Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không tại TP.HCM

MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG I : TOÅNG QUAN DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG TRONG KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG HIEÄN ÑAÏI. 1.1 Khaùi quaùt veà nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng ........................................1 1.1.1 Quaù trình hình thaønh hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ..................................................................................................................1 1.1.2 Söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng ................................................................................................................3 1.2 Tìm hieåu veà nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ...................4 1.2.1 Baøn veà khaùi nieäm giao nhaän haøng hoùa ............................................................4 1.2.2 Vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän trong thöông maïi quoác teá ....................................4 1.2.2.1 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän truyeàn thoáng ....................................................8 1.2.2.2 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá .................................................8 1.2.3 Taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi .........................................10 1.2.3.1 Ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân .......................................................................10 1.2.3.2 Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu ................................11 1.3 Xu höôùng phaùt trieån cuûa nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi trong töông lai................12 1.3.1 Xu höôùng phaùt trieån hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi treân theá giôùi .....................12 1.3.2 Xu höôùng phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän taïi Vieät Nam .........................16 1.4 Kinh nghieäm phaùt trieån ngaønh dòch vuï giao nhaän vaän taûi ..................................18 1.4.1 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi trong khu vöïc ...................18 1.4.2 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi taïi Vieät Nam ....................19 Toùm taét chöông .........................................................................................................20 CHÖÔNG II : THÖÏC TRAÏNG KINH DOANH DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG TAÏI TP.HCM 2.1 Phaân tích sô löôïc quaù trình hình thaønh dòch vuï giao nhaän taïi TP.HCM..............21 2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM .......26 2.2.1 Sô löôïc veà caùc loaïi hình haøng hoùa giao nhaän vaän taûi.....................................26 - 1 - 2.2.1.1 Haøng phi maäu dòch ...................................................................................26 2.2.1.2 Haøng kinh doanh ......................................................................................26 2.2.1.3 Haøng ñaàu tö ...............................................................................................27 2.2.1.4 Haøng gia coâng xuaát khaåu .........................................................................27 2.2.1.5 Haøng vaøo, ra khu cheá xuaát ........................................................................28 2.2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi Vieät Nam .... ....................................................................................................................28 2.2.2.1 Dòch vuï giao nhaän – kho vaän truyeàn thoáng ..............................................30 2.2.2.2 Dòch vuï gom haøng leõ ñöôøng haøng khoâng .................................................31 2.2.2.3 Caùc dòch vuï giao nhaän khaùc .....................................................................33 2.2.3 Hieän traïng cô sôû haï taàng ôû TP.HCM aûnh höôûng ñeán dòch vuï giao nhaän vaän taûi ñöôøng haøng khoâng ....................................................................................33 2.2.4 Tieàm naêng phaùt trieån cuûa caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM .........................................................................................................34 2.3 So saùnh vaän taûi haøng khoâng vôùi caùc hình thöùc vaän taûi khaùc ..............................36 2.4 Ñaùnh giaù chung veà hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM .......38 2.4.1 Ñieåm maïnh – thuaän lôïi...................................................................................38 2.4.2 Ñieåm yeáu – khoù khaên ....................................................................................40 Toùm taét chöông .........................................................................................................43 CHÖÔNG III : CAÙC GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG TAÏI TP.HCM 3.1 Caên cöù ñeå xaây döïng giaûi phaùp ...........................................................................44 3.1.1 Nhöõng muïc tieâu chieán löôïc vaù chính saùch phaùt trieån ngaønh giao nhaän vaän taûi quoác teá ......................................................................................................44 3.1.2 Muïc tieâu phaùt trieån kinh teá taïi TP.HCM .......................................................45 3.1.3 Döï baùo nhu caàu dòch vuï giao nhaän haøng khoâng taïi TP.HCM ........................45 3.2 Nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc nhaèm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän haøng khoâng....46 3.2.1 Nhoùm giaûi phaùp 1: Hoaøn thieän coâng taùc xaây döïng cô sôû haï taàng giao nhaän vaän taûi haøng khoâng .........................................................................................46 - 2 - 3.2.1.1 Môû roäng vaø naâng caáp heä thoáng kho baõi ....................................................46 3.2.1.2 Tham gia vaø öùng duïng thöông maïi ñieän töû ...............................................47 3.2.2 Nhoùm giaûi phaùp 2: Phaùt trieån vaø naâng cao hoaït ñoäng kinh doanh dòch vuï giao nhaän vaän taûi ............................................................................................49 3.2.2.1 Phaùt trieån kyõ thuaät gom haøng leû göûi baèng ñöôøng haøng khoâng..................49 3.2.2.2 Thöïc hieän caùc phöông thöùc giao nhaän tieân tieán ........................................50 3.2.2.3 Ñònh höôùng phaùt trieån thò tröôøng dòch vuï giao nhaän vaän taûi ....................51 3.2.2.4 Phaùt trieån loaïi hình giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc ............................53 3.2.2.5 Ñaåy maïnh kinh doanh dòch vuï haäu caàn ....................................................55 3.2.2.6 Gia taêng thò phaàn vaän chuyeån quoác teá cuûa ngaønh haøng khoâng trong nöôùc ..........................................................................................................56 3.2.3 Nhoùm giaûi phaùp 3: Taêng cöôøng tieáp thò – quaûng baù dòch vuï giao nhaän haøng khoâng ....................................................................................................57 3.2.3.1 Ñaåy maïnh nghieäp vuï Sales – Maketing .................................................57 3.2.3.2 Xaây döïng vaø thieát laäp caùc moái quan heä ngoaïi giao .................................58 3.2.3.3 Thaønh laäp chi nhaùnh – vaên phoøng ñaïi dieän coâng ty..................................59 3.2.4 Nhoùm giaûi phaùp 4: Hoaøn thieän vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc .......59 3.3 Kieán nghò ............................................................................................................61 3.3.1 Ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø Chính phuû ....................................................................61 3.3.2 Ñoái vôùi Hieäp hoäi giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS) ..........................................62 Toùm taét chöông .........................................................................................................63 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏC LUÏC - 3 - LÔØØI MÔÛÛ ÑAÀÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi: Trong tieán trình ñi leân vaø hoäi nhaäp toaøn caàu, Vieät Nam noùi chung vaø TP.HCM noùi rieâng ñaõ khoâng ngöøng cuûng coá vaø ñoåi môùi veà moïi maët, moïi lónh vöïc ñeå phuø hôïp vôùi xu theá cuûa thôøi ñaïi. Trong böôùc hoäi nhaäp ñoù, caùc loaïi hình kinh doanh cuõng ra söùc tìm toøi vaø öùng duïng nhöõng tieán boä, nhöõng ñoåi môùi cuûa khoa hoïc vaø xaõ hoäi nhaèm ñuoåi kòp ñaø phaùt trieån chung aáy. Vaø söï xuaát hieän cuûa moâ hình dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa laø moät cuoäc caùch maïng ñieån hình veà lónh vöïc ngoaïi thöông. Thaät vaäy, giao nhaän kho vaän ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù laø ngaønh taïo ra giaù trò gia taêng cao ñoàng thôøi ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc hoã trôï caùc ngaønh saûn xuaát, hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu phaùt trieån. Trong moät vaøi naêm gaàn ñaây, tuy ñaõ coù nhöõng böôùc tieán boä ñaùng keå nhöng cuõng nhö bao ngaønh dòch vuï khaùc cuûa Vieät Nam, giao nhaän kho vaän vaãn coøn ôû giai ñoaïn sô khai. Theá nhöng khoâng theå phuû nhaän raèng dòch vuï giao nhaän vaän taûi laø moät lónh vöïc ñaày tieàm naêng. Naém baét ñöôïc ñaëc ñieåm ñoù, toâi ñaõ choïn ñeà taøi: “Giaûi phaùp phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM”. Ñeà taøi naøy ñöôïc choïn vôùi muïc tieâu nghieân cöùu ôû nhieàu khía caïnh: töø toång quaùt ñeán tình hình hoaït ñoäng thöïc teá cuûa nghieäp vuï chuyeân moân chæ nhaèm muïc ñích coù ñöôïc caùi nhìn thaáu ñaùo veà hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi noùi chung vaø giao nhaän haøng khoâng noùi rieâng ñeå töø ñoù ñöa ra moät soá giaûi phaùp goùp phaàn hoaøn thieän lónh vöïc giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM. 2. Muïc ñích nghieân cöùu: ¾ Veà phöông phaùp luaän: Trình baøy toùm taét, coù heä thoáng ñeå nhaän thöùc ñuùng hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. Qua caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc töø moät vaøi coâng ty giao nhaän vaän taûi vaø nhöõng taøi lieäu tham khaûo ñaõ cho - 4 - pheùp ruùt ra ñöôïc moâït soá chieán löôïc goùp phaàn thuùc ñaåy caùc coâng ty hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi coù hieäu quaû hôn trong lónh vöïc kinh doanh dòch vuï giao nhaän. ¾ Veà thöïc tieãn: Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng ñoàng thôøi nghieân cöùu quy trình hoaït ñoäng giao nhaän haøng hoùa cuûa coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM. Töø ñoù naém baét ñöôïc öu ñieåm, thuaän lôïi cuøng nhöõng nhöôïc ñieåm, thaùch thöùc maø coâng ty caàn phaûi ñoái maët. Ñöa ra nhöõng kieán nghò ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc chieán löôïc khaû thi. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø ngaønh giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu baèng ñöôøng haøng khoâng taïi TP.HCM. Phaïm vi nghieân cöùu: Noäi dung cuûa ñeà taøi ñöôïc taäp trung vaøo vieäc nghieân cöùu nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng trong kinh teá thò tröôøng hieän ñaïi. Caùc daãn chöùng, soá lieäu trong ñeà taøi ñöôïc laáy töø thöïc teá hoaït ñoäng cuûa moät vaøi coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM vaø soá lieäu thoáng keâ cuûa sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö. 4. