Bài giảng Dung sai lắp ghép - Chương 3: Dung sai lắp ghép bề mặt trơn

tps://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om +Cấp chính xác a:Tiêu chuẩn quy định - 20 Cấp chính xác khác nhau, ký hiệu là: IT01, IT0, IT1, IT2, IT3, IT4, IT5,, IT18. IT6 a=10 , IT7 a=16, IT8 a=25 Từ cấp IT1  IT16 được sử dụng phổ biến hiện nay, trong đó: Ví dụ -IT1÷IT4 dùng cho mẫu chuẩn và dụng cụ đo -IT5÷IT6 chi tiết chính xác -IT7÷ IT9 dùng trong cơ khí thông dụng -IT10÷IT12 các kích thước không lắp ghép CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.2 Hệ thống lắp ghép Hệ thống lỗ : Hệ thống các kiểu lắp mà vị trí của miền dung sai lỗ là cố định, còn muốn được các kiểu lắp khác nhau (lắp chặt, trung gian hay lỏng) thay đổi vị trí miền dung sai trục so với kích thước danh nghĩa DN = dN Miền dung sai lỗ cơ bản ký hiệu H CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Lắp ghép theo hệ thống lỗ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Hệ thống Lỗ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om b. Hệ thống trục Hệ thống các kiểu lắp mà vị trí của miền dung sai trục là cố định, còn muốn được các kiểu lắp khác nhau (lắp chặt, trung gian hay lỏng)  thay đổi vị trí miền dung sai lỗ so với kích thước danh nghĩa DN = dN Miền dung sai lỗ cơ bản ký hiệu h CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Lắp ghép theo hệ thống trục CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Hệ thống Trục CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om SAI LỆCH CƠ BẢN sai lệch xác định vị trí miền dung sai so với kích thước danh nghĩa. + Miền dung sai nằm ở phía trên đường kích thước danh nghĩa sai lệch cơ bản (SLCB) là sai lệch giới hạn dưới của chúng, + Miền dung sai nằm ở phía dưới đường kích thước danh nghĩa  SLCB là sai lệch giới hạn trên của chúng. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Hệ thống lắp ghép theo hệ lỗ và hệ trục CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Bảng dung sai TCVN 2244-99 và 2245-99 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Bảng dung sai TCVN 2244-99 và 2245-99 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Lựa chọn hệ thống lắp ghép Hệ thống Lỗ: Tính kinh tế Hệhệ thống Trục: Lý do công nghệ hoặc kết cấu Chốt pittong lắp lỏng tay biên + lắp chặt pittong  Lắp theo hệ thống trục mới đảm bảo yêu cầu kĩ thuật CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3 Dạng lắp ghép: Trung gian Chặt Lỏng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.3 Ghi kí dung sai ghép trên bản vẽ Mối ghép Ф40 ) 028,0 025,0 ( 6 7 js H CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Mối ghép Ф20 ) 070,0 043,0 052,0 ( 8 9 e H CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.4 Các ứng dụng của các kiểu ghép a) Kiểu ghép có khe hở: Smax và Smin được chọn theo yêu cầu kết cấu, khả năng dịch chuyển hoặc bài toán ổ trượt ( cần tính đén ảnh hưởng độ nhám bề mặt) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om b) Kiểu ghép có độ dôi: Nmax và Nmin được chọn theo yêu cầu kết cấu, khả năng cố định bạc và trục để truyền lực - bài toán ống dày ( cần tính đến ảnh hưởng độ nhám bề mặt) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om c) Kiểu ghép trung gian: được chọn theo yêu cầu kết cấu, ( cần tính đến tỷ lệ mối ghép có độ dôi và mối ghép có khe hở) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.5 Dung sai lắp ghép ổ lăn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.6.1 Hệ thống lắp ghép và cấp chính xác của ổ lăn  Theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 1484- 85 có 5 cấp chính xác chế tạo ổ lăn, kí hiệu là: 0, 6, 5, 4, 2.  Trong chế tạo cơ khí thường sử dụng ổ lăn cấp chính xác 0 và 6.  Trong trường hợp cần độ chính xác quay cao, số vòng quay lớn thì sử dụng ổ cấp chính xác 5, 4.  Ổ chính xác cấp 2 dùng trong những dụng cụ đo chính xác và các máy siêu chính xác.  CCX chế tạo ổ thường ghi ký hiệu cùng với ổ  VD: 6 – 205  Ổ CCX 6, số hiệu 205. Ô CCX 0 thì chỉ ghi k/hiệu ổ.  