naép tröôùc.
Laép boä motor vaø giaøn saøn gaït möa.
Laép bình nöôùc röûa kieáng vaø boä ñaàu phun.
Laép con ñoäi.
Laép kieán sau cabin.
Laép traàn cabin.
Laép che naéng.
Laép kieáng haäu trong vaø ngoaøi xe.
Laép oáp truï tröôùc cöûa tröôùc.
Laép compa quay kieáng cöûa.
Laép tay môû trong cöûa tröôùc.
Laép tay môû ngoaøi cöûa tröôùc.
Laép oå ngaäm khoaù, moùc khoaù vaø choát cöûa tröôùc.
Laép oå khoaù cöûa tröôùc.
Laép ron trong vaø ngoaøi cöûa tröôùc.
Laép tapi cöûa tröôùc.
Laép cao su ñeäm cöûa.
Laép galaêng xe.
Laép caûn tröôùc.
Laép boä maùy söôûi.
Laép boä quaït gioù maùy laïnh.
Laép ron vaø kieáng tröôùc.
Laép taùploâ.
Laép heä thoáng ñeøn trong vaø ngoaøi cabin xe.
Laép anten.
Laép truïc tay laùi vaø voâlaêng.
Laép tay vòn.
Laép tapi saøn.
Laép neïp tapi saøn.
Laép daây ñai an toaøn.
Laép boïc tay soá, thaéng tay vaø voâlaêng.
Laép gheá.
Laép thuøng xe.
Laép heä thoáng ñeøn treân thuøng xe.
Laép boä gaït möa.
Laép chaén buøn baùnh xe tröôùc vaø sau.
Laép böôùc chaân.
Laép caùi ñeå chaân.
Laép baùnh döï phoøng.
Laép naép che maâm xe.
Ñoå keùt nöôùc, daàu laùi, daàu thaéng, nhieân lieäu. Nhôùt caàu sau, nhôùt hoäp soá, nhôùt ñoäng cô.
Kieåm tra xe hoaøn chænh.
Kieåm tra thaéng.
Kieåm tra heä thoáng ñeøn.
Kieåm tra heä thoáng laùi.
Röûa xe vaø ñaùnh boùng.
Boïc gheá vaø taùploâ.
Laäp bieân baûn baøn giao xe. 4.2.4. Qui trình laép raùp xe taûi RHINO 2002 daïng CKD I: Hình 4.1. Quy trình laép raùp oâ toâ taûi
Ñöa chassis vaøo vò trí laép raùp.
Laät uùp chassis.
Laép caàu sau vaø heä thoáng treo.
Laép dí vaø heä thoáng treo tröôùc.
Laép thanh giaèng.
Laép thanh ñôõ ñoäng cô.
Laät chassis trôû laïi.
Laép daây daãn ñieän chassis vaø acqui. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -56-
Laép heä thoáng oáng daàu thaéng.
Laép heä thoáng oáng daàu ly hôïp.
Laép heä thoáng oáng daàu laùi.
Laép heä thoáng oáng hôi.
Laép daây thaég tay.
Laép oáng gioù vaø boä loïc gioù.
Laép thuøng nhieân lieäu vaø ñöôøng oáng.
Laép ñöôøng oáng ñoäng cô vaø hoäp soá ñoàng boä.
Laép oáng thoaùt vaø bình giaûm thanh.
Aép keùt nöôùc vaø ñöôøng oáng.
Laép ñöôøng oáng nöôùc söôûi cabin.
Laép baùnh xe tröôùc vaø sau.
Laép boát tay laùi vaø truïc truyeàn.
Xaû gioù thaéng vaø ly hôïp.
Laép cabin leân chassis.
Laép thanh choáng naép tröôùc.
Laép daây ñieän taùp loâ.
Laép daây ñieän traàn cabin.
Laép daây ga tay.
Laép oáng hôi chaân khoâng.
Laép oáng nöôùc söôûi vaøo maùy söôûi.
Laép ñaàu vaøo oáng gioù leân cabin.