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi nghieân cöùu: Thoâng qua luaän vaên cuûa mình, vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa ngaønh giao nhaän vaän taûi quoác teá noùi chung vaø cuûa ngaønh giao nhaän vaän taûi haøng khoâng noùi rieâng, ñöa ra moät soá giaûi phaùp phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM vôùi hy voïng seõ laø taøi lieäu tham khaûo ñeå giuùp caùc doanh nghieäp tìm ra phöông höôùng ñuùng ñaén treân con ñöôøng phaùt trieån, ñeå toàn taïi vaø ñöùng vöõng treân thò tröôøng. 5. Keát caáu ñeà taøi: Luaän vaên ñöôïc chia laøm 3 chöông. - 5 - CHÖÔNG I:NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI ÑÖÔØNG HAØNG KHOÂNG TRONG KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG HIEÄN ÑAÏI 1.1 . KHAÙI QUAÙT VEÀ NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG 1.1.1 Quaù trình hình thaønh hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu Dòch vuï giao nhaän vaän taûi ñaõ coù töø raát laâu treân theá giôùi. Theo thôøi gian, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa nhöõng moái quan heä giao dòch quoác teá trong lónh vöïc thöông maïi vaø söï taùc ñoäng cuûa tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät maø dòch vuï naøy ñaõ khoâng ngöøng phong phuù hoùa veà maët hình thöùc vaø ña daïng hoùa veà maët noäi dung. Tröôùc theá kyû XVI, neàn saûn xuaát xaõ hoäi treân theá giôùi luùc baáy giôø chuû yeáu laø noâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp, chòu aûnh höôûng roõ reät cuûa moâi tröôøng ñòa lyù. Phaân coâng lao ñoäng quoác teá chöa coù, vuøng kinh teá chöa hình thaønh. Do aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän töï nhieân, daân cö, lòch söû khaùc nhau giöõa caùc khu vöïc treân traùi ñaát neân ñaõ hình thaønh nhöõng khu vöïc saûn xuaát ñaëc thuø. Ñoù laø ba khu vöïc: ¾ Khu vöïc Hoaøng Haø – Döông Töû (Trung Quoác ngaøy nay) vaø Haèng Haø (Aán Ñoä) vôùi saûn vaät chuû yeáu laø noâng saûn, tô luïa, ñaù quyù vaø höông lieäu… ¾ Khu vöïc Baéc Ñòa Trung Haûi (coù Taây Ban Nha, Phaùp, YÙ, Hy Laïp): saûn vaät chính laø luùa mì, khoai taây, nho, taùo, röôïu, … ¾ Khu vöïc haï löu soâng Nil vaø Löôõng Haø (nay thuoäc ñòa phaän caùc nöôùc Trung Ñoâng): saûn vaät chính laø chaø laø, boâng, cöøu, len, thaûm deät… Söùc saûn xuaát ôû caùc khu vöïc baáy giôø chöa lôùn, giao thoâng vaän taûi chöa phaùt trieån, tình traïng caùt cöù phong kieán naëng neà, khoâng cho pheùp phía Ñoâng vaø phía Taây baùn caàu trao ñoåi haøng hoùa vôùi nhau. - 6 - Cuoái theá kyû XV – ñaàu theá kyû XVI, giao thoâng vaän taûi phaùt trieån maïnh, söï phaùt minh ra ñaàu maùy hôi nöôùc, kyõ thuaät haøng haûi phaùt trieån giuùp cho hoaït ñoäng vaän taûi bieån coù ñieàu kieän phaùt trieån ôû Anh Quoác vôùi nhöõng ñoäi thöông thuyeàn coù khaû naêng vöôït bieån. Sang theá kyû XVI – XVII, tröôøng phaùi chuû nghóa troïng thöông xuaát hieän. Vaän taûi vieãn döông phaùt trieån maïnh ñaõ thuùc ñaåy giao löu thöông maïi, vaên hoùa giöõa caùc chaâu luïc Aâu – AÙ, Aâu – Myõ. Vaøo thôøi kyø naøy coù nhieàu ngaønh ngheà môùi ra ñôøi trong ñoù coù ngaønh giao nhaän haøng hoùa vaø caùc nöôùc Thuïy Syõ, Ñöùc, Anh ñöôïc xem laø chieác noâi ñaàu tieân cuûa ngaønh giao nhaän. Töø luùc ban ñaàu, caùc ñôn vò giao nhaän chæ coù vaøi ba ngöôøi cuøng nhau goùp voán chung ñeå kinh doanh, quy moâ khoâng lôùn, thöôøng ñaët caùc hoäi sôû ôû nhöõng thaønh phoá caûng bieån lôùn ôû Phaùp, Anh, Ñöùc. Coâng vieäc chính cuûa hoï chæ laø ñaïi lyù uûy thaùc thay maët nhaø xuaát nhaäp khaåu thöïc hieän nhöõng coâng vieäc bình thöôøng nhö: boác dôõ haøng hoùa, löu kho haøng, thu xeáp chuyeân chôû noäi ñòa baèng ñöôøng boä, thanh toaùn tieàn haøng cho khaùch haøng cuûa mình, moät soá khaùch haøng thöông maïi thoâng qua ñôn vò giao nhaän ñeå ñaët mua haøng töø nöôùc ngoaøi. Haõng giao nhaän ñaàu tieân treân theá giôùi ra ñôøi vaøo naêm 1522 ôû Badilay – Thuïy Syõ, döôùi teân goïi E.Vansai. Ñeán nhöõng naêm ñaàu theá kyû XX, saûn xuaát coâng nghieäp phaùt trieån maïnh, nhaát laø ngaønh saûn xuaát xe hôi, maùy moùc coâng nghieäp. Löôïng trao ñoåi nhöõng maët haøng naøy giöõa Baéc Myõ vaø Chaâu Aâu raát lôùn, töø ñoù ñaõ phaùt sinh ra nhu caàu caàn phaûi coù moät toå chöùc chuyeân bieät luoân ñöùng ra lo vieäc giao nhaän haøng hoùa ôû beán caûng. Vaø sau ñoù, caùc ñôn vò giao nhaän ñaõ ñöùng ra kyù keát hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø saûn xuaát ñeå cung caáp hoaït ñoäng ñoùng goùi, cheøn loùt haøng thaät kyõ löôõng, ñöa xuoáng taøu bieån xuaát ñi. Traûi qua haøng traêm naêm, quan heä buoân baùn quoác teá ngaøy caøng môû roäng vaø vieäc phaùt trieån caùc phöông thöùc vaän taûi ngaøy caøng tieân tieán, - 7 - thoâng qua ñoù thì phaïm vi hoaït ñoäng cuûa caùc ñôn vò giao nhaän cuõng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng veà quy moâ laãn taàm hoaït ñoäng, khai tröông theâm vaên phoøng ôû saâu trong ñaát lieàn ñeå thu xeáp vieäc vaän chuyeån haøng kyõ löôõng hôn, mua saém xe taûi ñeå tham gia vieäc vaän chuyeån ñöôøng boä, ñöôøng saét. Caùc ñôn vò giao nhaän coù quy moâ lôùn mua laïi caùc ñôn vò coù quy moâ nhoû, daàn daàn hình thaønh coâng ty giao nhaän vaän taûi lôùn, coù taàm hoaït ñoäng treân nhieàu laõnh thoå khaùc nhau vôùi ña daïng caùc loaïi hình dòch vuï. 1.1.2 Söï phaùt trieån cuûa ngaønh giao nhaän vaän taûi haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng Töø thôøi xa xöa, giao nhaän, vaän taûi ñaõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Qua nhieàu thaäp kyû, cô caáu caùc ngaønh coâng thöông nghieäp – dòch vuï ñaõ traûi qua nhöõng bieán ñoåi saâu saéc, noùi chung ngöôøi baùn haøng hoùa khoâng nhaát thieát phaûi laø ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi mua cuõng khoâng nhaát thieát laø ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng. Quaù trình haøng hoùa ñi töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng phaûi ñi qua khaù nhieàu nhaø trung gian, hoï laàn löôït ñoùng vai troø ngöôøi baùn, ngöôøi mua vaø laø moät boä phaän cuûa quaù trình löu thoâng haøng hoùa töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. Tính chaát phong phuù cuûa haøng hoùa vaø söï vaän ñoäng phöùc taïp cuûa chuùng ñoøi hoûi söï quaûn lyù chaët cheõ, ñaët ra nhöõng yeâu caàu môùi ñoái vôùi vaän taûi. Keát quaû laø hoaït ñoäng vaän taûi noùi rieâng vaø löu thoâng phaân phoái noùi chung luoân phaûi ñaûm baûo ñöôïc yeâu caàu ñuùng luùc, ñuùng ñòa chæ. Vaø vaän taûi haøng khoâng ñaõ laø moät trong nhöõng phöông tieän vaän taûi ñaùp öùng ñöôïc nhöõng nhu caàu caáp thieát cuûa khaùch haøng moät caùch toát nhaát. Tuy vaän taûi haøng khoâng vaãn coøn laø moät ngaønh vaän taûi non treû. Cuoái theá kyû 19 ñaàu theá kyû 20, vaän taûi haøng khoâng môùi baét ñaàu phaùt trieån vaø nhôø caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät maø ngaønh vaän taûi haøng khoâng ngaøy caøng ñöôïc phaùt trieån nhanh choùng. Tröôùc ñaây noù chuû yeáu phuïc vuï chuyeân chôû haøng khaùch. Veà sau - 8 - vaän taûi haøng khoâng ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi vaøo vieäc chuyeân chôû haøng hoùa trong phaïm vi noäi ñòa cuõng nhö quoác teá. Ñeán ngaøy nay thì vieäc chuyeân chôû haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng ñaõ ñoùng moät vai troø raát lôùn trong hoaït ñoäng thöông maïi quoác teá. Trong nhöõng thaäp kyû gaàn ñaây, vieäc vaän taûi haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng giöõa caùc quoác gia treân theá giôùi phaùt trieån voâ cuøng maïnh meõ. Naêm 1998 haøng khoâng theá giôùi ñaõ thöïc hieän ñöôïc 61,2 trieäu taán haøng hoùa vaø vaän chuyeån 2,9 tyû haønh khaùch. Vaän taûi haøng khoâng thích hôïp vôùi chuyeân chôû haøng hoùa treân khoaûng caùch xa, ôû nhöõng nôi maø caùc ngaønh vaän taûi khaùc khoâng coù khaû naêng thöïc hieän hoaëc thöïc hieän ñöôïc nhöng seõ gaëp nhieàu khoù khaên. Tuy nhieân möùc cöôùc cuûa vaän taûi haøng khoâng laïi khaù ñaét (cao gaáp 5 laàn so vôùi vaän taûi bieån), thöôøng thì khaùch haøng chæ löïa choïn phöông thöùc naøy khi khoâng coøn caùch naøo khaùc. Beân caïnh ñoù thì thuû tuïc xuaát nhaäp haøng laïi phöùc taïp, ñoøi hoûi nhieàu loaïi giaáy tôø, chöùng nhaän vaø bò haïn cheá veà söùc chôû. Tuy coù nhöõng ñieåm yeáu nhö vaäy nhöng vaän taûi haøng khoâng laïi coù hai öu ñieåm lôùn ñoù laø toác ñoä vaän chuyeån nhanh vaø ñoä an toaøn laïi cao. Vì vaäy, vaän taûi haøng khoâng raát thích hôïp vôùi chuyeân chôû haøng leû, coù giaù trò cao (nhö ngaân phieáu, nöõ trang, kim cöông, ñaù quyù, vaøng, ñoàng ñen, …); Haøng coù tính hö hoûng cao (nhö rau quaû, haûi saûn ñoâng laïnh); Haøng hoùa mang tính caáp baùch, thôøi vuï hay theo muøa (nhö haøng phuïc vuï leã hoäi, haøng döï hoäi chôï, trieån laõm, aùo len cho muøa ñoâng, linh kieän laép raùp voâ tuyeán cho muøa World Cup, quaàn aùo cho ngaøy Teát… ); Haøng hoùa coù tính thôøi söï nhö saùch baùo, taïp chí… ; Caùc loaïi ñoäng vaät soáng… - 9 - 1.2 . TÌM HIEÅU VEÀ NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG HOÙA 1.2.1 Baøn veà khaùi nieäm giao nhaän vaän taûi haøng hoùa Ñaëc ñieåm cuûa buoân baùn quoác teá laø ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn ôû nhöõng nöôùc khaùc nhau. Sau khi hôïp ñoàng mua baùn ñöôïc kyù keát, ngöôøi baùn thöïc hieän vieäc giao haøng, töùc laø haøng hoùa ñöôïc vaän chuyeån töø ngöôøi baùn sang ngöôøi mua. Ñeå cho quaù trình vaän chuyeån ñoù baét ñaàu ñöôïc, töùc laø haøng hoùa ñeán tay ngöôøi mua, caàn phaûi thöïc hieän haøng loaït caùc caùc coâng vieäc khaùc lieân quan ñeán quaù trình chuyeân chôû nhö bao bì, ñoùng goùi, löu kho, ñöa haøng ra caûng, laøm caùc thuû tuïc göûi haøng, xeáp haøng leân taøu, vaän taûi haøng hoùa ñeán caûng ñích, dôõ haøng ra khoûi taøu vaø giao cho ngöôøi nhaän haøng… Ñoù coù phaûi laø nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa hay khoâng? Cho ñeán ngaøy nay, ñaõ coù khaù nhieàu caùc khaùi nieäm ñöôïc neâu ra ñeå khaùi quaùt veà nhöõng chöùc naêng cuûa hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa nhö: ¾ “Hoaït ñoäng giao nhaän coù theå ñöôïc ñònh nghóa laø toå chöùc vaän chuyeån haøng hoùa vaø thöïc hieän taát caû caùc coâng vieäc coù lieân quan ñeán vieäc vaän chuyeån ñoù“ (saùch “ kinh teá vaø toå chöùc vaän taûi quoác teá” – nhaø kinh teá Salan Tarski). ¾ “Ngöôøi giao nhaän laø ngöôøi trung gian giöõa ngöôøi göûi haøng hay ngöôøi nhaän haøng vôùi ngöôøi vaän chuyeån. Vò theá trung gian cuûa ngöôøi giao nhaän theå hieän ôû choã thöïc hieän raát nhieàu hoaït ñoäng vaø coâng vieäc vaän chuyeån. Hoï hoaït ñoäng töø quy moâ nhoû laø nhöõng vaên phoøng ñôn leû, lo lieäu chöùng töø, saép xeáp vieäc vaän chuyeån cho ñeán quy moâ lôùn laø trôû thaønh nhöõng coâng ty quoác teá, cung caáp haøng loaït caùc hoaït ñoäng hoã trôï bao goàm caû vieäc vaän chuyeån” ( Saùch “ Kinh teá, tieáp thò vaø ñieàu haønh trong vaän taûi haøng khoâng” cuûa Peter S.Smith ). ¾ “Ngöôøi giao giao nhaän vaän taûi laø ñaïi lyù uûy thaùc thay maët nhaø xuaát nhaäp khaåu thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï töø ñôn giaûn nhö löu cöôùc, laøm thuû tuïc thueá cho - 10 - ñeán laøm troïn goùi caùc dòch vuï cuûa toaøn boä quaù trình vaän taûi vaø phaân phoái haøng (Ñònh nghóa veà giao nhaän vaän taûi do Uûy ban kinh teá xaõ hoäi Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông – ESCAP). ¾ Theo quy taéc maãu cuûa Lieân ñoaøn caùc Hieäp hoäi giao nhaän quoác teá (FIATA) veà dòch vuï giao nhaän, dòch vuï giao nhaän