Đặc tính lắp ghép Vì ổ lăn là chi tiết được tiêu chuẩn hóa + Trục – vòng trong ổ lăn d : hệ thống lỗ cơ bản H + Vỏ hộp – vòng ngoài ổ lăn D : hệ thống trục cơ bản h CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om  Chọn kiểu lắp ghép - Dạng tải cục bộ : - Dạng tải cục bộ : - Dạng tải dao động CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Lựa chọn kiểu lắp: -Dạng tải trọng chu kỳ: Dạng lắp có khe hở -Dạng tải trọng cục bộ và dao động: Dạng lắp có độ dôi Giá trị độ dôi được chọn theo độ lớn và tính chất của tải trọng: AnR FFK B R P ' -R phản lực hướng tâm -B’ độ rộng ổ -Kn hệ số động học phụ thuộc dạng tải -F độ không đồng đều tải -FAsự giảm phân bố độ dôi CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Tùy kết cấu ổ lăn + điều kiện làm việc + tải trọng lên ổ lăn  Chọn miền dung sai kich thước trục + lỗ thân hộp theo TCVN 1482 - 84 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om b. Lắp ghép ổ lăn vòng trong ổ lăn – trục Sơ đồ phân bố miền Dung Sai của Lắp Ghép CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om b. Lắp ghép ổ lăn ;vòng ngoài ổ lăn – vỏ hộp Sơ đồ p/bố miền DS của Lắp ghép CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Ví dụ: tải trọng tác dụng lên ổ là tải trọng hướng tâm cố định phương, ổ bi đỡ có số hiệu là 315, cấp chính xác 0. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Trước hết ta xác định các thông số kích thước cơ bản ổ lăn. - Đường kính: d = 75mm; - Đường kính: D = 160mm, - Chiều rộng ổ: B = 37mm. Phân tích dạng tải trọng tác dụng lên các vòng ổ lăn: với điều kiện đã cho là trục quay, tải trọng hướng tâm cố định phương thì: + Vòng trong quay cùng với trục nên tải trọng là dạng tải chu kì. + Vòng ngoài đứng yên nên dạng tải trọng của vòng ngoài là dạng tải cục bộ. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Kích thước cơ bản của ổ lăn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Chọn miền dung sai: + Đối với kích thước trục dN=75mm (dN < 100mm), dạng tải chu kì, theo bảng 3.4.b ta chọn miền dung sai kích thước trục là k6. + Đối với kích thước lỗ: DN = 160mm (DN < 140mm), dạng tải cục bộ, , theo bảng 3.4.b ta chọn miền dung sai kích thước lỗ hộp là H7 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3-6 Dung sai lắp ghép then b 1 b Hình ảnh rãnh then trên trục Bản vẽ mối ghép then Loại then bằng và then bán nguyệt CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om -Lắp ghép then được thực hiện theo Hệ thống trục miền dung sai then h . -Then cố định trên trục, lắp động với bạc + lắp then – trục: lắp chặt hay trung gian + lắp then – bạc: lắp lỏng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Mối ghép bạc xê dịch tự do Mối ghép bình thường Mối ghép chắc CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.7 Dung sai lắp ghép then hoa CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Có các dạng then hoa Răng chữ nhật Răng thân khai Răng tam giác CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om a. Các yếu tố lắp ghép và phương pháp làm đồng tâm (hình.a) (hình.c) (hình.b) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om - Trường hợp bạc then hoa dịch chuyển dọc trục : + Khi thực hiện đồng tâm theo D , chọn kiểu lắp : H7/f7 đối với lắp ghép theo kích thước D F8/f7 đối với lắp ghép theo kích thước b + Khi thực hiện đồng tâm theo d ta chọn kiểu lắp : H7/f7 đối với lắp ghép theo kích thước D F10/f9 đối với lắp ghép theo kích thước b CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om 3.8. DUNG SAI KÍCH THƯỚC CA LÍP Không cần biết giá trị thực của kích thước cụ thể dmin ≤ dthực ≤ dmax Ví dụ: Kiểm tra chi tiết thực gia công có đạt yêu cầu kích thước thiết kế là Ф60H7 ? Tra bảng ES, EI và Dmax = 60,03 mm; Dmin = 60 mm.  Chế tạo ca líp: Đạt Không đạt CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Ca líp nút  Kiểm tra kích thước lỗ Ca líp hàm  Kiểm tra kích thước trục Ca líp nút: 2 đầu trục + Đầu nhỏ - nút qua: kích thước danh nghĩa ca líp – qN = Dmin – kích thước giới hạn nhỏ nhất của lỗ + Đầu to – nút không qua: kqN = Dmax Ca líp hàm: 2 đầu lỗ + Đầu nhỏ - hàm không qua: KQN = dmin – kích thước giới hạn nhỏ nhất của trục. + Đầu to – hàm qua: QN = dmax CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om  Ca líp nút: 2 đầu trục  Ca líp hàm: 2 đầu lỗ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Ví dụ: Kích thước ca líp kiểm tra chi tiết của lắp ghép Ф60 H7/h6 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Ví dụ: Kích thước ca líp kiểm tra chi tiết của lắp ghép Ф60 H7/h6 SGK – 69 – Dung sai lắp ghép – Ninh Đức Tốn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om Các kí hiệu + H, H1: dung sai chế tạo kích thước bề mặt đo của ca lớp kiểm tra lỗ và trục. + Z, Z1: Độ mòn dự kiến của ca líp nút qua và hàm qua + Y, Y1: Độ mòn quá mức của ca líp nút qua và hàm qua. Trong quá trình kiểm tra, bề mặt đo bị mòn của ca líp Nút qua Hàm qua Quy định giới hạn mòn cho phép của kích thước đầu qua của ca líp (Y, Y1) hay quy định miền dung sai mòn của ca líp đầu qua CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt cu u du on g t han co ng . c om