Laép bình nöôùc phuï.
Laép boä ñieàu khieån thaéng chính, ly hôïp vaøo boä ñieàu khieån.
Laép giaù ñôõ truïc tay laùi.
Laép che buïi hoäp soá.
Laùp che buïi ñoäng cô.
Laép boä môû naép tröôùc.
Laép boä motor vaø giaøn saøn gaït möa.
Laép bình nöôùc röûa kieáng vaø boä ñaàu phun.
Laép con ñoäi.
Laép kieáng sau cabin.
Laép traàn cabin.
Laép che naéng.
Laép kieáng haäu trong vaø ngoaøi.
Laép oáp truï tröôùc cöûa tröôùc.
Laép compa quay kieáng cöûa.
Laép tay môû trong cöûa tröôùc.
Laép tay môû ngoaøi cöûa tröôùc.
Laép oå ngaäm khoaù, moùc khoaù vaø choát cöûa tröôùc.
Laép oå khoaù cöûa tröôùc.
Laép thanh ngaên kieáng cöûa vaø kieáng thoâng gioù.
Laép kieáng cöûa tröôùc.
Laép kieáng cöûa thoâng gioù.
Laép ron chöõ u kieáng cöûa.
Laép loâng mi kieáng cöûa tröôùc.
Laép ron trong vaø ngoaøi cöûa tröôùc.
Laép tapi cöûa tröôùc.
Laép cao su ñeäm cöûa.
Laép kieáng trang trí cöûa.
Laép galaêng.
Laép caûn tröôùc.
Laép boä maùy söôûi.
Laép boä quaït gioù maùy laïnh.
Laép ron vaø kieáng tröôùc.
Laép taploâ.
Laép heä thoáng ñeøn trong vaø ngoaøi cabin.
Laép anten.
Laép truïc tay laùi vaø voâ laêng.
Laép tay vòn.
Laép tapi saøn.
Laép neïp tapi saøn.
Laép daây ñai an toaøn.
Laép boïc tay soá, thaéng tay vaø voâ laêng.
Laép gheá nguû.
Laép gheá.
Laép raõnh chöùa haøng treân mui.
Laép thuøng xe.
Laép heä thoáng ñeøn treân thuøng xe.
Laép boä gaït möa.
Laép chaén buøn baùnh xe tröôùc vaø sau.
Laép böôùc chaân.
Laép caùi ñeå chaân.
Laép naép che maâm xe.
Ñoå nöôùc keùt nöôùc, daàu laùi, daàu thaéng, nhieân lieäu, nhôùt caàu sau, nhôùt hoäp soá, nhôùt ñoäng cô.
Kieåm tra xe hoaøn chænh.
Kieåm tra thaéng.
Kieåm tra heä thoáng ñeøn.
Kieåm tra heä thoáng laùi.
Röûa xe vaø ñaùnh boùng.
Boïc gheá vaø taùploâ.
Laäp bieân baûn baøn giao xe. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -57- 4.2.5. Quy trình laép raùp xe bus COSMOS daïng CKDI:
Ñöa chassis vaøo vò trí laép raùp
Raùp ñaàu cabin leân chassis.
Haøn cabin vaøo chassis
Laép boä daàm tröôùc vaø heä thoáng laùi.
Laép thanh giaèng.
Laép thanh ñôõ ñoäng cô.
Laép thanh ñôõ hoäp soá.
Laép ñoäng cô vaø hoäp soá ñoàng boä.
Laép caàu sau.
Laép oáng nhuùn.
Laép heä thoáng daàu thaéng.
Laép daây ly hôïp.
Laép heä thoáng oáng hôi chaân khoâng.
Laép daây thaéng tay.
Laép oáng gioù vaø boä loïc gioù.
Laép thuøng nhieân lieäu vaø ñöôøng oáng.
Laép daây ñieän chassis vaø acquy
Laép daây soá.
Laép daây ga.
Laép oáng thoaùt vaø giaûm thanh.