ñöôïc ñònh nghóa laø baát kyø loaïi dòch vuï naøo lieân quan ñeán vaän chuyeån, gom haøng, löu kho, boác xeáp, ñoùng goùi hay phaân phoái haøng hoùa cuõng nhö caùc dòch vuï tö vaán hay coù lieân quan ñeán caùc dòch vuï treân, keå caû caùc vaán ñeà haûi quan, taøi chính, mua baûo hieåm, thanh toaùn, thu nhaäp chöùng töø lieân quan ñeán haøng hoùa. Vieäc thöïc hieän caùc dòch vuï giao nhaän ñöôïc goïi laø nghieäp vuï giao nhaän – Forwarding, ngöôøi giao nhaän laø kieán truùc sö vaän taûi. Ñònh nghóa treân cuõng nhaán maïnh giao nhaän vaän taûi chính laø ngöôøi thieát keá, toå chöùc vaän taûi, laø ngöôøi ñoùng vai troø trung gian. ¾ Theo luaät thöông maïi Vieät Nam, dòch vuï giao nhaän haøng hoùa laø haønh vi thöông maïi, theo ñoù ngöôøi laøm dòch vuï giao nhaän haøng hoùa töø ngöôøi göûi, toå chöùc vaän chuyeån, löu kho, löu baõi, laøm caùc thuû tuïc giaáy tôø vaø caùc dòch vuï khaùc coù lieân quan ñeå giao nhaän theo söï uûy thaùc cuûa chuû haøng, cuûa ngöôøi vaän taûi hoaëc cuûa ngöôøi laøm dòch vuï giao nhaän khaùc Maëc duø coù khaù nhieàu caùc ñònh nghóa, moãi ñònh nghóa laïi nhaán maïnh veà moät chöùc naêng, phaïm vi, traùch nhieäm cuûa hoaït ñoäng giao nhaän nhöng noùi moät caùch chính xaùc thì hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa phaûi bao quaùt ñöôïc hai yeáu toá: caùc dòch vuï haäu caàn treân ñaát lieàn; Caùc phöông tieän vaän taûi vaø toå chöùc vaän taûi. Ngöôøi giao nhaän khoâng chæ laø moät kieán truùc sö vaän taûi maø coøn laø nhaø cung caáp caùc dòch vuï coù giaù trò nhaèm thoaû maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng nhö cung caáp caùc dòch vuï haäu caàn cho khaùch haøng. Ngöôøi giao nhaän thöïc hieän ñaày ñuû caùc dòch vuï ôû phía ngöôøi nhaän trong quaù trình thöïc hieän vieäc göûi haøng ñeán vieäc nhaän haøng - 11 - vôùi vai troø laø moät ñaïi lyù kinh doanh trung gian hoaëc vôùi vai troø laø moät coâng ty ñöôïc toaøn quyeàn uûy thaùc chuyeân chôû cuûa khaùch haøng. Töø nhöõng ñònh nghóa treân, hoaït ñoäng giao nhaän quoác teá coù nhöõng ñaëc ñieåm sau: ¾ Ñoái töôïng dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá laø saûn phaåm haøng hoaù, nhöng hoaït ñoäng naøy khoâng laøm thay ñoåi traïng thaùi ban ñaàu nhö hình daùng, kích thöôùc, soá löôïng, chaát löôïng neáu coù chæ laø taêng theâm giaù trò cuûa haøng hoaù maø laøm thay ñoåi trong khoâng gian baèng vieäc söû duïng caùc phöông tieän vaän chuyeån. ¾ Hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi quoác teá phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá, chuû tröông cuûa môû cöûa vaø kinh teá ñoái ngoaïi cuûa Nhaø nöôùc ¾ Saûn phaåm cuûa dòch vuï giao nhaän vaän taûi khoâng coù hình daùng kích thöôùc cuï theå, khoâng toàn taïi ñoäc laäp vôùi quaù trình taïo ra noù, saûn phaåm cuûa dòch vuï giao nhaän vaän taûi theå hieän chaát löôïng dòch vuï vaän taûi vaø caùc dòch vuï ñi keøm trong quaù trình thoûa maõn nhöõng nhu caàu cuûa ngöôøi göûi (ngöôøi cung caáp) vaø ngöôøi nhaän haøng. 1.2.2 Vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän trong thöông maïi quoác teá Vaän chuyeån haøng hoaù baèng ñöôøng haøng khoâng ñoùng moät vai troø raát quan troïng trong buoân baùn quoác teá. Caøng ngaøy caøng coù nhieàu haøng hoaù ñöôïc vaän chuyeån baèng phöông thöùc vaän taûi haøng khoâng. Hieän nay theo thoáng keâ cuûa lieân hieäp quoác thì löôïng haøng hoaù vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng chieám khoaûng 1/3 giaù trò haøng hoaù buoân baùn treân theá giôùi. Soá haøng hoaù naøy chuû yeáu ñöôïc luaân chuyeån qua caùc ñaïi lyù haøng khoâng (laø ngöôøi ñaïi dieän cho ngöôøi göûi haøng vaø cho caû haõng haøng khoâng). Maïng löôùi haøng khoâng bao phuû khaép ñòa caàu vaø hoaït ñoäng raát nhoän nhòp. Caùc ñaïi lyù haøng khoâng cuõng taïo thaønh moät maïng löôùi töông töï ôû khaép caùc saân bay, caùc thaønh phoá vaø ñaûm nhaän hôn 9/10 soá löôïng haøng hoaù vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng. - 12 - Vôùi moät quoác gia phaùt trieån thì chæ tieâu veà ngaønh haøng khoâng laø moät chæ tieâu voâ cuøng quan troïng vì : ¾ Noù ñaùnh giaù ñöôïc naêng löïc quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ¾ Trình ñoä kyõ thuaät ¾ Khaû naêng kinh teá cuûa quoác gia ñoù ¾ Cuõng nhö löôïng haøng hoaù löu chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng so vôùi caùc phöông thöùc khaùc nhö theá naøo. Khi maø giao nhaän vaän taûi haøng khoâng ngaøy caøng phaùt trieån thì vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän ñöôïc theå hieän qua caùc chöùc naêng sau : 1.2.2.1 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän truyeàn thoáng Kinh doanh giao nhaän haøng hoùa ñôn thuaàn chính laø giao nhaän truyeàn thoáng ñaõ coù töø thôøi xa xöa vaø chuû yeáu laø dieãn ra trong noäi ñòa moät nöôùc. Nghieäp vuï giao nhaän truyeàn thoáng chuû yeáu bao goàm caùc khaâu nhö: ¾ Toå chöùc chuyeân chôû haøng hoùa töø nôi saûn xuaát ñeán caùc ñieåm ñaàu moái vaän taûi vaø ngöôïc laïi. ¾ Toå chöùc xeáp dôõ haøng hoùa leân xuoáng caùc phöông tieän vaän taûi taïi caùc ñieåm ñaàu moái vaän taûi. ¾ Laäp caùc chöùng töø trong quaù trình göûi haøng, nhaän haøng nhaèm baûo veä quyeàn lôïi cuûa chuû haøng. ¾ Theo doõi vaø giaûi quyeát nhöõng khieáu naïi veà haøng hoùa trong quaù trình giao nhaän, vaän chuyeån ñoàng thôøi thanh toaùn caùc chi phí coù lieân quan ñeán giao nhaän. 1.2.2.2 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá: Khi maø vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän ngaøy caøng ñöôïc naâng cao trong thöông maïi vaø vaän taûi quoác teá thì ñoàng thôøi phaïm vi, chöùc naêng cuûa hoï cuõng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng: ¾ Moâi giôùi haûi quan (Custom Broker): - 13 - Thuôû ban ñaàu, ngöôøi giao nhaän chæ hoaït ñoäng ôû trong nöôùc. Nhieäm vuï cuûa ngöôøi giao nhaän luùc baáy giôø laø laøm thuû tuïc haûi quan ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu. Sau ñoù hoï ñaõ môû roäng hoaït ñoäng phuïc vuï caû haøng xuaát khaåu vaø daønh choã chôû haøng trong vaän taûi quoác teá hoaëc löu cöôùc vôùi caùc haõng taøu, haõng haøng khoâng theo söï uûy thaùc cuûa ngöôøi xuaát khaåu hoaëc nhaäp khaåu tuøy thuoäc vaøo quy ñònh cuûa hôïp ñoàng mua baùn. Treân cô sôû ñöôïc Nhaø Nöôùc cho pheùp, ngöôøi giao nhaän thay maët ngöôøi xuaát khaåu, nhaäp khaåu ñeå khai baùo, laøm thuû tuïc haûi quan hay moâi giôùi haûi quan. ¾ Laøm ñaïi lyù (Agent): Vôùi chöùc naêng laø moät ñaïi lyù, ngöôøi giao nhaän nhaän uûy thaùc töø moät ngöôøi chuû haøng ñeå lo nhöõng coâng vieäc giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu, laøm vieäc ñeå baûo veä lôïi ích cuûa chuû haøng, laøm trung gian giöõa ngöôøi göûi haøng vôùi ngöôøi vaän taûi, ngöôøi vaän taûivôùi ngöôøi nhaän haøng, ngöôøi baùn vôùi ngöôøi mua. Hoï höôûng hoa hoàng vaø khoâng chòu traùch nhieäm veà toån thaát cuûa haøng hoùa, chæ chòu traùch nhieäm veà haønh vi cuûa mình chöù khoâng chòu traùch nhieäm veà haønh vi cuûa ngöôøi laøm thueâ cho mình hoaëc cho chuû haøng. ¾ Lo lieäu chuyeån taûi vaø tieáp göûi haøng hoùa (Transhipment and on – carriage): Khi haøng hoùa phaûi chuyeån taûi hoaëc quaù caûnh qua nöôùc thöù ba, ngöôøi giao nhaän seõ lo lieäu thuû tuïc quaù caûnh hoaëc toå chöùc chuyeån taûi haøng hoùa töø phöông tieän vaän taûi naøy sang phöông tieän vaän taûi khaùc hoaëc giao haøng ñeán tay ngöôøi nhaän. ¾ Löu kho haøng hoùa (Warehousing): Trong tröôøng hôïp phaûi löu kho haøng hoùa tröôùc khi xuaát khaåu hoaëc sau khi nhaäp khaåu, ngöôøi giao nhaän seõ lo lieäu vieäc ñoù baèng phöông tieän cuûa mình hoaëc thueâ ngöôøi khaùc vaø phaân phoái haøng hoùa neáu caàn. ¾ Ngöôøi gom haøng (Cargo Consolidator): - 14 - Laø taäp trung moät soá loâ haøng nhoû, leû thaønh moät soá loâ haøng lôùn göûi ñi cuøng moä ñòa ñieåm theo cuøng moät vaän ñôn haøng khoâng. Khi haøng ñeán ñòa ñieåm ñích, ñaïi lyù cuûa anh ta lo lieäu nhaän loâ haøng ñoù, dôõ ra vaø chia leõ. Thöïc hieän dòch vuï gom haøng, ngöôøi lao ñoäng coù lôïi laø thu ñöôïc khoaûn cheânh leäch ñaùng keå do haõng haøng khoâng daønh cho nhöõng loâ haøng lôùn. ¾ Ngöôøi chuyeân chôû (Carrier): Khi ñoùng vai troø laø ngöôøi chuyeân chôû, ngöôøi giao nhaän seõ tröïc tieáp kyù hôïp ñoàng vaän taûi vôùi chuû haøng vaø chòu traùch nhieäm chuyeân chôû haøng hoùa töø n._.ôi naøy ñeán nôi khaùc. Ngöôøi giao nhaän seõ laø ngöôøi thaàu chuyeân chôû (contracting carrier) neáu hoï kyù hôïp ñoàng maø khoâng tröïc tieáp chuyeân chôû. Hoaëc hoï seõ laø ngöôøi chuyeân chôû thöïc teá trong tröôøng hôïp hoï tröïc tieáp chuyeân chôû. Nhöng duø laø ôû hình thöùc naøo ñi chaêng nöõa thì hoï vaãn phaûi laø ngöôøi chòu traùch nhieäm chính veà haøng hoùa trong suoát cuoäc haønh trình vaø hoï coù theå phaùt haønh vaän ñôn. ¾ Ngöôøi kinh doanh vaän taûi ña phöông thöùc (Multimodal Transport Operator – MTO): Trong tröôøng hôïp ngöôøi giao nhaän cung caáp dòch vuï vaän taûi ñi suoát hoaëc coøn goïi laø “vaän taûi töø cöûa ñeán cöûa“ (door to door) thì ngöôøi giao nhaän ñaõ ñoùng vai troø laø ngöôøi kinh doanh vaän taûi ña phöông thöùc (MTO). Hoï seõ toå chöùc toaøn boä quaù trình vaän taûi moät caùch toát nhaát, an toaøn nhaát, tieát kieäm nhaát vaø cuõng seõ chòu traùch nhieäm hoaøn toaøn veà haøng hoùa. 1.2.3 Taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi ngoaïi thöông 1.2.3.1 Ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân Töø nhöõng ñieàu ñaõ trình baøy cho thaáy hoaït ñoäng giao nhaän laø moät chöùc naêng kinh teá coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán toaøn xaõ hoäi. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay ngöôøi ta luoân mong muoán nhöõng dòch vuï hoaøn haûo vaø ñieàu ñoù seõ ñaït ñöôïc khi phaùt trieån hoaït ñoäng giao nhaän. Giao nhaän laø moät chuoãi hoaït ñoäng lieân tuïc, coù - 15 - lieân heä maät thieát vôùi nhau, taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Neáu xem xeùt ôû goùc ñoä toång theå ta thaáy giao nhaän laø moái lieân keát kinh teá xuyeân suoát gaàn nhö toaøn boä quaù trình saûn xuaát, löu thoâng vaø phaân phoái haøng hoùa. Moät nghieân cöùu gaàn ñaây cuûa tröôøng ñaïi hoïc Quoác Gia Michigan (Hoa Kyø) cho thaáy, chæ rieâng hoaït ñoäng giao nhaän ñaõ chieám töø 10 ñeán 15% GDP cuûa haàu heát caùc nöôùc lôùn ôû Chaâu Aâu, Baéc Myõ vaø moät soá neàn kinh teá Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông (Theo Rushton Oxley & Croucher, 2000 ). Vì vaäy neáu naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaønh giao nhaän kho vaän thì hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi ngaøy caøng ñöôïc naâng cao laø moät ñieàu taát yeáu. Thaät vaäy, ngaønh giao nhaän vaän taûi phaùt trieån taát yeáu keùo theo söï phaùt trieån heä thoáng keát caáu haï taàng cô sôû, ñaëc bieät laø caùc coâng trình keát caáu haï taàng tröïc tieáp phuïc vuï cho giao nhaän vaän taûi nhö: beán caûng, heä thoáng ñöôøng giao thoâng (ñöôøng quoác loä treân boä, ñöôøng soâng, ñöôøng saét, caùc beán caûng, saân bay…). Trong quaù trình coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, cuøng vôùi söï taùc ñoäng cuûa töï do hoùa thöông maïi quoác teá, caùc hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi ngaøy caøng taêng tröôûng maïnh vaø coù moät vai troø voâ cuøng to lôùn. Noù goùp phaàn thuùc ñaåy toác ñoä giao löu haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi, taïo ñieàu kieän ñôn giaûn hoùa chöùng töø, thuû tuïc thöông maïi, haûi quan vaø caùc thuû tuïc phaùp lyù khaùc, haáp daãn caùc baïn haøng nöôùc ngoaøi coù quan heä kinh doanh vôùi caùc doanh nghieäp