Bài giảng Các bài tập quấn dây rotor động cơ một chiều và động cơ vạn năng

: Keát hôïp giöõa xeáp ñôn giaûn vaø soùng phöùc taïp cuøng noái leân 1 coå goùp . * Phaàn töû ( boái daây ) : * Raõnh thöïc – raõnh phaàn töû ( raõnh nguyeân toá ) : - Raõnh thöïc Z : laø raõnh hieän höõu treân keát caáu cuûa Rotor nhìn thaáy ñöôïc . - Raõnh phaàn töû Znt : laø raõnh töôûng töôïng chæ chöùa 1 caïnh taùc duïng treân vaø 1 caïnh taùc duïng döôùi cuûa 2 boái daây khaùc nhau . Moät raõnh thöïc coù theå chöùa 1 raõnh hay nhieàu raõnh nguyeân toá . * Caùc böôùc daây vaø böôùc phieán goùp : - Böôùc thöù nhaát y1 : laø khoaûng caùch giöõa 2 caïnh taùc duïng cuûa boái daây . - Böôùc thöù hai y2 : laø khoaûng caùch giöõa caïnh chöùa ñaàu ra cuûa boái tröôùc ñeán caïnh chöùa ñaàu vaøo cuûa boái keá tieáp . - Böôùc toång hôïp y : laø khoaûng caùch giöõa 2 caïnh taùc duïng cuøng chöùa ñaàu vaøo hoaëc ñaàu ra cuûa 2 boái daây keá tieáp nhau . - Böôùc phieán goùp yG : laø khoaûng caùch giöõa 2 caïnh taùc duïng cuûa 1 phaàn töû noái leân phieán goùp . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 2 2/ Coâng Thöùc Tính Toaùn Caùc Böôùc : * Daây quaán xeáp : * m = 1,ta coù daây quaán xeáp ñôn . Duøng daáu (+) → quaán tieán (quaán phaûi) * m ≥ 2,ta coù daây quaán xeáp phöùc . Duøng daáu (- ) → quaán luøi (quaán traùi) * Daây quaán soùng : * m = 1,ta coù daây quaán soùng ñôn. Duøng daáu (+)→ quaán tieán (quaán phaûi) * m ≥ 2,ta coù daây quaán soùng phöùc. Duøng daáu (- )→ quaán luøi ( quaán traùi) 3/ Caùch laäp sô ñoà noái caùc phaàn töû : ∗ Goïi soá thöù töï raõnh nguyeân toá chöùa caïnh taùc duïng treân laø lôùp treân – cuõng laø soá thöù töï phieán goùp noái vôùi ñaàu daây yaøo lôùp treân . Goïi soá thöù töï raõnh chöùa caïnh taùc duïng döôùi laø lôùp döôùi . * Toång quaùt ta coù : - Daây quaán xeáp : Neáu m = 2 (daây quaán xeáp phöùc ) thì ta coù 2 maïch kín . - Daây quaán soùng : Neáu m = 2 (daây quaán soùng phöùc ) thì ta coù 2 maïch kín . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 3  Chuù yù :  Neáu soá thöù töï raõnh tìm ñöôïc laø soá 0 , soá aâm hay soá döông coù giaù trò lôùn hôn G ( raõnh nguyeân toá ) thì ta quy ñoåi :  Neáu soá thöù töï coù giaù trò laø 0 hay soá aâm thì : Soá quy ñoåi = soá hieän coù + G  Neáu soá thöù töï coù giaù trò döông lôùn hôn G thì : Soá quy ñoåi = soá hieän coù – G 4/ Caùch xaùc ñònh vò trí ñaàu daây cuûa boái daây noái leân phieán goùp : * Ñoäng cô 1 chieàu : - Daây quaán xeáp :  Choïn 1 cuoän daây baát kyø laøm chuaån roài tìm truïc cuûa noù.  Choïn phieán goùp saùt beân traùi truïc noái vôùi ñaàu ñaàu boái daây .  Choïn phieán goùp saùt beân phaûi truïc noái vôùi ñaàu cuoái boái daây ( neáu xeáp tieán ) .  Caùc boái daây coøn laïi ñaáu töông töï nhö cuoän chuaån .  Neáu daây quaán xeáp ñoâi thì ñaàu cuoái caùch ñaàu ñaàu 1 phieán goùp ( Vd : Ñaàu noái vôùi phieán goùp soá 1 thì cuoái noái phieán goùp soá 3 ) . Vd : Ñoäng cô Z = 12 , G = 12 , 2p = 2 , quaán xeáp ñôn giaûn , thöïc hieän caùc böôùc nhö treân ta coù sô ñoà sau : Sô ñoà veõ ñöôïc nhö sau : - Daây quaán soùng :  Döïng truïc cuûa boái daây töï choïn ( cuoän chuaån ) .  Töø vò trí phieán goùp truøng vôùi truïc, ta ñeám veà phía phaûi ( yG + 1 ) :2 phieán taïi goùp ,taïi ñoù ta noái ñaàu cuoái boái daây.  Töông töï, ta ñeám veà phía traùi truïc soá löôïng phieán goùp nhö treân , taïi ñoù ta noái ñaàu ñaàu cuûa boái daây . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 4 Vd : yG = 13 thì töø truïc boái daây ta ñeám veà phía phaûi 7 phieán goùp , taïi ñoù noái ñaàu cuoái boái daây ; cuõng töø truïc ta ñeám veà phía traùi 7 phieán goùp, taïi ñoù ta noái ñaàu ñaàu boái daây(xem sô ñoà döôùi ñaây ) Sô ñoà daây quaán soùng ñôn giaûn ñoäng cô ñieän 1 chieàu Z = 12 , G = 12 , 2p =2 . * Ñoäng cô vaïn naêng :  Z , Znt : raõnh thöïc, raõnh nguyeân toá - Ñeå phaân bieät vôùi ñ/c DC ta kyù hieäu :  K : phieán goùp .  yC : böôùc phieán goùp . - Ñaàu daây vaøo ñoäng cô vaïn naêng noái leân phieán goùp seõ laø1 trong 3 vò trí : hoaëc leân thaúng , hoaëc ñaù leäch phaûi , hoaëc ñaù leäch traùi tuøy thuoäc vaøo vò trí ñaët oå choåi than . - Lyù thuyeát : khi truïc phaân chia 2 nhoùm doøng treân Rotor truøng vôùi trung tính hình hoïc thì Rotor cho ngaãu löïc quay cöïc ñaïi . - Neáu truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän khoâng truøng vôùi trung tính hình hoïc , ta phaûi dôøi truïc theo caùc böôùc nhö sau : B1 : Döïng sô ñoà traûi coù ñaàu daây vaøo leân thaúng phieán goùp roài cho doøng ñòeân vaøo ñeå xaùc ñònh truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän treân Rotor . B2 : Xaùc ñònh vò trí truïc choåi than thöïc teá treân ñ/cô so vôùi trung tính hình hoïc. B3 : Bieåu dieãn caùc ñöôøng truïc treân sô ñoà troøn ñeå xaùc ñònh höôùng vaø soá löôïng raõnh caàn dôøi truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän veà truøng vôùi trung tính hình hoïc theo quy taéc sau :  Quy taéc : Muoán dôøi truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän treân Rotor veà höôùng traùi thì ñaàu daây vaøo noái leân phieán goùp phaûi ñaù leäch veà phía phaûi; soá raõnh caàn dôøi truïc veà höôùng traùi baèng soá raõnh caàn ñaù leäch phaûi cho ñaàu daây vaøo noái leân phieán goùp . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 5 Töông töï cho höôùng dôøi truïc ngöôïc laïi .  Ví duï 1 : Ñoäng cô vaïn naêng Z = 12 , K = 12 , 2p = 2 coù truïc choåi than leäch 60° so vôùi trung tính hình hoïc, ta xaùc ñònh ñöôïc truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän naèm ôû raõnh 6 vaø raõnh 12 nhôø veõ sô ñoà traûi daây leân thaúng va øcho doøng ñieän vaøo (xem hình ) : Sô ñoà xaùc ñònh truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän treân Rotor * Veõ sô ñoà bieåu dieãn caùc ñöôøng truïc : Löu yù : Chieàu ñaùnh soá thöù töï raõnh vaø soá thöù töï phieán goùp ngöôïc vôùi chieàu quay cuûa Rotor . Sô ñoà xaùc ñònh vò trí ñaàu daây vaøo noái leân phieán goùp TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 6 Sô ñoà cho thaáy höôùng dôøi truïc laø höôùng traùi ;soá löôïng raõnh caàn rôøi laø 1 ⇒ Ñaàu daây vaøo leân phieán goùp phaûi ñaù leäch veà höôùng phaûi, soá löôïng raõnh caàn ñaù laø 1 raõnh . Veõ laïi sô ñoà vaø cho doøng ñieän vaøo, thaáy truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän naèm ôû raõnh 5 vaø raõnh 11, truøng vôùi trung tính hình hoïc nhö mong muoán . Sô ñoà khai trieån daây quaán Rotor ñoäng cô vaïn naêng coù ñaàu daây vaøo ñaù phaûi 1 raõnh Z = 12 , K = 12 , 2p = 2 . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 7  Ví duï 2 : Xaùc ñònh ñaàu daây vaøo leân phieán goùp cho ñoäng cô vaïn naêng coù Z =12 , k =12, 2p = 2 coù truïc choåi than truøng trung tính hình hoïc . Giaûi: ∗ Cuõng töø sô ñoà daây leân thaúng ta xaùc ñònh ñöôïc truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän naèm ôû raõnh 6 vaø 12 . ∗ Döïng sô ñoà bieåu dieãn caùc ñöôøng truïc Sô ñoà cho thaáy muoán dôøi truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän veà truøng vôùi trung tính hình hoïc ta phaûi ñaù phaûi 1 raõnh ⇒ Ñaàu daây vaøo leân phieán goùp ñaù leäch traùi 1 raõnh . Sô ñoà khai trieån daây quaán Rotor ñoäng cô vaïn naêng TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 8 coù ñaàu daây vaøo ñaù traùi 1 raõnh Z = 12 , K = 12 , 2p = 2 . ÑÒNH MÖÙC VAÄT TÖ ( Tính cho 2 SV ) * ø Daây ñieän töø • Daây coù ñöôøng kính Φ = 0,50 mm duøng quaán ñoäng cô DC : Söû duïng 4 boä daây/11 baøi taäp . Moãi boä 0.15kg ⇒ Möùc tieâu toán cho 11 baøi taäp laø : 0,15kg x 4boä = 0,6 kg . • Daây coù döôøng kính Φ = o,25mm duøng quaán doäng cô vaïn naêng :Söû duïng 5 boä (1 boä daây chæ söû duïng 1 laàn ) . Möùc tieâu toán cho 5 baøi taäp laø : 0.04kg x 5boä = 0,2kg . ⇒ Toång coäng löôïng daây caàn duøng laø : 0,6kg + 0,2kg = 0,8kg . * Caùc vaät tö thöù yeáu khaùc goàm coù : giaáy caùch ñieän , chì haøn , daây daãn ñieän ñöôïc keâ ôû baûng döôùi ñaây: STT Teân vaät tö Quy caùch Soá löôïng Ñ/v tính Ghi chuù 1 Daây ñieän töø φ50 0,6 Kg Quaán ñoäng cô DC 2 Daây ñieän töø φ20 0,2 Kg Quaán ñoäng cô vaïn naêng 3 Giaáy caùch ñieän 0,25 0,5 m2 4 Giaáy caùch ñieän 0,10 1 m2 5 Chì haøn φ1 10 m Ruoät coù nhöïa thoâng 6 Daây boïc caùch ñieän 2 x 32 0,6 m 7 Sôn caùch ñieän 0,3 lít TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 9 Baøi Taäp 1 : QUAÁN XEÁP ÑÔN GIAÛN Z = 12 , G = 12 , 2p = 2 . I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( phaàn Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng quaán xeáp ñôn giaûn coù soá raõnh baèng soá phieán goùp vaø soá cöïc töø 2p = 2 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy . - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc giôùi thieäu döôùi ñaây ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ50 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,G=12,2p=2. * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 10 Hình 1 : Sô ñoà daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô ñieän 1 chieàu Z = 12 , G = 12 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 11 Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) * Döïa vaøo sô ñoà traûi , laàn löôït quaán 12 boái daây leân 12 raõnh : • Boái daây1:ñaàu vaøo soá 1 , ñaàu ra soá 1’ quaán leân raõnh 1-6 . • Boái daây 2 : ñaàu vaøo soá 2 , ñaàu ra soá 2’ quaán leân raõnh 2-7 . • Caùc boái daây coøn laïi quaán tuaàn töï leân caùc raõnh 3-8 , 4-9 , 5-10 , 6-11 ,7-12 , 8-1 ,9-2, 10-3 , 11- 4 , 12-5 . * Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng 1 raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau * Duøng neâm tre neâm chaët mieäng raõnh laïi . Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . B3: Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . ∗ Phieán goùp soá 1 naèm truøng ñöôøng trung tröïc cuûa daây cung noái raõnh 1 vôùi raõnh 6 (Truøng ñöôøng keùo daøi raõnh soá 3 ). * Noái caùc ñaàu daây ra leân phieán goùp: •Ñaàu 1’ noái vôùi phieán goùp soá 2 . •Ñaàu 2’ noái vôùi phieán goùp soá 3 . ----- • Caùc ñaàu coøn laïi noái theo quy luaät nhö hình beân. * Loùt caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo. TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 12 * Noái ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : •Ñaàu daây1 noái leân phieán goùp soá 1 •Ñaàu daây2 noái leân phieán goùp soá 2 . • Ñaàu daây12 noáivaøophieángoùpsoá 12 ( xem hình beân ) . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp. Löu yù : Taát caû caùc ñaàu daây noái leân phieán goùp ñeàu phaûi ñöôïc luoàn trong oáng caùch ñieän . B4 : Laép raùp ñoäng cô , ñaáu daây vaän haønh thöû . * Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ. nhö hình veõ beân • Kieåm tra söï chaéc chaén caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp . ∗ Laép raùp ñoäng cô * Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . • Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . • Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . * Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . • Rotor phaûi quay ñuùng chieàu . • Löïc quay phaûi maïnh . • Tia löûa ñieän treân phieán goùp phaûi nhoû . * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . * Taåm saáy boä daây baèng veni : • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . • Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . • Thôøi gian saáy khoaûng 12h . * Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 13 Baøi Taäp 2 : QUAÁN XEÁP ÑÔN GIAÛN Z = 12 , G = 24 , 2p = 2 . I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng quaán xeáp ñôn giaûn coù soá phieán goùp gaáp ñoâi soá raõnh vaø coù soá cöïc töø 2p = 2 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc giôùi thieäu döôùi ñaây ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ50 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,G=24 ,2p=2. * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 14 Hình 2 : Sô ñoà daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô ñieän 1 chieàu Z = 12 , G = 24 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 15 Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) ∗ Quaán tuaàn töï : • Raõnh 1- 6 : quaán boái 1: Ñaàu 1→ 1’ . • Raõnh 1- 7 : quaán boái 2 :Ñaàu 2 → 2’. • Raõnh 2 -7 : quaán boái 3 : Ñaàu 3 → 3’ . • Raõnh 2 - 8 : quaán boái 4: Ñaàu 4 → 4’ • Raõnh 3 - 8 : quaán boái 5: Ñaàu 5 → 5’ • Raõnh 3 - 9 : quaán boái 6: Ñaàu 6→ 6’ • Raõnh 4 - 9 : quaán boái 7: Ñaàu 7 → 7’ • Raõnh 4 - 10 :quaán boái 8: Ñaàu 8 → 8’ • Raõnh 5 - 10 : quaán boái 9 : Ñaàu 9 →9’ ------- • Raõnh 11- 4 : quaán boái 21:Ñaàu 21 →21’ • Raõnh 11-5 : quaán boái 22: Ñaàu 22 →22’ • Raõnh 12-5 : quaán boái 23 :Ñaàu 23 →23’ • Raõnh 12-6 : quaán boái 24: Ñaàu 24 →24’ * Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng 1 raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau . * Duøng neâm tre neâm chaët mieäng raõnh . Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 16 B3 : Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . ∗ Phieán goùp soá 1 naèm treân ñöôøng trung tröïc cuûa daây cung noái raõnh 1 vôùi raõnh 6 (truøng ñöôøng keùo daøi raõnh soá 3 ) * Noái caùc ñaàu daây ra leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1’ noái vôùi phieán goùp soá 2 . • Ñaàu daây 2’ noái vôùi phieán goùp soá 3 . . • Ñaàu daây 24’ noái vôùi phieán goùp soá 1 . * Loùt caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo. * Noái caùc ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1 noái vôùi phieán goùp soá 1. • Ñaàu daây 2 noái vôùi phieán goùp soá 2 . . • Ñaàu daây 24 noái vôùi phieán goùp soá 24 * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . Löu yù : Taát caû caùc ñaàu daây noái leân phieán goùp ñeàu phaûi ñöôïc luoàn trong oáng caùch ñieän . B4 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . ∗ Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . • Kieåm tra söï chaéc chaén caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp . ∗ Laép raùp ñoäng cô ∗ Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . • Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . • Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . .∗ Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . • Rotor phaûi quay ñuùng chieàu . • Löïc quay ph aûi maïnh . • Tia löûa ñieän treân phieán goùp phaûi nhoû TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 17 * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . ∗ Taåm saáy boä daây baèng veni : • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . • Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . • Thôøi gian saáy khoaûng 12h . ∗ Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . Baøi Taäp 3 : QUAÁN XEÁP ÑÔN GIAÛN Z = 14 , G = 28 , 2p = 4 . I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng xeáp ñôn giaûn coù soá phieán goùp gaáp ñoâi soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 4. ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc giôùi thieäu ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ50 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=14,G=28,2p=4. * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 18 III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi: - Noái caùc phaàn töû : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 19 Hình 3 : Sô ñoà daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô ñieän 1 chieàu Z = 14 , G = 28 , 2p = 4 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi, ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng tuoät ra ngoaøi . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 20 B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) ∗ Döïa vaøo sô ñoà traûi , quaán tuaàn töï : Boái 1: Ñaàu daây 1→1’ . • Raõnh 1 - 4 : Boái 2 : Ñaàu daây 2→2’. Boái 3 : Ñaàu daây 3→3’. • Raõnh 2 - 5 : Boái 4 ; Ñaàu daây 4→4’. * Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau * Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra * Neâm chaët mieäng raõnh baèng neâm tre . B3 : Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . ∗ Phieán goùp soá 1 naèm treân ñöôøng trung tröïc cuûa daây cung noái raõnh 1 vôùi raõnh 4 (truøng ñöôøng keùo daøi raõnh soá 2 ) ∗ Noái ñaàu daây ra leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1’ noái vôùi phieán goùp soá 2 . • Ñaàu daây 2’ noái vôùi phieán goùp soá 3 . . • Ñaàu daây 28’ noái vôùi phieán goùp soá 1 . ∗ Loùt caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo. ∗ Noái caùc ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1 noái vôùi phieán goùp soá 1. • Ñaàu daây 2 noái vôùi phieán goùp soá 2 . . • Ñaàu daây 28 noái vôùi phieán goùp soá 28 . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp Löu yù : Taát caû caùc ñaàu daây noái leân phieán goùp ñeàu phaûi ñöôïc luoàn trong oáng caùch ñieän . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 21 B4 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . ∗ Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . • Kieåm tra söï chaéc chaén caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra moái haøn treân phieán goùp . ∗ Laép raùp ñoäng cô * Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . • Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . • Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . * Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . • Chieàu quay Rotor ñuùng quy ñònh . • Löïc quay maïnh . • Tia löûa ñieän treân phieán goùp nhoû . ∗ Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . ∗ Taåm saáy boä daây baèng veni : • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . • Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . • Thôøi gian saáy khoaûng 12h . ∗ Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . Baøi Taäp 4 : QUAÁN XEÁP PHÖÙC TAÏP Z = 12 , G = 12 , 2p = 2 . I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng xeáp phöùc taïp coù soá phieán goùp baèng soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 2 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 22 môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp phöùc taïp ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc Giaùo vieân chæ daãn . ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ 50 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,G=12,2p=2. * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : * Chuù yù : Daây quaán phöùc taïp coù beà roäng choåi than phuû heát 2 phieán goùp ñeå cuøng luùc tieáp ñieän cho caû 2 maïch kín . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 23 Hình 4 : Sô ñoà daây quaán xeáp phöùc taïp ñoäng cô ñieän 1 chieàu Z = 12 , G = 12 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 24 B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) * Döïa vaøo sô ñoà traûi , laàn löôït quaán 12 boái daây leân 12 raõnh : • Boái daây 1 coù ñaàu vaøo ghi soá 1 , ñaàu ra ghi soá 1’ ñöôïc quaán leân raõnh 1-6 . • Boái daây 2 coù ñaàu vaøo ghi soá 2 , ñaàu ra ghi soá 2’ ñöôïc quaán leân raõnh 2-7 . • Caùc boái daây coøn laïi quaán töông töï theo quy luaät hình beân ) . * Duøng neâm tre neâm chaët mieäng raõnh . Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau . * Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . B3 : Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . ∗Phieán goùp soá 1 naèm treân ñöôøng trung tröïc cuûa daây cung noái raõnh 1 vôùi raõnh 6 (truøng ñöôøng keùo daøi raõnh soáâ 3 ) * Noái ñaàu daây ra leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1’ noái vôùi phieán goùp soá 3. • Ñaàu daây 2’ noái vôùi phieán goùp soá 4 . . • Ñaàu daây 12’ noái vôùi phieán goùp soá 2 . * Caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo . * Noái ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1 noái vôùi phieán goùp soá 1. • Ñaàu daây 2 noái vôùi phieán goùp soá 2. . • Ñaàu daây 12 noái vôùi phieán goùp 12 . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . ∗ Löu yù : Taát caû caùc ñaàu daây noái leân phieán goùp ñeàu phaûi ñöôïc luoàn trong oáng caùch ñieän . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 25 B4 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . * Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Ro...aët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ50 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,G=24,2p=2. * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 50 Hình 10 : Sô ñoà daây quaán soùng phöùc taïp ñoäng cô ñieän 1 chieàu . Z = 12 , G = 24 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 51 Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) ∗ Quaán tuaàn töï : • Raõnh 1- 6 : quaán boái 1: Ñaàu 1→ 1’ . • Raõnh 1- 7 : quaán boái 2 :Ñaàu 2 → 2’. • Raõnh 2 -7 : quaán boái 3 : Ñaàu 3 → 3’ . • Raõnh 2 - 8 : quaán boái 4 : Ñaàu 4 → 4’ • Raõnh 3 - 8 : quaán boái 5 : Ñaàu 5 → 5’ • Raõnh 3 - 9 : quaán boái 6 : Ñaàu 6→ 6’ • Raõnh 4 - 9 : quaán boái 7 : Ñaàu 7 → 7’ • Raõnh 4 - 10 : quaán boái 8: Ñaàu 8 → 8’ • Raõnh 5 - 10 : quaán boái 9 : Ñaàu 9 →9’ ------- • Raõnh 11- 4 :quaán boái 21: Ñaàu 21 →21’ • Raõnh 11- 5 :quaán boái 22 :Ñaàu 22 →22’ • Raõnh 12- 5 :quaán boái 23 :Ñaàu 23 →23’ • Raõnh 12- 6 :quaán boái 24 :Ñaàu 24 →24’ * Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau * Duøng neâm tre neâm chaët mieäng raõnh. * Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . B3 : Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . * Phieán goùp soá 1 naèm treân ñöôøng keùo daøi raõnh soá 10 ( theo sô ñoà traûi ) . * Noái caùc ñaàu daây ra leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1’ noái vôùi phieán goùp soá 23 . • Ñaàu daây 2’ noái vôùi phieán goùp soá 24 . . • Ñaàu daây 24’ noái vôùi phieán goùp soá 22 . ( nhö hình beân ) . * Loùt caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo. TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 52 * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . * Taåm saáy boä daây baèng veni : • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . • Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . • Thôøi gian saáy khoaûng 12h . * Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . * Noái caùc ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1 noái vôùi phieán goùp soá 1. • Ñaàu daây 2 noái vôùi phieán goùp soá 2 . . • Ñaàu daây 24 noái vôùi phieán goùp soá 24 ( nhö hình beân ) . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . Löu yù : Taát caû caùc ñaàu daây noái leân phieán goùp ñeàu phaûi ñöôïc luoàn trong oáng caùch ñieän . B4 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . * Kieåm tra toång theå treân Rotor : • Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . • Kieåm tra söï chaéc chaén cuûa caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp . * Laép raùp ñoäng cô * Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . • Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . • Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . * Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . • Rotor phaûi quay ñuùng chieàu . • Löïc quay maïnh . • Tia löûa ñieän treân phieán goùp nhoû . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 53 Baøi Taäp 11 : Quaán soùng phöùc taïp Z = 14 , G = 28 , 2p = 4 I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng soùng phöùc taïp coù soá phieán goùp gaáp ñoâi soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 4 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán soùng phöùc taïp ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc Giaùo vieân chæ daãn . ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ50 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=14,G=28,2p=4 * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : y1 = .614 28 2 =−=± b p Z nt ⇒ daây quaán böôùc thöôøng . yG = 132 228 = − = ± p mZ nt ( soùng luøi ) . Noái caùc phaàn töû : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 54 Hình11: Sô ñoà daây quaán soùng phöùc taïp ñoäng cô ñieän 1 chieàu Z = 14 , G = 28 , 2p = 4 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 55 Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) *Döïa vaøo sô ñoà traûi , tuaàn töï quaán caùc boái daây leân raõnh: Boái 1: Ñaàu daây 1→1’ . • Raõnh 1 - 4 : Boái 2 : Ñaàu daây 2→2’. Boái 3 : Ñaàu daây 3→3’. • Raõnh 2 - 5 : Boái 4 ; Ñaàu daây 4→4’. . . . . . . ∗ Neâm chaët mieäng raõnh laïi * Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau . * Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 56 B3 : Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . * Phieán goùp soá 1 naèm treân ñöôøng keùo daøi cuûa raõnh soá 13 . * Noái ñaàu daây ra leân phieán goùp : •Ñaàu daây 1’ noái vôùi phieán goùp soá 14 . •Ñaàu daây 2’ noái vôùi phieán goùp soá 15 . . • Ñaàu daây 28’ noái vôùi phieán goùp soá 13 . •Caùc ñaàu daây coøn laïi noái theo quy luaät nhö hình beân . * Loùt caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo . * Noái caùc ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : •Ñaàu daây 1 noái vôùi phieán goùp soá 1. •Ñaàu daây 2 noái vôùi phieán goùp soá 2 . . •Ñaàu daây 28 noái vôùi phieán goùp soá 28 . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . Löu yù : Taát caû caùc ñaàu daây noái leân phieán goùp ñeàu phaûi ñöôïc luoàn trong oáng caùch ñieän . B4 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . * Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . •Kieåm tra söï chaéc chaén cuûa caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp . ∗ Laép raùp ñoäng cô ∗ Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : •Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . •Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . •Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . •Kieåm tra ñieän aùp nguoàn ∗Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . •Rotor phaûi quay ñuùng chieàu. •Löïc quay maïnh . •Tia löûa ñieän treân phieán goùp nhoû TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 57 * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . ∗ Taåm saáy boä daây baèng veni : •Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . •Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . •Thôøi gian saáy khoaûng 12h . ∗ Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . Baøi Taäp 12 : QUAÁN XEÁP ÑÔN GIAÛN Ñ/C VAÏN NAÊNG Z = 12 , K = 12 , 2p = 2 . ( Loaïi Coù Truïc Choåi Than Leäch 30° So Vôùi Trung Tính Hình Hoïc ) I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô vaïn naêng daïng xeáp ñôn giaûn coù soá phieán goùp baèng soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 2 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô vaïn naêng coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc Giaùo vieân chæ daãn . ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ25 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,K=12,2p=2 . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 58 * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : Noái caùc phaàn töû : Do truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän truøng vôùi trung tính hình hoïc neân ñaàu daây vaøo seõ leân thaúng phieán goùp . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 59 Hình12 : Sô ñoà daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô vaïn naêng Z = 12 , K = 12 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 60 B2 : Quaán vaø noái caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) ∗ Phieán goùp soá 1 truøng vôùi ñöôøng keùo daøi raõnh soá 1 . ∗ Khoâng caét daây , quaán vaø noái lieân tuïc caùc boái daây theo thöù töï nhö sau : •Boái daây 1: Khôûi ñaàu töø phieán goùp soá 1 leân raõnh 1 vaø raõnh 6 ; quaán ñuû soá voøng quy ñònh , noái ñaàu cuoái veà phieán goùp soá 2. • Boái daây 2 : Khôûi ñaàu töø phieán goùp soá 2 leân raõnh soá 2 vaø soá 7 , quaán ñuû soá voøng quy ñònh , noái ñaàu cuoái veà phieán goùp soá 3 • Caùc boái daây coøn laïi quaán vaø noái theo quy luaät hình beân . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . ∗ Neâm chaët mieäng raõnh laïi . * Löu yù : Daây coù Φ.> 0.15mm thì ñaàu daây noái leân phieán goùp phaûi luoàn trong oáng caùch ñieän B3 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . ∗ Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . • Kieåm tra söï chaéc chaén cuûa caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp . ∗ Laép raùp ñoäng cô * Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . • Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . • Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . ∗ Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . •Rotor phaûi quay ñuùng chieàu. •Löïc quay maïnh . •Tia löûa ñieän treân phieán goùp nhoû . * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . * Taåm saáy boä daây baèng veni : . • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C •Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . •Thôøi gian saáy khoaûng 12h . * Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 61 BAØI TAÄP 13 : QUAÁN SOÙNG ÑÔN GIAÛN Ñ/C VAÏN NAÊNG Z = 12 , K = 12 , 2P = 2 . ( loaïi coù truïc choåi than leäch 30° so vôùi trung tính hình hoïc ) I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng soùng ñôn giaûn coù soá phieán goùp baèng soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 4 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán soùng ñôn giaûn ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc Giaùo vieân chæ daãn . ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ25 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,K=12,2p=2 * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : Z = 12 , K= 12 ⇒ Znt = Z = 12. y1 = 512 12 2 =−=± b p Z nt ( böôùc ngaén ). TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 62 yC = y = 111 112 = − = ± p mZ nt ( soùng luøi ) . Noái caùc phaàn töû : Hình13 : Sô ñoà daây quaán soùng ñôn giaûn ñoäng cô vaïn naêng Z = 12 , K = 12 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 63 Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . B2 : Quaán vaø noái caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán theo sô ñoà traûi ) ∗ Phieán goùp soá 1 truøng vôùi ñöôøng keùo daøi raõnh soá 1 . * Khoâng caét daây , quaán vaø noái lieân tuïc caùc boái daây theo thöù töï nhö sau : • Boái daây 1 : Khôûi ñaàu töø phieán goùp soá 1 leân raõnh soá 1 vaø raõnh 6 ; quaán ñuû soá voøng quy ñònh , noái ñaàu cuoái veà phieán goùp 12 . • Boái daây 2 : Khôûi ñaàu töø phieán goùp soá 2 leân raõnh soá 2 vaø soá 7 , quaán ñuû soá voøng quy ñònh , noái ñaàu cuoái veà phieán goùp soá 1. . • Caùc boái daây coøn laïi quaán vaø noái theo quy luaät hình beân . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . * Neâm chaët mieäng raõnh laïi . * Löu yù : Daây coù Φ > 0.15mm thì ñaàu daây noái leân phieán goùp phaûi luoàn trong oáng caùch ñieän . B3 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . * Kieåm tra toång theå treân Rotor : •Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . • Kieåm tra söï chaéc chaén cuûa caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp ∗Laép raùp ñoäng cô * Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . * Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . Chieàu quay Rotor ñuùng quy ñònh . Löïc quay maïnh . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 64 Tia löûa ñieän treân phieán goùp nhoû . * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . * Taåm saáy boä daây baèng veni : • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . • Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . • Thôøi gian saáy khoaûng 12h . * Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . BAØI TAÄP 14 : QUAÁN XEÁP ÑÔN GIAÛN Ñ/C VAÏN NAÊNG Z = 12 , K = 24 , 2P = 2 . ( loaïi coù truïc choåi than truøng vôùi trung tính hình hoïc ) I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng xeáp ñôn giaûn coù soá phieán goùp gaáp ñoâi soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 4 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 65 böôùc quaán daây ñöôïc Giaùo vieân chæ daãn . ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ25. * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,K=24,2p=2 * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : Do phaûi dôøi truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän veà phía phaûi 1 raõnh môùi truøng vôùi trung tính hình hoïc neân ñaàu daây vaøo seõ ñaù leäch traùi 1 raõnh . y1 = .1022 24 2 =−=± b p Z nt ( böôùc ñuû ) . yC = 1+ ( quaán phaûi ) . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 66 Hình14 : Sô ñoà daây quaán xeáp ñôn giaûn ñoäng cô vaïn naêng Z = 12 , K = 24 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 67 B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán töøng caëp boái song song ) ∗ Neâm chaët mieäng raõnh laïi . * Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau . * Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 68 B3 : Noái caùc ñaàu daây leân phieán goùp . * Phieán goùp soá 1 naèm treân ñöôøng keùo daøi raõnh soá 12 . * Noái caùc ñaàu daây ra leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1’ noái vôùi phieán goùp soá 2 . • Ñaàu daây 2’ noái vôùi phieán goùp soá 3 . • Ñaàu daây 19’ noái vôùi phieán goùp soá 4 . • Ñaàu daây 20’ noái vôùi phieán goùp soá 5 . . • Caùc ñaàu daây coøn laïi noái theo quy luaät nhö hình beân . * Loùt caùch ñieän lôùp ñaàu daây ra vôùi lôùp ñaàu daây vaøo. * Noái caùc ñaàu daây vaøo leân phieán goùp : • Ñaàu daây 1 noái vôùi phieán goùp soá 1. • Ñaàu daây 2 noái vôùi phieán goùp soá 2 . • Ñaàu daây 19 noái vôùi