Bài giảng Công nghệ hàn - Phần 3 - Chương 1: Các khái niệm cơ bản về công nghệ hàn

Ø TOÅ CHÖÙC KIM LOAÏI CUÛA MOÁI HAØN. 1-3.TÍNH HAØN CUÛA KIM LOAÏI VAØ HÔÏP KIM. 1.1 KHAÙI NIEÄM,ÑAËC ÑIEÅM VAØ PHAÂN LOAÏI CAÙC PHÖÔNG PHAÙP HAØN. 1.1.1.Ñònh nghóa: 1.1.2Ñaëc ñieåm: 1.1.3 Phaân loaïi: Haøn laø quaù trình noái cöùng caùc phaàn töû kim loaïi vôùi nhau baèng caùch nung noùng choã haøn ñeán traïng thaùi haøn laø chaûy hay deûo.Sau ñoù kim loaïi ñoâng ñaëc(haøn noùng chaûy) hoaëc duøng aùp löïc ñeå eùp chuùng dính laïi vôùi nhau (haøn aùp löïc) (Hình 1-1:Moái noái haøn.) 1.1.1.Ñònh nghóa: Vuøng aûnh höôûng nhieät Moái haøn Kim loaïi cô baûn Que haøn 1.1.2.Ñaëc ñieåm: Tieát kieäm kim loaïi. Giaûm ñöôïc thôøi gian vaø giaù thaønh cheá taïo keát caáu. Haøn coù theå noái ñöôïc nhöõng kim loaïi coù tính chaát khaùc nhau. Thieát bò haøn töông ñoái ñôn giaûn vaø deã cheá taïo. Chi tieát haøn duøng trong taûi troïng tónh. Do nung nhanh vaø nguoäi nhanh neân hay taäp trung öùng suaát trong quaù trình haøn neáu coù boït khí thì moái haøn khoâng chaát löôïng. Keát caáu taïi moái haøn coù ñoä beàn raát cao. Giaûm ñöôïc tieáng ñoäng khi saûn xuaát. 1.1.3.Phaân loaïi: Döïa vaøo traïng thaùi haøn coù hai nhoùm: A.Haøn noùng chaûy: Kim loaïi noùng chaûy,hoøa tan giöõa kim loaïi vaät haøn taïi moái haøn vaø kim loaïi que haøn ôû traïng thaùi noùng chaûy sau ñoù nguoäi keát tinh thaønh moái haøn. Phöông phaùp haøn hoà quang: ▪ Haøn hoà quang tay. ▪ Haøn hoà quang töï ñoäng vaø baùn töï ñoäng. ➢Duøng thuoác baûo veä moái haøn. ➢ Duøng khí baûo veä CO 2 ,Ar,He Phöông phaùp haøn khí:Haøn CO 2 +O 2. Phöông phaùp haøn Plasma:Nguoàn nhieät cao,chaát löôïng moái haøn cao. Phöông phaùp haøn xæ ñieän. B.Haøn aùp löïc: Trạng thaùi haøn laø kim loaïi deûo hoaëc gaàn vôùi kim loaïi chaûy vaø phaûi duøng löïc laøm caùc phaàn töû kim loaïi khueách taùn vaøo nhau taïo thaønh moái haøn. Haøn ñieän tieáp xuùc: Beà maët moái noái tieáp xuùc vôùi nhau cöôøng ñoä doøng ñieän lôùn chaïy vaøo vaät haøn,sau ñoù duøng löïc eùp laïi. Haøn ñieän tieáp xuùc giaùp moái. Haøn ñieän tieáp xuùc ñieåm. Haøn ñieän tieáp xuùc ñöôøng. Haøn ñieän tieáp xuùc ñöôøng giaùp moái. Haøn nguoäi,haøn reøn Ngoaøi ra coøn coù haøn vaåy:Khi haøn chæ caàn ñoát noùng moái haøn ñeán moät nhieät ñoä nhaát ñònh sau ñoù cho nhoû nguyeân lieäu haøn noùng chaûy xuoáng ñeå noái vaät haøn laïi vôùi nhau. 