trong nöôùc, laøm taêng söùc caïnh tranh haøng hoùa ôû nöôùc ta. Töø ñoù giuùp giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm theâm, thu theâm nguoàn ngoaïi teä, caûi thieän moät phaàn caùn caân taøi chính ñaát nöôùc. Coù theå noùi vieäc phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa quoác teá seõ gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån kinh teá cuûa quoác gia ñoù. 1.2.3.2 Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, hoaït ñoäng giao nhaän coù vai troø raát to lôùn. Giao nhaän giuùp giaûi quyeát ñaàu vaøo hoaëc ñaàu ra cuûa doanh nghieäp moät caùch hieäu quaû. Ngöôøi laøm dòch vuï giao nhaän haøng hoùa vöøa laø moät nhaø vaän taûi ña phöông thöùc, - 16 - vöøa laø nhaø toå chöùc, nhaø “kieán truùc sö vaän taûi“. Hoï seõ löïa choïn phöông tieän, ngöôøi vaän taûi thích hôïp, tuyeán ñöôøng thích hôïp coù hieäu quaû kinh teá nhaát vaø ñöùng ra tröïc tieáp vaän taûi hay toå chöùc thu xeáp quaù trình vaän taûi cuûa toaøn chaëng vôùi nhieàu loaïi phöông tieän vaän taûi khaùc nhau nhö taøu thuûy, maùy bay… vaän chuyeån qua nhieàu nöôùc vaø tröïc tieáp chòu traùch nhieäm vôùi chuû haøng. Vì vaäy doanh nghieäp chæ caàn kyù moät hôïp ñoàng vaän taûi vôùi ngöôøi giao nhaän nhöng haøng hoùa ñöôïc vaän chuyeån kòp thôøi, an toaøn vôùi giaù cöôùc hôïp lyù töø cöûa kho nhaø xuaát khaåu tôùi cöûa kho nhaø nhaäp khaåu (door to door service). Dòch vuï naøy ñaõ giuùp caùc doanh nghieäp coù theå tieát kieäm ñöôïc chi phí, taêng khaû naêng caïnh tranh cho doanh nghieäp. Ngoaøi ra hoaït ñoäng giao nhaän coøn hoã trôï ñaéc löïc cho caùc doanh nghieäp trong vieäc thöïc hieän chieán löôïc Marketing Mix (4P – Product, Price, Promotion, Place). Chính giao nhaän ñoùng vai troø then choát trong vieäc ñöa saûn phaåm ñeán ñuùng nôi caàn ñeán, vaøo ñuùng thôøi ñieåm thích hôïp. Saûn phaåm/dòch vuï chæ coù theå laøm thoûa maõn khaùch haøng ñuùng thôøi haïn vaø ñòa ñieåm quy ñònh. 1.3 XU HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG TRONG TÖÔNG LAI 1.3.1 Xu höôùng phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän treân theá giôùi vaø khu vöïc Moät xu theá taát yeáu cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay laø toaøn caàu hoùa neàn kinh teá theá giôùi. Baát kyø moät quoác gia hay ngaønh ngheà naøo, khoâng phaân bieät lôùn nhoû, môùi hay cuõ, muoán toàn taïi vaø phaùt trieån thì ñeàu phaûi chaáp nhaän vaø tích cöïc tham gia vaøo xu theá môùi naøy; Beân caïnh nhöõng nhöôïc ñieåm thì cuõng khoâng theå phuû nhaän toaøn caàu hoùa coù moät öu ñieåm raát lôùn laø laøm cho giao thöông giöõa caùc quoác gia, caùc khu vöïc treân theá giôùi phaùt trieån maïnh meõ. Xu theá môùi cuûa thôøi ñaïi seõ daãn ñeán böôùc phaùt trieån taát yeáu cuûa hoaït ñoäng giao nhaän kho vaän ngoaïi thöông. Toaøn caàu hoùa neàn kinh teá caøng saâu roäng thì tính caïnh tranh laïi caøng gaây gaét trong moïi - 17 - lónh vöïc cuûa cuoäc soáng. Trong lónh vöïc giao nhaän cuõng vaäy, ñeå ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa khaùch haøng, thì ngaøy caøng coù nhieàu nhaø cung caáp dòch vuï giao nhaän ra ñôøi vaø caïnh tranh quyeát lieät vôùi nhau. Beân caïnh nhöõng nhaø saûn xuaát coù uy tín ñaõ gaët haùi ñöôïc nhöõng thaønh quaû to lôùn trong hoaït ñoäng kinh doanh nhôø khai thaùc toát heä thoáng giao nhaän cuûa chính mình, nhö: Procter & Gamble, Ladner Building, Hawlett – Packerd… thì taát caû caùc coâng ty vaän taûi, giao nhaän cuõng nhanh choùng chôùp thôøi cô phaùt trieån vaø trôû thaønh nhöõng nhaø cung caáp dòch vuï giao nhaän haøng ñaàu theá giôùi nhö: DHL, Kunhe Nagel, Nippon Express, Panapina… Söû duïng nhaø cung caáp dòch vuï giao nhaän laø moät xu höôùng khaù thònh haønh vì hoï khoâng chæ ñôn thuaàn laø ngöôøi cung caáp dòch vuï vaän taûi ña phöông thöùc maø coøn laø ngöôøi toå chöùc caùc dòch vuï khaùc nhö: quaûn lyù kho haøng, baûo quaûn haøng trong kho, taïo theâm giaù trò gia taêng cho haøng hoùa baèng caùch laép raùp, kieåm tra chaát löôïng tröôùc khi göûi ñi, ñoùng goùi bao bì, ghi kyù maõ hieäu, daùn nhaõn, phaân phoái ñeán caùc ñòa ñieåm tieâu thuï, laøm thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu… Caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi thöôøng thieát laäp heä thoáng caùc trung taâm haøng hoùa ôû caùc trung taâm kinh teá chính treân theá giôùi. Haøng hoùa töø caùc vuøng phuï caän ñöôïc caùc chi nhaùnh göûi doàn veà trung taâm haøng hoùa ñeå gom chung thaønh loâ haøng lôùn sau ñoù chuyeån taûi ñeán caùc trung taâm nhaän haøngôû ñieåm ñeán thuoäc caùc chaâu luïc khaùc treân theá giôùi. Taïi ñaây, haøng hoùa tieáp tuïc ñöôïc phaân taùn tôùi caùc ñích ñeán sau cuøng. Chaúng haïn ôû Chaâu Aâu caùc tuyeán bay ñöôïc thieát keá döïa treân caùc trung taâm haøng hoùa chính nhö: Luxembourg, Frankfurt, Glassgow, Paris. . .ôû Myõ laø Los Angeles, Miama, Huntsville, Brandley ñeå chuyeån tieáp haøng ñi Trung Myõ, vuøng vònh Caribe.ÔÛ caùc nöôùc Ñoâng Aâu vaø Lieân Xoâ cuõ trung taâm haøng hoùa laø saân bay Domodedovo gaàn Moscow vaø Yuzho – Sakhalinsk ñeå giao nhaän haøng hoùa vuøng phía Taây vaø Vieãn Ñoâng. . . Vieäc thieát laäp caùc trung taâm haøng hoùa naøy - 18 - daãn ñeán taäp trung cao ñoä haøng hoùa, töø ñoù cho pheùp caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi ñi thueâ toaøn boä maùy bay cuûa caùc haõng haøng khoâng ñeå chôû haøng cho mình. Sau böôùc nhaûy voït ñaùng keå veà löôïng haøng vaän chuyeån naêm ngoaùi do taùc ñoäng moät phaàn cuûa vieäc treã haøng taïi caûng bôø taây nöôùc Myõ daãn ñeán vieäc chuyeån haøng töø ñöôøng bieån sang ñöôøng haøng khoâng, naêm nay ñaõ coù nhöõng daáu hieäu chaäm laïi. Theo Hieäp hoäi vaän taûi haøng khoâng quoác teá (IATA), khoái löôïng haøng hoùa vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng toaøn caàu giaûm 1,6% trong thaùng naêm so vôùi cuøng thôøi ñieåm naêm 2004. Tính theo soá taán cöôùc/km, löôïng haøng vaän chuyeån trong thaùng naêm thaäm chí giaûm 2,8% taïi khu vöïc Baéc Myõ vaø 6,6% taïi khu vöïc Myõ Latinh. Theo IATA, trong naêm thaùng ñaàu naêm 2005, taêng tröôûng haøng hoùa vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng toaøn caàu laø 3,1%, trong ñoù khu vöïc Baéc Myõ taêng 6,9% vaø ghi nhaän söï taêng tröôûng haøng hoùa toaøn caàu khoaûng 13% trong naêm 2004 so vôùi naêm 2003 (phuïc luïc 1.1). Theo moät vaøi coâng ty giao nhaän, coù moät cô hoäi vaän chuyeån haøng hoùa xuyeân Thaùi Bình Döông veà höôùng Ñoâng seõ ñaåy maïnh taêng tröôûng neáu vieäc taét ngheõn caûng bôø taây nöôùc Myõ buoäc caùc chuû haøng chuyeån sang vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng bôûi vì hoï sôï haøng hoùa bò chaäm treã. Naêm ngoaùi, IATA thoâng baùo moät döï aùn “haøng hoùa ñieän töû” ñeå loaïi boû caøng nhieàu chöùng töø baèng giaáy ra khoûi ngaønh vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng nhö noù ñaõ ñöôïc aùp duïng phaàn lôùn trong vaän chuyeån haønh khaùch baèng ñöôøng haøng khoâng. Muïc ñích laø ñeå tieán ñeán hoaøn toaøn nhöõng giao dòch ñieän töû tröôùc naêm 2007 cho “nhöõng coâng ty chaáp nhaän sôùm” vaø naêm 2010 cho toaøn boä ngaønh vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng ñeå traùnh tình traïng nhöõng loâ haøng maát “moät ngaøy bay, naêm ngaøy chôø chöùng töø”. Cargo 2000, moät nhoùm nhöõng haõng haøng khoâng vaø coâng ty giao nhaän haøng khoâng ñaõ ñöa ra nhöõng keát quaû chaát löôïng ñaàu tieân (phuïc luïc 1.2) – moät noã löïc môùi cuûa vaán ñeà minh baïch trong ngaønh coâng nghieäp naøy. - 19 - Nhoùm Cargo 2000 noùi raèng döõ lieäu naøy phaûn aùnh vieäc thöïc hieän lieân doanh giöõa haõng haøng khoâng vaø coâng ty giao nhaän trong vieäc tuaân theo chuaån “bay theo hoaïch ñònh” Theo nghieân cöùu cuûa JPMorgan – taäp ñoaøn taøi chính Myõ - veà xu höôùng giao nhaän vaän taûi treân nöôùc Myõ, hoï döï ñoaùn töø naêm 2005 ñeán 2009 caùc chuû haøng döï kieán giaûm ngaân saùch cho vaän taûi noäi ñòa vaø taêng ngaân saùch cho vaän taûi quoác teá (baûng 1.1). Hoï cuõng döï ñoaùn xu höôùng phaân boå ngaân saùch daønh cho caùc phöông thöùc vaän taûi (baûng 1.2), trong ñoù vaän taûi haøng khoâng khoâng thay ñoåi vaø vaän taûi ña phöông thöùc taêng töø 3% leân 4%. Vaø hoï cuõng ñöa ra döï ñoaùn, vieäc söû duïng nhaø cung caáp dòch vuï giao nhaän seõ taêng trong voøng 5 naêm tôùi (baûng 1.3). Baûng 1.1 Ngaân saùch cuûa chuû haøng cho vaän taûi noäi ñòa vaø vaän taûi quoác teá 76% 72% 28%24% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Domestic International 2004 2009E (Nguoàn n/c cuûa JPMorgan 2004 / taïp chí VN Shipper thaùng 05/2005) Baûng 1.2 Phaân boå ngaân saùch daønh cho caùc phöông thöùc vaän taûi 3% 6% 9% 12% 16% 4% 6% 6% 8% 12% 18% 6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Intermodal Air Cargo Other Parcel Carrier Rail Ocean Freight 2004 2009E (Nguoàn n/c cuûa JPMorgan 2004 / taïp chí VN Shipper thaùng 05/2005) Baûng 1.3 Nghieân cöùu vieäc söû duïng dòch vuï thueâ ngoaøi - 20 - 28% 20% 18% 22% 27% 12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Today In five years small size shipper medium size shipper large size shipper (Nguoàn n/c cuûa JPMorgan 2004 / taïp chí VN Shipper thaùng 05/2005) 1.3.2 Xu höôùng phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän taïi Vieät Nam Maëc duø hoaït ñoäng giao nhaän ñaõ vaø ñang dieãn ra khaù maïnh meõ treân theá giôùi, nhöng ôû Vieät Nam vaãn coøn khaù môùi meû. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh vaän chuyeån haøng hoùa ñöôøng haøng khoâng vaø ngaønh giao nhaän haøng khoâng phaùt trieån raát nhanh (bình quaân taêng tröôûng 10-15% naêm). Hieän nay coù treân 25 haõng haøng khoâng ñang hoaït ñoäng taïi Vieät Nam cuøng vôùi khoaûng treân 800 coâng ty giao nhaän chính thöùc ñang hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy. Trong ñoù coù khoaûng 18% laø coâng ty Nhaø Nöôùc; 70% laø coâng ty TNHH, doanh nghieäp tö nhaân; 10% laø caùc doanh nghieäp giao nhaän chöa coù giaáy pheùp vaø 2% laø caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Tính ñeán thaùng 7/2000 coù 80 coâng ty laø thaønh vieân cuûa Hieäp Hoäi giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS), trong ñoù moät nöûa ñöôïc coâng nhaän laø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi giao nhaän quoác te (FIATA). Ña soá caùc coâng ty ñeàu coù quy moâ vöøa vaø nhoû. Chæ coù vaøi coâng ty Nhaø nöôùc laø töông ñoái lôùn nhö: Vinatrans, Viconship, Coù theå noùi TP.HCM coù vò trí raát thuaän lôïi cuûa Ñoâng Nam AÙ vaø saân bay Taân Sôn Nhaát laø ñaàu moái quan troïng cho vieäc xuaát nhaäp khaåu haøng hoaù trong caû nöôùc, haøng hoaù qua cöûa khaåu naøy chieám treân 85% löôïng haøng hoaù cuûa caû nöôùc. Ngoaøi ra, TP.HCM coøn laø trung taâm cho vieäc chuyeån taûi haøng ñi caùc nôi trong caû - 21 - nöôùc. Nhö vaäy coù taïo ra raát nhieàu trieån voïng cho caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi quoác teá. Ngoaøi ra, Vieät Nam cuõng laø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi giao nhaän quoác teá (FIATA), toå chöùc naøy coù nhieäm vuï naâng cao coâng taùc toå chöùc, giuùp caùc thaønh vieân ñaøo taïo vaø naâng cao tay ngheà chuyeân moân, naâng cao uy tín goùp phaàn thuùc ñaåy thöông maïi quoác teá phaùt trieån. Vieät Nam cuõng thaønh laäp hieäp hoäi giao nhaän (VIFFAS) nhaèm ñeå baûo veä quyeàn lôïi caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi. Nhö vaäy, ngoaøi nhöõng tieàm naêng nhö vò trí ñòa lyù raát thuaän lôïi, coù nguoàn nhaân löïc raát doài daøo, caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi TP.HCM coøn coù moät moâi tröôøng