Laép keùt nöôùc vaø ñöôøng oáng.
Laép baùnh tröôùc vaø sau.
Laép daây ñieän taùp loâ.
Laép daây ñieän traàn.
Laép anten.
Laép daây ga tay.
Laép oáng hôi chaân khoâng.
Laép oáng nöôùc söôûi vaø maùy söôûi.
Laép ñaàu oáng gioù leân cabin.
Laép bình nöôùc phuï.
Laép boä ñieàu khieån thaéng chính, ga, ly hôïp, soá, thaéng tay.
Laép ñöôøng oáng daàu thaéng vaøo boä ñieàu khieån.
Laép giaù ñôõ truïc tay laùi.
Laép boä motor vaøo giaøn saøn gaït nöôùc möa.
Laép bình nöôùc röûa kieáng vaø boä ñaàu phun.

Laép kieáng sau cabin.
Laép traàn cabin.
Laép che naéng.
Laép kieáng chieáu haäu trong vaø ngoaøi xe.
Laép compa quay kieáng cöûa.
Laép tay môû trong cöûa.
Laép tay môû ngoaøi cöûa.
Laép oå ngaäm khoaù, moùc khoaù vaø choát cöûa.
Laép loâng mi cöûa.
Laép ron trong vaø ron ngoaøi cöûa.
Laép loa.
Laép tapi cöûa.
Laép ga laêng cöûa.
Laép caûn tröôùc.
Laép taùploâ.
Laép heä thoáng ñeøn trong vaø ñeøn ngoaøi cabin.
Laép tay vòn.
Laép daây an toaøn.
Laép che buïi tay soá vaø thaéng tay.
Laép con ñoäi.
Laép tapi saøn.
Laép gheá.
Laép ron vaø kieáng gioù.
Laép truïc tay laùi vaø voâ laêng.
Laép boä gaït nöôùc möa.Xaû gioù thaéng.
Laép heä thoáng ñeøn treân thuøng xe.
Laép chaén buøn baùnh tröôùc vaø sau.
Ñoå nöôùc keùt nöôùc, daàu laùi, nhieân lieäu, nhôùt caàu, nhôùt hoäp soá, nhôùt ñoäng cô.
Kieåm tra xe hoaøn chænh.
Kieåm tra thaéng.
Kieåm tra heä thoáng ñeøn.
Kieåm tra heä thoáng laùi.
Röûa xe vaø ñaùnh boùng.
Boïc gheá vaø taùploâ.
Laäp bieân baûn baøn giao xe. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -58- Hình 4.2. Sau coâng ñoaïn boïc noùc vaø boïc voõ Hình 4.3. Ñi daây ñieän boïc voõ phía trong 4.2.6. Quy trình laép raùp xe Du lòch Khaùch 9-12-15 CN daïng CKDI:
Ñöa chassis vaøo vò trí laép raùp
Raùp ñaàu cabin leân chassis.
Haøn cabin vaøo chassis
Laép boä daàm tröôùc vaø heä thoáng laùi.
Laép thanh giaèng.
Laép thanh ñôõ ñoäng cô.
Laép thanh ñôõ hoäp soá.
Laép ñoäng cô vaø hoäp soá ñoàng boä.
Laép caàu sau.
Laép oáng nhuùn.
Laép heä thoáng daàu thaéng.
Laép daây ly hôïp.
Laép heä thoáng oáng hôi chaân khoâng.
Laép daây thaéng tay.
Laép oáng gioù vaø boä loïc gioù.
Laép thuøng nhieân lieäu vaø ñöôøng oáng.
Laép daây ñieän chassis vaø acquy
Laép daây soá.
Laép daây ga.
Laép oáng thoaùt vaø giaûm thanh.
Laép keùt nöôùc vaø ñöôøng oáng.
Laép baùnh tröôùc vaø sau.
Laép daây ñieän taùp loâ.
Laép daây ñieän traàn.
Laép anten.
Laép daây ga tay.
Laép oáng hôi chaân khoâng.