1.2QUAÙ TRÌNH LUYEÄN KIM VAØ TOÅ CHÖÙC KIM LOAÏI CUÛA MOÁI HAØN. 1.2.1.Quaù trình luyeän kim: 1.2.2.Toå chöùc kim loaïi cuûa moái haøn: 1.2.1.QUAÙ TRÌNH LUYEÄN KIM. Trong quaù trình haøn noùng chaûy,meùp kim loaïi haøn vaø kim loaïi phuï bò noùng chaûy vaø taïo ra beå kim loaïi loûng,vuõng haøn chung cho caû hai chi tieát. Beå haøn vaø chuyeån ñoäng cuûa kim loaïi loûng PhaànIPhaànII Phaàn I cuûa vuõng haøn dieãn ra quaù trình naáu chaûy kim loaïi cô baûn vaø kim loaïi phuï. Phaàn II dieãn ra quaù trình keát tinh-hình thaønh moái haøn. Cô tính moái haøn cao hôn cô tính cuûa kim loaïi cô baûn. Vuøng aûnh höôûng nhieät coù cô tính keùm hôn kim loaïi cô baûn vaø moái haøn,laø vuøng hay taäp trung öùng suaát deã bò phaù hoûng. 1.2.2.Toå chöùc kim loaïi cuûa moái haøn. Vuøng moái haøn: Söï keát tinh cuûa kim loaïi moái haøn Vieàn chaûy vuøng kim loaïi chaûy khoâng hoaøn toaøn phaàn phi kim loaïi vuøng kim loaïi keát tinh coù ñoä haït nhoû vuøng kim loaïi keát tinh coù ñoä haït lôùn ➢Trong vuøng naøy kim loaïi noùng chaûy hoaøn toaøn khi nguoäi laïnh coù toå chöùc töông töï toå chöùc thoûi ñuùc,thaønh phaàn vaø toå chöùc khaùc vôùi kim loaïi que haøn vaø vaät haøn. Vuøng aûnh höôûng nhieät: Vuøng 1:Vuøng kim loaïi chaûy khoâng hoaøn toaøn. Vuøng 2:Vuøng quaù nhieät. Vuøng 3:Vuøng thöôøng hoaù. Vuøng 4:Vuøng keát tinh laïi khoâng hoaøn toaøn. Vuøng 5:Vuøng keát tinh laïi hoaøn toaøn. Vuøng 6:Vuøng doøn xanh. 6 5 4 3 2 1 kim loaïi noùng chaûy 0 1 2 %Cacbon 1vuøng chaûy khoâng hoaøn toaøn vuøng quaù nhieät vuøng thöôøng hoaù vuøng keát tinh laïi 1100 1200 1300 1400 1500 1000 900 700 800 600 500 400 300 200 100 N h ie ät ñ o ä vuøng keát tinh laïikhoâng hoaøn toaøn vuøng doøn xanh 2 3 4 5 6 1.3. TÍNH HAØN CUÛA KIM LOAÏI VAØ HÔÏP KIM. 1.3.1.Khaùi nieäm: 1.3.2. Phaân loaïi: 1.3.1.Khaùi nieäm: Tính haøn cuûa kim loaïi vaø hôïp kim: laø khaû naêng cuûa kim loaïi vaø hôïp kim cho pheùp hình thaønh moái haøn baèng caùc coâng ngheä haøn thoâng thöôøng thích hôïp ñeå moái haøn ñaït ñöôïc caùc tính chaát caàn thieát,ñaûm baûo ñoä tin caäy cuûa lieân keát haøn. 1.3.2.Phaân loaïi: Caên cöù vaøo tính haøn,caùc loaïi vaät lieäu cuûa keát caáu haøn hieän nay coù theå phaân thaønh 4 nhoùm: Nhoùm 1:Vaät lieäu coù tính haøn toát. Nhoùm 2:Vaät lieäu coù tính haøn trung bình. Nhoùm 3:Vaät lieäu coù tính haøn keùm. Nhoùm 4:Vaät lieäu khoâng coù tính haøn.