hoaït ñoäng raát thuaän lôïi cho söï phaùt trieån. Trong thôøi gian tôùi, vôùi xu höôùng phaùt trieån nhanh choùng neàn kinh teá thò tröôøng cuøng vôùi söï ñaåy nhanh toác ñoä coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, vai troø ngoaïi thöông trong xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa giöõ vò trí raát quan troïng, tieáp tuïc thöïc hieän chuû tröông “Höôùng maïnh vaøo xuaát khaåu”. Thöïc vaäy, hieän taïi vaø trong nhöõng naêm saép ñeán, nhu caàu veà löôïng haøng hoùa nöôùc ta seõ xuaát khaåu sang caùc nöôùc ngaøy caøng nhieàu, tieàm naêng xuaát khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam thuoäc veà caùc ngaønh haøng: may maëc, giaøy deùp, daàu löûa, thuûy haûi saûn, ñoà goã, ñoà gia duïng, ñoà chôi, maùy moùc noâng nghieäp vaø caø pheâ. . . ñoàng thôùi nhu caàu löôïng haøng nhaäp khaåu nhö: vaät tö, maùy moùc thieát bò vaø moät soá haøng tieâu duøng maø trong nöôùc chöa saûn xuaát ñöôïc ngaøy caøng taêng (phuïc luïc 1.3). Theo ñaùnh giaù cuûa VIFFAS, trong töông lai vieäc giao nhaän haøng hoùa quoác teá ñoøi hoûi phaûi coù moät nghieäp vuï chuyeân moân thaønh thaïo vaø coù maïng löôùi ñaïi lyù roäng khaép thì môùi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu. Do vaäy, caùc khaùch haøng xuaát nhaäp khaåu seõ löïa choïn con ñöôøng uûy thaùc vieäc xuaát nhaäp haøng, uûy thaùc vaän taûi laø mang tính kinh teá hôn laø töï ñöùng ra laøm coâng vieäc giao nhaän. - 22 - Caùc haõng giao nhaän vaän taûi nöôùc ngoaøi seõ töø boû caùc ñaïi lyù ñòa phöông, môû chi nhaùnh taïi Vieät Nam ñeå giaûm phí hoaït ñoäng, tröïc tieáp quaûn lyù nhaân löïc ñeå naâng cao chaát löôïng phuïc vuï. Khi ñoù, möùc ñoä caïng tranh gaây gaét buoäc doanh nghieäp trong nöôùc phaûi cuûng coá ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån hoaëc xoùa soå hoaëc bò mua laïi ñeå trôû thaønh chi nhaùnh cuûa hoï. Töø ñoù cho thaáy dòch vuï giao nhaän vaän taûi vôùi xu höôùng phaùt trieån coù quy moâ ngaøy caøng roäng lôùn, vaø nhu caàu veà dòch vuï naøy raát cao, ñoøi hoûi caàn phaûi coù nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån treân phaïm vi caû nöôùc noùi chung vaø ôû TP.HCM noùi rieâng. Döï baùo thò tröôøng vaän taûi haøng hoùa quoác teá baèng ñöôøng haøng khoâng: Baûng 1.5: Döï baùo thò tröôøng vaän taûi haøng hoùa quoác teá ñeán 2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Taán (ñvt 1000 taán) 115 127 141 154 167 182 % taêng 10.0 10.0 11.0 9.0 9.0 9.0 (Nguoàn Vietnam Airlines) 1.4 KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI 1.4.1 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi cuûa caùc coâng ty trong khu vöïc ASEAN Trong khu vöïc ASEAN, nhieàu coâng ty giao nhaän vaän taûi quoác teá ñaõ vaø ñang di chuyeån ñeán Singapore vaø Philippines ñeå thieát laäp caùc kho phaân phoái rieâng, ñoàng thôøi söû duïng caùc heä thoáng coâng ngheä thoâng tin tieân tieán nhaèm ñaùp öùng kòp thôøi caùc nhu caàu ñang thay ñoåi cuûa ngöôøi tieâu duøng khu vöïc Chaâu AÙ do söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa thöông maïi ñieän töû mang laïi. Nhieàu coâng ty giao nhaän vaän taûi noäi ñòa ñaõ phaûi thaønh laäp lieân minh, hieäp hoäi hoaëc saùp nhaäp vôùi caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi ña quoác gia ñeå coù theå cung caáp dòch vuï giao nhaän toaøn dieän cho thò tröôøng. Xu höôùng naøy seõ coøn tieáp tuïc phaùt trieån trong nhöõng naêm tôùi ñaây. Chính vì theá, ñoái vôùi caùc coâng ty giao nhaän vaø caùc coâng ty gom haøng vôùi quy moâ nhoû hôn, hoï ñang ñua nhau giaûm giaù cöôùc ñeå giaønh giaät thò phaàn trong dòch vuï - 23 - gom haøng. Tuy nhieân, vieäc caïnh tranh veà giaù seõ khoâng toàn taïi laâu daøi ñöôïc. Khaû naêng toát hôn cho caùc coâng ty naøy laø söï hôïp taùc vaø hoã trôï laãn nhau ñeå cuøng gia taêng löôïng haøng leû, ñoàng thôøi söû duïng chung caùc phöông tieän, coâng cuï ñoùng haøng ñeå chia seû caùc chi phí, cuøng nhau phaùt trieån dòch vuï, caûi tieán caùc caùch thöùc, quy trình kinh doanh vaø cung caáp nhieàu hôn nöõa caùc dòch vuï giaù trò gia taêng cho khaùch haøng. Caùc coâng ty giao nhaän coù quy moâ lôùn hôn coù nhieàu cô hoäi trôû thaønh ñoái taùc tröïc tieáp cuûa caùc haõng vaän taûi haøng khoâng vaø hoï coù theå cung caáp caùc dòch vuï giao nhaän vôùi chi phí thaáp hôn cho khaùch haøng, thaäm chí cho caû caùc coâng ty giao nhaän khaùc coù cuøng dòch vuï nhöng keùm naêng löïc caïnh tranh hôn. Lieân minh giöõa caùc coâng ty giao nhaän seõ tieáp tuïc hình thaønh trong töông lai ñeå ñaûm baûo raèng hoï coù theå cung caáp moät heä thoáng quaûn trò daây chuyeàn cung öùng hoaøn chænh cho caùc khaùch haøng cuûa mình. Caùc coâng ty trong khu vöïc ñang môû roäng öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng ñeå mang laïi nhieàu giaù trò gia taêng cho khaùch haøng. So vôùi caùc nöôùc Aâu –Myõ, caùc nöôùc ASEAN laïc haäu töø 10-15 naêm trong vieäc thieát keá vaø öùng duïng caùc coâng ngheä tieân tieán. Tuy vaäy, hieän nay trong khu vöïc ñaõ coù nhieàu coâng ty vaän haønh ñöôïc caùc chöông trình phöùc taïp veà quaûn trò kho-baõi, phaân phoái haøng hoaù . . . nhöng vieäc söû duïng chæ mang tính noäi boä, chöa gaén keát vôùi caùc heä thoáng khaùc ñeå thoâng tin ñöôïc thoâng suoát trong toaøn chuoãi cung öùng. Ñoái vôùi caùc coâng ty giao nhaän vöøa vaø nhoû, haàu heát hoï chöa saün saøng cho vieäc trang bò nhöõng coâng ngheä tieân tieán naøy. 1.4.2 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi taïi Vieät Nam Nghieân cöùu kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi taïi caùc nöôùc, töø ñoù öùng duïng vaøo Vieät Nam noùi chung vaø TP.HCM noùi rieâng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñòa lyù töï nhieân, kinh teá –xaõ hoäi thöïc teá. Chuùng ta phaûi nhaän thöùc raèng phaùt trieån vaän taûi laø tieàn ñeà thuùc ñaåy kinh teá taêng tröôûng. Nhaø nöôùc caàn phaûi öu tieân ñaàu tö vaøo nhöõng coâng trình troïng ñieåm sau : - 24 - ¾ Phaùt trieån cô sôû haï taàng bao goàm hieän ñaïi hoaù saân bay, caûng bieån, naâng caáp môû roäng maïng löôùi ñöôøng boä, ñöôøng thuûy, phaùt trieån heä thoáng thoâng tin lieân laïc vieãn thoâng, . . . ¾ Xaây döïng vaø hoaøn chænh heä thoáng luaät phaùp, qui ñònh Haûi quan vaø caùc ban ngaønh coù lieân quan taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hoã trôï cho vieäc phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi. Kinh nghieäm caùc nöôùc phaùt trieån cho thaáy ñeå ñaït ñöôïc keát quaû kinh doanh toát nhaát vaø giöõ theá maïnh trong caïnh tranh, caùc coâng ty cung caáp dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá phaûi ñaûm baûo : ¾ Chuyeân moân hoùa trong töøng lónh vöïc, töøng khaâu phuïc vuï. Ñaàu tö taêng heä thoáng kho baõi, phöông tieän caû veà löôïng vaø chaát, trieån khai coâng ngheä thoâng tin phuïc vuï thieát thöïc quaûn lyù. ¾ Trình ñoä toå chöùc, quaûn lyù moät heä thoáng ñoàng boä töø giao nhaän ñeán vaän taûi, cung öùng nguyeân lieäu, baûo quaûn, phaân phoái, söû duïng thoâng tin ñieän töû vaøo theo doõi quaûn lyù, . . . ¾ Trình ñoä toå chöùc vaø phoái hôïp cao giöõa caùc chi nhaùnh ôû caùc nöôùc cho pheùp thöïc hieän hoaøn haûo moät chu trình vaän taûi ña phöông thöùc töø quoác gia naøy sang quoác gia khaùc döôùi nhieàu hình thöùc. Song song ñoù cuõng caàn nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa Hieäp hoäi giao nhaän ñaõ goùp phaàn raát lôùn trong vieäc hoã trôï vaøo quaù trình phaùt trieån dòch vuï giao nhaän. TOÙM TAÉT CHÖÔNG 1 Thoâng qua nhöõng taøi lieäu ñaõ nghieân cöùu thì hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi laø moät hoaït ñoäng phaûi thoûa maõn ñöôïc hai yeáu toá: Caùc dòch vuï haäu caàn treân ñaát lieàn; Caùc phöông tieän vaän taûi vaø toå chöùc vaän taûi. Ngöôøi giao nhaän khoâng chæ laø moät kieán truùc sö vaän taûi maø coøn laø nhaø quaûn trò veà hoaït ñoäng haäu caàn cho khaùch haøng. Hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi ñaõ xuaát hieän töø raát laâu treân theá giôùi. Hoaït ñoäng ñoù ngaøy caøng ñöôïc cuûng coá vaø hoaøn thieän, trôû thaønh moät nhu caàu caáp thieát khoâng theå thieáu nhaát laø trong neàn kinh teá thò tröôøng ngaøy nay. Vai troø, chöùc naêng cuûa nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, phaùt trieån theo höôùng hieän ñaïi hoùa cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá quoác teá. Ñoàng thôøi ñieåm qua kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän ôû caùc nöôùc trong khu vöïc, töø ñoù ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän taïi Vieät Nam. - 25 - CHÖÔNG II :THÖÏÏC TRAÏÏNG HOAÏÏT ÑOÄÄNG DÒCH VUÏÏ GIAO NHAÄÄN VAÄÄN TAÛÛI HAØØNG KHOÂÂNG TAÏÏI TP.HOÀÀ CHÍ MINH 2.1. PHAÂN TÍCH SÔ LÖÔÏC QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN TAÏI TP.HCM Dòch vuï giao nhaän haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng taïi Vieät Nam ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån qua moät chaëng ñöôøng khaù daøi. Baét ñaàu töø nhöõng naêm 1954 – 1975 laø giai ñoaïn ñaát nöôùc ñang xaây döïng hoøa bình, mieàn Baéc ñang khoâi phuïc vaø phaùt trieån kinh teá theo chieàu höôùng noäi thöông vaø ngoaïi thöông. Coâng taùc giao nhaän luùc baáy giôø do toång coâng ty giao nhaän Viettrans ñaûm traùch, haøng hoùa chuû yeáu phuïc vuï cho chieán ñaáu saûn xuaát vaø ñôøi soáng nhö: thieát bò maùy moùc ñôn giaûn, haøng hoùa nhaäp khaåu ñeå phuïc vuï chieán tranh choáng Myõ töø caùc nöôùc thuoäc khoái Xaõ Hoäi Chuû Nghóa, ñöôïc vaän chuyeån baèng ñöôøng boä vaø ñöôøng ven bieån. ÔÛ mieàn Nam thì coù ba coâng ty laøm ñaïi lyù cho caùc haõng giao nhaän nöôùc ngoaøi vôùi nhieäm vuï chính laø dòch vuï quan thueá ñöôøng boä, cung caáp dòch vuï töø taøu, caûng, kho vaø giao haøng cho khaùch. Tuy nhieân phaïm vi hoaït ñoäng chæ laø caûng noäi ñòa. Haøng nhaäp laø chuû yeáu laø coâng ngheä phaåm, haøng tieâu duøng, maùy moùc trang thieát bò phuïc vuï chieán tranh… Soá löôïng xuaát raát ít haàu heát laø nguyeân vaät lieäu noâng saûn. Coù theå ñieåm laïi nhöõng neùt lôùn caùc thôøi kyø taïm phaân ra nhö sau: ¾ Giai ñoaïn 1975 – 1985: Xaây döïng vaø hoaït ñoäng theo cô cheá taäp trung Ngay sau ngaøy mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng, hoaït ñoäng giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ñaàu tieân ñöôïc thaønh laäp bôûi Coâng ty Giao nhaän Kho vaän Ngoaïi thöông Mieàn Nam ngaøy 14/07/1975, ñaây laø ñôn vò duy nhaát laøm coâng taùc giao nhaän ôû khu vöïc mieàn Nam, sau ñoù ñoåi teân thaønh Coâng ty Giao nhaän Kho - 26 - vaän Ngoaïi thöông TP.HCM. Neàn kinh teá nöôùc nhaø trong giai ñoaïn naøy laø kinh teá taäp trung vaø bao caáp. Coâng vieäc giao nhaän vaän taûi trong ñaàu naêm 80 coøn theo cô cheá taäp trung bao caáp, haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu chuû yeáu thöïc hieän theo Nghò ñònh thö haøng naêm kyù giöõa caùc nöôùc, ñöôïc ñoäc quyeàn tieán haønh caùc hoaït ñoäng giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu theo chæ tieâu do Boä ngoaïi thöông giao haøng naêm, theo möùc giaù phí ñöôïc Boä pheâ duyeät. Caùc coâng ty xuaát nhaäp khaåu chuyeân lo vieäc chuaån bò haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu theo töøng maët haøng ñaõ ñöôïc phaân coâng, coøn moïi vieäc vaän chuyeån, löu kho, baûo quaûn, taùi cheá, phaân loaïi, laøm caùc thuû tuïc giao nhaän, chuyeân chôû ñeàu taäp trung cho moät coâng ty giao nhaän theo hôïp ñoàng uûy thaùc haøng naêm kyù giöõa caùc coâng ty xuaát nhaäp khaåu vaø coâng ty giao nhaän. Do vaäy, coâng vieäc giao nhaän haøng hoùa taïo ra thuû tuïc röôøm raø, leà thoùi quan lieâu