Laép oáng nöôùc söôûi vaø maùy söôûi.
Laép ñaàu oáng gioù leân cabin.
Laép bình nöôùc phuï.
Laép boä ñieàu khieån thaéng chính, ga, ly hôïp, soá, thaéng tay.
Laép ñöôøng oáng daàu thaéng vaøo boä ñieàu khieån.
Laép giaù ñôõ truïc tay laùi.
Laép boä motor vaøo giaøn saøn gaït nöôùc möa.
Laép bình nöôùc röûa kieáng vaø boä ñaàu phun.
Laép kieáng sau cabin.Laép traàn cabin.
Laép che naéng.
Laép kieáng chieáu haäu trong vaø ngoaøi xe.
Laép compa quay kieáng cöûa. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -59-
Laép tay môû trong cöûa.
Laép tay môû ngoaøi cöûa.
Laép oå ngaäm khoaù, moùc khoaù vaø choát cöûa.
Laép loâng mi cöûa.
Laép ron trong vaø ron ngoaøi cöûa.
Laép loa.
Laép tapi cöûa.
Laép ga laêng cöûa.
Laép caûn tröôùc.
Laép taùploâ.
Laép heä thoáng ñeøn trong vaø ñeøn ngoaøi cabin.
Laép tay vòn.
Laép daây an toaøn.
Laép che buïi tay soá vaø thaéng tay.
Laép con ñoäi.
Laép tapi saøn.
Laép gheá.
Laép ron vaø kieáng gioù.
Laép truïc tay laùi vaø voâ laêng.
Laép boä gaït nöôùc möa.
Xaû gioù thaéng.
Laép thuøng xe.
Laép heä thoáng ñeøn treân thuøng xe.
Laép chaén buøn baùnh tröôùc vaø sau.
Ñoå nöôùc keùt nöôùc, daàu laùi, nhieân lieäu, nhôùt caàu, nhôùt hoäp soá, nhôùt ñoäng cô.
Kieåm tra xe hoaøn chænh.
Kieåm tra thaéng.
Kieåm tra heä thoáng ñeøn.
Kieåm tra heä thoáng laùi.
Röûa xe vaø ñaùnh boùng.
Boïc gheá vaø taùploâ.
Laäp bieân baûn baøn giao xe. Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -i- MỤC LỤC Trang CHÖÔNG 1: MOÂ HÌNH LAÉP RAÙP OÂTOÂ ÔÛ VIEÄT NAM 1 1.1. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån neàn coâng nghieäp oâtoâ treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam 1 1.1.1. Tình hình chung coâng nghieäp oâtoâ treân theá giôùi 1 1.1.2. Tình hình thò tröôøng oâtoâ moät soá nöôùc tieâu bieåu treân theá giôùi 1 1.1.3. Tình hình chung coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam 8 1.2. Caùc loaïi hình thöùc laép raùp ngaønh coâng nghieäp oâtoâ Vieät Nam 16 1.2.1. Giôùi thieäu caùc daïng nhaäp linh kieän vaø laép raùp oâtoâ 16 1.3. Sô ñoà khoái toång quaùt coâng ngheä saûn xuaát taïo hình oâtoâ 16 1.3.1. Phaân loaïi oâtoâ 16 1.3.2. Ñaëc ñieåm quy trình coâng ngheä laép raùp oâtoâ hieän nay ôû Vieät Nam 17 1.3.3. Sô ñoà quy trình coâng ngheä toång quaùt laép raùp oâtoâ ôû Vieät Nam 18 1.4. Thieát keá sô boä moâ hình laép raùp OÂtoâ 18 1.4.1. Caùc cô sôû laäp hoà sô thieát keá 18 1.4.2. Hoà sô cuûa ñoà aùn thieát keá coâng trình kieán truùc 20 1.4.3. Phöông phaùp luaän veà thieát keá nhaø maùy 22 1.4.4. Phöông phaùp boá trí