phieán goùp soá 3 . • Ñaàu daây 20 noái vôùi phieán goùp soá 4 . . • Caùc ñaàu daây coøn laïi noái theo quy luaät nhö hình beân . * Haøn chì caùc moái noái treân phieán goùp . * Löu yù : Daây coù Φ > 0.15mm thì ñaàu daây noái leân phieán goùp phaûi luoàn trong oáng caùch ñieän . B3 : Laép raùp ñoäng cô ñaáu daây vaän haønh . * Kieåm tra toång theå treân Rotor : • Kieåm tra ñoä caùch ñieän giöõa boä daây quaán vôùi phaàn kim loaïi cuûa Rotor : Duøng MΩ nhö hình veõ beân . • Kieåm tra söï chaéc chaén cuûa caùc neâm ôû mieäng raõnh . • Kieåm tra caùc moái haøn treân phieán goùp . * Laép raùp ñoäng cô * Kieåm tra tröôùc khi ñoùng ñieän : • Kieåm tra phaàn cô : Duøng tay xoay truïc Rotor neáu thaáy nheï laø ñöôïc . • Kieåm tra caùch ñieän boä daây vôùi voû ñoäng cô ( duøng MΩ ) . • Kieåm tra thoâng maïch ( duøng VOM ) . • Kieåm tra ñieän aùp nguoàn . * Ñoùng ñieän cho ñoäng cô chaïy vaø ñaùnh giaù caùc chæ tieâu kyõ thuaät . • Chieàu quay Rotor ñuùng quy ñònh . • Löïc quay maïnh . • Tia löûa ñieän treân phieán goùp nhoû . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 69 * Ñeøn coù tim thaép trong tuû ñöôïc caáp ñieän aùp 70÷80% ñieän aùp ñònh möùc . * Taåm saáy boä daây baèng veni : • Laøm noùng boä daây quaán 40÷50°C . • Taåm sôn caùch ñieän boä daây quaán treân Rotor khi coøn noùng . • Thôøi gian saáy khoaûng 12h . * Duøng MΩ 500V ño ñoä caùch ñieän khi coøn noùng , giaù trò phaûi ñaït treân 1MΩ . BAØI TAÄP 15 : QUAÁN XEÁP PHÖÙC TAÏP Ñ/C VAÏN NAÊNG Z = 12 , K = 24 , 2P = 2 . ( loaïi coù truïc choåi than truøng vôùi truïc cöïc töø ) I/ Muïc ñích yeâu caàu : - Muïc ñích : ∗ Giuùp HSSV naém ñöôïc caùc böôùc quaán daây ( Rotor ) ñeå quaán hoaøn thieän 1 ñoäng cô daïng xeáp phöùc taïp coù soá phieán goùp gaáp ñoâi soá raõnh vaø coù soá cöïc töø laø 2p = 2 . ∗ Reøn luyeän kyõ naêng tay ngheà quaán daây cho HSSV thoâng qua heä thoáng baøi taäp thöïc haønh taïi lôùp . ∗ Hoïc xong baøi taäp thöïc haønh naøy , HSSV coù khaû naêng quaán môùi hoaøn chænh , ñaáu daây vaän haønh vaø söûa chöõa caùc hö hoûng ñoäng cô loaïi naøy - Yeâu caàu : ∗ HSSV phaûi xaây döïng ñöôïc sô ñoà traûi daïng daây quaán xeáp phöùc taïp ñoäng cô coù soá lieäu nhö treân . ∗ HSSV phaûi thöïc hieän ñaày ñuû , nghieâm tuùc vaø ñuùng ñaén caùc böôùc quaán daây ñöôïc Giaùo vieân chæ daãn . ∗ Ñaûm baûo an toaøn moïi maët trong hoïc taäp . II/ Giôùi thieäu thieát bò vaät tö vaø duïng cuï hoïc taäp : Vaät tö ∗ Daây quaán ñieän töø Φ25 * Giaáy caùch ñieän daøy 0,25 ; 0,10 * Tre khoâ laøm neâmvaø dao tæa . * Daây daãn boïc caùch ñieän 2x32 . * Chì haøn ( ruoät coù nhöïa thoâng ) * Sôn caùch ñieän ( verni ) . Duïng cuï , thieát bò * Ñoäng cô Z=12,K=24,2p=2 * Nguoàn AC vaø DC . * Keùo , buùa ( nhöïa + saét ) . * Ñoàng hoà VOM , MΩ . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 70 * Côø leâ,kìm,tuoác vít . * Tuû saáy . III/ Thôøi gian : - Höôùng daãn 45’ . - Thöïc haønh 185’. IV/ Trình töï thöïc haønh : A/ Chuaån bò : 1) Xaây döïng sô ñoà traûi : Do phaûi dôøi truïc phaân chia 2 nhoùm doøng ñieän veà phía traùi 2 raõnh môùi truøng vôùi trung tính hình hoïc neân ñaàu daây vaøo seõ ñaù leäch phaûi 2 raõnh . y1 = 1022 24 2 =−=± b p Z nt ( böôùc ngaén ) . yC = ± m = +2 ( quaán phaûi ) . Noái caùc phaàn töû : TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 71 Hình15 : Sô ñoà daây quaán xeáp phöùc taïp ñoäng cô vaïn naêng Z = 12 , K = 24 , 2p = 2 . 2)Veä sinh maët ngoaøi ñoäng cô , ñaùnh daáu caùc vò trí caàn thieát ñeå thuaän tieän khi raùp laïi. 3)Thaùo ñoäng cô vaø xeáp ñaët caùc boä phaän theo trình töï ñeå tieän khi raùp laïi . 4)Laøm veä sinh raõnh . 5)Xeáp ñaët caùc duïng cuï vaät tö caàn thieát vaøo nôi laøm vieäc sao cho goïn gaøng , ngaên naép vaø khoa hoïc . B/ Caùc böôùc thöïc haønh : Böôùc Quaán Daây Höôùng Daãn Thöïc Hieän B1 : Ño , caét giaáy loùt caùch ñieän raõnh Rotor . * Ño , caét theo hình beân : D = L + 0.6mmx2 . H = ab + bc + cd + ( 1 ÷ 2mm ) * Gaáp mí taïo gôø : Gaáp moãi beân 3mm ( theo ñöôøng neùt ñöùt ) ñeå taïo gôø nhaèm cho mieáng giaáy khi ñaõ loùt vaøo raõnh seõ khoâng chaïy ra ngoaøi khi bò ñaåy tôùi ñaåy lui. * Nheùt giaáy vaøo raõnh : Giaáy loùt ñaït yeâu caàu khi duøng tay ñaåy tôùi ñaåy lui theo chieàu doïc raõnh vaø ñaåy töø ñaùy raõnh leân mieäng raõnh khoâng bò tuoät ra ngoaøi . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HCM Khoa Ñieän BIEÂN SOAÏN : ÑINH XUAÂN CHIEÁN Trang 72 B2 : Quaán caùc boái daây leân raõnh . ( Choïn phöông phaùp quaán töøng caëp boái song song ) ∗ Neâm chaët mieäng raõnh laïi . Löu yù: Caùc caïnh taùc duïng cuaû caùc boái daây khaùc nhau naèm chung trong cuøng raõnh phaûi ñöôïc loùt caùch ñieän nhau . * Ghi chuù : - Daáu + : kyù hieäu ñaàu daây vaøo . - Daáu • : kyù hieäu ñaàu daây ra . TRÖÔØNG ÑH COÂNG NGHIEÄP TP.HC