bao caáp ñaõ laøm caùc khaâu coâng vieäc theâm phöùc taïp, laõng phí,. . . Chính vì vaäy, nhieàu coâng ty xuaát nhaäp khaåu ñaõ töï toå chöùc khaâu giao nhaän vaän taûi, khoâng uûy thaùc qua coâng ty giao nhaän nöõa. Hoaït ñoäng kinh doanh giao nhaän trong nhöõng naêm 80 ôû vaøo tình traïng cöïc kyø khoù khaên, saûn löôïng giao nhaän giaûm suùt chæ baèng 10% cuøng kyø caùc naêm tröôùc ñoù. Baûng 2.1 : Bieåu ñoà saûn löôïng giao nhaän töø 1975-1986 70000 200000 140000 115000 190000 125000 115000 112000 230000 180000 270000 950000 1940000 2050000 1850000 1750000 1300000 1150000 1270000 600000 1470000 1600000 1850000 130000 0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 Xuaát Nhaäp ( Nguoàn : soá lieäu toång hôïp cuûa coâng ty Vinatrans ) - 27 - ¾ Giai ñoaïn 1985 – 1995: Ñoåi môùi toaøn dieän, phaùt trieån vaø caïnh tranh coù hieäu quaû. Naêm naêm ñaàu 1985-1990 ñaát nöôùc böôùc vaøo thôøi kyø thöïc hieän ñoåi môùi theo ñöôøng loái cuûa Ñaûng cuõng laø baét ñaàu moät thôøi kyø chuyeån tieáp heát söùc khoù khaên trong hoaït ñoäng giao nhaän. Do thay ñoåi cô cheá quaûn lyù, caùc coâng ty giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu khoâng theo chæ tieâu nöõa maø laø theo söï uûy thaùc cuûa chuû haøng, trong khi haàu heát caùc ñôn vò kinh doanh xuaát nhaäp khaåu ñeàu töï toå chöùc giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. Ñeå thoaùt khoûi tình traïng khoù khaên, beá taéc caùc coâng ty giao nhaän chuyeån töø hoaït ñoäng giao nhaän ñôn thuaàn trong phaïm vi cöûa khaåu sang thöïc hieän caùc dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá baèng phöông thöùc vaän taûi tieân tieán nhö: vaän taûi ña phöông thöùc, vaän chuyeån baèng container, vaän chuyeån “door to door – töø cöûa ñeán cöûa”, chuyeån phaùt nhanh,. . .thoâng qua vieäc tieáp xuùc thieát laäp caùc quan heä ñaïi lyù vôùi caùc haõng giao nhaän vaän taûi quoác teá. Coù theå noùi, ñaây laø giai ñoaïn maø söï toàn taïi cuûa caùc coâng ty giao nhaän bò ñe doïa nhaâùt, nhöng cuõng chính laø giai ñoaïn tìm ra höôùng ñi môùi phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá ñoù laø töø coâng ty chuyeân laøm caùc dòch vuï giao nhaän trong phaïm vi noäi ñòa xung quanh cöûa khaåu thaønh coâng ty giao nhaän vaän chuyeån quoác teá. Vaøo nhöõng naêm 1990-1991 do thò tröôøng truyeàn thoáng Lieân Xoâ vaø Ñoâng AÂu tan raõ neân vì vaäy maø hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu bò giaûm suùt. Ñeán naêm 1992, neàn kinh teá trong nöôùc daàn hoài phuïc, maïng löôùi tieâu thuï ñöôïc môû roäng sang caùc nöôùc Taây AÂu, Ñoâng AÙ vaø Ñoâng Nam AÙ. Giai ñoaïn 1991-1995 laø giai ñoaïn taäp trung phaùt trieån kinh doanh theo höôùng môùi, môû roän gnghieäp vuï giao nhaän quoác teá vaø tieáp tuïc duy trì giao nhaän truyeàn thoáng, trieån khai ña daïng hoùa caùc loaïi hình dòch vuï. Caùc dòch vuï giao nhaän vaän chuyeån quoác teá ñoùng vai troø chuû löïc. Cuøng vôùi thôøi gian, moâi tröôøng phaùp lyù cuûa Vieät Nam ngaøy caøng hoaøn thieän, taïo ñieàu kieän - 28 - cho caùc doanh nghieäp trong nöôùc coù ñieàu kieän môû roäng quy moâ hoaït ñoäng ñoàng thôøi thu huùt ñöôïc caùc nguoàn voán ñaàu tö tröïc tieáp töø nöôùc ngoaøi. ¾ Giai ñoaïn 1995 – 2005: Giai ñoaïn caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi chuyeân nghieäp vaø baùn chuyeân nghieäp. Nhö phaàn treân ñaõ neâu, giai ñoaïn 1990-1995 laø giai ñoaïn caùc coâng ty giao nhaän ñaõ coù moät böôùc chuyeån maïnh meõ töø coâng ty chuyeân laøm caùc dòch vuï giao nhaän trong phaïm vi caûng, saân bay sang coâng ty laøm dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá thöïc thuï vôùi caùc phöông thöùc vaän taûi quoác teá ña daïng. Ñaây cuõng laø giai ñoaïn thöïc hieän chuû tröông coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc cuûa chính phuû vaø cuøng vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi vaø caùc ñôn vò tröïc thuoäc thaønh laäp coâng ty lieân doanh nhaø nöôùc. Quan heä hôïp taùc ñaïi lyù vôùi caùc Haõng giao nhaän, Haõng taøu bieån, Haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi vaãn tieáp tuïc ñöôïc giöõ vöõng, heä thoáng maïng löôùi dòch vuï coù theå cung caáp ñeán moïi nôi treân theá giôùi baèng phöông thöùc vaän taûi khaùc nhau, heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng dòch vuï khoâng ngöøng ñöôïc hoaøn thieän naâng cao vôùi muïc tieâu “khoâng sai soùt”, “lieân tuïc caûi tieán” theo tieâu ch._. quota vì ñaây laø maët haøng chieám 60 – 65% toång löôïng giao nhaän baèng ñöôøng haøng khoâng. ¾ Thò tröôøng ASEAN cuõng laø moät thò tröôøng lôùn vôùi khaû naêng tieâu thuï haøng hoùa doài daøo. Nhöõng maët haøng Vieät Nam cung caáp cho caùc nöôùc AESAN laø daàu thoâ, noâng saûn chöa cheá bieán, cao su, thuûy saûn, theùp, goã, than, thieác, haøng thuû coâng myõ ngheä… vaø nhaäp khaåu töø ASEAN xaêng daàu, phaân boùn, thieát bò, xe maùy, haøng tieâu duøng cao caáp. - 57 - Ñeå coù theå thaâm nhaäp vaø môû roäng thò tröôøng thaønh coâng, tìm kieám ñöôïc ñoái taùc vaø trao ñoåi kinh doanh thì ngoaøi vieäc ñònh höôùng thò tröôøng thì coøn phaûi xaây döïng caùc chính saùch thò tröôøng thích hôïp cho töøng loaïi thò tröôøng vaän chuyeån. 3.2.2.4 Phaùt trieån loaïi hình giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc Giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc laø phöông phaùp vaän taûi haøng hoùa baèng ít nhaát hai phöông thöùc vaän taûi khaùc nhau trôû leân, treân cô sôû moät hôïp ñoàng vaän taûi töø moät ñieåm ôû moät nöôùc naøy tôùi moät ñieåm chæ ñònh ôû nöôùc khaùc ñeå giao haøng. Ñaây laø hình thöùc giao nhaän vaän taûi tieân tieán nhaát vì: ¾ Noù taïo ra moät ñaàu moái duy nhaát trong vieäc vaän chuyeån door – to – door. Ngöôøi göûi haøng chæ caàn lieân heä vôùi moät ngöôøi duy nhaát laø MTO ñeå kyù keát hôïp ñoàng chuyeân chôû. Moïi vieäc lieân quan ñeán chuyeân chôû haøng hoùa baèng nhieàu phöông phaùp vaän taûi khaùc nhau keå caû vieäc khieáu naïi boài thöôøng maát maùt, hö hoûng cuûa haøng hoùa töø ngöôøi chuyeân chôû thöïc teá ñeàu do MTO lo lieäu. ¾ Hình thöùc naøy giuùp taêng nhanh thôøi gian giao haøng: sôû dó phöông thöùc giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc ñaït ñöôïc ñieàu naøy laø do giaûm ñöôïc thôøi gian chuyeån taûi vaø thôøi gian haøng hoùa löu kho taïi caùc nôi chuyeån taûi nhôø coù keá hoaïch phoái hôïp nhòp nhaøng giöõa caùc phöông thöùc vaän taûi taïo thaønh moät thao taùc duy nhaát. ¾ Ngoaøi ra giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc coøn giuùp ñôn giaûn hoùa chöùng töø vaø thuû tuïc, giaûm ñöôïc chi phí vaän taûi. ¾ Vaän taûi ña phöông thöùc taïo ra nhöõng dòch vuï vaän taûi môùi, goùp phaàn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho xaõ hoäi. Tuy nhieân hieän nay ôû Vieät Nam, vieäc caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi phaùt trieån loaïi hình giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc vaãn coøn khaù hieám hoi. Nguyeân nhaân bôûi: cô sôû haï taàng giao thoâng vaän taûi, söï keát noái giöõa caùc loaïi hình vaän taûi chöa ñöôïc toå chöùc toát, ñöôøng saù, phöông tieän boác xeáp töø phöông tieän naøy sang - 58 - phöông tieän khaùc coøn laïc haäu, thöôøng söû duïng baèng lao ñoäng tay chaân. Thoâng tin lieân laïc chöa ñaùp öùng vôùi ñieàu kieän phuïc vuï vaän taûi ña phöông thöùc. Beân caïnh ñoù, vaän taûi ña phöông thöùc ôû Vieät Nam khoù coù theå aùp duïng cho luoàng haøng noäi ñòa nhö caùc nöôùc tieân tieán treân theá giôùi vì Vieät Nam voán laø moät ñaát nöôùc khaù nhoû beù, khoâng thích hôïp ñeå vaän chuyeån haøng hoùa baèng nhieàu phöông tieän vaän taûi. Vì vaäy, vieäc aùp duïng vaän taûi ña phöông thöùc chæ coù theå öùng duïng trong giao thöông mua baùn quoác teá maø Vieät Nam chæ laø moät thaønh vieân môùi chaäp chöõng tham gia, chöa coù kinh nghieäm vaø nguoàn voán phong phuù ñeå coù theå phaùt trieån. Hieän nay, treân theá giôùi coù khaù nhieàu caùc hình thöùc vaän taûi ña phöông thöùc nhöng moâ hình thích hôïp nhaát ñeå coù theå öùng duïng ôû Vieät Nam laø: ¾ Moâ hình vaän taûi ñöôøng bieån – vaän taûi ñöôøng khoâng (Sea/Air): Moâ hình naøy keát hôïp giöõa tính kinh teá cuûa vaän taûi ñöôøng bieån vaø söï öu vieät veà toác ñoä cuûa vaän taûi ñöôøng haøng khoâng. Hình thöùc naøy ñöôïc söû duïng nhieàu trong vieäc chuyeân chôû nhieàu haøng hoùa coù giaù trò cao nhö ñoà ñieän, ñieän töû vaø nhöõng haøng hoùa coù tính thôøi vuï cao nhö quaàn aùo, ñoà chôi, giaøy deùp. Haøng hoùa sau khi ñöôïc vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån tôùi caûng chuyeån taûi seõ ñöôïc chuyeån sang maùy bay ñeå vaän chuyeån nhanh choùng tôùi ngöôøi nhaän haøng naèm saâu trong ñaát lieàn. ¾ Moâ hình vaän taûi ñöôøng oâ toâ – vaän taûi haøng khoâng (Road/Air): Moâ hình naøy ñöôïc söû duïng ñeå phoái hôïp khai thaùc öu theá linh hoaït, cô ñoäng cuûa vaän taûi ñöôøng oâ toâ vaø öu theá nhanh choùng cuûa vaän taûi ñöôøng haøng khoâng. Ngöôøi ta söû duïng oâ toâ ñeå taäp trung nguoàn haøng veà caùc haøng khoâng hoaëc phaân phoái haøng töø caùc caûng haøng khoâng ñeán nôi giao haøng cuoái cuøng ôû saâu trong noäi ñòa. Trong phöông thöùc vaän taûi naøy, caùc tuyeán ñöôøng bay daøi xuyeân qua Thaùi Bình Döông, Ñaïi Taây Döông, hoaëc lieân luïc ñòa Chaâu Aâu sang Chaâu Myõ… ñoùng vai troø laø chaëng vaän taûi chính. Vaän taûi baèng ñöôøng oâ toâ thöïc hieän ôû caùc caûng haøng khoâng ñaàu vaø cuoái laø nhöõng chaëng vaän taûi phuï. Nhôø tính linh hoaït cuûa vaän taûi baèng - 59 - ñöôøng oâ toâ maø phöông phaùp vaän taûi ña phöông thöùc naøy ñöôïc thöïc hieän moät caùch hoaøn haûo. Ñeå coù theå phaùt trieån loaïi hình giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc thì caàn giaûi quyeát toát caùc bieän phaùp sau: ¾ Ñieàu kieän caàn ñaàu tieân ñeå coù theå aùp duïng phöông thöùc giao nhaän naøy laø coâng ty phaûi nghieân cöùu thò tröôøng vaø xaây döïng ñöôïc moät maïng löôùi chi nhaùnh treân theá giôùi. ¾ ÔÛ caùc nöôùc tieán tieán thì ngöôøi giao nhaän vaän taûi ñaõ ñöôïc bieát ñeán nhö moät “ kieán truùc sö vaän taûi “. Vaø nhö teân goïi cuûa noù, ngöôøi giao nhaän seõ thieát keá caùc tuyeán ñöôøng vaän taûi, loä trình sao cho coù theå ruùt ngaén caùc khoaûng caùch kinh teá, thôøi gian vaø khoâng gian. Beân caïnh ñoù thì nhaø giao nhaän coøn seõ keát hôïp nhieàu loaïi hình vaän chuyeån vôùi nhau tuøy theo yeâu caàu göûi haøng ñeå taïo ra nhöõng maéc xích vaø phoái hôïp nhòp nhaøng toaøn boä quaù trình vaän taûi. ¾ Phoái hôïp thöïc hieän giöõa caùc coâng ty giao nhaän ôû ñieåm göûi vaø caùc ñaïi lyù chi nhaùnh. Nhieäm vuï cuûa coâng ty giao nhaän laø thoâng baùo chi tieát veà haøng hoùa (soá kieän, soá kg, soá vaän ñôn…); Thôøi gian döï kieán haøng hoùa seõ ñeán ñieåm chuyeån taûi… Coøn ñaïi lyù chi nhaùnh thì seõ saép ñaët tröôùc lòch trình, löu choã ôû caùc haõng vaän taûi. 3.2.2.5 Ñaåy maïnh kinh doanh dòch vuï haäu caàn Toå chöùc toát dòch vuï haäu caàn seõ giuùp nhaø saûn xuaát kinh doanh tieát kieäm ñöôïc kho baõi, nhaân söï cho coâng ñoaïn phaân phoái saûn phaåm. Giai ñoaïn saûn xuaát ñöôïc ruùt ngaén, saûn phaåm nhanh choùng coù maët treân thò tröôøng, ñaùp öùng ñöôïc yù töôûng kinh doanh “ ñuùng thôøi ñieåm “. ¾ Caùc coâng ty giao nhaän seõ ñaûm nhieäm vieäc ñoùng goùi bao bì, phaân loaïi haøng hoùa. Seõ thay maët caùc doanh nghieäp saûn xuaát haøng xuaát khaåu thöïc hieän caùc dòch vuï ñoùng goùi phuø hôïp vôùi troïng löôïng, kích côõ, giaù trò haøng hoùa ñaêng kyù maõ hieäu, - 60 - nhaõn hieäu haøng hoùa chính xaùc, phuø hôïp yeâu caàu tieâu chuaån quoác teá taïo thuaän loäi trong xeáp dôõ, giao