maët baèng toång theå daây chuyeàn 23 1.5. Maùy moùc vaø thieát bò cho quy trình laép raùp OÂtoâ 25 CHÖÔNG 2: PHÖÔNG PHAÙP THIEÁT KEÁ QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP OÂTOÂ 28 2.1. Phöông phaùp luaän xaùc ñònh coâng ngheä laép raùp OÂtoâ taïi Vieät Nam hieän nay 28 2.1.1. Ñaëc ñieåm chung cuûa caùc loaïi xe laép raùp 28 2.1.2. Phaân bieät giöõa CKD 1 Vaø CKD 2 29 2.1.3. Nguoàn nhaäp CKD 29 2.1.4. Phöông phaùp luaän 30 2.2. Thieát keá quy trình coâng ngheä toång quaùt 30 2.2.1. Sô löôïc quaù trình phaùt trieån 30 2.2.2. Toång quaùt caùc coâng ngheä trong quy trình cheá taïo OÂtoâ 31 Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -ii- 2.2.3. Moät soá sô ñoà toång quaùt quy trình coâng ngheä laép raùp OÂtoâ Vieät Nam hieän nay 31 2.2.4. Giaûi phaùp coâng ngheä ñaûm baûo chaát löôïng xe 33 2.3. Thieát keá caùc nguyeân coâng cho daây chuyeàn saûn xuaát 34 CHÖÔNG 3: PHÖÔNG PHAÙP TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ TIEÂU KINH TEÁ – KYÕ THUAÄT CHO DAÂY CHUYEÀN 35 3.1. Phaân tích quy trình coâng ngheä laép raùp thuøng xe 35 3.1.1. Caùc khaùi nieäm 35 3.1.2. Kieåm tra kích thöôùc 36 3.1.3. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån saûn phaåm 37 3.1.4. Phöông phaùp phaân tích saûn phaåm vaø quy trình saûn xuaát 37 3.2. Quy trình coâng ngheä sôn OÂtoâ 38 3.2.1. Quy trình xöû lyù beà maët tröôùc khi sôn 38 3.2.2. Coâng ngheä sôn loùt 40 3.2.3. Coâng ngheä sôn – sau khi ñaõ sôn loùt 43 3.2.4. Quy trình thöïc hieän sau khi sôn 44 3.3. Daây chuyeàn sôn chính (paint line) 45 3.4. Daây chuyeàn thieát keá xe 46 3.4.1. Muïc ñích yeâu caàu 46 3.4.2. Nhöõng taøi lieäu ban ñaàu caàn coù 47 3.4.3. Trình töï thieát keá quy trình coâng ngheä laép raùp OÂtoâ 47 3.4.4. Sô ñoà laép raùp 47 3.5. Quy trình kieåm tra chaát löôïng saûn xuaát laép OÂtoâ 48 3.5.1. Kieåm soaùt chaát löôïng 48 3.5.2. Kieåm tra coâng ñoaïn 48 CHÖÔNG 4: PHÖÔNG AÙN LAÉP RAÙP OÂTOÂ ÑIEÅN HÌNH 50 4.1. Coâng ngheä laép raùp OÂtoâ 50 4.1.1. Coâng ngheä laép raùp 50 4.1.2. Sô ñoà quy trình coâng ngheä: 51 4.2. Quy trình laép raùp cho caùc nhoùm xe 52 4.2.1. Qui trình laép raùp TOWNER , Du Lòch 5 CN vaø Du lòch 7 CN daïng CKD I 52 Bài giảng môn học Công Nghệ Lắp Ráp Ô tô -iii- 4.2.2. Qui trình laép raùp xe bus COMBI daïng CKD I 53 4.2.3. Qui trình laép raùp xe taûi: K3600, K3000 vaø K2700 daïng CKD I 54 4.2.4. Qui trình laép raùp xe taûi RHINO 2002 daïng CKD I 55 4.2.5. Quy trình laép raùp xe bus COSMOS daïng CKDI 57 4.2.6. Quy trình laép raùp xe Du lòch Khaùch 9-12-15 CN daïng CKDI 58