nhaän vaø vaän chuyeån haøng hoùa. ¾ Caùc coâng ty dòch vuï seõ cung caáp dòch vuï kieåm keâ, phaân phoái haøng ñeán ñuùng ñòa chæ ngöôøi nhaän. Dòch vuï naøy yeâu caàu caùc coâng ty giao nhaän caàn phaûi thöïc hieän moät caùch chính xaùc, ñoàng boä nhaát laø nhöõng saûn phaåm coâng nghieäp phöùc taïp, caáu taïo bao goàm nhieàu chi tieát. Coâng ty giao nhaän caàn phaûi tính toaùn ñuùng löôïng haøng döï tröõ caàn thieát giuùp doanh nghieäp ñaûm baûo tieán ñoä saûn xuaát kinh doanh, khoâng bò thieáu huït hay toàn ñoäng. Ñeå khai thaùc toát dòch vuï naøy, caùc coâng ty giao nhaän caàn phaûi: 9 Aùp duïng phí löu kho thaáp 9 Coù chính saùch öu ñaõi ñoái vôùi khaùch haøng lôùn 9 Ñaûm baûo an toaøn soá löôïng vaø chaát löôïng haøng hoùa 9 Ñaàu tö kyõ thuaät tin hoïc, nhôø khaû naêng xöû lyù thoâng tin cuûa caùc theá heä maùy tính ñeå giuùp khaùch haøng tieáp caän vôùi moïi thoâng tin coù lieân quan ñeán loâ haøng cuûa hoï nhö löôïng toàn kho, tình hình thöïc hieän ñôn haøng, vò trí thöïc teá vaø tình traïng cuûa loâ haøng, thôøi gian vaän chuyeån haøng… Vieäc theo doõi töøng loâ haøng nhö vaäy raát quan troïng vì neáu khi coù sai soùt hoaëc truïc traëc thì ngöôøi giao nhaän coù theå kòp thôøi thoâng baùo vôùi khaùch haøng ñeå tìm höôùng khaéc phuïc kòp thôøi. ¾ ÖÙng duïng coâng ngheä hieän ñaïi trong ñieàu phoái vaän taûi vaø trong coâng taùc vaän taûi: Ñaàu tö phöông tieän vaän taûi, trang thieát bò naâng haøng, boác dôõ phuø hôïp vôùi töøng loaïi haøng, töøng loaïi hình vaän chuyeån. Ngoaøi ra, caùc coâng ty giao nhaän hoaëc söû duïng ñoäi xe cuûa mình hoaëc coù theå kyù keát hôïp ñoàng vôùi caùc hôïp taùc xaõ vaän taûi, coâng ty vaän taûi tö nhaân ñeå giao nhaän haøng hoùa noäi ñòa. - 61 - 3.2.2.6 Gia taêng thò phaàn vaän chuyeån quoác teá cuûa ngaønh haøng khoâng trong nöôùc Nhìn laïi thôøi gian qua, trong vaän chuyeån ñöôøng haøng khoâng, maëc duø toác ñoä taêng tröôûng bình quaân töông ñoái cao nhöng tæ leä haøng hoùa do Haøng khoâng Vieät Nam vaän chuyeån chieám coøn khieâm toán (phuïc luïc 3.2). Ñeå khaéc phuïc tình traïng ñaït hieäu quaû thaáp trong vaän chuyeån ñöôøng haøng khoâng caàn thöïc hieän moät soá noäi dung cuï theå sau: ¾ Haøng khoâng Vieät Nam caàn coù bieän phaùp taêng cöôøng mua môùi, thueâ bao caùc loaïi maùy bay ñôøi môùi cuûa haõng Abus, Boeing, lieân keát vaän taûi vôùi caùc haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi ñeå söû duïng caùc tuyeán bay noái vaø khaû naêng khoâng taûi laãn nhau ñeå gia taêng thò phaàn vaän chuyeån cuûa haõng haøng khoâng Vieät Nam. ¾ Caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng caàn ñaåy maïnh nghieäp vuï sales- marketing ôû hình thöùc mua FOB baùn CIF thay vì mua CIF baùn FOB nhö tröôùc kia. Hieäu quaû cuûa giaûi phaùp: taän duïng caùc cô hoäi, caùc ñieåm maïnh ñeå toå chöùc caùc dòch vuï giao nhaän hoaøn thieän, caùc loaïi hình vaän taûi ña phöông thöùc taïo ra lôïi theá caïnh tranh cho doanh nghieäp giao nhaän vaän taûi haøng khoâng. 3.2.3 Nhoùm giaûi phaùp 3: Taêng cöôøng tieáp thò – quaûng baù dòch vuï giao nhaän haøng khoâng Thöïc hieän toát nhöõng chieán löôïc tieáp thò, quaûng baù cho hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa seõ giuùp cho coâng ty ngaøy caøng cuûng coá thöông hieäu cuûa mình vaø deã daøng trong vieäc xaâm nhaäp, môû roäng thò tröôøng, töø ñoù thu huùt ñöôïc soá löôïng lôùn khaùch haøng töông lai. Caùc doanh nghieäp giao nhaän TP.HCM coù theå tieán haønh coâng taùc tieáp thò – quaûng baù dòch vuï giao nhaän thoâng qua caùc bieän phaùp sau: - 62 - 3.2.3.1 Ñaåy maïnh nghieäp vuï Sales - Marketing Trong nghieäp vuï Sales – Marketing, haàu heát ñeàu ít chuù troïng ñeán vieäc sales haøng nhaäp vì coâng taùc naøy thöôøng mang tính thuï ñoäng. Nhìn chung, caùc ñaïi lyù giao nhaän ôû Vieät Nam thöôøng nhaän haøng nhaäp ñöôïc chæ ñònh töø caùc ñaïi lyù nöôùc ngoaøi. Nhaát laø trong ñieàu kieän hieän nay, caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu thöôøng mua haøng theo giaù CIF vaø baùn haøng theo giaù FOB. Chính vì vaäy maø nghieäp vuï sales – makeking chæ ñöôïc quan taâm ñoái vôùi nguoàn haøng xuaát. Ñeå ñaåy maïnh nghieäp vuï marketing haøng xuaát thì nhaân toá quan troïng nhaát laø phaûi ñaøo taïo ñöôïc moät ñoäi nguõ salesman am hieåu veà nghieäp vuï, thoâng thaïo veà ngoaïi ngöõ, nhaïy beùn naém baét thoâng tin vaø phaûi bieát phaùn ñoaùn nhöõng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng. Beân caïnh ñoù caùc salesman coøn phaûi keát hôïp chaët cheõ vôùi caùc ñaïi lyù nöôùc ngoaøi, thöôøng xuyeân baùo giaù, caäp nhaät cöôùc vaän chuyeån, lòch bay, tuyeán ñöôøng bay vaø caùc chi phí dòch vuï noäi ñòa töø Vieät Nam. Luoân naém baét kòp thôøi nhöõng thoâng tin caàn thieát veà thuû tuïc Haûi quan haøng xuaát, nhöõng quy ñònh cuûa cô quan höõu quan vaø chính phuû Vieät Nam. Caùc salesman coøn phaûi thöôøng xuyeân tieáp xuùc gaëp gôõ caùc nhaø xuaát khaåu taïi Vieät Nam, tìm hieåu theâm caùc thoâng tin veà ñoái taùc mua haøng, nhaø nhaäp khaåu ôû nöôùc ngoaøi töø ñoù cung caáp thoâng tin naøy cho ñaïi lyù ôû nöôùc ngoaøi ñeå tieáp xuùc khaùch haøng. Nghieäp vuï marketing haøng xuaát laø nghieäp vuï tìm kieám ñaàu vaøo cho coâng ty. Do ñoù, thöïc hieän toát coâng taùc naøy seõ goùp phaàn taêng doanh thu lôïi nhuaän cho coâng ty. Song song ñoù, noù coøn taïo giuùp naâng cao uy tín, khaúng ñònh vò theá cuûa coâng ty treân thò tröôøng giao nhaän haøng khoâng. 3.2.3.2 Xaây döïng vaø thieát laäp caùc moái quan heä ngoaïi giao ¾ Thieát laäp toát caùc moái quan heä vôùi caùc vaên phoøng ñaïi dieän vaø caùc toå chöùc kinh teá nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam, caùc khu coâng nghieäp – khu cheá xuaát. - 63 - Khi taïo laäp ñöôïc quan heä toát vôùi caùc vaên phoøng ñaïi dieän, caùc khu coâng nghieäp – khu cheá xuaát thì coâng ty giao nhaän seõ deã daøng giaønh ñöôïc quyeàn tö vaán vaän taûi, töø ñoù tieán tôùi vieäc giaønh quyeàn giao nhaän vaän chuyeån haøng hoùa. ¾ Khai thaùc trieät ñeå caùc taøi lieäu thoâng tin thöông maïi. Xaây döïng quan heä toát vôùi caùc cô quan thöông vuï vaø toå chöùc kinh teá. Thoâng qua ñoù coù theå tranh thuû nhöõng thoâng tin veà hieäp ñònh thöông maïi, ñaàu tö ôû Vieät Nam ñeå khai thaùc nhöõng nhu caàu giao nhaän vaän chuyeån haøng hoùa. Caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi quoác teá taïi Vieät Nam neân gia nhaäp Hieäp hoäi giao nhaän vaän taûi Vieät Nam (VIFFAS) ñeå coù tieáng noùi chung, mang tính ñaïi dieän hôn taïi dieãn ñaøn, cuøng nhau ñoùng goùp yù kieán xaây döïng ngaønh ngheà giao nhaän vaän taûi ngaøy caøng phaùt trieån hôn, hieän nay môùi coù treân 100 coâng ty laø thaønh vieân chính thöùc cuûa Hieäp hoäi VIFFAS trong khi coù treân 800 doanh nghieäp kinh doanh trong lónh vöïc giao nhaän vaän taûi quoác teá trong caû nöôùc. 3.2.3.3 Thaønh laäp chi nhaùnh – vaên phoøng ñaïi dieän coâng ty Nghieân cöùu chuaån bò ñieàu kieän caàn thieát ñeå môû vaên phoøng ñaïi dieän hay chi nhaùnh ôû nöôùc ngoaøi vì ñieàu ñoù coù theå giuùp caùc doanh nghieäp tieát kieäm chi phí hoaït ñoäng, môû roäng thò tröôøng, phuïc vuï cho chieán löôïc vaän taûi ña phöông thöùc. Tính ñeán thôøi ñieåm hieän nay ñaõ coù 168 doanh nghieäp thöông maïi Vieät Nam ñaët vaên phoøng ñaïi dieän ôû nöôùc ngoaøi nhö Ñöùc, Phaùp, Ñaøi Loan, … Hieäu quaû cuûa giaûi phaùp: cuõng coá, taêng cöôøng vaø phaùt trieån hôn nöõa caùc nhaø cung caáp caùc ñaïi lyù, giuùp doanh nghieäp coù theå chuû ñoäng ñeå öùng phoù vôùi söï thay ñoåi veà moâi tröôøng kinh doanh. Tieáp thò, quaûng baù cho hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa seõ giuùp cho coâng ty ngaøy caøng cuûng coá thöông hieäu cuûa mình vaø deã daøng trong vieäc xaâm nhaäp, môû roäng thò tröôøng, töø ñoù thu huùt ñöôïc soá löôïng lôùn khaùch haøng töông lai. - 64 - 3.2.4 Nhoùm giaûi phaùp 4: Hoaøn thieän vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc Hoaøn thieän coâng taùc nguoàn nhaân löïc seõ taïo ra lôïi theá caïnh giöõa caùc coâng ty giao nhaän trong nöôùc vôùi caùc coâng ty giao nhaän quoác teá. Goùp phaàn thöïc hieän toát caùc chieán löôïc veà sau, giuùp taêng doanh thu. Coù theå noùi nguoàn nhaân löïc laø moät trong caùc yeáu toá ñaàu vaøo quan troïng nhaát cuûa moät doanh nghieäp, ñoù laø ñieàu kieän caàn ñeå moät doanh nghieäp coù theå hoaøn thieän vaø phaùt trieån mình. Ñeå coù theå phaùt huy ñöôïc theá maïnh nguoàn nhaân löïc, caàn coù nhöõng giaûi phaùp sau: ¾ Coâng taùc tuyeån duïng: ñaây laø khaâu raát quan troïng nhaèm tìm ra nhöõng ngöôøi coù naêng löïc, phuø hôïp vôùi nhu caàu coâng vieäc. Tuyeån duïng coù theå thoâng qua caùc hình thöùc: tuyeån nhöõng ngöôøi coù thaønh tích hoïc taäp toát, toát nghieäp töø caùc tröôøng vaø caùc ngaønh coù lieân quan ñeán dòch vuï giao nhaän vaän taûi nhö ngoaïi thöông, haøng khoâng, kinh teá . . .; tuyeån duïng nhöõng ngöôøi ñaõ coù nghieäp vuï chuyeân moân veà giao nhaän vaän taûi hoaëc tìm kieám môøi hôïp taùc nhöõng ngöôøi gioûi, coù nhieàu kinh nghieäm, tham gia vaøo nhieäm vuï tö vaán hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån dòch vuï giao nhaän. ¾ Coâng taùc ñaøo taïo: ñaøo taïo vaø boài döôõng trình ñoä nghieäp vuï cho caùn boä coâng nhaân vieân laø raát caàn thieát giuùp cho doanh nghieäp ñöùng vöõng vaø phaùt trieån ñöôïc trong thò tröôøng ñaày caïnh tranh. Coâng taùc naøy caàn chuù troïng caùc nhieäm vuï chuû yeáu: xaây döïng chöông trình vaø keá hoaïch ñaøo taïo thích hôïp cho töøng boä phaän; toå chöùc chöông trình taùi ñaøo taïo, boài döôõng ñònh kyø cho taát caû caùn boä quaûn lyù vaø coâng nhaân vieân ñeå caäp nhaät kieán thöùc môùi vaø naâng cao trình ñoä chuyeân moân; neân môû caùc lôùp huaán luyeän naâng cao trình ñoä nghieäp vuï nhaân vieân, tham gia caùc khoaù ñaøo taïo nöôùc ngoaøi. Vieäc hoïc taäp kinh nghieäm vaø öùng duïng caùc phöông thöùc giao nhaän tieân tieán treân theá giôùi khoâng chæ giuùp cho chính caùc coâng ty noùi - 65 - rieâng coøn goùp phaàn thuùc ñaåy söï tieán boä cuûa nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng noùi chung. ¾ Coâng taùc toå chöùc quaûn lyù: nghieân cöùu naêng löïc chuyeân moân cuûa caùn boä coâng nhaân vieân ñeå saép xeáp coâng vieäc phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa töøng ngöôøi, xaây döïng taùc phong laøm vieäc vaên minh, taän tuïy vaø lòch söï, luoân laøm khaùch haøng haøi loøng. . ., phaûi xaây döïng cô caáu toå chöùc goïn nheï baèng hình thöùc kieâm nhieäm nhöng naêng ñoäng vaø hieäu quaû; caàn xaây döïng moâi tröôøng laøm vieäc toát, maø taïi ñoù ngöôøi lao ñoäng caûm thaáy mình luoân ñöôïc töï do saùng taïo, say meâ vaø gaén boù vôùi coâng vieäc; quan heä giöõa caùc ñoàng nghieäp phaûi tin caäy hoaø ñoàng, quan taâm giuùp ñôõ nhau, caàn coù tinh thaàn laøm vieäc taäp theå. ¾ Coâng taùc veà cheá ñoä khen thöôûng: caàn coù chính saùch khuyeán khích vaät chaát vaø tinh thaàn cho nhöõng coâng nhaân vieân laøm toát coâng vieäc cuûa mình. Bieåu döông nhöõng ngöôøi naøy nhö laø taám göông toát ñeå moïi ngöôøi phaán ñaáu phaùt huy naêng löïc cuûa mình, ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa doanh nghieäp. Hieäu quaû cuûa giaûi phaùp: ñeà ra nhöõng chieán löôïc phaùt trieån cuûa doanh nghieäp trong giai ñoaïn hieän nay vaø naâng cao ñöôïc trình ñoä chuyeân moân. 3.3 . KIEÁN NGHÒ Treân ñaây laø nhöõng giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng khaû naêng phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM trong thôøi gian tôùi. Tuy nhieân ñeå nhöõng giaûi phaùp naøy thöïc hieän coù hieäu quaû hôn, caàn coù söï hoã trôï töø phía Chính phuû cuõng nhö caùc caáp quaûn lyù TP.HCM vaø Hieäp hoäi giao nhaän Vieät Nam. Moät soá kieán nghò cuï theå nhö sau: - 66 - 3.3.1 Ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø Chính phuû: ¾ Hoaøn thieän cô sôû phaùp lyù cho ngaønh giao nhaän ngoaïi thöông. Nhaø nöôùc caàn sôùm ban haønh boä luaät caïnh tranh nhaèm taïo ra haønh lang phaùp lyù bình ñaúng cho caùc doanh nghieäp cuøng hoaït ñoäng. ¾ Naâng cao nghieäp vuï haûi quan: nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho dòch vuï giao nhaän vaän taûi. 9 Aùp duïng tin hoïc hoùa thuû tuïc haûi quan, aùp duïng kyõ thuaät EDI (Electronic Data Interchange) cho pheùp truyeàn chöùng töø döõ lieäu ñeå khai baùo tröïc tieáp töø nöôùc ngoaøi qua ñaïi lyù trung gian truyeàn thaúng ñeán maùy haûi quan. Ñôn vò moâi giôùi cuûa coâng ty giao nhaän vaän taûi seõ laø ñaàu moái chính coù heä thoáng mang tính noái maïng tröïc tieáp vôùi heä thoáng khai baùo cuûa cuûa haûi quan, nhö vaäy seõ thöïc hieän chuyeån chöùng töø baèng vaên baûn sang hình thöùc chöùng töø daïng ñieän töû. Ñeå ñöôïc nhö vaäy thì vaán ñeà ñaët ra laø phaûi ñöôïc luaät phaùp Vieät Nam coâng nhaän veà tính phaùp lyù cuûa heä thoáng chöùng töø ñieän töû vaø coù vaên baûn chính thöùc cho pheùp söû duïng noù trong lónh vöïc ñaêng kyù xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa qua haûi quan. Coù nhö vaäy môùi ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu löu thoâng chuyeån taûi haøng hoùa ñöôïc döï baùo raát cao khi Vieät Nam hoaøn toaøn hoäi nhaäp vaøo khu kinh teá töï do ASEAN vaø theá giôùi. 9 Thoáng nhaát hoùa, tieâu chuaån hoùa teân haøng vaø maõ haøng, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp cuõng nhö caùc ñaïi lyù giao nhaän thöïc hieän nghieäp vuï khai baùo haûi quan. ¾ Xaây döïng cô sôû haï taàng, phaùt trieån caùc ngaønh ngheà lieân quan ñeán dòch vuï giao nhaän. 3.3.2 Ñoái vôùi Hieäp hoäi giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS): Hieäp hoäi caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam laø ñaïi dieän cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh nhöng chöa thöïc hieän toát chöùc naêng lieân keát cuûa mình. Hieäp hoäi chöa thu huùt ñöôïc caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi gia nhaäp ñeå trôû thaønh thaønh vieân. Vì theá Hieäp hoäi giao nhaän Vieät Nam caàn coù nhöõng haønh ñoäng cuï theå nhö sau: - 67 - ¾ Hieäp hoäi VIFFAS caàn ñaïi dieän caùc coâng ty trong ngaønh ñöa ra nhöõng chöông trình hoã trôï hoaït ñoäng doanh nghieäp, cung caáp thoâng tin phaùt trieån veà ngaønh trong khu vöïc vaø treân theá giôùi, giuùp cho doanh nghieäp coù theå tieáp xuùc vôùi caù ñoái taùc nöôùc ngoaøi ñeå tìm kieám thò tröôøng, khaùch haøng. Hieäp hoäi caàn toå chöùc caùc lôùp huaán luyeän chuyeân moân cho caùc thaønh vieân, tö vaán cho doanh nghieäp veà phaùp lyù quoác teá. ¾ Hieäp hoäi laø ngöôøi baûo veä doanh nghieäp khi coù söï caïnh tranh khoâng laønh maïnh treân thò tröôøng dòch vuï giao nhaän. ¾ Ngoaøi ra, baûn thaân Hieäp hoäi cuõng caàn ñöùng treân goùc ñoä doanh nghieäp vaø goác ñoä ngaønh, ñöa ra caùc kieán nghò vôùi cô quan chöùc naêng vaø vôùi chính phuû ñeå taïo ñieàu kieän caûi thieän chaát löôïng hoaït ñoäng kinh doanh giao nhaän vaän taûi trong toaøn ngaønh. TOÙM TAÉT CHÖÔNG 3 Töø nhöõng phaân tích veà chæ tieâu ñaõ neâu, chöông 3 laø chöông taäp trung ñeà xuaát caùc giaûi phaùp phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi noùi rieâng vaø cho ngaønh giao nhaän vaän taûi haøng khoâng noùi chung. Caùc giaûi phaùp naøy cuõng nhaèm goùp phaàn naâng cao naêng löïc caïnh tranh vaø caûi tieán chaùt löôïng dòch vuï cuûa caùc doanh nghieäp giao nhaän vaän taûi haøng khoâng, ñaùp öùng nhu caàu giao nhaän vaän taûi ngaøy caøng cao vaø ña daïng. Sau cuøng laø moät soá kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø Hieäp hoäi giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS) nhaèm giuùp cho vieäc öùng duïng caùc bieän phaùp ñöôïc khaû thi. - 68 - TAØØI LIEÄÄU THAM KHAÛÛO 1. PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp, Quaûn Trò Hoïc, NXB Thoáng keâ 1995, 1999. 2. PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp, Th.S Phaïm Vaên Nam, Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, NXB Thoáng keâ 1999. 3. PGS.TS Hoaøng Vaên Chaâu, Vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. 4. PGS.TS Nguyeãn Hoàng Ñaøm, Vaän taûi vaø giao nhaän trong ngoaïi thöông. 5. Phaïm Maïnh Hieàn, Nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi vaø baûo hieåm trong ngoaïi thöông, NXB Thoáng keâ TPHCM 5-2005. 6. Nguyeãn Vaên Höng, Soå tay nghieäp vuï giao nhaän haøng hoùa quoác teá. 7. Michael E.Porter, Chieán löôïc caïnh tranh, NXB Khoa hoïc vaø kyõ thuaät 1996. 8. Philip Kotler, Quaûn trò Marketing, NXB Thoáng keâ 1998. 9. Leâ Thanh Haø, Hoaøng Tònh Laâm vaø Nguyeãn Höõu Nhuaän, ÖÙng duïng lyù thuyeát heä thoáng trong quaûn trò doanh nghieäp, NXB Treû TP.HCM, 2002. 10. Rowan Gidson, Tö duy laïi töông lai, Vuõ Tieán Phuùc, Döông Thuyû, Phi Hoaønh dòch, NXB Treû, TP.HCM, 2002. 11. Rod Kosking, Managing Operations and Logistics. 12. Cuïc Thoáng Keâ TP.HCM, Nieân giaùm thoáng keâ 2000 – 2004. 13. Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam caùc soá naêm 2003-2004. 14. Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn caùc soá naêm 2003-2004. 15. Taïp chí Vietnam Shipper töø thaùng 01-10/2005. - 69 - 3 Phuïc luïc 1.3 3.1 Caùc maët haøng nhaäp khaåu chính – 2004 ÑVT : trieäu USD Maùy moùc thieát bò 5.116 Xaêng daàu 3.571 Saét theùp 2.509 Nguyeân phuï lieäu, deät, may, da 2.216 Vaûi 1.913 Ñieän töû, maùy tính, linh kieän 1.324 Chaát deûo 1.222 Xe oâtoâ 897 Phaân boùn 819 * Trong ñoù: Ureâ 376 Hoaù chaát 708 Toång coäng 31,523 tæ USD 3.1.3 Caùc maët haøng xuaát khaåu chính – 2004 ÑVT : trieäu USD Daàu thoâ 5.666 Deät may 4.319 Giaøy deùp 2.604 Thuûy saûn 2.397 Saûn phaåm goã 1.054 Ñieän töû, linh kieän maùy tính 1.077 Gaïo 941 Caø pheâ 594 Cao su 579 Thuû coâng myõ ngheä 410 Toång coäng 26 tæ USD (Nguoàn: Trung taâm xuc tieán thöông maïi vaø ñaàu tö TPHCM) - 70 - 4 Phuïc luïc 3.3 4.1 QUY HOAÏCH GIAO THOÂNG VAÄN TAÛI TP.HOÀ CHÍ MINH ÑEÁN NAÊM 2020 Theo Sôû Giao thoâng coâng chaùnh, öôùc tính toång kinh phí ñeå thöïc hieän quy hoaïch phaùt trieån giao thoâng vaän taûi TP.HCM ñeán naêm 2020 vaøo khoaûng 673.860 tyû ñoàng, ñöôïc laáy töø nguoàn BOT, ODA, BT vaø traùi phieáu ñoâ thò. Theo ñoù seõ ñaàu tö vaøo caùc coâng trình troïng ñieåm sau : 1. Heä thoáng ñöôøng boä (430.757 tyû ñoàng) z Haøng traêm ñöôøng boä ñöôïc xaây döïng vaø chænh trang. z Heä thoáng ñöôøng höôùng taâm ñoái ngoaïi goàm caùc ñöôøng quoác loä hieän nay nhö 1,1K,13,22,… z 4 ñöôøng vaønh ñai: soá 1 daøi 56 km, soá 2 daøi 88 km, soá 3 daøi 102km, soá 4 daøi 141 km z 2 truïc xuyeân taâm chính goàm truïc Ñoâng – Taây vaø Baéc – Nam z 30 ñöôøng phoá chính noäi oâ nhö Voõ Thò Saùu, 3 thaùng 2, Traàn Höng Ñaïo, Xoâ Vieát Ngheä Tónh, … z 7 tuyeán ñöôøng lieân thoâng vôùi nhau vôùi toång chieàu daøi 85 km z 80 nuùt giao thoâng khaùc taäp trung treân caùc ñöôøng vaønh ñai höôùng taâm. 33 nuùt giao thoâng ñoàng möùc, haøng chuïc caàu vöôït soâng Nhaø Beø, Loøng Taøu, Ñoàng Nai, Saøi Goøn … z 7 beán xe khaùch lieân tænh, 16 beán xe buyùt, 17 beán xe taxi, 40 baõi xe taûi vaø xe con, 12 baõi trung chuyeån haøng hoùa ôû caùc cöûa ngoõ ra vaøo noäi oâ. 2. Heä thoáng ñöôøng saét (183.982 tyû ñoàng) - 71 - z Maïng löôùi ñöôøng saét naèm trong khu vöïc thaønh phoá seõ döôïc caûi taïo naâng caáp ñoàng thôøi xaây döïng theâ ñoaïn xuyeân thò treân cao Bình Trieäu – Hoøa Höng – Taân Kieân, tuyeán TP.HCM – Loäc Ninh - Campuchia z 2 tuyeán chuyeân duïng noái töø ñöôøng saét quoác gia tôùi caûng Hieäp Phöôùc vaø Caùt Laùi … z Ñöôøng saét ñoâ thò töø nay ñeán 2020 xaây döïng 3 tuyeán xuyeân taâm vaø 1 tuyeán vaønh khuyeân. 3. Heä thoáng ñöôøng thuûy (14.123 tyû ñoàng) Maïng giao thoâng ñöôøng thuûy seõ ñöôïc taäp trung caûi taïo naâng caáp caùc tuyeán TP.HCM – Caø Mau. TP.HCM – Ñoàng Thaùp … Ñoàng thôøi caûi taïo luoàng taøu soâng Loøng taøu, Soaøi raïp, xaây döïng môùi caûng soâng Phuù Ñònh (quaän 8), Nhôn Ñöùc (Nhaø Beø). Cuïm caûng bieån TP.HCM seõ bao goàm khu caûng Caùt Laùi (soâng Ñoàng Nai), Khu caûng Hieäp Phöôùc (soâng Soaøi Raïp). Trong ñoù cuïm caûng Hieäp Phuôùc va Caùt Laùi seõ laø caùc caûng chính phuïc vuï tröïc tieáp vieäc xuaát khaåu haøng hoùa baèng ñöôøng bieån cuûa Thaønh phoá. 4. Heä thoáng saân bay – Haøng khoâng (45.000 tyû ñoàng) Ñeán naêm 2020 saân bay Taân Sôn Nhaát seõ ñöôïc xaây döïng ñeå trôû thaønh ñieåm trung chuyeån haøng khoâng cuûa khu vöïc vaø theá giôùi ñoàng thôøi khôûi ñoäng vaø xaây döïng caûng haøng khoâng quoác teá Long Thaønh (Ñoàng Nai). - 72 - 5 Phuïc luïc 1.1:Xeáp haïng 25 haõng vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng naêm 2004 (löôïng haøng vaän chuyeån tính theo trieäu taán-kilometer) Thöù haïng Haõng haøng khoâng 2004 2003 % thay ñoåi 1 Korean AirLines 8,164 6,800 20% 2 Lufthansa 8,028 7,249 11% 3 Singapore Airlines 7,143 6,681 7% 4 Cathay Pacific 5,876 5,197 13% 5 China Airlines 5,642 4,727 19% 6 Federal Express 5,595 4,836 16% 7 Eva Air 5,477 4,713 16% 8 Air France 5,384 4,870 11% 9 British Airways 4,771 4,186 14% 10 CargoluxAirlines International 4,670 4,348 7% 11 KLM 4,535 4,085 11% 12 Japan Airlines 4,530 4,096 11% 13 Emirates 3,508 2,586 36% 14 United Parcel Service 3,094 2,714 14% 15 Asiana Airlines 2,642 2,536 4% 16 Malaysia Airlines 2,553 2,130 20% 17 Nippon Cargo Airlines 2,400 2,321 3% 18 Northwest Airlines 2,376 2,160 10% 19 American Airlines 2,279 1,962 16% 20 United Airlines 2,046 1,848 11% 21 Air China 2,020 1,727 17% 22 Thai Airways International 1,841 1,732 6% - 73 - 23 Qantas Airways 1,663 1,143 46% 24 Lan Airlines 1,645 1,543 7% 25 Alitalia 1,387 1,349 3% (Nguoàn: Hieäp hoäi vaän taûi haøng khoâng quoác teá / Taïp chí Vietnam Shipper – thaùng 9/2005) phuïc luïc 1.2 Chuaån chaát löôïng ñaàu tieân haõng haøng khoâng/coâng ty giao nhaän cuûa nhoùm Cargo 2000 (% loâ haøng “bay theo hoaïch ñònh”) Haõng haøng khoâng % bay theo hoaïch ñònh % loâ haøng cuûa haõng haøng khoâng ñöôïc ño löôøng Cathay Pacific 99% 12% Austrian 95% 2% Nippon cargo 95% 5% Korean 94% 9% Swiss 93% 7% KLM 90% 12% United 89% 7% American 88% 2% British Airways 87% 3% Air Canada 86% 5% Air France 83% 8% Alitalia 80% 2% Cargolux 64% 3% (Nguoàn: Cargo 2000 / Taïp chí Vietnam Shipper – thaùng 7/2005) - 74 - 5.1.3.2 Phuï luïc 3.2 Haøøng hoùùa ñi vaøø ñeáán cuûûa haøøng khoââng Vieäät Nam vaøø quoáác teáá qua saâân bay Taâân Sôn Nhaáát Haøng hoùa ñi vaø ñeán cuûa haøng khoâng Vieät Nam qua saân bay Taân Sôn Nhaát (ÑVT: taán) Haøng hoùa 2001 2002 2003 2004 1/ Haøng khoâng Vieät Nam bay trong nöôùc Ñi 19.685 20.729 21.529 28.007 Ñeán 15.346 15.963 17.028 22.898 Toång coäng 35.031 36.692 38.557 50.905 2/ Haøng khoâng Vieät Nam bay nöôùc ngoaøi Ñi 20.400 25.142 27.540 29.601 Ñeán 18.643 23.146 27.019 31.827 Toång coäng 39.043 48.288 54.559 61.428 (Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM) Haøng hoùa ñi vaø ñeán cuûa haøng khoâng quoác teá qua saân bay Taân Sôn Nhaát (ÑVT: taán) Haøng hoùa 2001 2002 2003 2004 1/ Haøng khoâng quoác teá bay trong nöôùc Ñi 7.511 8.113 6.686 6.228 Ñeán 5.357 6.942 6.132 6.112 Toång coäng 12.868 15.055 12.818 12.340 2/ Haøng khoâng quoác teá bay nöôùc ngoaøi Ñi 42.618 56.785 68.679 77.474 Ñeán 43.790 53.228 59.482 68.543 Toång coäng 86.408 110.013 128.161 146.017 (Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM) - 75 - ._.